خوردن
يکي از موضوعاتي که در فقه از احکام آن صحبت شده ،خوردن مي باشد.
اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمان ها بگوید، اما اگر یکی از مهمان ها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
عنوان مسئله:
اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمان ها بگوید، اما اگر یکی از مهمان ها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که مشغول خوردن غذا است اگر در بین ظرف غذا فضله موش پیدا کند آیا لازم است که به باقی افراد خانواده بگوید یا نه، و همینطور گفتن به میهمان چه حکمی دارد؟
- اگر دست انسان تا آرنج نجس باشد و برای خوردن غذا دستش را با آب قلیل تا مچ آب بکشد، آیا تا مچ دست پاک می شود یا بخاطر اتصال به بالای دست که نجس است قابل پاک شدن نیست؟
- آیا بیدار کردن مهمان و افراد خانواده برای نماز صبح، لازم است؟
- آیا تشکیل مجلس عروسی در مسجد یا حسینیه فقط برای غذا خوردن عیب دارد؟
- آیا غذا خوردن با اهل کتاب (مسیحی، یهودی، زردشتی) جایز است؟
- در روستاها مکان جلوی درب منزل عرفاً به صاحب خانه تعلق دارد و صاحب خانه تصرفاتی در آن دارد و بنابر عرف اهالی روستا این مکان مختص به صاحب منزل است، آیا با دیوارکشی صاحب منزل دور این مکان این مکان شرعاً جزء منزل او می شود؟ حکم نماز خواندن و غسل کردن در این محل چگونه است؟
- گاهی دندان مصنوعی یا غذا یا آب آشامیدنی در دهان با خونی که از لثه خارج شده ملاقات می کند، آیا نجس می شود و فرو دادن غذا و آب چه صورت دارد؟
- شخصی است که زیاد شک می کند و همه چیز را نجس می داند، در مهمانی ها غذا را نجس می داند، در و دیوار را نجس می داند، و... آیا چنین عقیده و رویّه ای صحیح است؟
- شخصی اصول و فروع دین را بلد نیست، خوردن غذایی که او طبخ می کند و هم غذا شدن با او چه صورتی دارد؟
- چنانچه شخصی در غیاب و بدون اذن صاحب خانه به قصد خلوت با دختر صاحب خانه وارد خانه بشود و مورد ضرب و جرح برادر دختر قرار گرفته و به قتل برسد حکم شرعی در مورد قاتل چیست؟ و چنانچه ورود به منزل از راه دیوار (عنف) باشد حکم آن چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] در صورتی که صاحب خانه پس از پخت غذا متوجه نجاست آن شود، آیا لازم است که به میهمانان اطلاع دهد؟
- [آیت الله بهجت] خوردن غذا در منزل کسانی که اهل رعایت طهارت و نجاست نیستند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدانیم صاحب خانه از پولی که خمس آن را نداده، غذا تهیه کرده است، خوردن این غذا چه حکمی دارد؟ و کسی که خانهای را از پول خمس نداده خریده و در آن غسل میکند و نماز میخواند، حکم غسل و نمازش چیست؟
- [سایر] خانه ای که مهمان بدان وارد نشود چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان به مهمانی رفت و بچّه اش فرش صاحب خانه را نجس نمود، آیا واجب است به صاحب خانه بگوید؟
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام منظور از نانخور برای پرداخت زکات فطره چیست؟ آیا کسی که فقط به عنوان مهمان عادی در شب عید فطر به منزل کسی می رود، نانخور صاحب خانه محسوب می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا غذا و چای خوردن از خانه میّتی که تازه از دنیا رفته است، در شبهای اول و دوم و سوم پس از فوت جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا ایستادن، غذا و چای خوردن و نماز خواندن در خانه کسی که تازه از دنیا رفته و اموال او بین ورثه تقسیم نشده، جایز است؟
- [سایر] آداب غذا خوردن چیست؟
- [آیت الله بهجت] رسم است که پس از دفن و... شرکت کنندگان در مراسم، در منزل یا تالار، از طرف صاحب عزا پذیرایی می شوند؛ غذا خوردن در چنین مراسم چه حکمی دارد؟ و اگر غذا نخوردن، ناراحتی و گلایه ی صاحب عزا را به دنبال داشته باشد چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود: اوّل: خود انسان یقین کند چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید، مگر آن که به واسطه گمان، اطمینانی که مردم عادی آن را علم به حساب می آورند حاصل شود، که در این صورت اجتناب لازم است. بنابراین غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه هایی که افراد لاابالی و کسانی که پاکی و نجسی را مراعات نمی کنند، در آنها غذا می خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را که برای او آورده اند نجس است اشکال ندارد. دوّم: کسی که چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوکر یا کلفت بگوید ظرف یا چیز دیگری که در اختیار او است نجس می باشد. سوّم: دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است، و اگر یک نفر عادل بگوید چیزی نجس است، اجتناب از آن بنابر احتیاط لازم است.
