ازدواج
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
پدرِما، ما را رها کرده و هیچ اعتنایی به ما نمی کند و گاهی مدتی می گذرد که از هم خبر نداریم، آیا در امر ازدواج باید از او اجازه بگیریم، یا لازم نیست؟
بطور کلّی چنانچه ولیّ دختر، دختر را مطلق العنان و آزاد گذاشته و در شؤون او دخالت نمی کند، اذن واجازه او لازم نیست. و همین که دختر بالغه و رشیده باشد، یعنی مصلحت خویش را در امر ازدواج تشخیص دهد می تواند ازدواج کند.
بطور کلّی چنانچه ولیّ دختر، دختر را مطلق العنان و آزاد گذاشته و در شؤون او دخالت نمی کند، اذن واجازه او لازم نیست. و همین که دختر بالغه و رشیده باشد، یعنی مصلحت خویش را در امر ازدواج تشخیص دهد می تواند ازدواج کند.
عنوان سوال:
پدرِما، ما را رها کرده و هیچ اعتنایی به ما نمی کند و گاهی مدتی می گذرد که از هم خبر نداریم، آیا در امر ازدواج باید از او اجازه بگیریم، یا لازم نیست؟
پاسخ:
بطور کلّی چنانچه ولیّ دختر، دختر را مطلق العنان و آزاد گذاشته و در شؤون او دخالت نمی کند، اذن واجازه او لازم نیست. و همین که دختر بالغه و رشیده باشد، یعنی مصلحت خویش را در امر ازدواج تشخیص دهد می تواند ازدواج کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی بدون اجازه بهداری، در امر پزشکی دخالت و آمپول تزریق کرده است، با این که اجازه تزریق نداشته، و این امر منجر به فوت مریض شده، آیا دیه لازم است بپردازد یا نه؟ و غیر از دیه تعزیر هم از جنبه عمومی جایز است یا خیر؟
- زنی که در اثر زنا بکارتش از بین رفته باشد، آیا برای ازدواج موقّت اجازه گرفتن از پدرش لازم است یا خیر؟
- صله رحم و رفت و آمد با همسایه مسلمان که قرآن مجید و شارع مقدّس و پیشوایان عظیم الشّأن امر و سفارش به آن فرموده اند با وضع بی بند و باری و پرده دری و بی اعتنایی و سرکشی که بعضی ها دارند و آنچه نصیحت و کناره گیری می شود اثر نمی بخشد چگونه است؟ و آیا در چنین شرایطی باید به کلّی قطع رابطه کرد یا اینکه مثلا سالی یک مرتبه معاشرت با ایشان لازم است؟
- شخصی با جهل به مسأله، با دو خواهر ازدواج کرده است و فعلا با آگاهی از مسأله، زن دوم را رها نمی کند. آیا زناشویی با خواهر دوم زنا محسوب می شود؟ و اگر زن راضی باشد، زانیه می باشد؟
- اگر پدر فوت کند، آیا مادر می تواند اجازه صیغه دخترش را بدهد؟
- فاصله بین دو عمره چقدر است، و آیا این امر اختصاص به دو عمره مفرده دارد، یا در فاصله بین عمره تمتّع و مفرده هم مراعات آن لازم است؟ و آیا در عمره نیابتی هم مراعات فاصله لازم است؟
- در مواردی که فسخ عقد برای زوج یا زوجه جایز است، آیا اجازه حاکم شرع لازم است یا خیر؟
- شخصی زن دیوانه ای دارد و می خواهد با دختر خواهر یا دختر برادر آن زن ازدواج کند، آیا اجازه ولیّ او یا حاکم شرع به جای اجازه زوجه کفایت می کند؟
- شخصی پسر دوم خود را وصی و پسر اول را که بزرگتر است ناظر در امر وصایت کرده است. چنانچه وصی برای انجام کارهای میت، از قبیل نماز و غیره تعلل و مسامحه کند، تکلیف ناظر چیست؟ آیا می تواند بدون اجازه وصی اقدام در کارهای میت کند، یا آنکه خود وصی باید انجام دهد؟ یا آنکه باید با اجازه حاکم شرع عمل کند.
