مسکین
مستمندی كه وضع زندگی‌اش، از فقير هم بدتر است.
آیا انسانِ زنده حق فروش اعضای بدن خود را دارد؟ اگر فقیر و مسکین باشد، چطور؟
دلیلی بر عدم جواز فروش فی نفسه به نظر نرسیده. مگر اینکه خطر جانی یا عوارض غیر قابل تحمل در پی داشته باشد، که در این صورت جایز نیست. و در فرض حرمت، فقر مجوّز فروش نمی شود.
دلیلی بر عدم جواز فروش فی نفسه به نظر نرسیده. مگر اینکه خطر جانی یا عوارض غیر قابل تحمل در پی داشته باشد، که در این صورت جایز نیست. و در فرض حرمت، فقر مجوّز فروش نمی شود.
پاسخ:
دلیلی بر عدم جواز فروش فی نفسه به نظر نرسیده. مگر اینکه خطر جانی یا عوارض غیر قابل تحمل در پی داشته باشد، که در این صورت جایز نیست. و در فرض حرمت، فقر مجوّز فروش نمی شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قطع و برداشتن عضوی از اعضای بدن مسلمان برای پیوند زدن به انسان دیگر، چه حکمی دارد؟ و آیا دیه دارد؟
- آیا جایز است حیوان زنده را به عنوان کفاره به فقیر بدهند؟
- از آنجا که پیوند اعضای شخص زنده به زنده موجب ضرر جزئی یا غیر جزئی فرد دهنده می شود، آیا بخاطر نجات جان دیگری اقدام به چنین کاری مجاز است؟
- نگاه کردن به اعضای جداشده از بدن نامحرم چه حکمی دارد؟
- آیا لمس و نظر به اعضای داخل بدن نامحرم (مانند کبد و روده و...) در حکم لمس و نظر ظاهر بدن است؟
- قطعه ای از بدن شخص زنده، جدا شده است، آیا حکم میت را دارد؟
- آیا قطع و برداشتن عضوی از انسان زنده برای پیوند به انسان دیگر، دیه دارد؟
- اگر مسؤولین بیمارستان به منظور پیوند اعضای شخص زنده به زنده نسبت به قبول مسؤولیت جوانب این کار از فرد دهنده تعهد کتبی بگیرند و به علل گوناگون و بدون قصور از ناحیه پزشکان، وی فوت کند، آیا دادگاه حق مؤاخذه مسؤولین بیمارستان را دارد؟
- در جنایتی که موجب قصاص نفس یا اعضای بدن می شود، مجنی علیه به هردلیلی جانی را عفو می کند; آیا حاکم می تواند به خاطر مصالحی از جمله حفظ اجتماع و یا تجری جانی، وی را تعزیر کند؟
- مرغی را ذبح کرده اند، به علّت تیزی کارد سرش جدا می شود، در حالی که مرغ زنده است و رگ همه به طرف بدن مرغ رفته است، آیا تا مرغ زنده است می توان مقدار رگ را به طرف سر مرغ برید یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم خرید و فروش اعضای بدن انسان از نظر معظم له چیست؟ در صورت حکم جواز، آیا شرایط خاصی باید وجود داشته باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شامل اعضای داخلی بدن انسان باشد آیا اعضای داخلی بدن دارای دیه مقدّرهاند یا ارش باید پرداخت شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا وصیت به اهدا یا فروش اعضای بدن، بعد از مرگ مغزی یا مرگ قطعی جایز است؟
- [آیت الله بهجت] اگر واگذاری و هدیه اعضای بدن موجب تسریع مرگ شود، چه وجهی دارد؟ آیا می توان وصیت کرد بعد از مرگ مغزی، اعضای بدن شخص را به دیگران بفروشند یا هدیه دهند؟ در صورت مرگ مغزی، فروش اعضای بدن شخص مورد نظر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا خرید و فروش کلیه ی انسان زنده یا مرده، جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فردی ضربه مغزی شد و در کما رفت و دیگر امیدی به زنده ماندن او نبود، آیا میتوان اعضای بدن او را به بیماران نیازمند هدیه کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] اعضای داخلی بدن شخص زنده که با عمل جراحی جدا میشوند یا اعضای داخلی میّت که به سبب تشریح خارج میشوند، آیا سبب نجاست و وجوب غسل مسّ میّت به جهت تماس با آن‌ها میشوند؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان از اعضای بدن خوک به انسان پیوند زد؟
- [آیت الله خامنه ای] . اگر برداشتن اعضای بدن موجب ضرر معتنابه نباشد، فروش آن‌ها اشکال ندارد به خصوص اگر نجات نفس محترمی متوقف بر آن باشد.
