سرپرست
این مقاله در مورد حق سرپرستى و نگهدارى کودک بعد از فروپاشی خانواده نوشته شده است.
اینجانب سرپرست یک گروه فعالیتهای علمی بودم که مدتی پیش کار گروه تعطیل شد و وسایلی از آنان در دست من ماند. حال وظیفه اینجانب نسبت به آن وسایل چیست؟
اگر آن افراد را می شناسید باید با آنها مطرح کنید. و در صورتی که راهی برای شناسایی آنها نداشته باشید، به قیمت روز بفروشید و به نیت صاحب واقعی آنها صدقه بدهید.
اگر آن افراد را می شناسید باید با آنها مطرح کنید. و در صورتی که راهی برای شناسایی آنها نداشته باشید، به قیمت روز بفروشید و به نیت صاحب واقعی آنها صدقه بدهید.
عنوان سوال:
اینجانب سرپرست یک گروه فعالیتهای علمی بودم که مدتی پیش کار گروه تعطیل شد و وسایلی از آنان در دست من ماند. حال وظیفه اینجانب نسبت به آن وسایل چیست؟
پاسخ:
اگر آن افراد را می شناسید باید با آنها مطرح کنید. و در صورتی که راهی برای شناسایی آنها نداشته باشید، به قیمت روز بفروشید و به نیت صاحب واقعی آنها صدقه بدهید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- دست شخصی جبیره دارد و در موقع وضو، تری دست برای مسح سر و پا باقی نمی ماند، وظیفه چیست؟
- اینجانب در پاسگاه نگهبان می باشم و عدّه ای در حوزه محل کار بیش از چهار فرسخ به گشت زنی مشغول می باشند. لطفاً وظیفه ما را نسبت به نماز و روزه بیان فرمایید؟
- اینجانب علاقه زیادی به طلبه شدن دارم و از رفتن به دبیرستان یا هنرستان نسبت به اخلاق خود بیم دارم، ولی پدر اینجانب با طلبه شدن من مخالفت می کنند، لطفاً وظیفه اینجانب را مشخص کنید؟
- در اتاق عمل بیمارستانها پرستارهای زن در کنار دکترهای مرد کار می کنند و وسایل و ابزار جراحی را به دست دکتر می دهند و گاهی دست آنها در دست نامحرم قرار می گیرد، آیا شرعاً حرام است؟
- یک شرکت تولیدی که بیش از هفت هزار نفر سهامدار دارد، با توجه به اینکه اگر یکی از سهامداران فوت کند، کلیه سهام او به ورثه می رسد و ادامه کار شرکت بدون اجازه تمام ورثه شرعاً جایز نیست و از طرفی کسب اجازه از تمام ورثه بلافاصله بعد از فوت سهامدار غیرممکن است و همین طور تعطیل کردن شرکت مقدور نیست، وظیفه ام برای ادامه کار چیست؟
- شخصی از دنیا رفته و از وی وصیتنامه ای به دست خط خودش باقی مانده لکن فاقد امضاء است، آیا ورثه نسبت به اجرای مفاد وصیتنامه وظیفه ای دارند؟
- شخصی بعداز تحقیق یقین کرده که فاصله محل کار تا وطن او کمتر از 8 فرسخ می باشد، لذا نماز خود را تمام خوانده و روزه هم گرفته است و بعد از مدتی متوجه شدکه اشتباه کرده است و مسافت بیش از 8 فرسخ بوده است، وظیفه او نسبت به نمازهایی که تمام خوانده و روزه های که گرفته چیست؟
- اینجانب پدری دارم که خوش اخلاق نیست و مغرور و خودپسند می باشد، در حق خانواده خود ظلم روا می دارد و من از وقتی که به تکلیف رسیده ام در حال مبارزه با پدرم هستم، اگر جوابش را همان موقع در حضور دیگران بدهم، کار نادرست و ناشایست انجام داده ام و اگر تنها با پدرم صحبت کنم حرفم را قبول نمی کند و می گوید در مقابل پدرت درشتی نکن، خلاصه نمی دانم چه کنم؟ وظیفه ام چیست؟