- زمینی را برای مسجد درنظر گرفته بودم و ساختن آن را به اهالی محل واگذار کرده بودم، چندین سال می گذرد و هیچ اقدامی برای ساختن آن از طرف اهالی به عمل نیامده و صیغه وقف هم خوانده نشده و نماز هم در آن خوانده نشده است، آیا می توان از نیت خود برگشته و زمین را صرف امور خیریه دیگر بکنم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا لازم است وکیل در امر نکاح به خصوصیّات و شروط مورد نظر طرفین ازدواج علم و اطّلاع داشته باشد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بدون تحقیق در امر ازدواج می توان استخاره کرد آیا عمل به آن لازم است؟ و اگر مخالفت کرد کفاره لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟
- [سایر] آیا در ازدواج موقت هم برای بیرون رفتن از منزل، اجازه شوهر لازم است؟
- [سایر] آیا در ازدواج موقت هم برای بیرون رفتن از منزل، اجازه شوهر لازم است؟
- [سایر] آیا در ازدواج با دختر اهل تسنن، اجازه پدر او لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر دختر وجد پدری او مرده باشند اجازه گرفتن از عمو برای ازدواج لازم است ؟
- [سایر] برای ازدواج موقت با زنی از اهل کتاب آیا اجازه شوهر از همسر مسلمان دائم، لازم و ضروری است؟ و اگر اجازه نگیرد عقد باطل است یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] مردی به دلیل اختلاف خانوادگی جدا از همسرش زندگی می کند. آیا برای ازدواج موقت، اجازه از همسر لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پدر و جد پدری مسلمان نباشد ولی دختر باکره رشیده مسلمان باشد اجازه آنها در ازدواج او لازم نیست. عیبهایی که به واسطه آنها می شود عقد را بهم زد
- اگر پدر و جد پدری غائب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جدّ پدری اجازه بگیرند. و همچنین اگر همسر مناسبی برای دختر پیدا شود و بخواهد با پسری که شرعاً و عرفاً هم کفو او می باشد ازدواج کند و پدر و جدّ پدری بدون جهت مانع می شوند و سخت گیری می کنند در این صورت نیز اجازه آنان لازم نیست، و همینطور اگر دختر باکره نباشد اجازه پدر و جدّ لازم نیست، حتّی در صورتی که بدون شوهر رفتن، به او نزدیکی شده باشد.
- زنی که صیغه شده، مثلا یک ماهه یا یک ساله او را عقد کرده اند طلاق ندارد، و رها شدن او به این است که مدتش تمام شود، یا مرد مدت را به او ببخشد به این ترتیب که بگوید: مدت را به تو بخشیدم و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض در عقد موقت لازم نیست. عِدّه طلاق
- رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولیّ او لازم نیست.
- زن می تواند برای آن که از شیرش استفاده کنند اجیر شود و لازم نیست از شوهر خود اجازه بگیرد، ولی اگر به واسطه شیر دادن، حق شوهر از بین برود، بدون اجازه او نمی تواند اجیر شود.
- انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود، با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعداً زن بگوید به آن عقد راضی هستم اشکالی ندارد.
- اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمان ها بگوید، اما اگر یکی از مهمان ها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
- در صحت مضاربه، صیغه عقد، لازم نیست، بلکه مضاربه معاطاتی نیز صحیح است.
- طلاق باید به صیغه عربی صحیح و به کلمه (طالق) خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلا فاطمه باشد باید بگوید: (زَوْجَتی فاطِمَة طالقٌ); یعنی: زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند آن وکیل باید بگوید: (زَوْجَةُ مُوکِّلِی فاطِمَةُ طالِقٌ).
- برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم صحیح است. ولی مستحب است برای رجوع کردن شاهد بگیرند امّا اگر بعد از تمام شدن عدّه مرد بگوید که در عدّه رجوع نموده ام لازم است اثبات کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد که بعضی از این مراتب، احتیاج به اجازه حاکم شرع ندارد و بعضی دارد، آنچه احتیاج به اجازه حاکم شرع ندارد همان امر به معروف با زبان و دل و نصیحت کردن یا اعراض و بی اعتنایی و ترک مراوده نمودن است و اگر تأثیر نکرد جایز است با کلمات تند و خشن که خالی از گناه باشد یا با توسل به زور، به این طریق که جلو فرد گنهکار را بگیرد، یا وسایل گناه را از دسترس او خارج سازد، اقدام نماید ولی اگر برای امر به معروف و نهی از منکر لازم شود که متوسل به ضرب و جرح یا اتلاف اموال و بالاتر از آن گردد در این صورت هیچ کس بدون اجازه حاکم شرع حق اقدام ندارد، بلکه باید اصل کار و مقدار و اندازه آن طبق ضوابط اسلامی با نظر حاکم شرع تعیین گردد.
