روزه واجب
روزه یکی از ده عبادتی است که در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و از فروع دین به شمار می رود.
شخصی که نذر کرده تا در روزهای معیّنی اعتکاف کند، آیا میتواند در همان روزها، روزه نذری یا استیجاری یا روزه واجب دیگری را که برعهده اوست، به جا آورد و هر دو واجب را از ذمّه خود ساقط کند؟
اگر روزه را برای همان کسی انجام دهد که اعتکاف را از طرف او به جا میآورد، مانعی ندارد.
اگر روزه را برای همان کسی انجام دهد که اعتکاف را از طرف او به جا میآورد، مانعی ندارد.
عنوان سوال:
شخصی که نذر کرده تا در روزهای معیّنی اعتکاف کند، آیا میتواند در همان روزها، روزه نذری یا استیجاری یا روزه واجب دیگری را که برعهده اوست، به جا آورد و هر دو واجب را از ذمّه خود ساقط کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی که روزه نذری یا استیجاری برعهده اوست، این روزهها را در اعتکاف به جا آورد، آیا کفایت از روزه نذری و استیجاری میکند یا خیر؟
- آیا مکلّفی که قضای نماز و روزه خودش و یا روزه کفّاره و یا قضای نماز و روزه پدر و مادر برعهده اوست، میتواند نماز و روزه استیجاری قبول کند یا نمیتواند؟
- کسی که روزه قضا برعهده اوست و فعلاً مریض است و امید بهبودی و توانایی بر قضا کردن روزهها را ندارد، آیا میتواند در حال زنده بودن، برای گرفتن این روزهها نایب بگیرد؟
- معتکفی در حین انجام دادن اعتکافی که به سبب نذر و مانند آن، واجب شده است، میمیرد. آیا انجام دادن دوباره یا تکمیل این اعتکاف ناتمام، برعهده ولیّ میّت است یا خیر؟
- شخصی نذر کرده در ایّام البیض ماه رجب، در مسجد مقدّس جمکران معتکف شود و نذر کرده که در صورت مسافر بودن، روزه هم بگیرد. آیا نذر و اعتکاف او در صورت مسافر بودن صحیح است؟
- شخصی نیّت و نذر کرده که هر دوشنبه را روزه بگیرد و در نیّتش این که روزه گرفتن او در روزهای دوشنبه باشد، لحاظ شده و فرقی برایش نمیکند که روزه قضای پدر و مادرش باشد یا روزه قضای خودش یا روزه مستحبّی که به واسطه این نذر، واجب شده است. حال اگر در روز دوشنبه مسافر باشد، آیا میتواند روزه قضای خود یا پدر و مادر یا اقوام خود را نیّت کند؟
- کسی نذر میکند در روزهای معیّنی که کمتر از ده روز است و قرار است به مسافرت برود، در سفر روزه بگیرد. اگر برنامه مسافرتش منتفی شود، آیا با توجه به این که نذر کرده بود که در سفر روزه بگیرد، باز هم گرفتن روزه واجب است یا خیر ؟
- شخصی که تازه از دنیا رفته است، آیا به جا آوردن واجبات و پرداختن دیونی که برعهده اوست (مثل نماز، روزه، خمس، زکات و مظالم)، مقدّم است یا غذا دادن به مردم و برگزاری مجلس ترحیم و هفتم و چهلم با خرج سنگین؟
- شخصی از دنیا رفته و نماز قضا برعهده او باقی مانده است، آیا شخص دیگری که نماز قضای او را تبرّعا میخواند، میتواند آن را به صورت جماعت (به عنوان امام یا مأموم) به جا آورد یا این که در نماز جماعت، باید نمازی را که بر خود انسان واجب شده است، بخواند؟
- آیا صحیح است شخصی که مشغول گرفتن روزه واجب، مثل روزه نذر معیّن یا غیر معیّن یا روزه کفّاره است و در همان روز، روزه استحبابی هم وارد شده، هم نیّت روزه واجب کند و هم روزه مستحب تا ثواب بیشتری ببرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی نذر کند که در ایام معیّنی معتکف شود. اگر در همان ایام، روزه نذری یا استیجاری بر عهده او باشد، آیا میتواند در همان اعتکاف، روزه نذری یا اجارهای خود را بجا آورد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نذر کرد که روز معینی را روزه بگیرد ولی یک سفر غیرضروری پیش آمده، آیا جایز است سفر کند و روزه نذری را در آن روز نگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه قضای واجب داشته باشد آیا میتواند روزه نذری، استیجاری یا مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای درک فضیلت اعتکاف در مشهد مقدس، بعد از رسیدن به مشهد بدون قصد اقامت، نذر کرده سه روز روزه بگیرد، آیا چنین نذری صحیح است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] شخصی برای درک فضیلت اعتکاف در مشهد مقدّس، بعد از رسیدن به مشهد بدون قصد اقامت نذر کرده سه روز روزه بگیرد. آیا چنین نذری صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی که روزه استیجاری بر عهده اوست، اگر وقتی بیدار می‌شود، معلوم شود قبل از اذان صبح محتلم بوده، میتواند روزه استیجاری خود را بگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که روزه واجب در ذمّه دارد آیا می تواند روزه نذرکند و یا روزه استیجاری را بپذیرد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی نذر یا عهد کرده باشد یا قسم خورده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، میتواند در آن روز معتکف شود و روزه واجب خود را بگیرد یا باید روزه او مخصوص اعتکاف باشد؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی برای گرفتن روزه نذری و روزه قضا وقت کافی ندارد و مثلاً 10 روز تا ماه رمضان مانده و او مجموعاً 15 روزه قضا و نذر دارد که وقت نذر هم در دهه آخر شعبان است. ابتدا باید کدام یک را نیت کند؟ روزه قضا را نیت نماید یا روزه نذری را؟
- [آیت الله مظاهری] آیا شخصی که احتمال می دهد روزه قضا دارد می تواند روزه مستحبی بگیرد و اگر برای روزه مستحبی مانند اعتکاف نذر کند چطور ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- دختری که از نظر سن، بالغ فرض می‌شود، ولی از لحاظ جسمی به گونهای است که روزه گرفتن برای او مقدور نیست یا سختی و حرج دارد و یا موجب زیان و ضرر قابل توجّه برای اوست، واجب نیست روزه بگیرد؛ ولی چنانچه بتواند یک روز در میان یا دو روز در میان یا با فاصله بیشتر بعضی از روزها را روزه بگیرد، باید به همین ترتیب عمل نماید و در هر حال هر وقت توانست، باید روزههایی را که نگرفته قضا نماید.