- با توجه به اینکه گروههای بسیار زیادی در جهان مشغول تحقیق هستند و نتایج کار خود را دائماً اعلام می کنند، و از طرفی افراد این گروهها ممکن است برخی از لحاظ علمی، برخی از لحاظ اخلاقی و صداقت و برخی از لحاظ هردو مورد کاملا قابل تأیید نباشند، (به عبارت بهتر هیچ تضمینی نیست که نتیجه اعلام شده تحقیق با واقعیات کاملا منطبق باشد) و از طرف دیگر هیچ مرجع واحدی، در مورد تأیید یا ردّ تحقیقات وجود ندارد و یا اگر هم موجود باشد، مدت زیادی طول می کشد که نتیجه صحیح کار ارائه شود، در چنین شرایطی، اگر نتیجه تحقیقاتی که در رسانه ها و مجلات اعلام می شود، با روشهای قبلی ما (که به فایده کامل و قطعی آنها اطمینان نداریم) مغایر باشد و یا مکمّل آنها باشد، وظیفه ما چیست؟ عمل به روشهای قبلی یا جدید؟
- شخصی نسبت به دیگری کاری انجام می دهد که یا نوعاً کشنده است، مثل سم مهلک دادن، یا نوعاً کشنده نیست، مثل ایراد جرح جزیی به بازوی دیگری، در هرحال طرف مقابل به بیمارستان منتقل می شود. و پزشک از انجام وظیفه و تخلیه مواد سمی در فرض اول خودداری می کند. و یا با سهل انگاری و به کار بردن مواد و ابزار آلوده و غیر بهداشتی، در فرض دوم موجب ایجاد عفونت و تسری آن و قطع عضو یا مرگ مجروح می گردد. در دو فرض مذکور چه کسی قاتل است؟ نوع قتل چیست؟ در صورتی که پزشک و ضارب هردو مسؤول باشند، میزان مسؤولیت هرکدام چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] با سلام و خسته نباشد اینجانب عضو هیئتی بودم که الان منحل شده و وسایل این هیئت وقفی بوده و مسئول این هیئت می خواهد الان این وسایل را به هیئت دیگری وقف کند، آیا اجازه این کار دارد؟ آیا کار این شخص اشکال دارد؟ با توجه به اینکه این وسایل وقفی هستند اگر می شود پاسخ را هر چه سریعتر بدهید با تشکر .
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب پس از بول، استبراء می کنم که همراه آن مایعی خارج می شود که بوی منی می دهد، آیا نجس است؟ وظیفه من نسبت به نماز چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اینجانب از وطن خود اعراض کرده ام ولی خانه مسکونیم را هنوز نفروخته ام حالا وظیفه من نسبت به نماز و روزه در آنجا چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] ادارات دولتی که اینجانب کارمند یکی از آنها میباشم وسایلی دور ریخته میشود که امکان استفاده از آن با کمی تعمیر و با تغییر کاربری در منزل وجود دارد مثل سیم سیارهای سوخته که از سیم آن میتوان در منزل استفاده کرد، حال حکم استفاده از این وسایل در منزل چیست؟
- [آیت الله بهجت] کسانی که در جایی ساکن می شوند ولی نمی دانند تا چند مدّت در آن جا خواهند ماند مثلاً طلاّب حوزه ی علمیّه ی قم وظیفه آن ها نسبت به نماز و روزه چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله خامنه ای] همسر اینجانب معتقد است چون اسلام می گوید کار منزل وظیفه زن نیست لذا من کار نمی کنم و در مورد تمکین هم می توانم تا مهریه نگیرم تمکین نکنم. لطفاً مرا راهنمایی کنید.
