شستن
شستن به معنی پاک کردن چیزى از آلودگى با آب گفته می شود.
اگر کسی در شستن دست و صورت به هنگام وضو، به طور مرتّب دستش را پایین و بالا ببرد، ولی نیّتش این گونه باشد که فقط وقتی دستش از بالا به پایین میآید، قصد شستن به عنوان وضو را داشته باشد، وضویش صحیح است یا خیر؟
اگر طوری میشوید که عرفا صدق میکند که دستهایش را از آرنج به پایین میشوید، اشکال ندارد.
اگر طوری میشوید که عرفا صدق میکند که دستهایش را از آرنج به پایین میشوید، اشکال ندارد.
عنوان سوال:
اگر کسی در شستن دست و صورت به هنگام وضو، به طور مرتّب دستش را پایین و بالا ببرد، ولی نیّتش این گونه باشد که فقط وقتی دستش از بالا به پایین میآید، قصد شستن به عنوان وضو را داشته باشد، وضویش صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مسح سر، وضو گیرنده چه مقدار باید دستش را پایین بکشد تا کافی باشد؟
- شستن سهوی از پایین به بالا در وضو، مخلّ وضو است یا نه؟
- در وضو گرفتن، شستن صورت و مسح سر با دست چپ و همچنین مسح هر یک از پاها با دست مخالف آن، صحیح است یا نه؟
- اگر در وضو بعد از شستن دست‌ها تا نوک انگشتان، انگشتر را حرکت دهیم تا آب به زیر آن برسد، آیا شستن از بالا به پایین صدق میکند یا این که در وضو مشکل ایجاد می‌شود؟
- آیا میتوانیم در وضو، موقع شستن دست، به جای آب ریختن و دست کشیدن، دستمان را زیر شیر آب بگیریم؟
- آیا کسی که چند ساعت قبل از داخل شدن وقت نماز وضو میگیرد، به قصد این که پس از داخل شدن وقت، با آن وضو نماز بخواند، وضویش صحیح است یا خیر؟
- چرا در شستن دست راست و صورت در نوبت سوم، وضو باطل نمی شود، ولی نسبت به دست چپ در نوبت سوم مسح سر و پا باطل و در نتیجه وضو باطل می گردد؟
- آیا با ریختن آب بر وسط یا پایین صورت و دست‌ها، ولی کشیدن دست از قسمت بالا به پایین، وضوی صحیح محقّق می‌شود یا خیر؟
- آب خارج از وضو چیست؟ آیا موجب ابطال وضو می شود؟ مثلاً اگر موهای جلوی سر خیس باشد و هنگام شستن صورت، آب موها روی صورت جاری شود وضو باطل است؟ اگر هنگام شستن دست، آبی به دستمان بپاشد آیا وضو باطل است؟
- اگر پس از شستن صورت و دست‌ها با این که رطوبت کافی در کف دست‌ها برای مسح کردن وجود دارد، باز هم کف دست‌ها را به صورت یا دست خود بکشد، به طوری که رطوبت جدید، وارد کف دست شود و بعد مسح کند، وضویش چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد آب وضو را در قسمت جلوی دست بریزد، وضویش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از یک بار شستن دست اگر آب از پایین به طرف آرنج برگردد، وضو باطل می شود؟
- [سایر] با سلام. اگر در هنگام وضو، موقع شستن صورت و دست ها سهوا مقداری از پایین به بالا شسته شود، آیا وضو باطل است؟
- [سایر] اگر هنگام وضو، به طور سهوی دست از پایین به بالا کشیده شود، آیا وضو صحیح است؟
- [سایر] اگر هنگام وضو، به طور سهوی دست از پایین به بالا کشیده شود، آیا وضو صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی که وضویش نسبت به وضوی متعارف بین مردم وقت بیشتری میگیرد، برای یقین پیدا کردن به شستن اعضای وضو چه کاری باید انجام دهد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی سهوا یا از روی جهل با آب غصبی وضو بگیرد، وضویش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا کسی که برای خنک شدن وضو می گیرد وضویش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] معمولاً در وضو صورت را با یک دست می شویند آیا تفاوتی بین شستن با یک دست و شستن با دو دست هست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا در غسل ترتیبی شستن بدن از پایین به بالا صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از شستن هر دو دست، باید جلوی سر را با کف دست مسح کند و بنابر احتیاط واجب باید مسح سر با دست راست باشد و بنابر احتیاط مستحب باید دست را از بالا به پایین بکشد.
