خوردن
يکي از موضوعاتي که در فقه از احکام آن صحبت شده ،خوردن مي باشد.
از بعضی میوه ها شراب درست می کنند، فروش آن نوع میوه ها به کسی که برای آن کار می خرد، چه صورتی دارد؟ و آنچه او درست می کند، پاک است یا نجس؟ و خوردن آن حلال است یا حرام؟
اگر با آنها چیزی درست می کنند که مست کننده است نجس می باشد و خوردن آن هم حرام است. و فروش میوه ها اگر به این قصد باشد که از آنها شراب درست کنند معامله حرام و بنابر احتیاط باطل است، اما اگر به این قصد نفروشند، معامله حرام و باطل نیست; هر چند که بدانند با آن شراب درست می کنند.
اگر با آنها چیزی درست می کنند که مست کننده است نجس می باشد و خوردن آن هم حرام است. و فروش میوه ها اگر به این قصد باشد که از آنها شراب درست کنند معامله حرام و بنابر احتیاط باطل است، اما اگر به این قصد نفروشند، معامله حرام و باطل نیست; هر چند که بدانند با آن شراب درست می کنند.
عنوان سوال:
از بعضی میوه ها شراب درست می کنند، فروش آن نوع میوه ها به کسی که برای آن کار می خرد، چه صورتی دارد؟ و آنچه او درست می کند، پاک است یا نجس؟ و خوردن آن حلال است یا حرام؟
پاسخ:
اگر با آنها چیزی درست می کنند که مست کننده است نجس می باشد و خوردن آن هم حرام است. و فروش میوه ها اگر به این قصد باشد که از آنها شراب درست کنند معامله حرام و بنابر احتیاط باطل است، اما اگر به این قصد نفروشند، معامله حرام و باطل نیست; هر چند که بدانند با آن شراب درست می کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در کشورهایی که مسلمانان در اقلیتند، عده ای مسلمان فروشنده گوشت هستند که مدعی اند گوشت حلال به فروش می رسانند، اما در بین آنها کسانی هستند که گوشت حرام را به اسم حلال می فروشند; آیا اجتناب از خوردن گوشت واجب است؟
- مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- اگر دست انسان تا آرنج نجس باشد و برای خوردن غذا دستش را با آب قلیل تا مچ آب بکشد، آیا تا مچ دست پاک می شود یا بخاطر اتصال به بالای دست که نجس است قابل پاک شدن نیست؟
- اینجانب اجناسی می فروشم که هم استفاده حلال دارد و هم حرام (مثل تیغ) و می دانم مشتری از آن استفاده حرام می کند، آیا فروش من اشکال دارد؟
- ورزشی که در آن برد و باخت مطرح است، مثل مسابقات فوتبال، والیبال، کشتی و... چه صورتی دارد؟ آیا حلال است یا حرام؟
- کنسرو ماهی که در کشورهای خارج بسته بندی شده و به فروش می رسد و همچنین روغن ماهی که از خارج وارد می شود، آیا پاک است و خوردن آن چه حکمی دارد؟
- اگر تمام لباس یا پارچه ای نجس شده باشد; آیا می شود قسمتی از آنرا آب کشید، به صورتی که نیمی از آن پاک و نیمی دیگر نجس باقی بماند; و آیا در این مورد فرقی بین تطهیر با آب قلیل یا کر و جاری وجود دارد؟
- استفاده کردن از راهرویی که جلوی چند مغازه است (به این نحو که یکی از مغازه داران میزکار خود را در راهرو بگذارد و مشغول کار شود) بدون رضایت دیگران چه حکمی دارد؟ و آیا درآمد حاصل از آن حرام است یا حلال؟
- اگر صاحب زمین تمام خرج یک صیفی را تا هنگام محصول فراهم کند و برای این زمین چند کارگر را به عنوان شریک که تمام کار این صیفی کاری را انجام دهند به کار گیرد (مالک زمین فقط خرج محصول را می دهد و دیگر کاری انجام نمی دهد) و در موقع برداشت محصول، هرچه خرج کرده از فروش محصول بردارد و بعداً بقیه محصول را بین خود و کارگران به نام شریک نصف کند. آیا از نظر اسلام حلال و جایز است یا خیر؟
- کسی چندین سال قبل به ملک شخصی تجاوز کرده و تصرف عدوانی کرده است، صاحب ملک موضوع را به دادگاه ارجاع داده و پس از سالها محاکمه، بالأخره شخص متصرّف حاضر شده که اجاره سالهای قبل را بپردازد و ملک در تصرف او باشد ولی صاحب زمین راضی به این کار نیست و در اثر بیکاری خود و فرزندانش می خواهد خودش در آن کشت و زرع کند. چون در اسلام رضایت طرفین شرط است و صاحب زمین در این مدت راضی نبوده و نیست، لذا متمنی است بفرمایید که: اولا: آیا ملک به صاحب آن برمی گردد؟ یا اینکه باید در دست متجاوز باشد و او اجرت آن را بپردازد؟ ثانیاً: در این چند سال کارهایی که در آن زمین از قبیل خواندن نماز و غیره انجام داده حلال بوده یا حرام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزی که خوردن آن حرام است به کسی که آن را حلال می داند، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر با شراب، کاری کنیم که دیگر مست کننده نباشد، آیا پاک و خوردن آن حلال می‌شود؟ و اگر با مایع پاکی که مست کننده نیست، کاری کنیم که مست کننده شود، آیا نجس و خوردنش حرام می‌شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] تخم پرندگان حلال گوشت که نجاستخوار شدهاند پاک است یا نجس؟ خوردن آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر حیوان حلال گوشتی را به خوردن نجاستی مانند شراب عادت دهند، آیا بول و غائط او پاک است و میتوان از گوشت او استفاده کرد یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا خرید و فروش ارز کشورهای خارجی (صرافی) از طریق اینترنت مثلاً (خرید ارز کشورهای اروپایی و آمریکایی و فروش آنها) درست است؟ این کار حلال است؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا خرید و فروش ارز کشورهای خارجی (صرافی) از طریق اینترنت مثلاً (خرید ارز کشورهای اروپایی و آمریکایی و فروش آنها) درست است؟ این کار حلال است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا گیاه، درخت و میوه بر آن نیز در صورتی که نجس و تر باشد با تابش آفتاب پاک می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] درآمد افراد شراب خوار حلال است یا حرام؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا گوشت حیوان حلال گوشت که نجاستخوار شده است، پاک است یا نجس و خوردن آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] چرا شراب نجس و حرام است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی مانند روغن و نفت که آب کشیدن آن ممکن نیست نجس شود، چنانچه مثلا روغن نجس را برای خوردن به خریدار بدهند معامله باطل و عمل حرام است و اگر برای کاری بدهند که شرط آن پاک بودن نیست مثلا بخواهند نفت نجس را بسوزانند، یا روغن نجس را تبدیل به صابون کنند فروش آن اشکال ندارد.