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان بر تقلید مجتهدی که از دنیا رفته و نسبت به مجتهدین زنده اعلم است، باقی ماند؟ در صورت جایز بودن، در مسائل جدیدی که نمیتوان نظر او را به دست آورد، چگونه باید عمل کرد؟
- [سایر] شوهرم نسبت به تلاشی که می کند، درآمدش خیلی بالا است. آیا خانم وظیفه دارد درمورد درآمدی که شوهرش به دست می آورد، از او سوال کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] حکم استفاده شخصی از وسایل و لوازمی که بدون خواندن صیغه وقف، فقط به منظور استفاده در عزاداری سیدالشهداء علیهالسلام تهیه شده است چگونه است؟ و در صورتی که کسی چندین بار جاهلاً این کار را میکرده وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اینجانب در انگلیس زندگی می کنم آنجا شرکتهای بیمه پول زیادی به مشتریان خود میدهند بویژه در صورت جراحی در اعضاء بدن بنده به علت عدم علم یک کار انجام دادم که انگشت دست خود را بریدم و از جانب شرکت پول زیادی به اینجانب رسید . این کار بنده از جهت شرعی چه حکمی دارد ؟ آیا به گردن اینجانب کفاره ای هست ؟اگر روشن شود که شرکت بیمه مسلمان نیست و کشور هم مسلمان نیست ؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن و شوهر در وسایل خانه با هم اختلاف کنند خواه در حال همسری و خواه بعد از جدایی در صورتی که دلیل معتبری برای اثبات مدّعای خود متنداشته باشند، وسایل و لباسهای مردانه متعلّق به شوهر و وسایل و لباسهای زنانهعلّق به زن خواهد بود و آنچه هم برای زنان و هم برای مردان به کار می‌رود، میان آن دو مشترک میباشد مگر این که کلّیّه وسایل، اعمّ از مردانه و زنانه، در دست یکی از آنان باشد که در این صورت مال وی محسوب میشود و کسی که اسباب و وسایل در دست او نیست، اگر ادّعایی داشته باشد باید اثبات کند یا دو شاهد عادل بیاورد.
- [آیت الله بهجت] در عقد مساقات اگر نسبت به تقسیم امور چیزی را تعیین نکنند، آنچه از کارهای مساقات که در هر سال تکرار میشود به عهده عامل است؛ از قبیل: کشت و وسایل کار و اصلاح درختها و آنچه موجب میوه دادن و ازدیاد آن است، و آنچه از مقدمات که در یک سال ایجاد میشود و برای سالها باقی میماند، مثل دیوارکشی و وسایل آبیاری و احداث جدولها، به عهده مالک است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده چنانچه بذر مال مالک بوده حاصلی هم که به دست می اید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی را که کرده و کرایه حیوان و وسایل دیگری که مال زارع بوده به او بدهد و اگر بذر مال زارع بوده زراعت هم مال او است و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده و کرایه وسایل دیگری که مال او بوده و در ان زراعت کار کرده به او بدهد و در هر دو صورت چنانچه مقدار اجره المثل و مخارجی که کرده بیشتر از مقدار قرارداد باشد استحقاق زیادی محل اشکال است و احوط صلح است
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که درآمدی از کسب و کار به دست آورده اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست یا خمس آن را داده، لازم نیست آنها را از هم جدا کند، بلکه می تواند از هر دو خرج کند و در پایان سال خمسی آنچه نسبت به سرمایه¬ی مخمّس سال قبل اضافه دارد را تخمیس کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده، چنانچه بذر مال مالک بوده، حاصلی هم که به دست میآید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی را که کرده و کرایه وسایل یا ابزار دیگری را که مال زارع بوده و در آن زمین کار کرده به او بدهد، مگر آن که بطلان مزارعه از جهت قراردادن تمام حاصل برای مالک زمین باشد که در این صورت مالک، ضامن چیزی نیست و اگر بذر مال زارع بوده، زراعت هم مال اوست و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده و کرایه وسایل یا ابزار دیگری را که مال او بوده و در آن