مشاهده
دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.
علمی که برای قاضی از طریق مشاهده و حس و خارج از محتویات پرونده حاصل می شود، آیا حجیت دارد؟ بر فرض اعتبار، اگر با اقرار و شهادت تعارض کند، کدام مقدم است؟
علم قاضی از هرطریق حاصل شود، می تواند منشأ حکم حاکم قرار گیرد. و فرقی میان حق الله و حق الناس نمی کند. و ظاهر آن است که فرقی بین قضات نیز وجود ندارد. و هر قاضی که تصدی حکم برای او جایز باشد، می تواند طبق علم خود حکم کند. و علم قاضی بر اقرار و شهادت مقدم است.
علم قاضی از هرطریق حاصل شود، می تواند منشأ حکم حاکم قرار گیرد. و فرقی میان حق الله و حق الناس نمی کند. و ظاهر آن است که فرقی بین قضات نیز وجود ندارد. و هر قاضی که تصدی حکم برای او جایز باشد، می تواند طبق علم خود حکم کند. و علم قاضی بر اقرار و شهادت مقدم است.
عنوان سوال:
علمی که برای قاضی از طریق مشاهده و حس و خارج از محتویات پرونده حاصل می شود، آیا حجیت دارد؟ بر فرض اعتبار، اگر با اقرار و شهادت تعارض کند، کدام مقدم است؟
پاسخ:
علم قاضی از هرطریق حاصل شود، می تواند منشأ حکم حاکم قرار گیرد. و فرقی میان حق الله و حق الناس نمی کند. و ظاهر آن است که فرقی بین قضات نیز وجود ندارد. و هر قاضی که تصدی حکم برای او جایز باشد، می تواند طبق علم خود حکم کند. و علم قاضی بر اقرار و شهادت مقدم است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در هنگام تعارض علم قاضی با اقرار و بیّنه کدام مقدّم است؟
- [آیت الله نوری همدانی] در صورت تعارض علم قاضی با اقرار یا بینه کدام مقدّم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در هنگام تعارض علم قاضی با اقرار و بیّنه کدام مقدّم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] علم قاضی که از اقاریر متّهم و کیفیّت اظهارات متخاصمین و محتویات پرونده و امارات و قراین موجود در آن حاصل می شود، آیا حجّت شرعی است و قاضی می تواند استناداً به چنین علمی حکم حدود و قصاص و سایر حقوق شرعی را صادر نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] علم قاضی که از اقاریر متّهم و کیفیّت اظهارات متخاصمین و محتویات پرونده و امارات و قراین موجود در آن حاصل می شود، آیا حجّت شرعی است و قاضی می تواند استناداً به چنین علمی حکم حدود و قصاص و سایر حقوق شرعی را صادر نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنان چه مستند علم قاضی یکی از امور ذیل باشد، آیا از نظر شرعی حجّت است؟ 1 اقرار یا شهادت کمتر از حدّ نصاب نزد قاضی. 2 گفتگوی غیر رسمی متخاصمین در دادگاه، تحقیقات محلّی و مانند آن. 3 محتویات و قرائن موجود در پرونده. 4 نظریّه پزشکی قانونی، کارشناس انگشت نگاری و مانند آن. 5 وجود عکس و فیلم از اشخاص در حین ارتکاب جرم، یا نوار ضبط شده از مکالمات افراد که مشتمل بر برخی اقرارها و اعترافات باشد. 6 استفاده از روشهای نوین در کشف جرم، یا به کارگیری علومی مانند هیپنوتیزم.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر قتلی تنها در حضور یک مرد، یا یک زن واقع شود، و بر اثر شهادت وی برای قاضی در خصوص وقوع قتل عمد یقین حاصل شود، آیا می تواند به استناد این علم حکم صادر کند، و یا قتل فقط از طرق خاص، مانند بیّنه، اقرار و قسامه ثابت می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر استناد علم قاضی به یکی از مواردی مانند قراین و محتویات پرونده یا عکس و فیلم از فرد هنگام ارتکاب جرم یا نوار ضبط وی از مکالمات که مشتمل بر برخی...... باشد یا تحقیقات محلی و یا گفتگوهای غیر رسمی طرفین در محکمه یا فیلم و عکس از مجرم حین ارتکاب جرم و یا استفاده از علائم غریبهای مانند هیپنوتیزم و نظائرش و یا استفاده از روشهای نوین در کشف جرم و یا استفاده از دستگاه دروغ سنج یا... باشد، این علم مستند به موارد فوق حجیت شرعی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] الف) اگر بخشی از مهریّه زنی سه دانگ خانه بوده که به مبلغ صد میلیون ریال تقویم شده باشد، و مرد زمینی به همین مبلغ، یا بیشتر، بخرد و خانه ای در آن بنا کند، آیا در خصوص این بخش از مهریّه زن برائت حاصل کرده است؟ ب) اگر بین زن و مرد اختلاف شود، و مرد مدّعی باشد که زمین ساختمان را بابت مهریّه زوجه تسلیم نموده، و زن مدّعی شود که تحت عنوان هبه دریافت کرده، قول کدام یک مقدّم می شود؟ ج) در فرض بالا کدام یک باید دلیل و بیّنه ارائه دهد؟ د) اصولا کسی که مالی به دیگری می دهد، ظهور در تبرّع دارد یا عدم تبرّع؟ ه) اگر ثابت شود خانه ای که زوج ساخته، و به زن تسلیم کرده، و سند را هم به نام زوجه نموده، حداقل سه برابر مبلغی است که مرد موقع اجرای صیغه عقد نکاح به عنوان بخشی از مهریّه متعهد شده، آیا مرد مجاز است با بخش دیگری از مهریّه زوجه، مثلا وجه رایج، یا طلا و سکّه مقدار اضافی را تهاتر نماید؟ یعنی آیا تعهّدات دیگر زوج راجع به سایر اقلام مهریّه در حدّ ارزش اضافی خانه ساقط می شود؟ و) و اگر تهاتر نمی شود، آیا زوج حق دارد به اعتبار این که مقروض به زوجه نبوده، از مالی که به زوجه داده و تصوّر می کرده بابت دین خود داده، رجوع و آن را مطالبه و مسترد کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد