بستگان
خویشاوندان نسبی انسان را اولوا الارحام گویند.
زنی از دنیا رفته است آیا جهیزیه و هدایایی که بستگان شوهر و دیگران بعنوان هدیه برای زوجین آورده اند جزء ترکه آن زن است؟
در مفروض سؤال، جهیزیه که از طرف پدر به دختر داده شده، ظاهر این است که پدر تملیک به دختر می کند و مال دختر است و ترکه او محسوب می شود و هدایایی که معلوم است به حساب زوجه و برای او آورده اند مثل طلاجات و لباسهای زنانه و ساعت زنانه و امثال اینها، تعلق به زوجه دارد و بعضی چیزها است که معلوم است برای هر دو و جهت استفاده مشترک اهدا کرده اند، تنصیف شود و بعضی چیزها است که معلوم است برای شوهر آورده اند، مثل ساعت مردانه، کت و شلوار و امثال آن، مال شوهر است و بعضی از چیزها است که معلوم نیست، اگر اهدا کننده هست از خودش سؤال شود والاّ با مصالحه مسأله را حل کنند.
در مفروض سؤال، جهیزیه که از طرف پدر به دختر داده شده، ظاهر این است که پدر تملیک به دختر می کند و مال دختر است و ترکه او محسوب می شود و هدایایی که معلوم است به حساب زوجه و برای او آورده اند مثل طلاجات و لباسهای زنانه و ساعت زنانه و امثال اینها، تعلق به زوجه دارد و بعضی چیزها است که معلوم است برای هر دو و جهت استفاده مشترک اهدا کرده اند، تنصیف شود و بعضی چیزها است که معلوم است برای شوهر آورده اند، مثل ساعت مردانه، کت و شلوار و امثال آن، مال شوهر است و بعضی از چیزها است که معلوم نیست، اگر اهدا کننده هست از خودش سؤال شود والاّ با مصالحه مسأله را حل کنند.
عنوان سوال:
زنی از دنیا رفته است آیا جهیزیه و هدایایی که بستگان شوهر و دیگران بعنوان هدیه برای زوجین آورده اند جزء ترکه آن زن است؟
پاسخ:
در مفروض سؤال، جهیزیه که از طرف پدر به دختر داده شده، ظاهر این است که پدر تملیک به دختر می کند و مال دختر است و ترکه او محسوب می شود و هدایایی که معلوم است به حساب زوجه و برای او آورده اند مثل طلاجات و لباسهای زنانه و ساعت زنانه و امثال اینها، تعلق به زوجه دارد و بعضی چیزها است که معلوم است برای هر دو و جهت استفاده مشترک اهدا کرده اند، تنصیف شود و بعضی چیزها است که معلوم است برای شوهر آورده اند، مثل ساعت مردانه، کت و شلوار و امثال آن، مال شوهر است و بعضی از چیزها است که معلوم نیست، اگر اهدا کننده هست از خودش سؤال شود والاّ با مصالحه مسأله را حل کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی فوت کرده و پدر او خواستار استرداد جهیزیه شده و ادعا می کند چون ازدواج دوّم دخترش بوده و احتمال بروز اختلاف می داده هنگام انتقال جهیزیه به منزل داماد قصد هبه و تملیک نداشته بلکه قصد عاریه کرده است و با فوت دختر عاریه فسخ شده و جهیزیه باید به عاریه دهنده برگردد و از طرفی شوهر دختر ادّعا می کند که جهیزیه به عنوان تملیک دختر بوده و جزء ترکه او محسوب می شود. لطفاً بیان فرمایید حق با کدام است. لازم به ذکر است که در جلسه ای که بعنوان سازش بین طرفین برقرار شده، پدر دختر اقرار کتبی کرده که جهیزیه جزء ترکه دختر بوده و شوهر دختر بعنوان یکی از ورثه او می باشد آیا این اقرار کتبی در فصل خصومت کفایت می کند؟
