بیمار
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
کسی که وظیفه اش خواندن نماز بطور نشسته است مثل بیمار، نسبت به نافله هایی که دو رکعت نشسته آن معادل یک رکعت ایستاده است، چه وظیفه ای دارد؟
مستحب است هر دو رکعت نشسته را یک رکعت حساب کند، مثل شخص سالم.
مستحب است هر دو رکعت نشسته را یک رکعت حساب کند، مثل شخص سالم.
عنوان سوال:
کسی که وظیفه اش خواندن نماز بطور نشسته است مثل بیمار، نسبت به نافله هایی که دو رکعت نشسته آن معادل یک رکعت ایستاده است، چه وظیفه ای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا صحیح است که یک رکعت از نافله را ایستاده و رکعت دیگر آن را نشسته خواند؟
- کسی که وظیفه اش نشسته نماز خواندن است آیا قبل از شروع به حمد رکعت دوّم مستحب است بگوید: (بحول الله و قوته اقوم واقعد)؟ در رکعت سوم و چهارم چطور؟
- گاهی برای جمع شدن مردم جهت نماز جماعت، نماز ظهر و عصر را کمی با تأخیر اقامه می کنند و فرصت خواندن نافله های نماز عصر هم وجود دارد، آیا خواندن نافله های نماز عصر، قبل از خواندن نماز ظهر جایز است؟
- خانمی به علت درد شدید کمر و زانو به یکی از دو حالت زیر قادر به نماز خواندن است: 1 ایستاده نماز بخواند و برای سجده کردن روی صندلی نشسته و روی میزی که در مقابل خود گذاشته سجده کند به نحوی که زانوها یا نوک انگشتان روی زمین قرار نمی گیرد بلکه کف پا روی زمین قرار می گیرد. 2 نشسته نماز بخواند و سجده را به شکل صحیح انجام دهد. کدام یک از این دو حالت صحیح است؟
- چنانچه برای بیمار، خواندن نماز به سوی قبله امکان نداشته باشد، آیا جهات دیگر، برایش یکسان است؟
- شخصی باید روی یک پا بایستد و اگر بخواهد ایستاده نماز بخواند باید عصا به دست بگیرد، آیا واجب است برای نماز با عصا بایستد یا می تواند نشسته نماز بخواند؟
- چنانچه ضرورت ایجاب کند، در حال نماز به بیمار دارو خورانده شود، در صورت امکان اعاده نماز، آیا خواندن دوباره آن لازم است؟
- در صورتی که ملافه، لباس و یا وسایل پزشکی که همراه بیمار است، نجس و یا احتمال نجاست داده شود و تعویض آن برای بیمار غیر ممکن و یا مشکل باشد، نماز خواندن در آنها چه حکمی دارد؟
- اگر نمازگزار تنها یک رکعت از نماز جمعه را درک کرد و وظیفه اش چیست، آیا باید رکعت دوم را فرادی بخواند و یا باطل است و باید نماز ظهر را هم بخواند؟
- عده ای در شبهای قدر ماه مبارک رمضان نماز قضا می خوانند، و گاهی با جماعت خوانده می شود، آیا افضل نافله شبهای قدر است یا نماز قضا و آیا به جماعت خواندن صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان مقداری از نماز نافله را ایستاده و مقداری را نشسته به جا آورد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا کسی که مقلّد جنابعالی میباشد میتواند یک رکعت نافله نماز عشاء را ایستاده بخواند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] گفته می‌شود که ثواب نماز نافله در حالت نشسته، نصف ثواب آن در حال ایستاده است. حال اگر کسی بر اثر خستگی یا علت دیگر، مثلاً نافله صبح را نشسته بخواند، آیا تنها به نیمی از یک امر استحبابی عمل کرده و این عمل مستحبّی را به طور کامل به جا نیاورده است یا این که به دستور خواندن نافله نماز صبح به طور کامل عمل کرده، ولی با مرتبهای پایینتر (مثل خواندن نماز صبح به صورت انفرادی و جماعت که در هر دو صورت، به دستور خواندن نماز صبح به طور کامل عمل شده که در یکی ثواب کمتر و در دیگری ثواب بیشتر وجود دارد)؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که میتواند به طور ایستاده نماز بخواند، ولی به جهت وضعیت جسمی خود، احتمال زیاد میدهد که ایستاده نماز خواندن در دراز مدت به او صدمه وارد کند، آیا جایز است که نشسته نماز بخواند؟
- [آیت الله سیستانی] نافله ظهر و عصر اگر بعد از نماز ظهر وعصر خوانده شود به چه نیتی باشد وآیا میتوان بعلت کهولت سن نافله ها را نشسته خواند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بیمار به جهت خوف ضرر، غسل جبیره ای انجام دهد ولی پس از خواندن نماز یقین کند که خوف او بی مورد بوده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان در حالت ایستاده، قادر به انجام رکوع نباشد، نماز را باید ایستاده بخواند یا نشسته؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز نافله ای که دو تا دو رکعتی پشت سر هم هستند، شک کند که در رکعت دوّم از دو رکعت اوّل است یا در رکعت اوّل از دو رکعت دوّم است؛ چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر دندانپزشک کاری را شروع نماید و معالجه را ناقص انجام دهد بیمار نسبت به پزشک چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله سبحانی] خوادن دعای فرج پس از نماز در حال ایستاده بهتر است یا نشسته؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نشسته نماز می خواند اگر موقع خواندن نماز احتیاط بتواند بایستد باید به وظیفه کسی که نماز را ایستاده می خواند عمل کند.
- نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را نافله گویند. در بین نمازهای مستحبّی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعت هستند که هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب و دو رکعت نافله عشا و یازده رکعت نافله شب و دو رکعت نافله صبح می باشد. و چون دو رکعت نافله عشا را بنابر احتیاط مستحب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می شود.
- کسی که نشسته نماز می خواند اگر شکی کند که باید برای آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند، باید یک رکعت نشسته بجا آورد و اگر شکی کند که باید برای آن، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند باید دو رکعت نشسته بجا آورد.
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند.
- کسی که ایستاده نماز می خواند اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود و مجبور شود نشسته نماز بخواند باید طبق آنچه در مسأله قبل آمده به تعداد رکعاتی که باید ایستاده بخواند نشسته بخواند.
- کسی که نشسته نماز می خواند اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بایستد و رکوع را ایستاده بجا آورد باید بایستد و از حال ایستاده به رکوع رود و اگر نتواند باید رکوع را هم نشسته بجا آورد.
- در نُه صورت اگر در شماره رکعتهای نماز چهار رکعتی شک کند باید فکر نماید پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهائی که گفته می شود عمل نماید و آن نه صورت از این قرار است: اوّل: آنکه بعد از سر برداشتن از سجده دوّم شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت که باید بنا بگذارد سه رکعت خوانده و یک رکعت دیگر بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته به دستوری که بعداً گفته می شود بجا آورد. دوّم: شک بین دو و چهار رکعت بعد از سر برداشتن از سجده دوّم که باید بنا بگذارد که چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند و بعد از نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند. سوّم: شک بین دو و سه و چهار رکعت بعد از سر برداشتن از سجده دوّم، که باید بنا بگذارد که چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند و بعد از نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نماز احتیاط نشسته بجا آورد، ولی اگر بعد از سجده اوّل یا پیش از سر برداشتن از سجده دوّم یکی از این سه شک برایش پیش آید نماز را دوباره بخواند. چهارم: شک بین چهار و پنج رکعت بعد از سربرداشتن از سجده دوّم، که باید بنا بگذارد چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند و بعد از نماز، دو سجده سهو بجا آورد. پنجم: شک بین سه و چهار رکعت، که در هر جای نماز باشد باید بنابر چهار رکعت بگذارد و نماز را تمام کند و بعد از نماز، یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته بجا آورد. ششم: شک بین چهار و پنج رکعت در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بجا آورد. هفتم: شک بین سه و پنج رکعت در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بجا آورد. هشتم: شک بین سه و چهار و پنج رکعت در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نماز احتیاط نشسته بجا آورد. نهم: شک بین پنج و شش رکعت در حال ایستاده، که باید بنشیند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و سجده سهو بجا آورد.
- اگر کسی نباشد که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند، و امکان انتظار هم نباشد یا مأیوس باشند که کسی بیاید و بتواند ایستاده نماز بخواند می شود نشسته بر او نماز خواند. و اگر بعد از اینکه نماز را نشسته خواندند و قبل از دفن کسی پیدا شود که بتواند ایستاده نماز بخواند واجب است دوباره نماز میّت را ایستاده بخواند.
- نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است ولی احتیاط مستحب آن است که قبل از فجر اوّل نخوانند.
- کسی که ایستاده نماز می خواند، نمی تواند به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند اقتدا کند. و کسی که نشسته نماز می خواند نمی تواند به کسی که خوابیده نماز می خواند اقتدا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نشسته نماز می خواند، اگر شکی کند که مختار است برای آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند، باید یک رکعت نشسته را به جا آورد، و هم چنین اگر شکی کند که معین است برای آن یک رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند، یک رکعت نشسته به جای یک رکعت ایستاده کافی است. و هم چنین دو رکعت نشسته به جای دو رکعت ایستاده، و لکن در مثل دو و سه احتیاط مستحب، جمع بین یک رکعت نشسته و دو رکعت نشسته، و دوباره خواندن نماز است.
- [آیت الله سیستانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند ، هر چند در حال اختیار ، و لازم نیست هر دو رکعت را یک رکعت حساب کند ، ولی بهتر است ایستاده بخواند بجز نافله عشا که بنابر احتیاط واجب باید نشسته خوانده شود .
- [آیت الله جوادی آملی] .نافله نماز ظهر , هشت رکعت، نافله نماز عصر هشت رکعت، نافله نماز مغرب چهار رکعت، نافله نماز عشاء دو رکعت (نشسته خوانده شود)، نافله نماز شب یازده رکعت، نافله نماز صبح دو رکعت، نافله روز جمعه بیست رکعت است؛ یعنی چهار رکعت بر شانزده رکعت نافله نماز ظهر و عصر افزوده می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند
- [آیت الله علوی گرگانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که میخواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که میخواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است، نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله سبحانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نافله نشسته را یک رکعت حساب کند. مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند؛ ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند؛ مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند؛ بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند؛ دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافلة نشسته را یک رکعت حساب کند ، مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند ، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند ، دو نماز یک رکعتی نشسته ، بخواند .