- [سایر] پیوند قسمتی از بدن میت به انسان زنده، از نظر طهارت و نجاست چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- احتیاط واجب آن است که فقیر و مسکین بیشتر از مخارج سال خود و عیالاتش را از زکات نگیرد و اگر مقداری پول یا جنس دارد، فقط باندازه کسری مخارج یک سالش زکات بگیرد.
- اگر کسی بگوید: فقیرم، نمی شود به او فطره داد، مگر آنکه اطمینان پیدا کند که فقیر است یا انسان بداند که قبلا فقیر بوده است.
- اگر از بدن زنده یا مرده ای که غسلش نداده اند، قسمتی که دارای استخوان است جدا شود و پیش از آن که قسمت جدا شده را غسل دهند، انسان آن را مس نماید باید غسل مس میت کند و اگر قسمتی که جدا شده استخوان نداشته باشد برای مس آن، غسل واجب نیست.
- چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکات است، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحب است مال را به قصد زکات به او داده ولی زکات بودنش را اظهار ننماید.
- اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است. ولی اگر مخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد بهتر آن است که اوّل آن را تطهیر کند، و بعد وضو بگیرد.
- تا انسان زنده است اگرچه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی تواند به عنوان نائب نمازهای او را قضا کند.
- جائز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگر چه فقیر نباشد، انسان می تواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- کسی که باید برای کفّاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آن‌ها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه فقیر، دارای عائله باشد انسان می تواند، برای هر یک از عیالات فقیر او اگر چه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد، بلی اگر فرزندان او صغیر باشند سهم او و بچه ها را یک جا تحویل دهد.
- به کسی که قبلا فقیر بوده و می گوید: فقیرم، اگر چه انسان از گفته او اطمینان پیدا نکند می شود زکات داد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر حفظِ زندگی مسلمانی، بر قطع عضوی از اعضای بدن مسلمان مرده متوقف باشد، قطع آن جایز است. لکن بر قطع کننده دیه لازم میآید و هرگاه این عضو به بدن زنده پیوند زده شود، جزو آن به شمار میرود و احکام بدن زنده بر آن جاری می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] بریدن عضوی از اعضای بدن مسلمان مرده مانند چشم و غیر ان به منظور پیوند زدن ان به بدن شخص زنده جایز نیست و قطع کننده باید دیه ان عضو را که دیه اعضای جنین مسلمان است بپردازد ولی چنانچه زنده ماندن مسلمان متوقف باشد بر این که عضو بدن مسلمان مرده ای را ببرند و به او پیوند زنند بریدن ان عضو جایز است ولی قطع کننده باید دیه ان را بپردازد و پس از پیوند که جزء بدن زنده گشت احکام بدن زنده بر ان جاری است و اگر کسی در حال حیات خود وصیت کند که پس از مردن او عضوی از اعضای او را قطع کنند و به دیگری پیوند زنند صحت این وصیت محل اشکال است
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجزایی را که روح دارد اگر از بدن انسان یا حیوان زنده جدا کنند نجس است، هرچند گوشت کمی باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 47 خرید و فروش خون برای نجات جان بیمار جایز است، ولی در مورد خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن، احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر جزئی از حیوان نجس العین را به بدن انسان زنده وصل کنند در صورتی که بیمار مضطر به چنین عملی باشد مانعی ندارد و بعد از حلول حیات در آن، جزء بدن انسان محسوب می شود و طاهر است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر از بدن انسان زنده و یا مرده قسمتی که دارای استخوان است جدا شود و پیش از آن که قسمت جدا شده را غسل دهند انسان آن را مس نماید، باید غسل مسّ میّت کند، ولی اگر قسمتی که جدا شده استخوان نداشته باشد، چنانچه از بدن انسان زنده جدا شده باشد، برای مسّ آن غسل واجب نیست، ولی اگر از بدن مردهای که او را غسل ندادهاند جدا شده باشد، بنابر احتیاط واجب مسّ آن موجب غسل می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد در حالی که زنده است، گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند، نجس است، ولی گوشت، پوست یا عضوی که از انسان جدا و به قسمت دیگر بدن یا به انسان دیگری متصل میگردد، در صورتی که جزء بدن وی محسوب شود، پاک است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد درحالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند نجس است.
- [آیت الله مظاهری] اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد در حالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند نجس است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد در حالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری را که روح دارد جدا کنند نجس است