زراعت کار کرده به او بدهد، مگر آن که بطلان مزارعه از جهت قرار دادن تمام حاصل برای زارع باشد که در این صورت زارع ضامن اجرت زمین و عوامل نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از زراعت بفهمد که مزارعه باطل بوده چنانچه بذر، مال مالک بوده حاصلی هم که به دست میآید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی را که کرده و کرایه گاو یا حیوان یا وسایل دیگری را که مال زارع بوده و در آن زمین به کار گرفته شده به او بدهد و اگر بذر مال زارع بوده، زراعت هم مال او است و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده و کرایه گاو یا حیوان یا وسایل دیگری که مال او بوده و در آن زراعت از آن استفاده شده به او بدهد و در هر دو صورت چنانچه مقدار استحقاق معمولی بیشتر از مقدار قرارداد باشد، دادن زیادی واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] گمان در نماز نسبت به رکعات حکم یقین را دارد. - خواه نماز چهار رکعتی باشد یا نه - مثلاً اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده، بنا میگذارد که دو رکعت خوانده و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده، لازم نیست نماز احتیاط بخواند؛ و اما در مورد افعال نماز، چنانچه گمان به انجام کاری یا ترک کاری داشته باشد بنا بر احتیاط واجب بر طبق گمان عمل کند و اگر کار او برخلاف وظیفه شک بود، نمازش را نیز دوباره بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وظیفه او تیمّم باشد و نتواند تیمّم کند، باید نائب بگیرد و کسی که نائب میشود، باید دستهای آن شخص را به چیزی که تیمّم بر آن صحیح است بزند و با آنها او را تیمّم دهد و اگر نتواند دستهای او را بر چیزی که تیمّم بر آن صحیح است بزند، چنانچه بتواند دستهای او را بر آن چیز بگذارد و سپس او را با دستهای خودش تیمّم دهد، باید همین کار را بکند و اگر این نیز ممکن نبود، باید دست خود را به چیزی که تیمّم بر آن صحیح است بزند و بر پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کالای خریداری شده، کلّی در ذمّه نبوده و از قبل معیوب بوده و خریدار از عیب سابق آن آگاه نبوده و پس از معامله هم هیچ عیبی ندیده است مثلاً اتومبیل معیوبِ پیش از معامله, پس از تحویل به خریدار آسیبی ندید در این صورت, مشتری میتواند یکی از سه کار را انجام دهد: 1 .معامله را بدون درخواست چیزی امضا کند؛ 2 .معامله را به هم بزند؛ 3 .معامله را با گرفتن مقداری از پول که نسبت بین قیمت کالای صحیح و معیوب است(ارش) امضا نماید؛ برای مثال, اگر قیمت سالم آن پنجاه تومان و ارزش معیوب آن چهل تومان است، چون تفاوت چهل و پنجاه, به یکپنجم است, خریدار میتواند یکپنجمِ پولی را که به فروشنده داد, برگرداند و اگر کالا در دست خریدار تغیّر یافت, خریدار نمیتواند معامله را به هم بزند, بلکه فقط یکی از دو کار را میتواند انجام دهد: 1 .امضای داد و ستد بدون درخواست چیزی؛ 2 .امضای آن با درخواست همان تفاوت یادشده.
- [آیت الله سیستانی] شخص مسلمان باید عقیدهاش به اصول دین از روی بصیرت باشد، و نمیتواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی گفته کسی را که علم به آنها دارد بهصرف اینکه او گفته است قبول کند. ولی چنانچه شخص به عقاید حقّه اسلام یقین داشته باشد، و آنها را اظهار نماید هرچند از روی بصیرت نباشد آن شخص مسلمان و مؤمن است، و همه احکام اسلام و ایمان بر او جاری میشود. و اما در احکام دین در غیر ضروریات و قطعیات باید شخص یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است. مثلاً: اگر گروهی از مجتهدین عملی را حرام میدانند، و گروه دیگر میگویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد. و اگر عملی را بعضی واجب، و بعضی مستحب میدانند، آن را بجا آورد. پس کسانی که مجتهد نیستند، و نمیتوانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.