- آیا طلا و زیورآلاتی که بانوان خریداری می کنند جزء مؤونه است؟ اگر وقت زینتشان گذشته باشد و آنها را بعنوان ذخیره نگهداری می کنند، چه حکمی دارد؟
- زنی فوت کرده مهریه و جهیزیه ماترک اوست. ورثه او عبارتند از شوهر و پدر و مادر و یک دختر. چگونه ماترک را تقسیم کنند؟
- زنی که شوهرش فوت شده، و ورثه او عبارت از دو فرزند صغیر و پدر و مادرش می باشند. و هدایایی است که از طرف بستگان زوجه در موقع ازدواج برده شده، آیا این هدایا به زوجه تعلق دارد یا خیر؟
- چنانچه زن ناشزه باشد و نسبت به شوهر خود تمکین نکرده و ترک منزل کند و از طرفی طلاق نگرفته، آیا می تواند تنها خانه ای که شوهر در آن سکونت دارد و تلفن و اثاثیه ای که جزء مایحتاج اولیّه زندگی است به عنوان مهریه توقیف و به فروش برساند؟
- زوجه بعد از متارکه زندگی، مدتی جهیزیه اش در منزل شوهر بوده است حال هنگام تحویل ادعا می کند که مقداری از جهیزیه او کم شده است. ولی شوهر می گوید من به آن دست نزده ام و اگر کم شده خود زن یا اقوام او برده اند، قول کدامیک مقدم است؟
- شوهرِ زنی مفقودالاثر شده و زن علم به فوت او پیدا کرده و ازدواج کرده است. بعد از مدتی شوهر اول برگشته، حکم زن چیست؟
- زنی چند سال قبل در خانه شوهر، علاوه بر انجام امور خانه داری، فرش هم می بافته و قیمت آن صرف در معاش و خرید لوازم خانه و تعمیرات خانه می شده است. ضمناً جهیزیه ای با پول شیربها که قبلا از شوهر گرفته، به خانه شوهر برده است، که بعضی از آنها فروخته شده، و بعضی مستهلک شده و از بین رفته، فعلا شوهرش می خواهد او را طلاق بدهد. آیا زن مزبور، حقی دارد یا نه؟
- مالی که به عنوان جهیزیّه زن به شوهر سپرده شده و پس از مطالبه آن را نمی دهد، آیا احکام ودیعه و امانتداری در این مورد جاری است یا احکام غصب؟
- زنی که با اجازه شوهر جهت مردم بطور مزدی قالی بافته، آیا این مزد قالی به شوهر می رسد، یا مال خود زن است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مهریه زن جزء ترکه اوست و اگر جزء ترکه اوست آیا شوهر می تواند به نسبت سهم الارث خود از آن، کسر و مانده مهریه را به سایر ورثه زن (زوجه خود) پرداخت نماید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زوجه از زمینی که جزء ترکه ی شوهر است، ارث می برد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن و یا هر دو؟
- [آیت الله بهجت] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن یا هر دو؟
- [سایر] آیا مخارج تحصیل زن بر عهده شوهر و جزء نفقه واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بدهی میّت جزء حق الناس محسوب می شود تا پرداخت آن از ترکه او بر ورثه اش واجب باشد؟
- [آیت الله خوئی] در اکثر نقاط متعارف است که در اوقات عروسی هدایایی از طرف فامیل و دوستان زوجین به آنها میدهند و چون مشخص نیست که مقصود آورنده به داماد یا عروس بوده است در صورت فوت احد الزوجین اینگونه هدایا را جزو ترکه کدام یک از زوجین منظور باید داشت؟ سیما در صورتی که بعضی از ورثه صغیر باشند.
