شجره نامه
شجره نامه یکی از موضوعاتی است که به مناسبت در باب خمس استفاده می شود.
از گذشته قبری به عنوان امامزاده شهرت یافته، اما شجره نامه آن دقیقاً معلوم نیست، آیا تعمیر آن از زکات جایز است؟
اگر مقبره مزبوره در میان عامّه مردم محلّ، مورد احترام و تجلیل است و بعنوان امامزاده می شناسند، صرف زکات در تعمیر آن بقدر حاجت مانع ندارد.
اگر مقبره مزبوره در میان عامّه مردم محلّ، مورد احترام و تجلیل است و بعنوان امامزاده می شناسند، صرف زکات در تعمیر آن بقدر حاجت مانع ندارد.
عنوان سوال:
از گذشته قبری به عنوان امامزاده شهرت یافته، اما شجره نامه آن دقیقاً معلوم نیست، آیا تعمیر آن از زکات جایز است؟
پاسخ:
اگر مقبره مزبوره در میان عامّه مردم محلّ، مورد احترام و تجلیل است و بعنوان امامزاده می شناسند، صرف زکات در تعمیر آن بقدر حاجت مانع ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است جنب و حائض، برای زیارت داخل حرم امامزاده ها بشوند؟
- مقبره ای در یکی از روستاهامعروف به پیر غیب پیدا شده و سالمندان می گویند دارای ساختمان بوده ولی شجره نامه ندارد آیا احداث ساختمان بر روی آن مانعی ندارد؟
- آیا جایز است لقطه و مجهول المالک را در امور خیریه و تعمیر مسجد مصرف کرد؟
- افرادی که در مسافت شرعی، نامه های پستی را ردّ و بدل می کنند، و یا سیم های تلفن و یا لوله های گاز و امثال آنرا تعمیر می کنند. یا برای تعمیر راه آهن در حال گشت زنی در مسافت شرعی هستند، حکم نماز و روزه آنها چیست؟
- آیا دفن کردن میّت در قبری که شخصی در آن سالیان پیش دفن شده است با احتمال قوی به اینکه میّت اولی از بین رفته و تنها استخوانهایش باقیمانده است جایز است یا خیر؟
- آیا زکات فطره را می توانیم مصرف تعمیر و توسعه مسجد کنیم و مقداری هم به امام جماعت مسجد که فقیر است بدهیم؟
- قبرستانی در اثر جاده و فضای سبز از بین رفته و قبری کنار جوی آب پیدا شده و طوری است که موجب اهانت به او می شود آیا جایز است نبش باقیمانده قبر و بردن به قبرستان عمومی؟
- مردم مسلمان ایران همه ساله مبالغی به امامزاده ها و بقاع متبرکه اهدا می کنند. آیا سازمان اوقاف می تواند مقداری از این وجوه را جهت تبلیغ و نشر معارف اسلام، تعمیر و تکمیل مساجد، خرید کتب مذهبی و اهدا به کتابخانه ها از اماکن مذکور بگیرد؟
- آیا جایز است پارچه و دستمالهایی را که ایام محرم بر روی علم می بندند، بفروش برسانند. و در عزاداری و تعمیر حسینیه مصرف کنند؟
- در بعضی از شهرها امامزاده هایی می باشد که زائران نذوری را در ضریح آنها واریز می کنند، که مقداری از آن صرف مخارج خود امامزاده می شود، آیا مصرف مازاد در امور زیر جایز است: 1 احداث مسجد 2 تعمیرات مسجد 3 تکمیل مساجد نیمه کاره 4 تزیین مساجد 5 فرش مساجد 6 درب مساجد 7 کولر مساجد 8 فرش و تعمیرات حسینیه ها
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا زکات فطره را می توان صرف تعمیر و توسعه ی مسجد و یا ساختمان امامزاده نمود؟
- [سایر] آیا زیارت نامه ها در امامزاده ها واقعیت دارند و چرا باید آنها را خواند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا ادعای شخصی با داشتن شجره نامه برای انتساب او به رسول خدا کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است انسان در دوران حیات خود قبری را به قصد تملک بخرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا احرام از اطراف مسجد شجره جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی در رؤیا ببیند که صاحب قبری خود را نوه امام موسی بن جعفر(علیه السلام) و میرزا معرّفی می کند، و خواب بیننده انسان محترم و ثقه ای باشد; آیا امامزاده بودن صاحب قبر ثابت می شود؟ آیا به عنوان امامزاده می توان برای آن قبر و صاحبش نذر کرد؟ آیا می توان گنبد و بارگاه برای آن قبر ساخت؟ اگر در کتابی آمده باشد که به مقتضای رموز اعداد امامزاده ای در همان قبرستان مدفون است، آیا امامزاده بودن صاحب آن قبر ثابت می شود؟ آیا گره زدن نخ و پارچه، و قفل زدن به حرم امامان (علیهم السلام ) و امامزادگان وجه شرعی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر فردی ضبط صوتی را تعمیر کند و سپس معلوم شود ضبط صوت سرقتی بوده است، آیا ضمان تعمیر ضبط صوت به عهده سارق است یا مالک؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پرداختن به خدمات فرهنگی به منظور جمعآوری ثروت، شهرت و جاهطلبی جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به قبری که رو به قبله نبود، برخورد کنیم، آیا جایز و یا واجب است که نبش قبر کرده و میّت را رو به قبله دفن کنیم؟
- [آیت الله بهجت] زیارت، نذر و پول ریختن برای امام زادگانی که شجره نامه مشخص و سند معتبری از آنان در دست نیست، چه حکمی دارد؟ و آیا لازم است مردم را از رفتن و زیارت به چنین مکان هایی نهی کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که می گوید: فقیرم، و قبلا فقیر نبوده، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه، چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که به او زکات ندهند.
