نماز طواف
نماز طَواف یکی از واجبات حج و عمره است. این نماز دو رکعت مانند نماز صبح است که پس از طواف، پشت مقام ابراهیم خوانده می شود. نماز طواف نساء تنها در نیت با این نماز تفاوت دارد.
گاهی اوقات اگر بخواهد نماز طواف را نزد مقام یا پشت آن بجا آورد، طواف کنندگان به او تنه می زنند و از حال نماز خارج می شود، آیا می تواند در فاصله دورتری نماز را بجا آورد؟
اگر اطمینان دارد که طواف کنندگان مانع از انجام نماز کامل او می باشند، در این صورت می تواند در فاصله دورتری نماز بخواند.
اگر اطمینان دارد که طواف کنندگان مانع از انجام نماز کامل او می باشند، در این صورت می تواند در فاصله دورتری نماز بخواند.
عنوان سوال:
گاهی اوقات اگر بخواهد نماز طواف را نزد مقام یا پشت آن بجا آورد، طواف کنندگان به او تنه می زنند و از حال نماز خارج می شود، آیا می تواند در فاصله دورتری نماز را بجا آورد؟
پاسخ:
اگر اطمینان دارد که طواف کنندگان مانع از انجام نماز کامل او می باشند، در این صورت می تواند در فاصله دورتری نماز بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هنگامی که مسجدالحرام خلوت است، آیا نماز طواف حتماً باید نزدیک مقام خوانده شود، یا اگر در فاصله دورتری بخواند، و مقام ابراهیم(علیه السلام) بین او و کعبه قرار گیرد کافی است؟
- خانم ها در هنگام زیادی جمعیت اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند نامحرم به آنها تنه می زنند، تکلیف آنها چیست؟
- آیا نماز طواف واجب، حتماً باید پشت مقام ابراهیم (علیه السلام)انجام شود، یا هر جای مسجد باشد کافی است؟ و اگر باید در آنجا خوانده شود، چنانچه شخصی نماز را پشت مقام بجا نیاورد، فقط معصیت کرده، یا نمازش هم باطل است؟
- آیا بعد از طواف باید برای خواندن نماز در پشت مقام صبر کند تا خلوت شود؟ یا می تواند بلافاصله کمی دورتر از مقام با رعایت الاقرب فالاقرب نماز را بخواند؟
- بعضی از حجاج در پشت مقام دست به دست همدیگر می دهند تا برخی دیگر نماز طواف بخوانند، آیا این عمل جایز است؟
- کسی که طواف و نماز طواف را انجام داده، آیامی تواند سعی را با فاصله زیاد انجام دهد، مثلاً روز دیگر؟ و اگر طواف و نماز را شب انجام داده و بسیار خسته است، آیا می تواند سعی را فردا بجا آورد؟
- آیا لازم است نماز طواف را بعد از طواف بلافاصله بخوانند؟ و چنانچه فاصله شد وظیفه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] گاهی طواف تا نزدیک تالارهای مسجد می رسد ایا در این صورت می شود نماز طواف را پشت سر طواف کنندگان بجا اورد و ایا صدق پشت مقام می نماید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در هنگام شلوغی، خانمها اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند یا نماز را پشت مقام ابراهیم بخوانند، مردان نامحرم به آنها تنه میزنند. وظیفه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] چنانچه پشت مقام ابراهیمعلیهالسلام ازدحام باشد و یا مأمورین اجازه خواندن نماز را ندهند، آیا لازم است برای خواندن نماز طواف، صبر کند و در وقت خلوت به فاصله چند ساعت یا چند روز، نماز را در پشت مقام بجا آورد و یا در همان موقع به فاصله دورتر از مقام نماز بخواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] چنانچه پشت مقام ابراهیمعلیهالسلام ازدحام باشد و یا مأمورین اجازه خواندن نماز را ندهند، آیا لازم است برای خواندن نماز طواف، صبر کند و در وقت خلوت به فاصله چند ساعت یا چند روز، نماز را در پشت مقام بجا آورد و یا در همان موقع به فاصله دورتر از مقام نماز بخواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در اثر کثرت ازدحام، مقام حضرت ابراهیم (علیه السلام) در موسم حج وسط طواف کنندگان قرار میگیرد، اگر کسی آن جا نماز طواف واجب بخواند مشکل و دیگران اعتراض میکنند، آیا تا آخر مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم میتواند نماز بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است نماز طواف در پشت مقام ابراهیم علیهالسلام و در نزدیکی مقام باشد؟ اگر کسی با اختیار خود، حدود سی یا چهل متر از مقام فاصله بگیرد و نماز بخواند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] این که فرموده اید: (واجب آن است که نماز طواف را پشت مقام بجا آورند) پشت مقام تا چه اندازه است، آیا می توان حدّ معیّنی برای آن فرض کرد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضعیت فعلی که جمعیت حجاج خیلی زیاد است، عدهای از ضعفا نمیتوانند خلف مقام نماز بخوانند و یا مصادف با اذیت طواف کنندگان شده و اطمینان به اتمام نماز ندارند. در این صورت نماز خواندن در فاصله دورتر چه حکمی دارد؟ و آیا لازم است صبر کند و موقعی طواف کند که بتواند نمازش را خلف مقام بخواند؟
- [امام خمینی] بر اثر زیادی حجاج محترم در اغلب اوقات بلکه می‌شود گفت در تمام اوقات طواف، از پشت مقام طواف میکنند و چون نماز طواف باید در پشت مقام یا یکی از دو طرف آن خوانده شود بعضی از حجاج محترم ایرانی برای نماز دور یک نفر حلقهوار جمع میشوند که بتواند آن شخص نماز طواف را بخواند این عمل انعکاس خوبی در میان برادران اهل سنت ندارد و مزاحم طواف آنها می‌باشد آیا با این وضع نماز صحیح است یا وظیفه دارند بروند عقبتر البته با استفتائات، ص: 458 مراعات الاقرب فالاقرب که مزاحم دیگران نباشند؟
- [آیت الله جوادی آملی] با توجه به ازدحام جمعیت و ممانعت مأموران سعودی، نماز طواف در طرفین مقام ابراهیم و با فاصله جایز است، یا نه فقط بایستی پشت و نزدیک مقام باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در استحاضه کثیره علاوه بر کارهای استحاضه متوسطه که در مسأله پیش گفته شد، باید برای هر نماز دستمال را عوض کند، یا آب بکشد و یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یکی برای نماز مغرب و عشا بجا آورد، و بین نماز ظهر و عصر فاصله نیندازد، و اگر فاصله بیندازد باید برای نماز عصر دوباره غسل کند. و نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد باید برای نماز عشا دوباره غسل کند.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده چنانچه کاری که نماز را باطل می کند انجام نداده باید آنچه را از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بی جا دو سجده سهو بجا آورد و اگر کاری که نماز را باطل می کند انجام داده مثلاً پشت به قبله کرده باید نماز را دوباره بجا آورد.
- اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده باید دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- هرگاه در وقت نماز یومیه نماز آیات بر مستحاضه واجب شود اگر بخواهد هردو را پشت سر هم بجا آورد، باید برای نماز آیات هم تمام کارهایی را که برای نماز یومیه او واجب است انجام دهد و نمی تواند هردو را با یک غسل و وضو بجا آورد.
- در نماز جماعت بین مأموم و امام نباید پرده و مانند آن که پشت آن دیده نمی شود فاصله باشد، و همچنین است بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متّصل شده است ولی اگر مأموم زن باشد و امام مرد فاصله شدن پرده و مانند آن اشکال ندارد، و فاصله شدن پرده و مانند آن بین زن و مأموم دیگری که مرد است و زن به واسطه او به امام متّصل شده است اشکال ندارد.
- اگر بعد از شروع به نماز بین مأموم و امام، یا بین مأموم و کسی که مأموم به واسطه او متّصل به امام است، پرده یا چیز دیگری که پشت آن را نمی توان دید فاصله شود، نمازش فرادی می شود و باید طبق وظیفه فرادی نماز خود را تمام کند.
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که چنانچه عمداً یا سهواً در نماز اتفاق بیفتد نماز باطل می شود مثلاً پشت به قبله نماید باید قضای سجده و تشهد را بجا آورد و احتیاط واجب اعاده نماز است.
- هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند مثلاً پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجده آخر را بجا نیاورده نمازش باطل است، و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند یادش بیاید که دو سجده را که فراموش کرده باید بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو برای سلامی که اول گفته است بنماید و احتیاط مستحب آن است که نماز را دوباره بخواند.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند مثلاً پشت به قبله کرده نمازش باطل است و اگر کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند انجام نداده باید فوراً مقداری را که فراموش کرده بجا آورد.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر از نماز احتیاط بوده مثلاً در شک بین سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می کند انجام داده مثلاً پشت به قبله کرده باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل می کند انجام نداده باید کسری نمازش را بجا آورد و احتیاط این است که اصل نماز را هم دوباره بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] انسان باید نماز را با موالات بخواند یعنی کارهای نماز مانند رکوع و سجود و تشهد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهایی را که در نماز می خواند به طوری که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز می خواند، نمازش باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] انسان باید نماز را با موالات بخواند، یعنی اعمال نماز مانند رکوع، سجده و تشهّد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهایی را که در نماز میخواند، به گونهای که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل است.
- [آیت الله سیستانی] انسان باید نماز را با موالات بخواند ، یعنی کارهای نماز مانند رکوع وسجود و تشهّد را پی در پی و پشت سر هم بجا آورد ، و چیزهائی را که در نماز میخواند به طوری که معمول است پشت سر هم بخواند ، و اگر بقدری بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز میخواند ، نمازش باطل است .
- [امام خمینی] پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که نگویند تیمم می کند، باطل است.
- [آیت الله سیستانی] پیشانی و پشت دستها را بنابر احتیاط باید از بالا به پائین مسح نماید ، و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد ، و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که نگویند تیمم میکند ، باطل است .
- [آیت الله نوری همدانی] پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پائین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد ، که نگویند تیمم می کند ، باطل است .
- [آیت الله اردبیلی] پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید و اعمال آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله بیندازد که نگویند تیمّم میکند، تیمّم او باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان اگر نماز عصر را بدون فاصله یا با فاصله کم بعد از نماز ظهر، یا نماز عشا را بدون فاصله یا با فاصله کم بعد از نماز مغرب بخواند، اذان نماز دوم ساقط می‌شود؛ همچنین اگر چندین نماز قضا را پشت سر هم بخواند، اذان از نمازهای دوم به بعد ساقط است.
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان باید نماز را با موالات بخواند، یعنی کارهای نماز مانند رکوع وسجود وتشهّد را پشت سر هم بجا آورد وچیزهائی را که در نماز میخواند به طوری که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز میخواند اگر عمدی باشد، نمازش باطل است، و امّا در صورت سهو نماز باطل نمیشود ولی کلمه و آیه باید اعاده شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] پیشانی وپشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که نگویند تیمّم میکند باطل است.