- آب انگوری که جوش آمده پیش از آن که دو ثلث آن بخار شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند نجس نیست، ولی خوردن آن حرام است، ولی اگر ثابت شود که مست کننده است حرام و نجس می باشد، و فقط با سرکه شدن پاک و حلال می شود.
- شرابی که از انگور نجس درست کنند، با سرکه شدن پاک نمی شود، بلکه اگر نجاستی هم از خارج به شراب برسد احتیاط واجب آن است که بعد از سرکه شدن از آن اجتناب نمایند.
- اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می باشد مگر اینکه در تور ماهیگیر در آب بمیرد که در اینصورت خوردنش حلال است و ماهی بی فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.
- نباید سر سفره ای که در آن شراب می خورند (اگر انسان یکی از آنان حساب شود) نشست و چیز خوردن از آن سفره حرام است.
- خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند پاک، و خوردن آنها حلال است.
- خوردن سرگین و آب دماغ حرام است و احتیاط واجب آن است که از خوردن چیزهای خبیث دیگر که طبیعت انسان از آن متنفر است اجتناب کنند، ولی اگر پاک باشد و مقداری از آن بطوری با چیز حلال مخلوط شود که در نظر مردم مستهلک حساب شود، خوردن آن اشکال ندارد.
- اگر شراب سرکه شود، ظرف آن هم تا جایی که شراب موقع جوش آمدن به آن جا رسیده پاک می شود، و کهنه و چیزی هم که معمولاً روی آن می گذارند اگر به آن رطوبت نجس شود، پاک می گردد. بلکه اگر موقع جوشیدن، سر برود و پشت ظرف به آن آلوده شود، بعد از سرکه شدن پشت ظرف هم پاک می شود.
- خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
- چیزی را که گرو می گذارند، باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس اگر شراب و آلات قمار و مانند آن از چیزهائی که مالیّت شرعی و یا چیزهائی که مالیّت عرفی ندارند گرو بگذارند درست نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش دارویی که موقع درست کردن با شراب مخلوط کرده باشند، در صورتی که شخص مریض چارهای بهجز استفاده از آن دارو را ندارد، بنابر جواز استشفا به حرام، بعید نیست جایز باشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر چیز پاکی مانند روغن و نفت که آب کشیدن آن ممکن نیست نجس شود، چنانچه آن را برای کاری بخواهند که شرطش پاک بودن است مثلاً روغن نجس را برای خوردن بخواهند فروش آن حرام است و اگر برای کاری بخواهند که شرط آن پاک بودن نیست مثلاً بخواهند نفت نجس را بسوزانند فروش آن اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شرابی که از انگور نجس و مانند آن درست کنند؛ چنانچه در ظرف دیگری که پاک باشد بریزند و بعد سرکه شود؛ پاک می شود و همچنین اگر نجاست دیگری به شراب برسد و مستهلک شود؛ در صورتی که به ظرف نرسیده باشد بعد از سرکه شدن پاک می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرید و فروش دواهایی که متنجس است و از اعیان نجسه مثل شراب و مردار نیست برای فایدهای که حرام نباشد جایز است، و اگر از مثل مردار و شراب باشد، در صورتی که در دوا مستهلک نباشد، خرید و فروش آن حرام است، ولی اگر پول را در مقابل ظرف آن یا در مقابل زحمت دوا فروش بدهند اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] نیم خوردة سگ و خوک و کافر ، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خوردة حیوانات حرام گوشت ، پاک و خوردن آن مکروه می باشد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نیمخورده سگ و خوک و کافر، نجس و خوردن آن حرام است و نیمخورده حیوانات حرام گوشت، پاک و خوردن آن مکروه می باشد.
- [امام خمینی] نیم خورده سگ و خوک و کافر ، نجس و خوردن آن حرام است. و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک و خوردن آن مکروه می باشد.
- [آیت الله اردبیلی] نیم خورده سگ و خوک و کافر غیر کتابی، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک است، ولی خوردن آن مکروه میباشد.
- [آیت الله بروجردی] نیم خوردهی سگ و خوک و کافر، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خوردهی حیواناتِ حرام گوشت، پاک و خوردن آن مکروه میباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] حیوان حلال گوشتی که خون جهنده ندارد مانند ماهی اگر به غیر دستوری که برای حلال شدن ان خواهد امد بمیرد پاک و خوردن ان حرام است