انجام فریضه
در بسیاری از فرازهای احادیث نقل شده از امیرالمومنین (علیه‌السلام) به انجام فریضه و عبادت خداوندی توصیه و تاکید شده است.
در دو فرض زیر، مادری که در شکم خود جنین مرده‌ای دارد، جهت انجام فریضه نماز، آیا لازم است غسل مسّ میّت انجام دهد یا خیر؟ در صورت لزوم، آیا برای هر نماز، غسل به جا آورد یا یک غسل تا خارج شدن جنین کافی است؟
الف. سنّ جنین زیر چهار ماه باشد.
ب. سنّ جنین بالای چهار ماه باشد.
در هر دو فرض، بر مادر غسل مسّ میّت واجب نیست و مادامی که جنین مرده بیرون نیامده و مسّ مادر بر بدن او صدق نکند، چیزی بر مادر واجب نیست.
در هر دو فرض، بر مادر غسل مسّ میّت واجب نیست و مادامی که جنین مرده بیرون نیامده و مسّ مادر بر بدن او صدق نکند، چیزی بر مادر واجب نیست.
عنوان سوال:
در دو فرض زیر، مادری که در شکم خود جنین مرده‌ای دارد، جهت انجام فریضه نماز، آیا لازم است غسل مسّ میّت انجام دهد یا خیر؟ در صورت لزوم، آیا برای هر نماز، غسل به جا آورد یا یک غسل تا خارج شدن جنین کافی است؟
در دو فرض زیر، مادری که در شکم خود جنین مرده‌ای دارد، جهت انجام فریضه نماز، آیا لازم است غسل مسّ میّت انجام دهد یا خیر؟ در صورت لزوم، آیا برای هر نماز، غسل به جا آورد یا یک غسل تا خارج شدن جنین کافی است؟
الف. سنّ جنین زیر چهار ماه باشد.
ب. سنّ جنین بالای چهار ماه باشد.
پاسخ:
در هر دو فرض، بر مادر غسل مسّ میّت واجب نیست و مادامی که جنین مرده بیرون نیامده و مسّ مادر بر بدن او صدق نکند، چیزی بر مادر واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چنانچه دست پزشک با جنین مرده در داخل شکم مادر تماس پیدا کند، آیا غسل مسّ میّت بر او واجب می‌شود؟ و آیا زیر چهار ماه یا بالای چهار ماهه بودن جنین مرده، تأثیری در حکم دارد یا خیر؟
- زنی که طفل مرده‌ای را به دنیا آورده و مدتی را بدون غسل مسّ میّت گذرانده است، نماز و روزهاش در این مدت چه حکمی دارد؟
- آیا بر مستحاضه کثیره واجب است که یک غسل برای طواف و یک غسل برای نماز طواف کند یا یک غسل برای هر دو کافی است؟ و آیا میتواند نماز فریضه را بعد از اتمام نماز طواف، با همان غسل بخواند؟
- در جایی که هم غسل لازم است و هم وضو، مثل کسی که مسّ میّت نموده و میخواهد نماز بخواند، آیا ترتیبی بین غسل و وضو و یا تیمّم بدل از آن دو لازم است رعایت شود یا خیر؟
- اگر مقدار کافوری که در دسترس است، فقط برای غسل یا حنوط میّت کافی باشد، کدام را باید مقدّم کرد؟ اگر لازم است که غسل را مقدّم کنیم، برای حنوط چه کاری باید انجام دهیم؟
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] طفلی که در شکم مادر مرده، هرگاه قابله در اندرون شکم او را مس نموده، غسل مس میّت بر او لازم است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه دست پزشک با جنین مرده داخل شکم مادر تماس پیدا کند، آیا غسل مسّ میّت بر او واجب می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا برای مسِّ جنین مرده یا سقط شده (قبل از 4 ماه تمام) توسّط مادر یا فرد ثالث غسل مَسِّ میّت واجب می‌شود؟
- [سایر] در هنگام تشریح، اگر دست ما به مرده‌ای بخورد که نمیدانیم مسلمان است یا کافر؛ آیا غسل مس میت لازم است؟
