نماز طواف
نماز طَواف یکی از واجبات حج و عمره است. این نماز دو رکعت مانند نماز صبح است که پس از طواف، پشت مقام ابراهیم خوانده می شود. نماز طواف نساء تنها در نیت با این نماز تفاوت دارد.
بعضی از حجاج در پشت مقام دست به دست همدیگر می دهند تا برخی دیگر نماز طواف بخوانند، آیا این عمل جایز است؟
اگر موجب وهن شیعه یا اذیت سایر حجاج شود و یا مانع از طواف دیگران شود جایز نیست.
اگر موجب وهن شیعه یا اذیت سایر حجاج شود و یا مانع از طواف دیگران شود جایز نیست.
عنوان سوال:
بعضی از حجاج در پشت مقام دست به دست همدیگر می دهند تا برخی دیگر نماز طواف بخوانند، آیا این عمل جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گاهی اوقات اگر بخواهد نماز طواف را نزد مقام یا پشت آن بجا آورد، طواف کنندگان به او تنه می زنند و از حال نماز خارج می شود، آیا می تواند در فاصله دورتری نماز را بجا آورد؟
- آیا بعد از طواف باید برای خواندن نماز در پشت مقام صبر کند تا خلوت شود؟ یا می تواند بلافاصله کمی دورتر از مقام با رعایت الاقرب فالاقرب نماز را بخواند؟
- آیا نماز طواف واجب، حتماً باید پشت مقام ابراهیم (علیه السلام)انجام شود، یا هر جای مسجد باشد کافی است؟ و اگر باید در آنجا خوانده شود، چنانچه شخصی نماز را پشت مقام بجا نیاورد، فقط معصیت کرده، یا نمازش هم باطل است؟
- آیا لازم است نماز طواف را بعد از طواف بلافاصله بخوانند؟ و چنانچه فاصله شد وظیفه چیست؟
- هنگامی که مسجدالحرام خلوت است، آیا نماز طواف حتماً باید نزدیک مقام خوانده شود، یا اگر در فاصله دورتری بخواند، و مقام ابراهیم(علیه السلام) بین او و کعبه قرار گیرد کافی است؟
- نماز اکثر حجاج ناقص است، آیا با توجه بدان می توانند بدون ضرورت به کاری که نماز طواف نساء دارد اقدام کنند؟ در صورت عدم زمینه جهت خواندن نماز به جماعت و طرق دیگر، آیا می توانند به نماز خود اکتفا کنند؟
- آیا جایز است جنب و حائض، دعای کمیل بخوانند؟
- چنانچه انجام طواف مستحبی مستلزم تماس با بدن نامحرم شود، آیا انجام چنین طوافی جایز است؟
- ترک عمدی نماز طواف چه حکمی دارد؟
- آیا نجاست معفوّ در نماز، در طواف نیز معفوّ است؟ و حکم محمول متنجس در طواف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مرد و زن در ازدحام پشت مقام حضرت ابراهیم علیه السلام نماز طواف را به محاذات هم بخوانند، نمازشان صحیح است؟
- [امام خمینی] بر اثر زیادی حجاج محترم در اغلب اوقات بلکه می‌شود گفت در تمام اوقات طواف، از پشت مقام طواف میکنند و چون نماز طواف باید در پشت مقام یا یکی از دو طرف آن خوانده شود بعضی از حجاج محترم ایرانی برای نماز دور یک نفر حلقهوار جمع میشوند که بتواند آن شخص نماز طواف را بخواند این عمل انعکاس خوبی در میان برادران اهل سنت ندارد و مزاحم طواف آنها میباشد آیا با این وضع نماز صحیح است یا وظیفه دارند بروند عقبتر البته با استفتائات، ص: 458 مراعات الاقرب فالاقرب که مزاحم دیگران نباشند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وضعیت فعلی که جمعیت حجاج خیلی زیاد است، عدهای از ضعفا نمیتوانند خلف مقام نماز بخوانند و یا مصادف با اذیت طواف کنندگان شده و اطمینان به اتمام نماز ندارند. در این صورت نماز خواندن در فاصله دورتر چه حکمی دارد؟ و آیا لازم است صبر کند و موقعی طواف کند که بتواند نمازش را خلف مقام بخواند؟
- [سایر] با سلام؛ مکان نماز طواف در مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم است. اگر سهواً، یا به علت شلوغی پشت مقام، کمی عقب تر یا در چپ یا قسمت راست، پشت مقام خوانده شود صحیح می باشد؟ با تشکر
- [آیت الله جوادی آملی] با توجه به ازدحام جمعیت و ممانعت مأموران سعودی، نماز طواف در طرفین مقام ابراهیم و با فاصله جایز است، یا نه فقط بایستی پشت و نزدیک مقام باشد؟
- [آیت الله جوادی آملی] با توجه به ازدحام جمعیَّت و ممانعت مأموران سعودی، نماز طواف در طرفین مقام ابراهیم و با فاصله جایز است، یا نه فقط بایستی پشت و نزدیک مقام باشد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در هنگام شلوغی، خانمها اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند یا نماز را پشت مقام ابراهیم بخوانند، مردان نامحرم به آنها تنه میزنند. وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در اثر کثرت ازدحام، مقام حضرت ابراهیم (علیه السلام) در موسم حج وسط طواف کنندگان قرار میگیرد، اگر کسی آن جا نماز طواف واجب بخواند مشکل و دیگران اعتراض میکنند، آیا تا آخر مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم میتواند نماز بخواند؟
- [آیت الله جوادی آملی] کسی که نماز طواف را به جهت ازدحام جمعیَّت در نقطه دور از پشت مقام خوانده و بعد از نماز طواف با بقاء موالات عرفیه و فوت موالات عرفیه آیا اعاده نماز طواف بعد از رفع مانع پشت مقام لازم است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] گاهی طواف تا نزدیک تالارهای مسجد می رسد ایا در این صورت می شود نماز طواف را پشت سر طواف کنندگان بجا اورد و ایا صدق پشت مقام می نماید
مسائل مرتبط از این مرجع
- در سجده باید کف دست را بر زمین بگذارد ولی در حال ناچاری پشت دست هم مانعی ندارد، و اگر پشت دست ممکن نباشد باید مچ دست را بگذارد و چنانچه آن را هم نتواند باید تا آرنج هرجا را که می تواند بر زمین بگذارد و اگر آن هم ممکن نیست گذاشتن بازو کافی است.
