ایه سجده
آیه ۵۸ سوره مریم، یکی از ۴ آیه دارای سجده واجب می باشد.
آیا با خواندن یا گوش دادن به مقداری از آیه سجده و نه تمام آیه، خواننده و یا کسی که گوش به آیه میکند، باید سجده کند؟
بنا بر احتیاط واجب باید سجده کند، خصوصا اگر لفظ سجده خوانده شود.
بنا بر احتیاط واجب باید سجده کند، خصوصا اگر لفظ سجده خوانده شود.
عنوان سوال:
آیا با خواندن یا گوش دادن به مقداری از آیه سجده و نه تمام آیه، خواننده و یا کسی که گوش به آیه میکند، باید سجده کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بچه غیر ممیّزی با تعلیم والدین خود سوره علق را حفظ کرده و گاهی آن را بر زبان خود جاری میکند. آیا کسانی که آیه آخر سوره علق (آیه سجده) را از زبان او گوش میکنند، واجب است سجده کنند؟
- اگر کسی به آیه سجده از رادیو، تلویزیون یا بلندگو گوش بدهد، آیا سجده بر او واجب است یا خیر؟
- آیا حکم کسی که آیه سجده را مینویسد و یا از روی قرآن، بدون این که بر زبان جاری کند، میخواند، مانند کسی است که آن را بر زبان جاری میکند یا آن ر میشنود؟
- آیا خواندن سوره سجده دار، در نماز مستحبّی جایز است یا نماز را باطل میکند؟
- انسانی که گوشش سنگین است و در مجلسی حاضر است که آیه سجده خوانده میشود، ولی او به خوبی آیه را نمیشنود، سجده بر او واجب میشود یا نه؟
- کسی که در مورد اصل خواندن نماز، زیاد شک میکند، آیا باید به شکّ خود توجه کند یا نه؟
- اگر کسی بخواهد وضو بگیرد و روی ناخن دستش مقداری خمیر باشد، آیا برای وضو مزاحمتی ایجاد میکند یا خیر؟
- گاهی در نماز، برای انسان پیش میآید که به طور سهوی ذکرهای نماز را جا به جا میگوید، مثلاً به هنگام تشهد، شروع به خواندن تسبیحات اربعه میکند، ولی به محض شروع به تسبیحات، متوجه اشتباه خود میشود و پس از تلفّظ تنها دو حرف (سین) و (باء) از (سبحان اللّه)، تسبیحات را قطع میکند. آیا گفتن این دو حرف در این جا، کلام بی جا محسوب شده و سجده سهو لازم دارد یا خیر؟
- نمازگزاری که در بین نماز، آیه سجده را میشنود، چه وظیفهای برعهدهاش میآید؟
- گاهی پس از خواندن حمد، شک میکنیم که سوره را هم خواندهایم یا نه و سوره را میخوانیم و بعد میفهمیم که سوره را خوانده بودیم و دوباره تکرار کردهایم یا در موقع سجده، شک میکنیم که یک سجده کردهایم یا دو سجده و بعد، یک سجده دیگر میکنیم و سپس میفهمیم که با این سجده، تعداد سجدهها سه تا شده است در این موارد و موارد مشابه آن که بر اثر شک، کار زیادی در نماز انجام میدهیم، آیا نماز اشکال پیدا میکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] گوش دادن به موسیقی غیر لهو با خواننده زن برای زنان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوش فرادادن به خواننده زن اگر باعث تحریک نشود، چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] به نام خدا و با عرض سلام آیا گوش کردن به ترانه خوانده شده توسط خواننده زن چنانچه آن خواننده پیر باشد جایز است و همچنین آیا مصافحه کردن با آنان ایرادی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گوش دادن به صدای زن خواننده برای مردان چه حکمی دارد (در صورتی که آواز از باب غنا حرام نباشد) مونتاژ اینگونه تصنیفات بر روی فیلم یا تصویر خود خواننده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 1– اگر خواننده غربی ملایم بخواند و غنا در آن دیده نشود گوش دادن به آن موسیقی چه حکمی دارد؟ 2 – هلهله کشیدن در مراسمات مذهبی از قبیل اعیاد اسلامی چه حکمی دارد؟ 3- گوش دادن نوارهای خواننده های غربی مرد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال خواندن نماز آیه سجده را بشنویم چه کار کنیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا خواندن آیه ی سجده دار باعث باطل شدن نماز می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گوش دادن به موسیقی ایرانی که از خارج از ایران به ایران فرستاده میشود (خواننده زن باشد یا مرد) چه حکمی دارد؟
- [سایر] هرگاه خواننده در آوازخوانی خود، نیت و انگیزه غنا نداشته باشد؛ ولی شنونده آن را غنا بپندارد، تکلیف چیست؟! آیا گوش دادن به آن جایز است؟!