- چند چیز در غذا خوردن مستحب است: اوّل: هر دو دست را پیش از غذا بشوید. دوّم: بعد از غذا دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند. سوّم: میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن و بعد از همه دست بکشد. چهارم: در اول غذا بسم الله بگوید ولی اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد، در وقت خوردن هر کدام آنها گفتن بسم الله مستحب است. پنجم: با دست راست غذا بخورد. ششم: اگر چند نفر سر یک سفره نشسته اند هر کسی از غذای جلوی خودش بخورد. هفتم: لقمه را کوچک بردارد. هشتم: با عجله غذا نخورد و غذا خوردن را طول بدهد. نهم: غذا را خوب بجود. دهم: بعد از غذا خداوند عالم را حمد کند. یازدهم: بعد از غذا خلال نماید و باقیمانده غذا را از لای دندانها بیرون آورده و دهان را بشوید و مسواک کند. دوازدهم: از دور ریختن مواد غذائی خود داری کند ولی اگر در بیابان غذا بخورد، مستحب است آنچه می ریزد برای پرندگان و حیوانات بگذارد. سیزدهم: در اول روز و اول شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد. چهاردهم: بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد و پای راست را روی پای چپ بیندازد. پانزدهم: در اول غذا و آخر آن نمک بخورد. شانزدهم: میوه ها و سبزیجات را پیش از خوردن با آب بشوید. هفدهم: تا بتواند بر سر سفره میهمان داشته باشد. هیجدهم: هنگام غذا خوردن بنشیند و غذا بخورد. چیزهایی که در غذا خوردن مکروه است
- اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده باید لقمه را از دهان بیرون آورد، و چنانچه عمداً فرو برد روزه اش باطل است، و بدستوری که بعداً گفته خواهد شد کفاره هم بر او واجب می شود.
- چند چیز در غذا خوردن مکروه است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوّم: پر خوردن و در خبر است که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش می آید. سوّم: نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن چیزی که می خورد یا می آشامد. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: پاره کردن نان با کارد. هشتم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا و هرگونه بی احترامی به آن. نهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده بطوری که چیزی در آن نماند. دهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملا آن را بخورد. مستحبات آب آشامیدن
- بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سر سلامتی دادن، مصیبت یادشان می آید، ترک آن بهتر است، و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.
- به طور کلّی برخورد با عین نجس در داخل دهان موجب نجس شدن غذا، دندان مصنوعی و مسواک و آب دهان نمی شود و با زوال عین نجاست غذا و دندان پاک است و نیاز به تطهیر ندارد.
- اگر انسان غذائی را که در ظرف طلا یا نقره است به قصد خوردن و آشامیدن در ظرف دیگر خالی کند، این استعمال حرام می باشد. اما اگر بخواهد غذا را بخورد و چون در ظرف طلا و نقره حرام است غذا را در ظرف دیگر بریزد اشکال ندارد. و در هر صورت غذا خوردن از ظرف دوم که طلا و نقره نیست اشکال ندارد.
- اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد، مثلا ظرف نجس را عاریه دهد که در آن غذا بخورند، باید نجس بودن آنرا به کسیکه عاریه می کند بگوید، و امّا اگر لباس نجس را برای نماز خواندن عاریه دهد لازم نیست نجس بودنش را اطلاع دهد.
- اگر بعد از تمام شدن مدّت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده، مستأجر باید مال الاجاره را به مقدار ارزش معمولی به صاحب ملک بدهد، مثلا اگر خانه ای را یک ساله به هزار تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده، چنانچه اجاره آن خانه معمولا پانصد تومان است بیش از پانصد تومان لازم نیست بدهد و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدّت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده، باید اجاره آن مدّت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است باید به میهمانها بگوید اما اگر یکی از میهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد ولی چنانچه طوری با انان معاشرت دارد که به واسطه نجس بودن انان خود او مثلا مبتلا به اکل و شرب نجس شود باید بعد از غذا به انان بگوید
- [آیت الله خوئی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به میهمانها بگوید، اما اگر یکی از میهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که ممکن است به واسط نجس بودن آنان خود او هم نجس شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانان بگوید. اما اگر یکی از مهمانان بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنان چه طوری با آنان معاشرت دارد که ممکن است به واسطه نجس بودن آنان خود او هم نجس شود، یا بعد از غذا به آنان بگوید یا خودش به وظیفه شخصی خود عمل کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است؛ باید به مهمانها بگوید؛ اما اگر یکی از مهمانها بفهمد؛ لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که ممکن است به واسطه نجس بودن آنان خود او هم نجس شود؛ باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید، اما اگر یکی از مهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد، ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که ممکن است به واسطهی نجس بودنِ آنان خود او هم نجس شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [امام خمینی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید. اما اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد. ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که می داند به واسطه نگفتن خود او هم نجس می شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [آیت الله سبحانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید. اما اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که می داند که به واسطه نگفتن، لوازم خود او هم نجس می شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است ، باید به مهمانها بگوید، اما اگر یکی از مهمانها بفهمد ، لازم نیست به دیگران خبر دهد ، ولی چنانچه طوری با انان معاشرت دارد که می داند که به واسطة نگفتن خود او هم نجس می شود ، باید بعد از غذا به آنان بگوید .
- [آیت الله اردبیلی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید، امّا اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد، ولی چنانچه به گونهای با آنان معاشرت داشته باشد که بداند به واسطه نگفتن، خود او نیز نجس می‌شود، باید بعد از غذا به آنان بگوید.
- [آیت الله سیستانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است باید با شرط دومی که گذشت به میهمانها بگوید ، و امّا اگر یکی از میهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد ، ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که بواسطه نجس بودن آنان ، خود از جهت ابتلای به نجاست ، مبتلا به مخالفت حکم الزامی می‌شود باید به آنان بگوید .