اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
کسی که بر اثر مریضی و بدون اختیار، منی از او خارج میشود و خروج منی از روی شهوت نبوده و با جستن و سست شدن بدن همراه نیست، وظیفه‌اش در امر طهارت و نماز چگونه است؟
اگر یقین کند که منی است، وظیفه‌اش تطهیر محلّ آلوده شده به منی و غسل نمودن است و اگر نمیتواند غسل کند و عذر شرعی دارد، تیمّم کند و نماز بخواند.
اگر یقین کند که منی است، وظیفه‌اش تطهیر محلّ آلوده شده به منی و غسل نمودن است و اگر نمیتواند غسل کند و عذر شرعی دارد، تیمّم کند و نماز بخواند.
عنوان سوال:
کسی که بر اثر مریضی و بدون اختیار، منی از او خارج میشود و خروج منی از روی شهوت نبوده و با جستن و سست شدن بدن همراه نیست، وظیفه‌اش در امر طهارت و نماز چگونه است؟
پاسخ:
اگر یقین کند که منی است، وظیفه‌اش تطهیر محلّ آلوده شده به منی و غسل نمودن است و اگر نمیتواند غسل کند و عذر شرعی دارد، تیمّم کند و نماز بخواند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر در روزه ماه مبارک رمضان از انسان مایعی با شهوت و جستن و سست شدن بدن ( که حکم منی را دارد ) خارج شود روزه اش چه حکمی دارد؟
- [سایر] در نشانه های منی منظور از "با جستن بیرون بیاید" و "بدن سست شود" چیست؟ بیشتر شرح دهید.
- [سایر] در جایی خوانده بودم اگر شخص جنب بدون بول کردن غسل کند و بعدا از او رطوبتی خارج شودکه نداند بول است یا منی، باید مجددا غسل جنابت کند. می خواستم بدانم آیا این رطوبتی که انسان نمی داند منی است یا غیر آن، باید نشانه های منی را داشته باشد (با جستن، با شهوت و همراه با سست شدن بدن باشد) یا نه ممکن است بقایای منی باقی مانده در مجرا باشد که در هنگام خروج، نشانه های خود منی را ندارد و لیکن نجس است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در صورتی که از روی علائم سه گانه (فشار و شهوت و سست شدن بدن) نتوان منی و غیر منی را تشخیص داد، آیا از روی علائم ظاهری همچون رنگ و غیره میتوان تشخیص داد؟
- [آیت الله خامنه ای] من در یک وضعیت غیرطبیعی به سر می برم، به طوری که از من چند دفعه بدون اختیار در نوبت های متعدد منی خارج می شود که خروج آن همراه با لذت نیست. وظیفه من درباره هر نماز چیست؟
- [آیت الله بهجت] جهش و سستی بدن را در جنابت زن شرط نمی دانید و فقط حصول شهوت را در خروج رطوبت منی شرط جنابت فرموده اید؛ پس چنین رطوبتی با رطوبتی که به نام مذی که آن هم در موقع شهوت از مرد و زن خارج می شود چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا رطوبتی که از انسان در حال خواب خارج می شود، حکم منی را دارد؟ با آنکه می دانیم هیچ یک از علامتهای سه گانه (جستن، شهوت و سستی بدن) را ندارد و شخص هم متوجه آن نمی شود مگر وقتی که بعد از بیداری لباسهای زیر خود را مرطوب ببیند.
- [آیت الله نوری همدانی] جوانی که چندی پیش با دختری عقد بسته است و هنگام صحبت یا دیدن او یا تماس تلفنی با او بی اختیار مایعی به اندازه یک یا دو قطره از محلّ ادرارش بیرون می‌آید که هیچ نشانهای از منی بودن را ندارد و فقط چسبندگی جزئی در آن دیده میشود. و در مورد نماز و روزه و غسل وظیفه‌اش چیست؟ و اصلاً آیا این کار حلالست یا خیر؟ و نمازها و روزههایی که در این مدّت انجام داده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مکلف شک کند با فراهم کردن همه مقدمات و انجام همه واجبات و مستحبات نماز (مثل قنوت، سوره، ذکر رکوع و سجده، تطهیر بدن، وضو یا غسل و یا هر امری که در صورت علم به تنگی وقت باید آن را رها کرد یا عوض آن را بهجا آورد) آیا میتواند همه نماز را در داخل وقت بهجا آورد یا نه، وظیفه‌اش چیست؟ اگر احتمال وسعت وقت بیشتر باشد چطور؟ آیا فرقی میکند که علت شک، ندانستن زمان اتمام وقت باشد یا ندانستن زمان انجام عمل؟ ج) در فرض مرقوم وظیفه تیمم است. س: اگر کسی به علت تنگی وقت موظف باشد از میان وضو (یا غسل)، طهارت ظاهری بدن، تیمم بر خاک (یا سنگ دارای گرد و خاک)، خواندن سوره، گفتن سه مرتبه سبحان الله در رکوع و سجده و.... برخی را ترک کند (یا عوض آن را بهجا آورد) چگونه باید اولویتبندی کند؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی در چند سال قبل به عنوان نوکری و خادمی به مکّه معظّمه مشرّف شده و اعمال عمره تمتّع را بتمامها به جا آورده، ولی در روز ترویه که به منی رفتند و روز نهم در عرفه و شب عید هم در مشعر بسر برده و اعمال روزعید را هم در منی به جا آورده رمی جمره عقبه و تضحیه و حلق رأس و روزیازدهم و دوازدهم هم رمی جمرات نموده، ولی برای طواف و نماز آن و سعی و طواف نساء و نماز آن به مکّه نیامده و به جا نیاورده و بعداً هم متأهّل شده و امسال ملتفت شده که خطا نموده از زوجه خود عزلت اختیار نموده و خود او هم مقتدر به رفتن مکّه نبوده نایب گرفته و اعمال مزبوره را نایب عوض او به جا آورده، آیا حج او صحیح است یا خیر؟ و در صورت فاسد بودن، آیا بعد از به جا آوردن نایب طواف نساء را میتواند با زوجه خود مباشرت کند، یا خیر؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها، چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و از بیرون آمدن آن، بدن سست شده، آن رطوبت حکم منی دارد و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد، حکم منی ندارد ولی در مریض لازم نیست آن آب با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آید و در موقع بیرون آمدن بدن سست شود، در حکم منی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها ، چنانچه با شهوت و جستن بیرون آورده و بعد از بیرون آمدن آن ، بدن سست شده ، آن رطوبت حکم منی دارد و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد ، حکم منی ندارد . ولی در زن و مریض لازم نیست آن آب ، با جستن بیرو ن آمده باشد ، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد و بدن سست شود در حکم منی است .
- [امام خمینی] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن بدن سست شده،آن رطوبت حکم منی دارد، و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد، حکم منی ندارد. ولی در زن و مریض، لازم نیست آن آب با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد، در حکم منی است و لازم نیست بدن او سست شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها، چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن، بدن سست شده، آن رطوبت حکم منی را دارد، و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد، حکم منی را ندارد. ولی در زن و مریض لازم نیست آن آب با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد در حکم منی است و لازم نیست بدن او سست شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها، چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدنِ آن بدن سست شده، آن رطوبت حکم منی دارد و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد، حکم منی را ندارد، ولی در مریض لازم نیست آن آب با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آید و در موقع بیرون آمدن بدن سست شود، در حکم منی است.
- [آیت الله مظاهری] اگر چیزی از انسان خارج شود و نداند منی است یا نه، چنانچه با شهوت و جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن بدن سست شده آن رطوبت حکم منی را دارد، و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد، حکم منی را ندارد. ولی در زن و مریض لازم نیست آن آب با جستن بیرون آمده باشد، و آنچه که مسلّم است خروج منی از زن بسیار نادر است و آنچه در موقع شهوت از او بیرون می‌آید ترشحاتی بیش نیست و غسل واجب نمی‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر رطوبتی از مرد خارج شود که نداند منی است یا بول یا غیر اینها چنانچه با شهوت و جستن بیرون امده و بعد از بیرون امدن ان بدن سست شده ان رطوبت حکم منی را دارد و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد حکم منی را ندارد ولی در مریض اگر با شهوت بیرون اید هر چند با جستن و سستی بدن بیرون نیامده باشد حکم منی را دارد و اما زن اگر از شهوت انزال کند غسل جنابت بر او واجب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر رطوبتی از مرد خارج شود که نداند منی است یا بول یا غیر اینها چنانچه با شهوت و جستن بیرون امده و بعد از بیرون امدن ان بدن سست شده ان رطوبت حکم منی را دارد و اگر هیچ یک از این سه نشانه یا بعضی از اینها را نداشته باشد حکم منی را ندارد ولی در مریض اگر با شهوت بیرون اید هر چند با جستن و سستی بدن بیرون نیامده باشد حکم منی را دارد و اما زن اگر از شهوت انزال کند غسل جنابت بر او واجب است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها، چنان چه با شهوت و جستن بیرون آمده و یا با جستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن، بدن سست شده، آن رطوبت حکم منی دارد و اگر هیچ یک از این دو نشانه را نداشته باشد، حکم منی ندارد مگر آن که علم یا اطمینان پیدا کند که منی بوده است و در مریض لازم نیست آن آب، با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آید در حکم منی است.
- [آیت الله بهجت] اگر رطوبتی از انسان خارج شود و نداند منی است یا بول یا غیر اینها، چنانچه با شهوت و جَستن بیرون آمده و بعد از بیرون آمدن آن، بدن سست شده، آن رطوبت حکم منی را دارد، بلکه اگر فقط با شهوت و جَستن باشد ثابت شدن حکم منی خالی از وجه نیست؛ و اگر هیچ یک از این سه نشانه را نداشته باشد، حکم منی ندارد. و در مریض لازم نیست آن آب، با جَستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد در حکم منی است، بنابر اظهر؛ و همچنین در زن مریض بنابر احوط، و لازم نیست بدن او سست شود، بلکه خالی از وجه نیست که حکم زن در صحت و مرض مانند مرد باشد.