امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
اگر امام جماعت، مثلاً نماز ظهر را چند بار و در چند جای مختلف بخواند، در دفعه دوم و سوم و... نماز ظهر را به چه نیّتی باید بخواند؟
در مفروض سؤال، اعاده نماز ظهر امام جماعت اشکال ندارد و لازم نیست در نماز، نیّت وجوب یا استحباب کند؛ ولی اگر خواست نیّت کند، باید به نیّت استحباب بخواند.
در مفروض سؤال، اعاده نماز ظهر امام جماعت اشکال ندارد و لازم نیست در نماز، نیّت وجوب یا استحباب کند؛ ولی اگر خواست نیّت کند، باید به نیّت استحباب بخواند.
عنوان سوال:
اگر امام جماعت، مثلاً نماز ظهر را چند بار و در چند جای مختلف بخواند، در دفعه دوم و سوم و... نماز ظهر را به چه نیّتی باید بخواند؟
پاسخ:
در مفروض سؤال، اعاده نماز ظهر امام جماعت اشکال ندارد و لازم نیست در نماز، نیّت وجوب یا استحباب کند؛ ولی اگر خواست نیّت کند، باید به نیّت استحباب بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که نماز عصر خود را میخواند، با این اعتقاد که نماز ظهرش را خوانده است و بعد از نماز عصر میفهمد که نماز ظهرش را نخوانده، نماز دوم را به چه نیّتی باید بخواند (ظهر یا عصر)؟ و نماز اولش را باید نماز ظهر قرار دهد یا نماز عصر؟
- امام جماعتی که یک بار نماز ظهر را خوانده است و میخواهد برای بار دوم (در مکان دیگر)، برای نماز ظهر امامت کند. اگر نماز دوم را با نیّت نماز قضای ظهر بخواند، در حالی که نمازهای قضای دیگر (مثل قضای صبح) را نخوانده، آیا نمازش نماز ظهر محسوب می‌شود؟
- وارد مسجد میشویم و میبینیم که امام جماعت مشغول نماز است؛ ولی نمیدانیم که نافله ظهر را میخواند یا نماز ظهر را. در این صورت آیا میتوانیم نماز ظهر را به او اقتدا کنیم و اگر بعدا معلوم شد که نافله بوده، دوباره نماز ظهر را با او بخوانیم؟
- کسی میداند که یک نماز خوانده، ولی نمیداند که نیّت نماز ظهر را کرده یا نیّت نماز عصر را و یا این که نمیداند نماز مغرب را خوانده یا نماز عشا را. این فرد، نماز دوم را به چه نیّتی باید بخواند؟
- آیا خواندن دو خطبه پس از نماز جماعت عید فطر و قربان، جزء نماز عید است؟ و چنانچه امام جماعت خطبه را قبل از نماز عید بخواند، آیا نماز عید صحیح است؟
- مأموم موقعی به نماز جماعت میرسد که امام جماعت در حال خواندن تشهد آخر نماز است. در این حال، اقتدا میکند و مینشیند تا ثواب جماعت را درک کند. سؤال این است که آیا به صورت معمولی بنشیند یا به حالت تجافی؟ و تشهد را با امام بخواند یا ساکت باشد؟ و موقع سلام دادن امام چه کند؟
- آیا امام جماعت میتواند یک نماز واجب را دو بار به جماعت اقامه کند؟ به عنوان مثال، در اول وقت، نماز ظهر و عصر را در یک مدرسه و بعد از آن، در مدرسه دیگر و یا با جماعتی دیگر بخواند؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- کسی بدون آن که قصد توهین به امام جماعت یا خود نماز جماعت را داشته باشد، آیا جایز است که نماز خود را به صورت فردی بخواند؟ و نمازش صحیح است یا خیر؟
- آیا جایز است که مأموم، به همراه امام جماعت حمد و سوره خود را در رکعت اول و دوم نماز بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت ظهر و عصر وقت کافی برای خواندن نوافل ظهر و عصر نیست، اگر کسی بخواهد آن ها را به جا آورد؛ چه وقت و با چه نیتی به جا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نماز جماعت ظهر به امامت فردی و نماز جماعت عصر به امامت فرد دیگری برگزار گردید و پس از نماز عصر، امام جماعت اول (نماز ظهر) بیان کرد که من برای نماز وضو نداشته ام، وظیفه مأمومین در این باره چیست؟ آیا دوباره باید نماز ظهر و عصر را بجا آورند؟ و یا اینکه فقط نماز ظهر کافی است؟ و یا نماز مأمومین صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا امام و مأمومین می توانند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را به جماعت بخوانند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام جماعت نماز واجبی را با جماعت اقامه کرده باشد، آیا دفعه دوم یا سوم می تواند با افراد دیگر اعاده کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا می‌شود نماز ظهر و عصر را به عنوان امام جماعت دوبار خواند؟ اگرچه به نیت نماز قضا هم نباشد؟
- [آیت الله بهجت] امام جماعت تا چند نوبت می تواند نماز یومیّه و نماز عید را به جماعت بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هنگامی که امام جماعت نماز عصر را برگزار می نماید ، کسی که نماز ظهر را نخوانده می تواند به امام جماعت اقتدا کند؟ این مورد در خصوص نماز مغرب و عشا نیز مورد سؤال است.
