اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
پدرم وصیت کرده که حدود /000/150 تومان از اموالش را برای او حج بجاآورم.باتوجه به اینکه کل اموال پدرم برای حج کفایت نمی کند وقبلا ثبت نام نکرده است. وقدرت رفتن به حج را نیزنداشته است. فعلا وظیفه چیست؟
در فرض سؤال، حج واجب نیست. و چنانچه همه ورثه راضی باشند. یک حج میقاتی برای او انجام دهید. و در غیر این صورت مبلغ مورد وصیت را مثل سایر ترکه میت بین ورثه تقسیم کنید.
در فرض سؤال، حج واجب نیست. و چنانچه همه ورثه راضی باشند. یک حج میقاتی برای او انجام دهید. و در غیر این صورت مبلغ مورد وصیت را مثل سایر ترکه میت بین ورثه تقسیم کنید.
عنوان سوال:
پدرم وصیت کرده که حدود /000/150 تومان از اموالش را برای او حج بجاآورم.باتوجه به اینکه کل اموال پدرم برای حج کفایت نمی کند وقبلا ثبت نام نکرده است. وقدرت رفتن به حج را نیزنداشته است. فعلا وظیفه چیست؟
پاسخ:
در فرض سؤال، حج واجب نیست. و چنانچه همه ورثه راضی باشند. یک حج میقاتی برای او انجام دهید. و در غیر این صورت مبلغ مورد وصیت را مثل سایر ترکه میت بین ورثه تقسیم کنید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در 25 سال پیش پسر بزرگ خانواده مبلغ 000/20 تومان جهت تکمیل ساختمانی که 000/150 تومان ارزش داشت، پرداخته است. فعلا این شخص علاوه بر سهم الارث خود از خانه، نسبت به آن بیست هزار تومان چه سهمی دارد؟
- پدرم در سال 1363 برای حج ثبت نام کرده و در همان سال مستطیع هم بوده است. ایشان وصیت کرده اند که بعد از فوت، اینجانب به نیابت از ایشان به حج بروم. حال که پدرم فوت کرده است با توجه به اینکه خودم ماهیانه سی هزار تومان حقوق می گیرم و فیش پدرم را نیز به نام خودم منتقل کرده ام و قبلاً نیز مستطیع نبوده ام و فعلاً هم قادر بر پرداخت مبلغی بالغ بر چهار صدهزار تومان نیستم. و با توجه به اینکه با اجازه حضرتعالی بر تقلید از حضرت امام(ره) باقی هستم و با توجه به شرایط مذکور آیا می توانم به نیابت از پدرم حج به جا آورم؟
- اینجانب پسر کوچک خانواده ای می باشم و پدرم وصیت کرده که بنده نمازهای قضای او را بجاآورم، وظیفه اینجانب را بیان نمائید.
- شخصی برای حج مستحبی مبلغ معینی را وصیت کرده، و آن مبلغ حتی برای حج میقاتی کفاف نمی دهد، وظیفه چیست؟
- زنی فوت کرده، که استطاعت جهت حجّ داشته است، در وصیت برادرش را وصی و کفیل حج قرار داده، و اموال و زمین خود را به برادرش واگذار کرده است. حال چند سؤال مطرح است: الف با داشتن ورثه، انجام حج مقدم تر است یا حقوق ارث؟ ب تا زمانی که حجّ انجام نگرفته، فایده زمین و اموال به چه کسی تعلّق دارد؟ ج شخص کفیل با داشتن عذر، آیا می تواند نایب بگیرد؟ یا باید صبر کند تا عذرش برطرف شود؟
- شخصی فوت کرده است و چند پسر کوچکتر او می گویند که غیر از خانه، بقیه اموال به ما تملق دارد. چون پدر قبل از فوت، به مادر و یکی از برادران گفته که اموال برای اینها باشد و 500 هزار تومان برای مادر، آیا با نبود وصیت نامه، قول این ورثه قابل قبول است؟
- برای عمره مفرده ثبت نام کرده ام و با قرعه کشی نام اینجانب در شمار زائران ماه رجب می باشد، سازمان حج می گوید ماه رجب فضیلت دارد شما باید 15 هزار تومان اضافه پرداخت کنید. آیا سازمان حج چنین حقی را دارد؟
- شخصی وصیت کرده که ثلث اموال او را بمصرف خاصی برسانند و ملکی را برای این منظور معین کرده و پس از مدتی از دنیا رفته است. اکنون ملکی را که معین کرده اگر نسبت به موقع وصیت سنجیده شود نصف ترکه بوده، و اگر نسبت به حین فوت حساب شود ثلث ترکه می باشد. مستدعی است بفرمایید وظیفه چیست؟
- شخصی با وجود تمام شرایط، حجة الاسلام خود را انجام داد و در مکه بود که اموالش در وطن تلف شد، یا هزینه مراجعتِ به وطنِ او تلف شد، آیا در این صورت حج او از حجة الاسلام کفایت می کند؟