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد، باید در قسمتهایی که نمیتواند، نایب بگیرد که او را وضو دهد و چنانچه مزد نیز بخواهد، در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیّت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمیتواند، باید نایب دستش را بگیرد و به محل مسح او بکشد و اگر این نیز ممکن نباشد، باید از دستش رطوبت بگیرند و با آن رطوبت، سر و پای او را مسح کنند.
- در وضوی ارتماسی، انسان میتواند تنها صورت را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا از طرف پیشانی در آب فرو برد، ولی مسح سر و پاها با رطوبت دست در وضوی ارتماسی اشکال دارد، بنابر این می‌توان در شستن دست راست آن را به قصد وضوی ارتماسی از طرف آرنج در آب فرو برد و در شستن دست چپ، آن را نیز به نحو ارتماسی در آب فرو برد ولی قسمتی از کف دست را باقی گذاشت و آن را با دست راست به صورت ترتیبی شست و در این صورت مسح با رطوبت باقی مانده در دست اشکال ندارد. در وضوی ارتماسی از ابتدای فرو بردن صورت و دست‌ها در آب تا خروج آنها، باید قصد شستن به نیّت وضو داشته باشد و کفایت قصد وضوی ارتماسی در حال بیرون آوردن صورت و دست محلّ اشکال است.
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دست‌ها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است. * شرط یازدهم:شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر دیگری او را وضو دهد، وضویش باطل است و نیز اگر در ریختن آب به صورت و دست‌ها او را یاری کند، اگرچه پس از آن خود وی آن آب را به قصد وضو بر آن عضو جاری کند، صحّت وضوی او محلّ اشکال است.
- کسی که در تنگی وقتِ نماز باید تیمّم کند، اگر برای خواندن نمازی که وقتش تنگ شده وضو بگیرد، وضوی او باطل است و اگر به قصد دیگری مثل دست زدن به قرآن و یا با طهارت بودن وضو بگیرد نیز وضویش خالی از اشکال نیست. * شرط هشتم:به قصد قربت (یعنی برای انجام فرمان خداوند) وضو بگیرد و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد، باطل است.
- استعمال ظرف طلا یا نقره برای خوردن و آشامدن و یا استعمالات دیگر، در حال ناچاری اشکال ندارد؛ بلکه در صورتی که ناچار شود که دست یا صورت یا بدن خود را با آبی که در ظرف طلا یا نقره است بشوید، میتواند آنها را به نیّت وضو یا غسل بشوید؛ ولی اگر اضطراری به شستن اعضای وضو یا غسل با آن آب نداشته باشد، نمیتواند با آن وضو گرفته و یا غسل کند، بلکه باید تیمّم نماید.
- بعد از تمام شدن شستن دست چپ، نباید آبی از خارج به کف دست‌ها برسد و مسح باید با رطوبت باقی مانده در کف دست انجام گیرد و احتیاط واجب این است که از بقیه اعضای وضو نیز رطوبتی به کف دست‌ها نرسد و اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد، احتیاط واجب آن است که از ریش و ابرو و مژگانی که داخل در حدّ صورتند رطوبت گرفته و با آن مسح نماید.
- اگر آب در ظرف طلا یا نقره باشد و غیر از آن آب دیگری برای وضو نداشته باشد، چنانچه ظرف دیگری که از طلا و نقره نباشد، در اختیار داشته باشد، باید آب را در آن ظرف ریخته و با آن وضو بگیرد و چنانچه ظرف دیگری در اختیار نداشته باشد، باید تیمّم کند و چنانچه با آب آن ظرف وضو بگیرد، وضویش صحیح نیست و اگر غیر از آبی که در ظرف طلا یا نقره است، آب دیگری در اختیار داشته باشد، چنانچه در آن ظرف طلا یا نقره وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف آب به صورت و دست‌ها بریزد، وضوی او باطل است، ولی اگر با کف دست، آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دست‌ها بریزد، وضوی او صحیح است.