- [سایر] آیا تهیه زیورآلات زن جزء نفقه واجب زن محسوب می‌شود؟
- [آیت الله بروجردی] زنی وفات نموده و شوهر او میداند که مظالم بر ذمّه او بوده ولی خود زن در این باب وصیتی نکرده، آیا شوهر میتواند از مال زن مظالم او را رد کند؟ و بر فرض توانستن، از اصل تَرَکه او میتواند رد کند یا باید از ثُلث تَرَکه او ردنماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا دایی و عموی شوهر و خاله و عمه ی همسر، جزء محرم ها می باشند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله (2598) گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچه به این عدّه محرم می شود: اوّل: خود زن و او را مادر رضاعی می گویند. دوّم: شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می گویند. سوّم: پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم: بچه هایی که از آن زن به دنیا آمده اند، یا به دنیا می آیند. پنجم: بچه های اولاد آن زن هر چه پائین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، یا اولاد او آن بچّه ها را شیر داده باشند. ششم: خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند. یعنی بواسطه شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم: عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعی باشند. هشتم: دایی و خاله آن زن اگر چه رضاعی باشند. نهم: اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگر چه اولاد رضاعی او باشند. دهم: پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. یازدهم: خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم: عمو و عمه و دایی و خاله زن شیرده و شوهر او (که شیر مال او است) هر چه بالا روند، اگر چه رضاعی باشند. و نیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته می شود، بواسطه شیر دادن محرم می شوند.
- اگر بعد از آن که با زنی ازدواج کرد، کسی بگوید آن زن شوهر داشته و زن بگوید نداشتم، چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر داشته، باید حرف زن را قبول کرد. ولی اگر آن کس مورد وثوق باشد بنابر احتیاط واجب آن مرد باید با طلاق از آن زن جدا شود.
- مردی که دو زن دارد، اگر یکی از آن دو زن، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد، زنی که فرزند عموی او شیر خورده، به شوهر خود حرام نمی شود. آداب شیر دادن
- چاه و مجری آب قنات و آبی که به تدریج از قنات یا چاه خارج می شود هم حکم زمین را دارد و زن از آن ارث نمی برد. بلی از آبی که در هنگام فوت میت درچاه یا منشاء قنات وجود دارد مثل میوه درخت ارث می برد. زن از تمام تاسیسات و اجزاء ساختمان مثل کنتور آب و برق و گاز سیم کشی و لوله کشی و چیزهای که معمولا در خرید خانه همراه خانه معامله شده و عرفا جزء خانه محسوب می شود ارث می برد.
- اگر با زنی که می داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.
- اگر زن از شیر یک شوهر چندین بچه را شیر دهد، همه آنان به یکدیگر و به شوهر و به زنی که آنان را شیر داده محرم می شوند.
- اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود. و همچنین است اگر بچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد. ولی اگر بچه پسر خود را شیر دهد، زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.
- از وقتی که اولین جزء بچه از شکم مادر بیرون می آید هر خونی که زن می بیند، اگر پیش از ده روز یا سرِ ده روز قطع شود خون نفاس است. و زن را در حال نفاس، نفساء می گویند.
- اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد محرم می شوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته ، اگر چه زن آن را پوشیده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است ، مگر اینکه به زن تملیک کرده باشد و زن حق دارد بعنوان نفقه از شوهر مطالبه تملیک لباس کند . مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله اردبیلی] لباس یا چیزهایی که مرد به زن بخشیده است، بعد از طلاق یا وفات شوهر جزء اموال زن است؛ ولی اگر لباس یا مانند آن را مرد به زن نبخشیده باشد بلکه برای پوشیدن و استفاده زنِ خود گرفته باشد، اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء اموال شوهر است.
- [آیت الله اردبیلی] اموالی که زن در مدّت زناشویی از راه تلاش و فعالیّت به دست آورده، جزء دارایی او می‌باشد و آنچه شوهر به او بخشیده، بنابر احتیاط واجب جزء دارایی زن شمرده می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگرچه زن ان را پوشیده باشد بعد از مردن شوهر جزء مال شوهر است
- [امام خمینی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله بروجردی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله نوری همدانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشیده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است. مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله مظاهری] هدایایی که شوهر به زن، یا زن به شوهر میدهد، میتوانند از یکدیگر پس بگیرند ولی بسیار بد است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر جزء مال شوهر است، مگر ثابت شود که شوهر آن را به ملکیت زن خود درآورده است. مسائل متفرقه ارث