دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
اگر شخص جنب وارد مسجد شود، آیا بیرون کردن او واجب است یا نه؟ و اگر شخص جنب، دیوانه یا بچه یا غیر ملتفت باشد، چه حکمی دارد؟
بیرون کردن جنب از مسجد از باب نهی از منکر و یا جلوگیری از هتک مسجد و یا سرایت نجاست به مسجد واجب است.
بیرون کردن جنب از مسجد از باب نهی از منکر و یا جلوگیری از هتک مسجد و یا سرایت نجاست به مسجد واجب است.
عنوان سوال:
اگر شخص جنب وارد مسجد شود، آیا بیرون کردن او واجب است یا نه؟ و اگر شخص جنب، دیوانه یا بچه یا غیر ملتفت باشد، چه حکمی دارد؟
پاسخ:
بیرون کردن جنب از مسجد از باب نهی از منکر و یا جلوگیری از هتک مسجد و یا سرایت نجاست به مسجد واجب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا شخص جنب میتواند نقش روی بلیط اتوبوسهای شهری در قم را که گنبد حضرت معصومه علیهاالسلام و مسجد مقدّس جمکران است، لمس کند؟
- همراه بودن قرآن با شخص جنب یا حائض، مباح است یا مکروه؟
- آیا میتوان بچه ممیّز را بدون احرام، وارد مکه نمود؟
- ورود و توقّف شخص جنب یا حائض در حرم امامزادگان چه صورتی دارد؟
- آیا بدن شخص جنب نجس است؟ یعنی اگر دستش خیس باشد و با کسی دست بدهد و یا به شیئی دست بزند، آن شیء یا آن شخص، نجس می‌شود؟ و یا اگر بدن جنب بر اثر یک فعالیت بدنی عرق کند، لباس جنب یا هر چیزی که ممکن است با این عرق در تماس باشد نجس است؟
- آیا تماس بدن شخص جنب و یا شخص بدون وضو با جواهرات منقّش به تصویر (خانه کعبه) یا آرم (اللّه) جایز است؟
- آیا حکم جاهل و ناسی (فراموش کننده) و غیر ملتفت، در عمل به احکام شرعی، با یکدیگر و با شخص عالم متفاوت است؟
- با واجب شدن غسل مسّ میّت، چه چیزی بر انسان حرام می‌شود؟ آیا داخل شدن و توقّف در مسجد و امثال آن که بر جنب و حائض حرام بود، جایز است یا نه؟
- شخص بالغی دیوانه شده و گاهی برای مدت بسیار کوتاهی حالش خوب می‌شود؛ ولی اکثر اوقات در حالت جنون به سر میبرد. در صورتی که پس از دیوانه شدن استطاعت مالی پیدا کند، حکم شرعی دربارهاش چیست؟
- اگر بچه یا دیوانهای برای انجام حجّ استحبابی به مکه برود و در حج، بچه نابالغ، بالغ شود و یا دیوانه، عاقل شود، آیا برای این که حجّ آنها مجزی از حَجّة الاسلام باشد، استطاعت شرط است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] شخص جنب که نمی تواند غسل کند، آیا می تواند با تیمّم وارد مسجد شود و نمازش را به جماعت یا فرادا بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخص جنب که نمی تواند غسل کند، آیا می تواند با تیمم وارد مسجد شود و نمازش را به جماعت بخواند؟
- [آیت الله بهجت] شخص جنب می تواند به عنوان زیارت در حرم امامزاده ها وارد شود یا نه؟
- [سایر] آیا کسی که جنب شده و تیمم بدل از غسل جنابت کرده می تواند وارد مسجد شود؟ یعنی در مسجد برای مدتی بماند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر جنب بخواهد غسل کند به درسی که در مسجد منعقد است نمی رسد، آیا می تواند برای درس با تیمم وارد مسجد شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا شخص جنب می تواند به جهت امور واجب عرفی مثل این که لازم است در مجلس ترحیم نزدیکان در تمام وقت شرکت داشته باشد وارد مسجد شود، در حالی که تا پایان مراسم دسترسی به آب برای انجام غسل ندارد؟
- [آیت الله بهجت] بنایی است که برای کار بنایی وارد مسجد می شود، در حالی که جنب بوده است، اجرت وی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه حائض یا جنب، عمداً و عصیاناً وارد مسجد شجره شده، و همانند دیگران در آنجا توقّف نموده، و محرم شود. آیا احرامش صحیح است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه حایض یا جنب عصیانا وارد مسجد شجره شود و مانند دیگران توقف نماید و محرم شود ایا احرام او صحیح است یا نه
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخص جنب برای شرکت در درسی که در مسجد بر قرار می باشد اگر بخواهد غسل کند به درس نمی رسد آیا جایز است در مسجد با تیمّم توقف کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- راه دادن بچّه و دیوانه به مسجد مکروه است؛ ولی راه دادن بچّه اگر برای آموختن احکام اسلام و آشنایی با مسجد باشد، اشکال ندارد و کسی که پیاز و سیر و مانند آنها خورده و بوی دهانش مردم را اذیّت میکند، مکروه است به مسجد برود.
