جهیزیه
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای خمس، نکاح و قضا به کار رفته است.
مالی که به عنوان جهیزیّه زن به شوهر سپرده شده و پس از مطالبه آن را نمی دهد، آیا احکام ودیعه و امانتداری در این مورد جاری است یا احکام غصب؟
اگر به عنوان امانت سپرده شده و پس از مطالبه پس نمی دهد، در حکم غصب است.
اگر به عنوان امانت سپرده شده و پس از مطالبه پس نمی دهد، در حکم غصب است.
عنوان سوال:
مالی که به عنوان جهیزیّه زن به شوهر سپرده شده و پس از مطالبه آن را نمی دهد، آیا احکام ودیعه و امانتداری در این مورد جاری است یا احکام غصب؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی خودکشی کرده است، آیا احکام مربوطه به میت نسبت به او جاری است؟
- در صورت امکان اگر سر انسان را به انسان دیگر پیوند زنند، آیا جایز است؟ در صورت جواز احکام صاحب سر بر او جاری می شود، یا احکام صاحب بدن، یا شخص جدیدی است؟
- آیا زن می تواند مخارج روزهای آینده را از شوهر مطالبه کند؟
- زنی از دنیا رفته است آیا جهیزیه و هدایایی که بستگان شوهر و دیگران بعنوان هدیه برای زوجین آورده اند جزء ترکه آن زن است؟
- همین زن، در زمان عدّه طلاق، رجوع به یک هزار تومان که بنا شده بود بدهد و نداده، کرده است و شوهر هم رجوع کرده، آیا این رجوع صحیح است یا نه؟ حکم شرعی را بیان فرمایید.
- زوجه بعد از متارکه زندگی، مدتی جهیزیه اش در منزل شوهر بوده است حال هنگام تحویل ادعا می کند که مقداری از جهیزیه او کم شده است. ولی شوهر می گوید من به آن دست نزده ام و اگر کم شده خود زن یا اقوام او برده اند، قول کدامیک مقدم است؟
- در صورتی که زن از شوهر خود مطالبه منزل جدا کند و بگوید در منزلی که پدر و مادر شوهر باشند حاضر به زندگی نیستم، آیا بر شوهر لازم است که به خواسته زن خود جامه عمل بپوشد یا خیر؟ در صورتی که مرد به خواسته زن جامه عمل نپوشاند و زن هم حاضر به زندگی نشود و به منزل پدرش برود و بگوید تا منزل جداگانه تهیه نکنی به خانه ات نمی آیم، آیا زن ناشزه می شود؟ در صورتی که زوج تمکن مالی نداشته باشد و قادر به جدا کردن منزل نباشد، وظیفه اش چیست؟
- زن ناشزه ای که بدون اجازه شوهر منزل شوهر را ترک کرده است، دختر دو ساله خود را همراه خود برده است و نسبت به ملاقات پدر با او محدودیت قائل می شود، آیا جایز است این زن چنین کاری بکند؟ و آیا در این حال نفقه دختر بر مرد است و زن می تواند مطالبه کند؟
- خانم شوهرداری است که اولاددار نمی شود، به آنها پیشنهاد شده است که از زن و شوهری، با رضایت آنها نطفه و تخمک بگیرند، و در دستگاه بصورت جنین درآورند، و پس از چند روز آنرا توسط پزشک زن در رحم این خانم قرار دهند و پس از رشد و زایمان او را شیر دهد و بزرگش کنند که بچه آنها باشد. آیا اصل این عمل جایز است؟ و آیا بین این بچه و این زن و شوهر احکام فرزندی مترتب می شود؟
- آیا زن می تواند بدون اجازه شوهر، برای فراگیری مسائل شرعی یا مسجد یا نماز جمعه یا مجالس مذهبی از خانه خارج شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] زن در حال نشوز که معلوم نیست به خانه شوهر برگردد یا نه آیا حق دارد جهیزیه خود را مطالبه کند؟
- [آیت الله اردبیلی] هدف تنبیهی بودن احکام غصب چیست؟ و اثر تنبیهی غصب چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا احکام خیار غبن در بیع مرابحه نیز جاری است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا پیوند زدن سر انسان به انسانی دیگر جایز است؟ در صورت جواز آیا احکام صاحب سر بر آن جاری است یا احکام صاحب بدن؟
- [آیت الله خامنه ای] بالکن مسجد چه حکمی دارد و آیا احکام مسجد باید در آن مکان جاری شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید برای کودکی که در دوران جنینی مرده است، احکام میّت را جاری کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا احکام شک، فقط مربوط به نمازهای یومیه است یا در نمازهای دیگر هم جاری می‌شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا احکام شک، فقط مربوط به نمازهای یومیّه است، یا در نمازهای دیگر هم جاری می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] حکم شرعی تلقیح مصنوعی با اسپرم مرد اجنبی در محیط آزمایشگاهی وقتی که شوهر فاقد اسپرم باشد چگونه است ومحرمیت به بستگان زن وشوهر چگونه است؟
- [سایر] بعضی از بانکها و مؤسسات مالی ،وام و تسهیلات را به شرط افتتاح حساب و سپرده گذاری پرداخت می کنند. این کار اشکال شرعی ندارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جبیره، تمام صورت یا تمام یکی از دستها را فرا گرفته باشد باز احکام جبیره جاری، و وضوی جبیره ای کافی است، ولی اگر بیشتر اعضای وضو را گرفته باشد، احکام جبیره جاری نمی باشد و باید تیمم نماید.
- مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد بلکه احتیاط واجب آنستکه کمتر باشد ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد. احکام متفرقه طلاق
- اگر زن اموال یا حقوق خود را در اختیار شوهر قرار داده باشد الف: اگر آنها را به شوهر بخشیده باشد نمیتواند آنرا مطالبه کند. ب: اگر اموال خود را در اختیار شوهر قرار داده باشد و شوهر آنرا مصرف کرده باشد نمیتواند آنرا مطالبه کند. ج: اگر اموال خود را در اختیار شوهر قرار داده باشد و شوهر آنرا مصرف نکرده باشد میتواند آنرا مطالبه کند. د: اگر اموال و حقوق خود را به شوهر قرض داده باشد میتواند همان مبلغ را مطالبه کند. ه : اگر اموال وحقوق خود را به شوهر داده تا با آن چیزی را به شراکت بخرد در آن چیز با شوهر شریک می‌باشد و حق دارد سهم شراکت خود را مطالبه کند و: البته در تمام موارد مذکور احتیاط این است که با ورثه دیگر مصالحه کنند. شرائط ارث زن و شوهر
- مالی را که نزد کسی (رهن) یا (وثیقه) گذاشته اند، اگر دیگری غصب کند صاحب مال و طلبکار می توانند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند و چنانچه آن چیز را از او بگیرند، باز هم رهن است، و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز رهن می باشد.
- اگر زن مهریه خودش را نگرفته باشد ونبخشیده باشد بعد از مرگ شوهر میتواند انرا مطالبه کتد و ورثه باید از اصل مال میت مهریه زن رامثل بقیه دیون میت بدهند.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده اگر بعد از عدّه وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اول از سفر برگردد باید از شوهر دوّم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عده وطی به شبهه نگهدارد و شوهر دوم باید مهر المثل او را بدهد ولی نفقه زمان عدّه ندارد و بنابر احتیاط به شوهر دوّم نیز حرام ابدی می شود و در مدت عده وطی به شبهه شوهر اول نمی تواند با او همبستر شود.
- اگر زن در طول زندگی مشترک کار کرده باشد یا مالی بدست آورده باشد ملک خودش می‌باشد وجزء اموال شوهر محسوب نمی شود.
- اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای ببرد و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال و عوض استفاده ای را که عاریه کننده برده از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر از عاریه کننده بگیرد، او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- خون استحاضه اگر در اول ظهورش از محلّ خودش حرکت کند ولی از بدن خارج نشود بر زن لازم نیست طبق احکام استحاضه عمل کند. امّا اگر خارج شود تا زمانی که در مجرا است هر چند بیرون نیاید واجب است طبق احکام استحاضه عمل کند.
- اگر مرد نداند که زن در عده است یا نداند که عقد در عدّه حرام است و با او ازدواج کند، چنانچه بچه ای از او متولد شود ولد شبهه می باشد و احکام بچه حلال زاده را دارد و اگر زن نیز نمی داند از طرف او هم همین گونه است و اگر زن می دانسته از طرف او زنا محسوب می شود و بچه از جانب او ولد الزنا می باشد و احکام ولد الزنا را دارد یعنی از زن ارث نمی برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند، یا بدون اینکه حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او می دهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد، باید به احکام ودیعه و امانتداری که بعداً گفته می شود عمل نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند، یا بدون این که حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او میدهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد، باید به احکام ودیعه و امانتداری که بعداً گفته می‌شود عمل نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند، یا بدون این که حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او میدهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد، باید به احکام ودیعه و امانتداری که بعداً گفته می‌شود عمل نماید.
- [امام خمینی] اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند یا بدون این که حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او میدهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد باید به احکام ودیعه و امانتداری که بعداً گفته می‌شود عمل نماید.
- [آیت الله اردبیلی] ودیعه عقدی است جایز که به موجب آن، شخص مال خود را به دیگری میسپارد تا آن را مجانا نگهداری کند. بنابر این اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید: (نزد تو امانت باشد) و او هم قبول کند یا بدون این که حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او میدهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد، باید به احکام ودیعه و امانتداری که بعد گفته می‌شود عمل نمایند.
- [آیت الله وحید خراسانی] جایز نیست نطفه مرد اجنبی را به زنی تلقیح نمایند چه عمل تلقیح به وسیله اجنبی انجام شود و یا به وسیله شوهر زن و عمل تلقیح در فرض مذکور هر چند حرام است ولی زنا نیست و اگر زن تلقیح شده بچه دار گردد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و تمام احکام اولاد بر او جاری است و زنی هم که به وسیله تلقیح بچه دار شده مادر ان بچه است و احکام اولاد بر او جاری است
- [آیت الله اردبیلی] اگر امین، مانند کسی که مالی به عاریه یا ودیعه در دست اوست، منکر مالی گردد که در اختیار اوست، از زمان انکار در حکم غاصب است. همچنین سلطه بدون مجوّز بر مال دیگری در حکم غصب است.
- [آیت الله نوری همدانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد ، باید بیشتر از مهر نباشد ولی در طلاق خُلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد . احکام مُتفرّقه طلاق
- [آیت الله سبحانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد. احکام متفرّقه طلاق
- [آیت الله مکارم شیرازی] مسلط شدن بر اموال بیت المال مسلمین بدون حق نیز غصب است و تمام احکام غصب را دارد و مسؤولیتش از جهاتی بیشتر است.