- کسی که مشغول تحصیل علم است و اگر تحصیل نکند می تواند برای معاش خود کسب کند چنانچه تحصیل آن علم، واجب یا مستحب باشد می توان به او زکات داد و اگر تحصیل آن علم واجب یا مستحب نباشد، زکات دادن به او جایز نیست.
- تصرّف در زمین غصبی که فعلاً مالک مشخّصی ندارد جایز نیست و نماز خواندن در آن باطل است و برای تعیین تکلیف آن باید به مجتهد جامع الشّرائط رجوع شود. همچنین تصرف در ساختمانی که با مصالحی ساخته شده که مالک آن معلوم نیست حکم تصرف در مال غصبی را دارد و جایز نیست اما نماز در این ساختمان اگر نماز بر روی زمین مباح باشد که با مصالح مذکور فرش نشده باشد باطل نیست.
- طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمولی فلز دیگری دارد، اگر خالص آن باندازه نصاب که مقدار آن گفته شد، برسد انسان باید زکات آن را بدهد، و همچنین پول طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمولی فلز دیگر دارد اگر به آن پول طلا و نقره بگویند در صورتی که بحدّ نصاب برسد زکاتش بنابر احتیاط، واجب است هر چند خالصش بحدّ نصاب نرسد. و چنانچه شک دارد که خالص آن باندازه نصاب هست یا نه، بنابر احتیاط واجب باید بوسیله آب کردن یا از راه دیگر خالص آن را معلوم کند یا بمقداری زکات بپردازد تا یقین کند برئ الذّمه شده است و مقدار لازم را پرداخته است.
- عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار کرده مثلا آن را اجاره داده، در صورتی جایز است که مالک چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم یا از قرائن رضایت او معلوم باشد.
- واقف در حین وقف کردن می تواند برای موقوفه متولی تعیین کند. 1 مسجد متولی نمی خواهد اما اگر مسجد موقوفاتی داشته باشد می تواند برای آن موقوفات متولی قرار دهد. 2 اگر متولی تعیین کرده متولی باید طبق وقف نامه عمل کند. 3 تغییر متولی جایز نیست. 4 اگر واقف متولی تعیین نکند: الف: اگر وقف عام باشد حاکم شرع متولی را تعیین می کند. ب: اگر وقف خاص باشد اختیار با خود آنان است و اگر آنها بالغ نباشند اختیار با ولی آنها می باشد و در این مورد تعیین متولی از جانب حاکم شرع لازم نیست.
- نماز خواندن در اماکن عمومی مانند هتل ها، مسافرخانه ها و حمام ها که برای ورود مسافران و مشتریان آماده است اشکال ندارد ولی نماز خواندن برای دیگران که مسافر و مشتری آن اماکن نیستند اگر قرینه ای که دلالت بر رضایت صاحب آن بکند وجود داشته باشد مانع ندارد، و نماز خواندن در اماکن خصوصی بدون اجازه مالک آن جایز نیست، ولی اگر اجازه تصرّفات دیگری دهد که معلوم شود برای نماز خواندن نیز راضی است می تواند در آنجا نماز بخواند. مثل اینکه کسی را برای صرف غذا و استراحت دعوت کند که مسلماً برای نماز رضایت دارد.
- خرید و فروش روغن و دواهای روان و عطرهایی که از ممالک غیر اسلامی می آورند اگر نجس بودن آنها معلوم نباشد اشکال ندارد، ولی روغنی را که از حیوان بعد از جان دادن آن می گیرند، چنانچه در شهر کفّار از دست کافر بگیرند و از حیوانی باشد که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می کند. در صورتی که احتمال آن برود که از حیوانی است که بدستور شرع کشته شده اگر چه پاک و خرید و فروش آن جایز است ولی خوردنش حرام است.
- در چند مورد معامله باطل است: اول: خرید و فروش عین نجس مانند مشروبات مسکر و سگ غیر شکاری و خوک. ولی خرید و فروش عین نجسی که بتوان از آن استفاده حلال نمود جایز است. مثلا خرید و فروش غائط برای کودسازی جایز است. همچنین خرید و فروش خون که در زمان ما برای نجات مجروحین و بیماران مورد استفاده قرار می گیرد جایز است. دوم: خرید و فروش مال غصبی مگر آن که صاحبش معامله را اجازه کند. سوم: خرید و فروش چیزهایی که مالیت ندارد. چهارم: معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار و موسیقی مطرب. پنجم: معامله ای که در آن ربا باشد. غش در معامله حرام است. یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است، از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) منقول است که فرمود: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلّب و حیله نماید و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.
- سر بریدن حیوان شش شرط دارد: اول: کسی که سر حیوان را می برد چه مرد باشد، چه زن باید مسلمان باشد و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بد را بفهمد می تواند سر حیوان را ببرد. و اگر کسی که از کفّار یا از فرقه هائی است که در حکم کفّارند مانند غلات و خوارج و نواصب سر حیوان را ببرند، حلال نمی شود. دوّم: سر حیوان را با آهن ببرند ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آن را برید. سوّم: در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان رو به قبله باشد و کسی که می داند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند حیوان حرام می شود ولی اگر فراموش کند، یا مسأله را نداند، یا قبله را اشتباه کند، یا نداند قبله کدام طرف است و نتواند بپرسد و ناچار به ذبح باشد یا نتواند حیوان را رو به قبله کند اشکال ندارد. چهارم: وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد یا کارد به گلویش بگذارد به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید (بسم الله) کافی است و اگر بدون قصد سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاک نمی شود و گوشت آن هم حرام است، و همچنین است اگر از روی جهل به مسئله نام خدا را نبرد ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد اشکال ندارد. پنجم: حیوان زنده باشد و با بریدن رگ ها جان بدهد. لذا اگر معلوم باشد که حیوان زنده بوده و بعد از ذبح جان داده اشکال ندارد و اگر شک در زنده بودن آن قبل از ذبح داشته باشد در صورتی محکوم به طهارت است که بعد از ذبح حرکتی بکند که علامت زنده بودن آن باشد مثلاً دم خود را حرکت دهد یا پا به زمین بزند یا به مقدار متعارف خون از بدن حیوان خارج شود. ششم: آنکه کشتن از مذبح باشد و بنابر احتیاط وجوبی جائز نیست کارد را پشت گردن فرو نموده و به طرف جلو بیاورد که گردن از پشت بریده شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] به کسی که معلوم نیست سید است یا نه، می‌شود زکات داد.نیت زکات
- [آیت الله مکارم شیرازی] بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت خودداری کند، منظور از لباس شهرت لباسی است که جنبه ریاکاری دارد و می خواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد یا دوخت آن، اما اگر واقعا قصدش ساده پوشیدن است و جنبه ریا کاری ندارد نه تنها جایز است بلکه عملی است شایسته و اگر کسی با لباس شهرت نماز بخواند نماز او باطل نیست.
- [آیت الله بروجردی] کسی که زکات میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکات بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله خوئی] کسی که زکات میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیع بداند و به او زکات بدهد بعد معلوم شود شیعه نبوده باید دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله سیستانی] به کسی که معلوم نیست سید است یا نه ، می‌شود زکات داد ولی اگر خود ادعای سیادت کند ومالک به او زکات بدهد ذمهاش بری نمیشود . نیّت زکات
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . به کسی که معلوم نیست سید است یا نه، می شود زکات داد.
- [امام خمینی] به کسی که معلوم نیست سید است یا نه می شود زکات داد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یقین داشته باشد بدن بکلی از بین رفته و خاک شده است شکافتن قبر اشکالی ندارد، مگر در قبور امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا که اگر سالها بر آن بگذرد نیز نبش قبر آنها جایز نیست.
- [امام خمینی] کسی که زکات می گیرد باید شیعه دوازده امامی باشد، و اگر از راه شرعی شیعه بودن کسی ثابت شود و به او زکات بدهد و زکات تلف شود بعد معلوم شود شیعه نموده لازم نیست دوباره زکات بدهد.
- [آیت الله مظاهری] به کسی که معلوم نیست سیّد است یا نه، می‌شود زکات داد.