- مرحوم پدرم حدود دو سال قبل از فوت، در حضور چند نفر شاهد، اینجانب را که فرزند ذکور و ارشد می باشم وصیّ خود قرار داد و طبق اظهاراتش همه اولاد را مطابق شرع مقدّس اسلام به سهم پسری و دختری از ماترک خود تعیین سهم کرد و ثلث از منزل مسکونی را برای مخارج خویش قرار داد. ولی محلّ وصیتنامه را مشخص نکرد گویا توسط سایر ورّاث از بین رفت. ولی بعد از فوت وصیتنامه دیگر که اصالت آن محرز نیست توسّط ورثه دیگر (برادرانم) مطرح گردید، که با اظهارات مرحوم پدرم مغایرت دارد. در صورت صحت آیا پدرم می تواند مرا از ارث محروم کند؟ و آیا اصولا بیش از میزان ثلث اموالش را می تواند وصیّت کند؟ و با توجه به اینکه متوفی از محل دفن خویش در باغ بهشت از شش سال قبل اطلاع داشته، و می دانسته که خرید قبر در صحن حضرت معصومه (علیها السلام) برای ورّاث از نظر مالی مقدور نمی باشد، آیا وصیّت به چنین چیزی می کند؟ و آیا این وصیتنامه جدید که فاقد شهود و تاریخ تنظیم بوده و اثر انگشت در آخر صفحه نیز تیره و تار است و امضا ندارد وجه شرعی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب خانمی 25 ساله هستم که شوهرم 000/600/1 تومان بابت مشرف شدن به حج برایم حج خریده، این حجّ من چه حجّی است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] پدرم در زمان حیات خود که با مبلغ تومان حج ثبت می کردند اسم نویسی نکرد در صورتیکه بیش از تومان پس انداز داشته ایا مستطیع حج بوده یا نه در ثانی اکنون که از دنیا رفته حج عمره ثبت نام کرده بود و مبلغی در حدود یک میلیون و چهارصد هزار تومان پول نقد متعلق خمس دارد جدا از اینکه بیش از چهار هکتار زمین مزروعی و حدود دو تن برنج نیز داشته باشد ایا پدرم مستطیع به حساب می اید
- [آیت الله سبحانی] شخصی وصیت کرده که ثلث اموالش در امور خیر مصرف شود، لکن حدود دو سال است که ورثه با همدیگر اختلاف دارند که چه کسی این اموال را خرج نماید. حال وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدرم نه در وصیت نامه کتبی اش که در حضور ورثه تنظیم کرده و نه به صورت شفاهی ، به هیچکدام از ورثه خود برای حج واجب وصیت نکرده ولی عمویم می گوید پدر من قبلا مستطیع بوده ولی چون بلافاصله برای حج تمتع ثبت نام نکرده و بعداً هم بدلیل گران شدن هزینه سفر ، دیگر نتوانسته ثبت نام نماید پس حج بر او واجب بوده و بدهکار است . حال آیا وظیفه ای بر عهده ورثه مخصوصا بر وصی یا پسر ارشدش هست یا خیر ؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی وصیت کرده بود که پس از کفن و دفن و مقداری نماز و روزه، ثلث اموالش را به فقیر بدهند، لکن ورّاث، اموال را تقسیم و در ثلث، به وصیت عمل نکردند و سهم خود را یکی پس از دیگری فروختند. اکنون پس از گذشت چند سال حاضر شده اند که به وصیت عمل کنند. لطفاً وظیفه ی ایشان را مشخص نمایید؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی نماز و روزه قضا دارد و وصیت کرده که آنها را از ثلث اموالش به جا آورند و ثلث اموال هم برای این امر کفایت میکند. به این ترتیب، آیا پس از مردن این شخص، پسر بزرگترش باز هم وظیفهای نسبت به نماز و روزههای قضای او دارد یا خیر؟ اگر ورثه به وصیت او عمل نکنند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] با سلام شخصی در اواخر عمر خود برای رفتن به حج مستطیع بوده است و تصمیمش هم بر این بوده که اگر ثبت نام برای حج آغاز شد ثبت نام نماید. اما ثبت نامی برای حج انجام نشده و این شخص فوت کرد. آیا حج بر عهده این شخص است و وظیفه ورثه وی در این باره چیست؟ مرجع: آیت الله سیستانی ممنون