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گوش کردن به موسیقی هایی که در غرب پر می شود (مانند خواننده های ایرانی که در خارج کشور کاست پر می کنند) اشکالی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان هم زمان با این که آیه سجده را میخواند همان آیه را از دیگری نیز بشنود، یک سجده کافی است، چه به آن گوش داده باشد و چه به گوش او خورده باشد و همچنین است اگر به صدای گروهی که با هم آن آیه را میخوانند، گوش کند؛ ولی چنانچه یک بار آیه سجده را بخواند و یا به آن گوش کند و سپس دوباره آن را بخواند یا به آن گوش کند، باید دو سجده به جا آورد.
- اگر در غیر نماز در حال سجده آیه سجده را بخواند یا به آن گوش بدهد، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند.
- اگر در نماز آیه سجده را بشنود، نماز او صحیح است و انجام سجده لازم نیست، ولی اگر به آن گوش کند، مانند کسی است که آیه سجده را بخواند.
- اگر سهوا مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و سوره دیگری را بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، باید در بین نماز با اشاره، سجده آن را بجا آورد و همان سوره را تمام کند و پس از نماز به جهت آیه سجده یک سجده بجا آورد.
- در هر یک از چهار سوره (و النجم (نجم)، اقرء (علق)، الم تنزیل (سجده) و حم تنزیل (فصّلت))، یک آیه سجده وجود دارد که اگر انسان آن را بخواند یا به آن گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آیه باید فورا سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت به خاطر آورد، باید سجده نماید.
- غنای زنان خواننده در مجالس عروسی استثنا شده و حرام نمیباشد، ولی باید مردهای نامحرم صدای آنان را نشنوند و مشتمل بر باطل نباشد و بنابر احتیاط واجب باید به مجلس عروسی اکتفا شود و در مجالس جشن دیگری خوانده نشود و هر آواز یا صوت یا عملی که موجب تحریک شهوت شده و یا آثار حرام دیگری بر آن مترتّب گردد و یا به نظر عرف موجب فساد و هرزگی باشد، خواندن، گوش دادن و یا اشاعه آن و نیز تعلیم و تعلّم و شغل قراردادن آن حرام است.
- طولانی کردن رکوع و سجود و خواندن سورههای بزرگ، موالات را به هم نمیزند.
- جنب وقتی که دعای کمیل میخواند، نباید آیه (أفمن کان مؤمنا کمن کان فاسقا لا یستوون) را که آیه هجدهم سوره سجده میباشد، بخواند؛ ولی اگر آن را به قصد قرآن نخواند، اشکال ندارد، اگرچه نخواندن آن بهتر است.
- اگر یکی از چهار سورهای را که آیه سجده دارد یعنی سورههای: سجده، فصّلت، نجم و علق عمدا در نماز بخواند، چنانچه آیه سجدهدار را در ضمن آن بخواند، نمازش باطل است، بلکه بنابر احتیاط با قرائت عمدی جزئی از این سورهها نیز نماز باطل میشود.