- [سایر] در هنگام تشریح، اگر دست ما به مرده‌ای بخورد که نمیدانیم مسلمان است یا کافر ؛ آیا غسل مس میت لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که غسل مسّ میت کرده، آیا برای نماز وضو هم لازم است؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که سه غسل بر او واجب باشد: غسل جنابت، مسّ میت و غسل نذر، آیا میتواند به نیّت غسل مسّ میت، غسلی انجام دهد و این غسل از بقیّه اَغسال مُجزی باشد؟ و با فرضِ اجزاء، آیا برای نماز نیاز به وضو دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] از حضرتعالی تقاضا می کنیم به سه سؤال زیر پاسخ فرمایید. 1. اگر زن حامله ای هنگام وضع حمل از دنیا برود، جنین موجود در رحم زن در موارد زیر چه حکمی دارد: الف: اگر روح به تازگی در او دمیده شده باشد (سه ماه یا بیشتر)، با توجه به این که احتمال مرگ جنین در صورت خارج کردن آن از رحم مادر بسیار زیاد است؟ ب: اگر عمر جنین هفت ماه یا بیشتر باشد؟ ج: اگر جنین در رحم مادر مرده باشد؟ 2. اگر زن حامله هنگام وضع حمل بمیرد، آیا بررسی کامل مرگ و زندگی جنین بر دیگران واجب است؟ 3. اگر زن حامله هنگام وضع حمل فوت کند و بچه در شکم او زنده بماند و شخصی بر خلاف متعارف با وجود زنده بودن جنین دستور دفن مادر با جنین را بدهد، نظر شما در این باره چیست؟
- [آیت الله خوئی] اگر حاج پس از اتمام نسک و قبل از طواف نساء محرم شد به احرام عمره مفرده آیا دو طواف نساء باید بکند؟ و بر فرض لزوم تعدد لازم است طواف نساء حج را مقدم بدارد یا خیر؟ و اگر دو طواف نمود بدون قصد عنوان حج یا عمره کافی است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: دختری با اطلاع کافی از عدم استطاعت مالی پسر در پرداخت نقدی مهریّه با وی ازدواج مینماید. با فرض اینکه در عقدنامه نوشته شده مهریه بر زوجه دین لازم است و عند المطالبه زوج باید اداء کند؛ آیا زوجه که غیر مدخوله است میتواند به بهانه عدم پرداخت مهریّهاش از جانب زوج از ایفای وظایفش خود داری کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است.
- کسی که میّت را غسل می‌دهد، باید قصد قربت داشته باشد، یعنی غسل را برای انجام فرمان خداوند بجا آورد و اگر به همین نیّت تا آخر غسلِ سوم باقی باشد، کافی است و تجدید نیّت لازم نیست.
- نماز میّت باید بعد از غسل و حنوط و کفن کردن او خوانده شود و اگر پیش از آنها یا در بین آنها بخوانند، اگرچه از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، کافی نیست.
- اجیر باید هنگام نیّت، میّت را معیّن نماید، ولی لازم نیست اسم او را بداند؛ پس اگر نیّت کند: (از طرف کسی نماز میخوانم که برای او اجیر شدهام) کافی است.
- اگر میّت برای غسل، کفن، دفن و نماز خود غیر از ولیّ کس دیگری را معین کند، اجازه آن شخص کافی است و کسی که میّت او را برای انجام این اعمال معیّن کرده، واجب نیست این وصیّت را قبول کند، ولی اگر قبول کند باید به آن عمل نماید.
- اگر بعد از وضو و غسل، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند که اگر نماز را به قدری تأخیر بیندازد که پیش از گذشتن وقت نماز بتواند وضو، غسل و نماز را بجا آورد، کاملاً پاک می‌شود، باید نماز را تأخیر بیندازد و هنگامی که کاملاً پاک شد، دوباره وضو و غسل را بجا آورده و نماز را بخواند و اگر وقت نماز تنگ شد، لازم نیست وضو و غسل را دوباره بجا آورد، بلکه اگر وقت برای تیمّم کافی باشد، احتیاطا به جای وضو و غسل تیمّم کند.
- اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میّت را باطل انجام دادهاند، باید آن را دوباره انجام دهد، ولی اگر گمان داشته باشد که باطل بوده یا شک داشته باشد که صحیح بوده یا نه، لازم نیست اقدام نماید. همچنین اگر مسلمان غیر امامی را هممذهبان او طبق مذهب خود تجهیز و دفن کرده باشند، کافی است.
- غسلهای مستحب در شرع مقدس اسلام بسیار است که برخی از آنان در ذیل و در مسأله بعدی میآید: الف غسل جمعه؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر روز جمعه است و بهتر است نزدیک ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد، بهتر است که بدون نیّت ادا و قضا تا غروب جمعه آن را بجا آورد و اگر در روز جمعه غسل نکند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضای آن را بجا آورد و کسی که میترسد در روز جمعه آب پیدا نکند، میتواند روز پنجشنبه و یا شب جمعه غسل را بجا آورد و مستحب است انسان در هنگام غسل جمعه بگوید: (أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ وَاجْعَلْنی مِنَ المُتَطَهِّرینَ). ب غسل شب اوّل ماه رمضان و تمام شبهای (فرد) آن؛ مثل شب سوم، پنجم و هفتم، ولی از شب بیست و یکم مستحب است همه شبها غسل کند و برای غسل شبهای پانزدهم، هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و پنجم، بیست و هفتم و بیست و نهم، بیشتر سفارش شده است و وقت غسل شبهای ماه رمضان، تمام شب است و بهتر است غسل مقارن غروب آفتاب بجا آورده شود، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشاء بجا آورد و نیز مستحب است در شب بیست و سوم غیر از غسل اوّل شب، یک غسل نیز در آخر شب انجام دهد. ج غسل روز عید فطر و عید قربان؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر است و بهتر است آن را پیش از نماز عید بجا آورد و اگر بخواهد آن را از ظهر تا غروب بجا آورد، احتیاط آن است که به قصد رجاء (یعنی به امید این که مطلوب خداوند باشد) انجام دهد. د غسل شب عید فطر؛ و وقت آن از اوّل مغرب تا اذان صبح است و بهتر است در اوّل شب بجا آورده شود. ه غسل روزهای هشتم و نهم ذیحَجّه که وقت آن تمام روز میباشد؛ و در روز نهم، بهتر است آن را نزدیک ظهر بجا آورد. و غسل روز اوّل، پانزدهم، بیست و هفتم و آخر ماه رجب. ز غسل روز عید غدیر؛ و بهتر است آن را قبل از ظهر انجام دهد. ح غسل روز مباهله که بنا بر اقوی بیست و چهارم ذیحَجّه است. ط غسل شب پانزدهم شعبان، روز عید نوروز، نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذیقعده (دحو الارض)؛ و روز پانزدهم شعبان نیز میتواند به قصد رجاء غسل نماید. ی غسل دادن نوزادی که تازه به دنیا آمده. ک غسل زنی که برای غیر شوهر خود بوی خوش استعمال کرده است. ل غسل کسی که در حال مستی خوابیده. م غسل کسی که جایی از بدن خود را به بدن میّتی که غسل دادهاند رسانده است. ن غسل کسی که برای تماشای به دار آویخته رفته و آن را دیده باشد، ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش به او بیفتد یا مثلاً برای ادای شهادت رفته باشد، غسل مستحب نیست. س غسل احرام و آن غسلی است که پیش از احرام در میقات انجام میدهند و این غسل برای زن حائض و نفساء نیز مستحب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر چند میّت را مس کند یا یک میّت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید؛ یک غسل کافی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نحاید ، یک غسل کافی است .
- [آیت الله سبحانی] اگر چند میّت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [امام خمینی] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله بهجت] اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چند میّت را مسّ کند یا یک میّت را چند بار مسّ نماید، یک غسل کافی است.