- چنانچه در روزه ماه رمضان و یا هر روزه معیّن دیگری که بر انسان واجب شده است مثل این که نذر کرده باشد که روز معیّنی را روزه بگیرد عمدا تا اذان صبح نیّت نکند، روزهاش باطل است و اگر به جهت ندانستن و یا فراموشی تا اذان صبح نیّت نکند، چنانچه پیش از ظهر متوجه شود و تا آن هنگام عملی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب این است که نیت کند و آن روز را روزه بگیرد و بعدا قضای آن را نیز به جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر غیر روزه رمضان، روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد روز معیّنی را روزه بگیرد، میتواند مسافرت کند و اگر در سفر باشد، واجب نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد اگرچه احتیاط آنست که سفر نکند و یا اگر در سفر است قصد اقامه کند و روزه نذری را بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اعتکاف را به یکی از اموری که ذکر شد باطل کند در صورتی که اعتکاف واجب غیر معین باشد مثل ان که اعتکاف را بدون ان که در وقت معینی باشد نذر کند باید دوباره به جا اورد و در صورتی که واجب معین باشد مثل ان که در وقت معینی اعتکاف را نذر کند یا اعتکاف مستحب باشد وانجام ان مبطل بعد از دو روز باشد بنا بر احتیاط واجب اعتکاف را قضا کند واگر در اعتکاف مستحب قبل از دو روز باشد قضا ندارد
- [آیت الله سبحانی] هرگاه سه روز معینی را نذر کند که معتکف باشد، ولی روز سوم، مصادف با عید گردد، اعتکاف او باطل و قضا برای او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر قضای روزه معینی را (مانند قضای روزه نذر) گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- [امام خمینی] اگر نذر کند روز معینی را روزه بگیرد، باید همان روز را روزه بگیرد و چنانچه در آن روز مسافرت کند قضای آن روز بر او واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر غیر روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد اگر ان وجوب از جهت حق الناس باشد مثل این که اجیر شده باشد که روز معینی را روزه بگیرد نمی تواند در ان روز مسافرت کند و همچنین است بنابر احتیاط واجب روزه واجب معین به غیر نذر مانند روز سوم اعتکاف و اما در صورتی که به سبب نذر معین شده باشد اقوی این است که می تواند سفر کند و روز دیگری را به جای ان روز روزه بگیرد
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهایی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد و حکم نماز ایات در مساله خواهد امد و روزه ماه رمضان را باید قضا نماید ولی در روزه واجب به نذر معین یعنی نذر کرده باشد که روز معینی روزه بگیرد اگر مصادف با ایام حیض شود بنابر احتیاط واجب قضا نماید
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ولی میت نداند که میت قضای روزه بر ذمه دارد یا نه، واجب نیست برای او قضا بگیرد و اگر اجمالاً بداند مقداری قضای روزه بر ذمه اوست باید به اندازه ای که یقین دارد به جا آورد و بیش از آن لازم نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزه مستحبی زن با حق استمتاع شوهر منافات داشته باشد حرام است ، و همچنین روزهای که واجب است ولی روز معینی ندارد مانند نذر غیر معین ، و در این صورت بنابر احتیاط واجب روزه باطل است و از نذر کفایت نمیکند ، و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی یا واجب غیر معین نهی نماید ، اگر چه با حق او منافات نداشته باشد و احتیاط مستحب آن است که بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد .
- [آیت الله وحید خراسانی] پس از شروع در اعتکاف در صورتی که ان اعتکاف واجب معین مثل ان که نذر کرده باشد در زمان معینی اعتکاف نماید نباشد تا دو روز نگذشته باشد می تواند از اعتکاف رجوع کند و ان را بهم بزند ولی اگر هنگام نیت شرط کرده باشد که اگر برایش اتفاقی بیفتد بتواند رجوع کند بعد از گذشت دو روز هم می تواند رجوع نماید