- اگر روی چیزی که بدن روی آن آرام نمیگیرد سجده کند، سجده او باطل است، ولی اگر روی تشک پَر یا چیز دیگری که بعد از گذاشتن سر و مقداری پایین رفتن آرام میگیرد سجده کند، اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .در حال سجده تلاوت, اگر خود آیه سجده را بخواند یا به خواندن دیگری گوش فرا دهد, باید بعد از سر برداشتن از سجده قبلی, دوباره سجده کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در غیر نماز اگر در حال سجده آیه سجده را بخواند یا گوش کند، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند و حکم خواندن و گوش دادن آیات سجده در حال نماز، در مسائل 992 - 994 گذشت.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اختیاری آیه سجده, از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد، سجده ندارد; نیز گوش فرا دادن به ضبط صوت، موجب سجده نمیشود؛ ولی گوش دادن به صدای قاری قرآن که مستقیم از رسانه پخش میشود، سجده دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیههای: 15 سوره سجده و 37 سوره فصّلت و 62 سوره نجم و 19 سوره علق، آیات سجده واجب است که اگر انسان بخواند یا گوش دهد بعد از تمام شدن آن آیه باید فوراً سجده کند، هر چند هنگام خواندن یا گوش دادن به قرآن بودن آن توجّه نداشته باشد و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده کند و کسی که گوش نمیدهد ولی آیه را میشنود بنا بر احتیاط مستحب سجده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنان که گفته شد در چهار سوره از قرآن مجید آیه سجده است(سوره (الم سجده) و (حم سجده) و (النجم) و (اقرء)) و هرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده رود و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آیه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتیاط واجب باید سجده کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در نماز آیه سجده را گوش دهد - خواه عمدی باشد یا سهوی - لازم است سجده نموده و چنانچه قبل از رکوع باشد برخاسته و پس از خواندن حمد، رکوع کرده نماز را ادامه دهد و اگر سجده نکند معصیت کرده ولی نمازش صحیح است و اگر عمداً آیه سجده را گوش داده باشد و در نماز سجده کند، به احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند و اگر سهواً گوش داده باشد دوباره خواندن نماز لازم نیست؛ و چنانچه امام جماعت آیه سجده را بخواند، بر وی و بر مأمومین - هر چند آیه سجده را نشنیده باشند - لازم است سجده نموده و چنانچه قبل از رکوع باشد برخاسته و پس از خواندن حمد رکوع نموده و نمازشان را تمام کنند و اگر سجده نکنند نمازشان صحیح است؛ هر چند اگر عمداً باشد معصیت کردهاند.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان موقعی که آیه سجده را گوش دهد ، خودش نیز بخواند ، باید دو سجده نماید .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در چهار سوره از قرآن مجید آیه سجده است (سوره های وَالنَّجم(53) اِقرَأْ(96) والم تنزیل(32) و حم سجده(41)) وهرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده رود، و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آیه سجده به گوشش بخورد بنابر احتیاط واجب باید سجده کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .در نماز واجب , خواندن آیه سجده , نیز یکی از سوره هایی که سجده واجب دارد تا آن آیه معیّ ن جایز نیست و اگر عمداً بخواند و سجده تلاوت را به جا آورد، بنا بر احتیاط واجب , نماز باطل میشود و اگر سجده تلاوت را بر اثر گناه به جا نیاورد, نماز او باطل نمیشود و اگر عمداً آیه سجده را گوش دهد, حکم خواندن عمدی آن را دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از بچه غیر ممیز که خوب و بد را نمی فهمد یا از کسی که قصد خواندن قران ندارد یا مثلا از گرامافون یا نوار ضبط صوت ایه سجده را استماع کند سجده واجب نیست ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو ایه سجده را به قصد این که از قران است بخواند و انسان به وسیله رادیو گوش دهد سجده واجب است