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر میت وصیت کند که از اموالش کفاره های او را بپردازند وظیفه ورثه در این مورد چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر اموال شخصی مشمول خمس باشد، آیا تنها پرداخت خمس مالی که می خواهد با آن حج کند با این شرط که خمس باقی اموالش را پس از حج بپردازد، برای صحت حج او مُجزی است؟
- [آیت الله سبحانی] شوهرم خمس اموال را نمی پردازد آیا می توانم از اموالش مصرف کنم؟ و آیا وظیفه ای نسبت به پرداخت خمس دارم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان وصیّت کند که چیزی از اموالش مال کسی باشد در صورتی که آن شخص وصیّت را قبول کند، اگر چه قبولش در زمان زنده بودن وصیّتکننده باشد، بعد از مردن وصیّت کننده، مالک آن چیز میگردد، بلکه ظاهراً اصلاً در وصیّت، قبول لازم نیست، بلکه همین مقدار که کسی که برای او وصیّت شده وصیّت را ردّ نکند برای درست شدن وصیّت کفایت میکند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وصیّت میکند، باید عاقل و بالغ باشد، ولی بچّه ده سالهای که خوب و بد را تشخیص میدهد، اگر برای کار خوبی مثل ساختن مسجد و پل وصیّت کند، صحیح است و نیز وصیّت کننده باید از روی اختیار وصیّت کند و نیز وصیّت سفیه نسبت به اموالش صحیح نیست، اگرچه حاکم شرع هم او را از تصرّف در اموال خود منع نکرده باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان وصیّت کند که چیزی از اموالش مال کسی باشد، در صورتی که او وصیّت را قبول کند چه در حیات موصی چه بعد از فوت او، اگر آن چیز از یک سوّم اموال موصی بیشتر نباشد، آن چیز را بعد از مردن موصی، مالک میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی وصیت های متعدد برای کارهای مختلف کند و ثلث او کفایت نکند، باید به ترتیب آنچه در وصیت ذکر شده عمل کنند تا به اندازه ثلث برسد و بقیه وصیت باطل است (مگر این که ورثه اجازه دهند) اما اگر در وصیت خود واجبات را هم ذکر کرده باشد مانند حج و خمس و زکات و مظالم این قسمت از اصل مال برداشته می شود و بقیه از ثلث.
- [آیت الله مظاهری] بر ورثه واجب نیست از بلد، نایب بگیرند و از میقات، کفایت میکند حتّی اگر عقیده میّت اجتهاداً یا تقلیداً حجّ بلدی باشد، اگرچه سزاوار است از وطن نایب گرفته شود ولی اجرت بیشتر از میقات از وارث صغیر برداشته نمیشود ولی اگر میّت وصیّت به حجّ بلدی نموده باشد واجب است از بلد نایب گرفته شود و مازاد بر اجرت حجّ میقاتی از ثلث برداشته میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی مخارج رفتن به مکه را ندارد، ولی دیگری مالی به او می بخشد یا در اختیار او می گذارد که با آن حج برود و مخارج زن و فرزند او را در این مدت نیز می پردازد بر چنین کسی حج واجب است، هر چند بدهکار باشد و در موقع بازگشت نیز وسیله کافی برای امرار معاش نداشته باشد و قبول کردن چنین هدیه ای واجب است، مگر این که در آن منت یا ضرر یا مشقت غیر قابل تحملی باشد و این حج کفایت از حج واجب او می کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که از اول تکلیف، خمس نداده و درآمدهایی پیدا کرده و وسایلی برای زندگی خود خریده است و الآن متوجه وظیفه خمس شده و می خواهد تکلیف خود را درباره آن ادا کند و زندگی خود را پاک نماید اگر از منافع کسب، چیزی را که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته باید خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها نیاز دارد مطابق شأن خود خریده، پس اگر بداند در بین سالی که در آن سال فایده برده آنها را خریده است لازم نیست خمس آن را بدهد و اگر نداند که در بین سال یا بعد از تمام شدن سال بوده بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع یا نماینده او مصالحه کند، یعنی تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع بدهی او را از جهت خمس به مقداری تخمین می زند و با او مصالحه می کند و با پرداخت آن تمام اموالش پاک می شود.