کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق میشود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
آیا صحیح است در مدّ طعام که به عنوان کفّاره روزه پرداخت میشود، به جای طعام، پول آن را به فقیر داد؟
جایز است پول را به فقیر بدهد تا طعام بخرد و اگر فقیر این کار را بکند، کافی است و دهنده پول بریء الذمّه میشود.
جایز است پول را به فقیر بدهد تا طعام بخرد و اگر فقیر این کار را بکند، کافی است و دهنده پول بریء الذمّه میشود.
عنوان سوال:
آیا صحیح است در مدّ طعام که به عنوان کفّاره روزه پرداخت میشود، به جای طعام، پول آن را به فقیر داد؟
پاسخ:
جایز است پول را به فقیر بدهد تا طعام بخرد و اگر فقیر این کار را بکند، کافی است و دهنده پول بریء الذمّه میشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی که به علت عذر شرعی نمیتواند روزه بگیرد و عذر او تا ماه رمضان بعدی ادامه دارد و باید برای هر روز، یک مدّ طعام پرداخت کند، پرداخت آن برعهده خودش است یا شوهرش؟ و آیا فقیر و غنی بودن زن، تأثیری در حکم این مسأله دارد یا خیر؟
- اگر کسی نداند که افطار نمودن روزه، موجب کفّاره میشود، آیا افطار کردن او موجب کفّاره میشود؟
- آیا کفّاره روزههای ماه رمضان که پدر به طور عمدی افطار کرده، برعهده پسر بزرگتر است؟ کفّاره روزههایی که از روی عذر نگرفته (مدّ طعام)، برعهده چه کسی است؟
- در موردی کفّاره جمع واجب میشود و شارع مقدّس میخواهد که بنده عاصی هر سه جریمه (آزاد کردن بنده، گرفتن شصت روز روزه و طعام دادن به شصت فقیر) را به جا آورد. با توجه به این که در روزگار ما دیگر آزاد کردن بنده، مصداق خارجی ندارد، آیا باید به جای آن، یکی از دو مورد دیگر از جریمهها را تکرار کند تا به جا آوردن سه جریمه محقّق شود یا لازم نیست؟
- آیا جماع کردن در روزه اعتکاف، موجب کفّاره میشود، جماع در شب چه طور؟
- کسی که نمیداند استمناء روزه را باطل میکند و مرتکب این کار میشود، روزهاش چه حکمی دارد؟ آیا کفّاره هم ثابت میشود یا نه؟
- شخصی چندین روز به طور عمد روزهاش را نگرفته و اکنون میخواهد بابت کفّاره هر روز به شصت نفر فقیر طعام بدهد. آیا لازم است برای هر روز، شصت فقیر جداگانه در نظر گرفته شود که کار بسیار مشکلی است یا یک گروه شصت نفری کافی است و کفّاره تمام روزهها را به همین یک گروه میتواند بدهد؟
- اگر کسی جهت پیش خرید مسکن مورد نیاز، مقداری پول به مؤسسه مربوط پرداخت کند و به طور متناوب نیز اقساطی بپردازد، آیا با فرا رسیدن سال خمسی، پرداخت خمس پولهای پرداخت شده واجب میشود؟
- کسی سالها بدون عذر، روزه نگرفته است. اکنون توبه کرده و روزه میگیرد؛ ولی نمیتواند کفّاره روزههایی را که نگرفته است، پرداخت کند یا روزه کفّاره بگیرد. تکلیف این شخص چیست؟
- مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار میشود، آیا میتواند در آن روز روزه بگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] منظور از مد و طعام در کفّاره روزه چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا میتوان پول کفّاره را به فقیر داد و به او گفت: طعامی که روزانه میخوری قصد کفّاره کن؛ یا لازم است فقیر از همین پول طعام بگیرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در تلویزیون شنیدم که در مقابل یک روز روزه کفّاره آن 750 گرم مد طعام مثل ماکارونی 750 گرمی به فقیر داد آیا این درست است یا باید غذای آماده کفّاره داد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا دادن پول یک مدّ طعام به فقیر تا با آن غذایی برای خودش بخرد، کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] پرداخت پول نقد کفاره روزه به فقیر، کفایت از وظیفه میکند؟ سایر خوراکیها مثل گوشت، برنج، عدس، نخود و ... چطور؟
- [آیت الله خوئی] آیا مستحقین کفارات از قبیل کفاره روزه ماه مبارک رمضان که عمداً روزه را افطار میکرده و غیره، میتوانند که مثلاً یک مد طعام را به مبلغ وجهی که قیمت آن است صلح کنند یا باید حتماً طعام داده شود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در کفاره جمع به جای 60 روز روزه به 60 فقیر طعام داد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی در قضای روزه ی ماه رمضان، بعد از ظهر افطار کند و از حرام بودن افطار اطلاعی نداشته است، آیا کفاره (دادن ده مُد طعام به ده فقیر) بر او واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] اینکه در رساله عملیه فرمودهاید یکی از موارد کفاره عمد، اطعام شصت فقیر است، آیا میتوان به اندازه شصت فقیر به یک فقیر پول یا طعام داد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا می توان پول کفّاره را به فقیر داد. و به او گفته شود طعامی که روزانه می خوری قصد کفّاره کن یا لازم است فقیر از همین پول طعام بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی داشته باشد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مُد طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید؛ ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به زن و فرزندان خود میدهد یا به آنها میخوراند، میتواند برای هر یک از زن و فرزندان او، اگرچه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد.
- اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد و برای هر روز دادن یک مُد طعام به فقیر کافی است.
- روزه بر زنی که زایمان او نزدیک است و روزه برای حمل او ضرر دارد، واجب نیست و باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد و نیز اگر روزه برای خود او ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت، روزههایی را که نگرفته باید قضا نماید.
- اگر کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، بعد از ظهر عمدا عملی انجام دهد که روزه را باطل میکند، باید به ده فقیر هر کدام یک مد طعام بدهد و اگر نتواند، باید سه روز پیدرپی روزه بگیرد.
- کسی که به واسطه پیری نمیتواند روزه بگیرد یا روزه گرفتن برای او مشقّت دارد، واجب نیست روزه بگیرد، ولی باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد.
- اگر به واسطه بیماری روزه رمضان را نگیرد و بیماری او تا رمضان سال بعد ادامه یابد، قضای روزههایی که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری، مثلاً برای مسافرت، روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزههایی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط مستحب آن است که برای هر روز یک مُد طعام نیز به فقیر بدهد.
- کسی که کفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند یا به دستوری که در مسأله 1747 گفته میشود، دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد طعام بدهد و چنانچه انجام دادن هیچ کدام از اینها برایش ممکن نباشد، هرچند مُد که میتواند به فقرا طعام بدهد و بنابر احتیاط واجب استغفار نیز بکند، اگرچه مثلاً یک مرتبه بگوید: (اَسْتَغْفِرُ اللّهَ) و به احتیاط واجب هر وقت بتواند کفّاره را بدهد.
- اگر نذر کننده از انجام نذر خود در وقت آن عاجز شود، نذر او منحل شده و از او ساقط میگردد؛ ولی اگر از انجام روزه نذری عاجز باشد، بنابر احتیاط واجب برای هر روزه دو مُدّ طعام (تقریبا 1500 گرم) به فقیری صدقه دهد تا آن فقیر به نیابت او روزه بگیرد و اگر میسّر نشد، برای هر روزه یک مدّ طعام صدقه دهد.
- یک مد تقریبا برابر با 750 گرم است و احتیاط مستحب آن است که در کفاره روزه، گندم، آرد یا نان به فقیر بدهد.
- اگر روزه رمضان را عمدا نگیرد، باید قضای آن را بجا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام بدهد یا یک بنده آزاد کند و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را بجا نیاورد، برای هر روز دادن یک مُدّ طعام لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که برای کفاره روزه، اطعام شصت فقیر را انتخاب کرده باید به هر کدام یک مد طعام (تقریبا 750 گرم) بدهد و نمی تواند چند مد را به یک نفر بدهد، مگر این که دسترسی به شصت فقیر پیدانکند، ولی اگر اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد و با آنها می خورد، می تواند برای هر یک از عیالات او، هر چند صغیر باشند، یک مد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد ، می تواند کفارة چند روز را به یک فقیر بدهد .
- [آیت الله سبحانی] کسی که باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، می تواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، می تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد می تواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد؛ می تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، میتواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، میتواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد می تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد ، میتواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد .