خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
بنیاد شهید مبلغی را به عنوان خانواده شهید به اینجانب می دهد، بفرمایید که وظیفه من راجع به خمس چیست؟
بطور کلی کسانی که حقوق ماهیانه می گیرند می توانند برای خود سال خمسی قرار دهند و از موقعی که اوّلین حقوق ماهیانه خود را دریافت کردند، یکسال که گذشت مقداری که از خرج سالشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. و نیز جایز است برای دریافتی هر ماه و برج، سال قرار دهند، و دریافتی هر برج را جدا نگهدارند. پس اگر تا سال آینده از خرجشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. ولی در مورد پولی که بنیاد شهید به خانواده شهید می دهد چون ظاهراً بعنوان هبه و بخشش است نه بعنوان حقوق و ماهیانه در برابر عمل و کار، تعلق خمس بنحو احتیاط وجوبی است نه فتوا.
بطور کلی کسانی که حقوق ماهیانه می گیرند می توانند برای خود سال خمسی قرار دهند و از موقعی که اوّلین حقوق ماهیانه خود را دریافت کردند، یکسال که گذشت مقداری که از خرج سالشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. و نیز جایز است برای دریافتی هر ماه و برج، سال قرار دهند، و دریافتی هر برج را جدا نگهدارند. پس اگر تا سال آینده از خرجشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. ولی در مورد پولی که بنیاد شهید به خانواده شهید می دهد چون ظاهراً بعنوان هبه و بخشش است نه بعنوان حقوق و ماهیانه در برابر عمل و کار، تعلق خمس بنحو احتیاط وجوبی است نه فتوا.
عنوان سوال:
بنیاد شهید مبلغی را به عنوان خانواده شهید به اینجانب می دهد، بفرمایید که وظیفه من راجع به خمس چیست؟
پاسخ:
بطور کلی کسانی که حقوق ماهیانه می گیرند می توانند برای خود سال خمسی قرار دهند و از موقعی که اوّلین حقوق ماهیانه خود را دریافت کردند، یکسال که گذشت مقداری که از خرج سالشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. و نیز جایز است برای دریافتی هر ماه و برج، سال قرار دهند، و دریافتی هر برج را جدا نگهدارند. پس اگر تا سال آینده از خرجشان زیاد آمد خمس آن را بدهند. ولی در مورد پولی که بنیاد شهید به خانواده شهید می دهد چون ظاهراً بعنوان هبه و بخشش است نه بعنوان حقوق و ماهیانه در برابر عمل و کار، تعلق خمس بنحو احتیاط وجوبی است نه فتوا.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حضرت امام (رحمه الله) مبلغ پرداختی بنیاد شهید به خانواده شهدا را هدیه دانسته و مشمول خمس نمی دانند، نظر حضرتعالی چیست؟
- اینجانب پسر کوچک خانواده ای می باشم و پدرم وصیت کرده که بنده نمازهای قضای او را بجاآورم، وظیفه اینجانب را بیان نمائید.
- اینجانب دختر بزرگ خانواده می باشم. پدرم از دنیا رفته است و می دانم که نماز قضا دارد. لطفاً وظیفه من رابیان کنید.
- مستدعی است راجع به نفقه والدین راهنمایی بیشتری بفرمایید.
- اینجانب معلّم هستم. مبلغی پول که در سال قبل خمس آن را پرداخت کرده ام به صورت علی الحساب به شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان واریز کرده ام تا در آینده قطعه زمینی به اینجانب بدهند. اکنون سال خمسی ام فرا رسیده، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- اینجانب سرمایه کارم یک دستگاه ماشین است که خمس آنرا نداده ام و اگر بخواهم به قیمت فعلی خمس آن را بدهم با مشکلات و عسر و حرج مواجه می شوم، وظیفه ام چیست؟
- اینجانب معامله ای کردم با قیمتی که بعداً متوجه شدم این مقدار ارزش نداشته وظیفه چیست؟
- اینجانب می دانم نان بعض نانواییها پاک نیست، وظیفه ام چیست؟
- اینجانب علاقه زیادی به طلبه شدن دارم و از رفتن به دبیرستان یا هنرستان نسبت به اخلاق خود بیم دارم، ولی پدر اینجانب با طلبه شدن من مخالفت می کنند، لطفاً وظیفه اینجانب را مشخص کنید؟
- شخصی مبلغی بابت سهمین مبارکین تحویل اینجانب داد که در قم تحویل دهم، جهت حفظ آن را در بانک گذاشتم، هنگام دریافت مبلغی به عنوان سود، علاوه بر اصل پول دادند، این سود مال کیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا به حقوق خانواده شهید که از طرف بنیاد شهید پرداخت می‌شود چنانچه سر سال زیاد بیاید خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا مبلغ پرداختی بنیاد شهید به خانواده شهدا هدیه محسوب می شود یا درآمد و آیا خمس دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مبالغی که بنیاد شهید به خانواده های شهدا می پردازد، به مازاد از مخارج سال آن، خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا حقوق بنیاد شهید به خانوادهی شهدا خمس دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا حقوق بنیاد شهید به خانوادهی شهدا خمس دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا حقوق بنیاد شهید به خانوادهی شهدا خمس دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] از طرف بنیاد شهید حقوقی به خانواده محترم شهدا پرداخت می شود و عدّه ای از خانواده ها هزینه زندگیشان از سوی دیگر تأمین می شود سؤال این است که به این حقوقی که از بنیاد می گیرند خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] بنیاد شهید به فرزندان شهداء که صغیرند، ماهانه مبلغی را به حساب آنان واریز میکند تا بعد از بلوغ به آنها بدهد آیا بعد از گرفتن وجه، به آن خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اعطائی بنیاد شهید
- [آیت الله خوئی] معمول امروزه بنیاد شهید پولی به بازماندگان شهید میدهد نمیدانیم دیه است یا مساعده و همراهی است، بعد از گذشتن سال، مازاد خمس دارد یا خیر؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] حقوق بازنشستگی و یا مبلغی که به عنوان بازخرید کار داده می شود جزء درآمد همان سال محسوب می گردد و اگر چیزی تا آخر سال از آن باقی نماند خمس ندارد، اما اگر اضافه بماند خمس دارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی بگوید من ولیّ میّت هستم ، یا ولیّ میّت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میّت را انجام دهم ، یا بگوید راجع به امور تجهیز میّت من وصیّ او میباشم ، چنانچه به حرف او اطمینان دارند ، یا میّت در تصرّف اوست ، یا اینکه دو نفر عادل به گفته او شهادت دهند ، باید حرف او را قبول کرد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بگوید: من ولی میت هستم، یا ولیّ میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم یا بگوید: راجع به امور تجهیز میت من وصیّ او میباشم، چنانچه به حرف او اطمینان دارند، یا میت در تصرف اوست، یا این که دو مرد عادل به گفته او شهادت دهند، باید حرف او را قبول کرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند انها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار ان هیچکدام معلوم نباشد و نداند که مقدار حرام کمتر از خمس است یا زیادتر باید خمس تمام مال را بدهد و بنابر احتیاط واجب این خمس را در موردی که مصرف خمس و صدقه است به قصد ادای وظیفه اعم از خمس و صدقه صرف نماید و بعد از دادن خمس بقیه مال حلال می شود
- [آیت الله بهجت] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، باید در مقداری که میداند از خمس بیشتر است، به وظیفه فعلی خود عمل نماید و در مقداری که نمیداند و احتمال میدهد، مطابق مسئله قبلی عمل نماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که مفقود الاثر شده است راجع به ارث بردن او یا تقسیم اموال او باید به حاکم شرع مراجعه شود تا حاکم شرع تعیین وظیفه نماید، همینطور اگر یکی از خویشان او بمیرد در سهم ارث او باید به حاکم شرع مراجعه شود.
- [آیت الله اردبیلی] وسیله نقلیهای که انسان برای مسافرتهای شخصی خود و خانواده و یا رفتن به زیارت میخرد، اگر خارج از شأن متعارف او نباشد، جزء مخارج همان سال به حساب میآید و خُمس ندارد، هرچند برای سالهای بعد باقی بماند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در میان بسیاری از خانواده ها معمول است که جهیزیه دختران را تدریجاً تهیّه می کنند، چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است؛ ولی در مناطقی که اگر جهیزیه را قبلاً تهیّه نکنند عیب محسوب می¬شود، یا این که تهیّه آن جز به صورت تدریجی مشکل است، خمس ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] تشریفات منزل و زندگی و هزینه اِیاب و ذهاب و میهمانیهای انسان و خانواده او، اگر از حدّ متعارف و شأن او بیشتر نباشند، خُمس ندارند و اگر از حدّ متعارف و شأن او بیشتر باشند، باید خُمس زاید بر متعارف را بپردازد و شأن افراد به حسب زمانها و شهرها و اوضاع معیشت عمومی مردم متفاوت می‌باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی بگوید من ولی میت هستم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم یا بگوید راجع به امور تجهیز میت من وصی او می باشم چنانچه به حرف او اطمینان باشد یا میت در تصرف او باشد یا این که دو نفر عادل یا یک نفر ثقه که ظن برخلاف قول او نباشد به گفته او شهادت دهند باید حرف او را قبول کرد