- [آیت الله نوری همدانی] آیا امام جماعت میتواند نماز استیجاری را به جماعت بخواند؟ و اقتدا نمودن به امام جماعتی که نماز استیجاری میخواند صحیح است؟
- [آیت الله سیستانی] نافله ظهر و عصر اگر بعد از نماز ظهر وعصر خوانده شود به چه نیتی باشد وآیا میتوان بعلت کهولت سن نافله ها را نشسته خواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نماز را به جماعت خوانده، چه در آن نماز امام بوده باشد و چه مأموم، مستحبّ است همان نماز را دوباره به عنوان امام جماعت بخواند، ولی اگر بخواهد به عنوان مأموم دوباره در جماعت شرکت کند، باید به قصد رجاء نماز را بخواند.
- اگر امام جماعت قضای نماز واجب روزانه خود را بخواند، میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود را احتیاطا قضا کند یا قضای احتیاطی نماز شخص دیگری را بخواند، اگرچه برای آن پول نگرفته باشد، اقتدای به او اشکال دارد؛ ولی اگر انسان بداند که از شخصی که امام جماعت برای او نماز قضا میخواند نماز فوت شده است، اقتدای به امام جماعت اشکال ندارد.
- مستحب است نمازگزار قنوت را بلند بخواند، ولی برای کسی که نماز را به جماعت میخواند، اگر امام جماعت صدای او را بشنود، بلند خواندن قنوت مستحب نیست.
- هنگامی که امام جماعت، نماز واجب شبانهروزی را میخواند، هر یک از نمازهای واجب شبانهروزی را میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر امام جماعت نماز خود را احتیاطا دوباره بخواند، فقط در صورتی که احتیاط مأموم با احتیاط امام از یک جهت باشد به نحوی که اگر نماز امام درست بوده، نماز مأموم نیز صحیح بوده است و اگر نماز امام اشکال داشته، نماز مأموم نیز دارای اشکال بوده است میتواند به او اقتدا کند.
- اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمّم یا با وضوی جبیرهای نماز بخواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر به واسطه عذری با لباس نجس نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
- انسان میتواند در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را نیز بخواند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، باید روزه واجب را بگیرد و میتواند روزه مستحبّی را نیز بجا آورد و امامت نماز جمعه را به عهده بگیرد و نافله ظهر و عصر و عشاء را نیز بخواند.
- اگر مأموم امام جماعت را در رکوع نماز عید درک کند، میتواند اقتدا نماید و به رکوع برود و اگر در رکعت دوم برسد، میتواند اقتدا نماید و پس از چهار قنوت امام، قنوت پنجم و تکبیر آن را خودش بخواند و در رکوع به امام برسد و پس از سلام امام، برخیزد و رکعت دوم را خودش بجا آورد.
- اگر پیش از خواندن نماز ظهر، سهوا مشغول نماز عصر شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده است، باید نیّت را به نماز ظهر برگرداند، یعنی نیّت کند که (آنچه تا حال خواندهام و آنچه اکنون مشغول خواندن آن هستم و آنچه بعد میخوانم همه نماز ظهر باشد) و بعد از آن که نماز را تمام کرد، نماز عصر را بخواند و اگر پس از نماز بفهمد، آنچه خوانده ظهر واقع شده و باید نماز عصر را بخواند.
- احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از هنگامی که عرفا آن را اوّل ظهر میگویند تأخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد، به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هردو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلًا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند ، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا ، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند ، مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند ، اشکال ندارد .
- [آیت الله بهجت] نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند؛ چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند؛ مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا ولازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر وعصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند. مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند؛ چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند؛ مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.