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است با کسی که اعتنایی به حضور در مسجد ندارد, پیوند مود?ت برقرار نشود و با او هم غذا نشوند و مشورت نکنند و ازدواج ننمایند.
- [آیت الله مظاهری] زنی که صیغه شده طلاق ندارد و رها شدن او به این است که مدتش تمام شود، یا مرد مدّت را به او ببخشد و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ازدواج موقت طلاق ندارد، هر زمان مدتش تمام شود یا مرد مدت را به او ببخشد از قید همسری او رها می شود و پاک بودن از عادت ماهانه و همچنین شاهد گرفتن لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] امر به معروف و نهی از منکر با وجود شرایط ذیل واجب میشود: اول: علم؛ پس کسی که عالم به حکم شرعی نیست، نمیتواند امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، بنابراین در ابتدا لازم است شخص آمر و یا ناهی خودش از احکام شرعی اطلاع کافی داشته باشد. دوم: احتمال تأثیر؛ پس در صورتی که انسان میداند سخن او تأثیری در دیگری ندارد، بر او لازم نیست امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، اما جواز بلکه رجحان آن در صورت عدم خوف ضرر، خالی از وجه نیست. سوم: اصرار بر ترک واجب و یا انجام دادن معصیت؛ پس در صورتی که انسان بداند شخصی از معصیتی که انجام داده توبه کرده است و یا نشانههایی بر پشیمانی او دلالت کند، امر به معروف و یا نهی از منکر واجب نیست. چهارم: عدم مفسده؛ پس اگر کسی بهخاطر امر به معروف و یا نهی از منکر ترس از وقوع مفسدهای دارد، و آن مفسده عبارت از ضرر جانی یا آبرویی و یا مالی قابل اعتنایی است، این کار بر او واجب نیست. بنابراین با وجود این شرایط، امر به معروف و نهی از منکر واجب میشود، و در امر به معروف و نهی از منکر عدالت شرط نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جدّ پدری میتوانند دختری را که به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد در صورتی که باکره باشد شوهر دهند و مستحبّ و مطابق احتیاط استحبابی آن است که رضایت دختر را در این مورد جلب کنند و اجازه مادر و برادر لازم نیست و اگر دختر باکره بالغه رشیده بخواهد با کسی ازدواج کند و پدر و جدّ پدری اجازه نمیدهند، چنانچه ممانعت ایشان بدون رعایت مصلحت دختر باشد، اجازه آنان لازم نیست، ولی اگر آنها ازدواج را به صلاح دختر ندانسته لذا ممانعت به عمل آورند، ازدواج دختر بدون اجازه پدر یا جدّ پدری باطل است.
- [آیت الله مظاهری] در امر به معروف و نهی از منکر بیان مسئله شرعیه کفایت میکند و لازم نیست به صورت امر و نهی باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وقت نماز تنگ است و اگر جستجوی آب کند وقت می گذرد و یا خطری وجود دارد، جستجو لازم نیست، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند همان مقدار لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وقت نماز تنگ است و اگر جستجوی آب کند وقت می گذرد و یا خطری وجود دارد، جستجو لازم نیست، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند همان مقدار لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] دختری باکره باید با اجازه¬ی پدر یا جدّ پدری ازدواج کند؛ اما اگر رشیده باشد، یعنی مصلحت خود را تشخیص می دهد و به تأیید بزرگترهای فامیل همسر مناسبی برای دختر پیدا شود و پدر مخالفت کند اجازه او شرط نیست. همچنین اگر به پدر یا جدّ پدری دسترسی نباشد و دختر رشیده هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد، یا این که دختر قبلاً شوهر کرده باشد، در این دو صورت نیز اجازه پدر و جد در ازدواج جدید لازم نیست.