- در حرمت داخل شدن جُنب به مسجد، فرقی نمیکند که مسجد آباد باشد و یا خراب، اگرچه هیچ کس در آن نماز نخواند و یا آثار مسجد باقی نمانده باشد و حتی اگر از عنوان مسجد نیز خارج شده باشد، بنابر احتیاط واجب جُنب نباید به آن داخل شود.
- اگر دیوانه یا بچه نابالغی میّت را مس کند، بعد از آن که دیوانه، عاقل یا بچّه، بالغ شد باید غسل مسّ میّت نماید، اگرچه غسل بچّه غیر بالغ ممیز نیز بنابر اقوی صحیح است.
- بازداشتن بچّه و دیوانه از لمس خط قرآن واجب نیست، ولی اگر لمس نمودن آنان بیاحترامی به قرآن باشد، باید از آن جلوگیری کنند.
- امانتدار و امانتگذار، باید بالغ و عاقل باشند، پس اگر انسان مالی را پیش بچّه یا دیوانه به امانت بگذارد یا دیوانه و بچّه، مالی را پیش کسی امانت بگذارند، صحیح نیست.
- هنگامی که انسان وارد مسجد می‌شود، مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیّت و احترام به مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری نیز بخواند، کافی است.
- اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزههای هنگامی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- اگر پیش از غروب، بچّه بالغ شود یا دیوانه عاقل گردد یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکات فطره را بدهد.
- اگر دیوانه و بچّه مال خود را عاریه بدهند، صحیح نیست؛ امّا چنانچه ولیّ بچّه مصلحت بداند که مال او را عاریه دهد و بچّه آن مال را به دستور ولیّ به عاریه کننده برساند، اشکال ندارد.
- اگر از بچّه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولیّ او بدهد و اگر از بین رفته باشد، باید عوض آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] بردن عین نجاست مانند خون و بول در مسجد حرام است هر چند بی احترامی به مسجد نباشد بنابر احتیاط واجب، مگر چیز جزئی که گاه در لباس و بدن شخص وارد شونده یا در لباس بچه های کوچک است، اما بردن متنجس (چیزی که نجس شده مانند لباس و کفش نجس) در صورتی که بی احترامی به مسجد نباشد و سبب آلودگی مسجد نیز نشود حرام نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر دیوانه و بچه و مفلّس و سفیه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست. همچنین اگر کسی عاریهدهنده را مجبور کرده باشد، عاریه باطل است، مگر بعداً آن را اجازه دهد، امّا اگر ولیّ دیوانه یا بچه یا سفیه مصلحت بداند میتواند مال آنها را عاریه دهد و نیز اگر بچه ممیّز یا شخص سفیه با اذن یا اجازه ولیّ، یا شخص مفلّس با اذن یا اجازه طلبکاران مال خود را عاریه بدهند، صحیح میباشد.
- [آیت الله مظاهری] سفیه و بچّه نابالغ و دیوانه حقّ شفعه دارند، پس اگر جنس، ملک سفیه و شخص دیگری باشد، بعد آن شخص قسمت خود را بفروشد، قیّم سفیه میتواند برای او اخذ به شفعه کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت می کند مکروه است به مسجد برود
- [آیت الله شبیری زنجانی] راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت میکند مکروه است به مسجد برود. اذان و اقامه
- [آیت الله سبحانی] راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است وکسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت می کند مکروه است به مسجد برود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت می کند مکروه است به مسجد برود.
- [آیت الله نوری همدانی] راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت می کند ، مکروه است به مسجد برود . اذان و اقامه
- [امام خمینی] راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است. و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوی دهانش مردم را اذیت میکند، مکروه است به مسجد برود
- [آیت الله بروجردی] راه دادن بچّه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز و سیر و مانند اینها خورده و بوی دهانش مردم را اذیت میکند، مکروه است به مسجد برود.