- کراهت دارد نماز عید را زیر سقف بخوانند.
- در تیمم چهار چیز واجب است: اوّل: نیّت. دوّم: زدن کف دو دست با هم بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است. سوّم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن، از جایی که موی سر می روید تا ابروها و بالای بینی و بنابر احتیاط واجب باید دستها روی ابروها هم، کشیده شود. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
- مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند، و در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را هم بدهند، بعد نماز عید را بخوانند.
- مستحب است در نماز عید فطر و قربان قرائت را بلند بخوانند.
- خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از دست مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده یا نه، خرید و فروش آن جایز است ولی نماز در آن چرم و خوردن آن گوشت جایز نیست.
- اگر پیشانی یا پشت دستها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نمی تواند باز کند باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد و نتواند پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته، باز کند باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمم بر آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد.
- مکروه است بر میّت چند مرتبه نماز بخوانند، ولی اگر میّت اهل علم و تقوی باشد مکروه نیست.
- مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- برای آن که یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده باید مقداری بالاتر از مچ را هم مسح نماید، ولی مسح بین انگشتان لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] باید تکبیرها و دعاها را به گونهای پشت سر هم بخوانند که نماز از صورت خود خارج نشود.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است نمازهای یومیه را با جماعت بخوانند ، و در نماز صبح ومغرب و عشا ، خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را میشنود بیشتر سفارش شده است . و همچنین مستحب است سایر نمازهای واجب را با جماعت بخوانند ، ولی مشروعیت جماعت در نماز طواف ، و نماز آیات در غیر خسوف و کسوف ثابت نیست .
- [آیت الله مکارم شیرازی] باید تکبیرها و دعا را طوری پشت سر هم بخوانند که نماز از صورت خود خارج نشود و احتیاط واجب آن است که در وسط نماز با کسی سخن نگویند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در مسح پا دست را بر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بکشد و اگر تمام دست را روی پا بگذارد و کمی بکشد جائز است، ولی اوّلی موافق با احتیاط میباشد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که میّت را تیمّم میدهد، باید دست میّت را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهایش بکشد، و اگر به این صورت ممکن باشد، جایز نیست با دست دیگری او را تیمّم دهد.
- [آیت الله بروجردی] در تیمّم باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها پاک باشد و اگر کف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد، احتیاط واجب آن است که دو تیمّم کند، یکی با کف دست و یکی با پشت دست، یعنی پشت دست را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بنابر احتیاط در تیمم باید پیشانی و کف دست ها و پشت آن ها پاک باشد و اگر کف دست نجس باشد ونتواند آن را آب بکشد، احتیاط مستحب آن است که دو تیمم کند: یکی با کف دست و یکی با پشت دست یعنی پشت دست را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست ها بکشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واجب است نماز میت را رو به قبله بخوانند و نیز احتیاط واجب آن است که میت را مقابل نمازگزار به پشت بخوابانند بطوری که سر او به طرف راست نمازگزار و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که راهنمای حج و مدیر کاروان حجّاج و مانند آن می باشند، در صورتی که مسافرت جزء یا مقدّمه شغل آنها محسوب شود و این کار مدّت قابل ملاحظه ای (حدود چند ماه) به طول انجامد باید نماز را تمام بخوانند.
- [آیت الله مظاهری] در تیمّم چهار چیز واجب است: اوّل: نیّت. دوّم: زدن کف دو دست بر چیزی که تیمّم به آن صحیح است. سوّم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی از جایی که موی سر میروید تا ابروها. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.