- تمام شرطهایی که برای صحیح بودن وضو گفته شد (مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن) در صحیح بودن غسل نیز شرط میباشند، ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پایین بشوید و نیز در غسلِ ترتیبی، لازم نیست بعد از شستن هر قسمت فورا قسمت دیگر را بشوید، بلکه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداری صبر کند و بعد طرف راست را بشوید و بعد از مدتی طرف چپ را بشوید اشکال ندارد، ولی کسی که نمیتواند از بیرون آمدن ادرار و مدفوع و باد خودداری کند، اگر به اندازهای که غسل کند و نماز بخواند، ادرار و مدفوع و باد از او بیرون نیاید، چنانچه وقت تنگ باشد، باید هر قسمت را فورا بعد از قسمت دیگر غسل دهد و بعد از غسل نیز فورا نماز بخواند؛ حکم زن مستحاضه نیز که بعدا گفته می‌شود به همین ترتیب است.
- در صورتی که زخم، دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها بوده و روی آن باز باشد و آب ریختن روی آن ضرر داشته باشد، باید اطراف آن را بشوید و چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر نداشته باشد و محل هم نجس نباشد، باید دست تر بر آن بکشد و اگر این مقدار نیز ضرر داشته یا زخم نجس باشد و نتوان آن را آب کشید، باید اطراف زخم را به گونهای که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد و تیمّم لازم نیست، ولی اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، اطراف زخم را به گونهای که در وضو گفته شد از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب، تیمّم نیز بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و احتیاط آن است که با داخل دست راست مسح نماید و مسح را از بالا به پایین انجام دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پائین مسح نماید.
- [امام خمینی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و لازم نیست با دست راست باشد یا از بالا به پایین مسح نماید.
- [آیت الله بروجردی] بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و احتیاط واجب آن است که با دست راست از بالا به پایین مسح نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از شستن هر دو دست، باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند، و احتیاط واجب آن است که با دست راست مسح نماید، و نیز احتیاط آن است که مسح از بالا به پایین باشد، اگرچه اقوی جواز مسح از پایین به بالا است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعد از شستن دست‌ها باید جلو سر را با رطوبت آب وضو که در دست باقی مانده مسح کند و بنابر احتیاط واجب، لازم است با دست راست باشد و بهتر این است که از بالا به پایین دست بکشد، ولی عکس آن یعنی از پایین به بالا نیز اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در صورت یا دست ها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، چنان چه در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید، سپس به نیت وضو دست یا انگشت خود را روی آن بگذارد و به پایین بکشد که آب بر آن جریان پیدا کند و شرایط دیگر مختل نشود، وضویش صحیح است. شرط هفتم آن که وقت برای وضو و نماز کافی باشد.
- [امام خمینی] وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دست‌ها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد، لیکن برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دست‌ها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دست‌ها از آب باشد. و یا این که مقداری از دست چپ را باقی گذارد تا آن را با دست راست، ترتیبی بشوید.
- [آیت الله بهجت] باید صورت و دست ها را از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا بشوید و به همان شستن اکتفا کند ، بلکه مطلقا در بعضی موارد ، وضو باطل است و احتیاط واجب آن است که در هرعضو ابتدا قسمت های بالاتر و سپس قسمت های پایین تر را بشوید و رعایت ترتیب عرفی ، کافی است .
- [آیت الله بهجت] بعد از شستن هردو دست باید جلو سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند . اگر تری در دست نمانده باشد وظیفه اش در مسأله 257 بیان خواهد شد . و احتیاط واجب در مسح سر از بالا به پایین است ؛ و مسح کردن با دست راست بهتر است .