نماز طواف
نماز طَواف یکی از واجبات حج و عمره است. این نماز دو رکعت مانند نماز صبح است که پس از طواف، پشت مقام ابراهیم خوانده می شود. نماز طواف نساء تنها در نیت با این نماز تفاوت دارد.
اگر حاجی پس از انجام طواف و قبل از نماز طواف، در طواف شک کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
اگر پس از انجام دادن و انصراف از طواف، شک کند که صحیح انجام داده یا نه، محکوم به صحّت است.
اگر پس از انجام دادن و انصراف از طواف، شک کند که صحیح انجام داده یا نه، محکوم به صحّت است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در غیر از حالت احرام بستن و طواف و نماز طواف، لباس احرام حاجی نجس شود، آیا برای احرام یا حجّ او مضر است؟
- اگر در تعداد رکوعهای نماز آیات شک کنیم، چه باید بکنیم؟ اگر در رکعات آن شک کردیم که مثلاً دو رکعت خواندهایم یا سه رکعت، چه وظیفه‌ای داریم؟
- کسی در بین نماز شک میکند کاری را که در نماز انجام داده، صحیح به جا آورده یا نه. آیا این فرد باید به شکّ خود اعتنا کند و وظیفه‌ای برعهدهاش آمده است یا نباید به شکّ خود اعتنا کند؟
- شخصی با یقین به این که وقت نماز شده است، وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز شک میکند که وقت نماز شده یا نه. در این جا چه وظیفه‌ای دارد؟
- فردی که در نماز، حالت خواب او را فرا گرفته و بعد از بیدار شدن از خواب شک میکند که در بین نماز خوابیده یا بعد از اتمام نماز، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر حاجی بعد از تمام شدن طواف، یک یا دو دور دیگر به احتمال کمبود دورهای طواف و جبران نمودن آنها به دور خانه خدا بگردد، آیا اشکالی دارد یا خیر؟
- زن و شوهری با هم شروع به طواف حج یا طواف نساء میکنند. یکی از آنها یقین دارد که هفت دور تمام شده و طواف را تمام میکند و دیگری یقین دارد که شش دور تمام شده و یک دور دیگر اضافه میکند و طواف را تمام مینماید. آنها نسبت به طواف و نسبت به یکدیگر چه وظیفه‌ای دارند؟
- اگر حاجی اعمال حج، مثلاً طواف نساء را به مانند دیگر اعمال حج که حاجیان با راهنمایی روحانی کاروان انجام میدهند به جا آورد، ولی نیّت طواف نساء نکند، آیا طوافش صحیح است؟
- اگر کسی در اثنای سعی یا بعد از آن شک کند که نماز طواف خوانده یا نه، چه حکمی دارد؟
- آیا کسی را که شک داریم مسلمان است یا نه، میتوانیم در قبرستان مسلمانان دفن کنیم؟ و آیا نسبت به غسل و کفن و نماز او وظیفه‌ای داریم یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در تعداد سجدههای نماز شک کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله مظاهری] کثیرالشّک و وسواسی در طواف چه وظیفه‌ای دارند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حاجی در حال طواف، یا سعی، شک کند که دور چندم طواف یا سعی است، و با همین حال عمل خویش را ادامه دهد، سپس به یک طرفِ شک یقین پیدا کرده، و عمل را تمام نماید، آیا چنین عملی صحیح می باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] حاجی یقین دارد که اگر ساعت 11صبح مثلًا شروع به طواف و سعی کند در شوط سوم یا پنچم نماز جماعت برقرار می‌شود و طواف یا سعی قطع می‌شود باوصف مزبور میتواند شروعکند بطواف یاسعییا نه؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی در سال گذشته که حج تمتع واجب خود را انجام می داده تنها نماز طواف را به گمان اینکه کفایت میکند بدون طواف انجام داده است و سپس باقی اعمال را انجام داده ایا چه وظیفه‌ای دارد
- [آیت الله خامنه ای] اگر حاجی بعد از وقوفین یا اتمام اعمال حج یادش بیاید که مُحرم نشده یا عمداً ترک کرده باشد چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر نمازگزار در حین نماز شک کند که کاری که نماز یا وضو را باطل میکند رخ داده یا خیر، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر حاجی از منی برگشته و هنوز طواف واجب را بجا نیاورده است ایا می تواند طواف مستحبی بجا اورد یا نه
- [آیت الله بروجردی] حاجی در منی پیش از حلق سر، یا تقصیر میتواند برای طواف به مکّه بر گردد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی شک دارد کثیرالشّک است یا خیر، نسبت به مواردی که شک میکند، چه وظیفه‌ای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شکهایی که نماز را باطل میکنند از این قرارند: اوّل: شک در شماره رکعتهای نماز دو رکعتی، مثل نماز صبح و نماز مسافر، ولی شک در شماره رکعتهای نماز مستحب دو رکعتی و بعضی از نمازهای احتیاط، نماز را باطل نمیکند. دوم: شک در شماره رکعتهای نماز سه رکعتی. سوم: آن که در نماز چهار رکعتی شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر. چهارم: آن که در نماز چهار رکعتی پیش از سر برداشتن از سجده دوم، شک کند که دو رکعت خوانده یا بیشتر پنجم: شک بین دو و پنج، یا دو و بیشتر از پنج. ششم: شک بین سه و شش، یا سه و بیشتر از شش. هفتم: شک بین چهار و شش، یا چهار و بیشتر از شش. هشتم: شک در رکعتهای نماز به صورتی که اصلاً نداند چند رکعت خوانده است.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بجا آورده یا نه، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده باشد، نباید به شک خود اعتنا کند؛ مثلاً اگر هنگامی که مشغول خواندن سوره است، شک کند که حمد را خوانده یا نه، نباید به شک خود اعتنا کند و اگر بعد به خاطر آورد که آن را بجا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باشد، باید آن را بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده باشد، نماز او صحیح است؛ بنابر این اگر مثلاً در قنوت به خاطر آورد که حمد را نخوانده، باید بخواند و اگر در رکوع به خاطر آورد، وظیفه‌ای ندارد و نماز او صحیح است.
- اگر بعد از سلام واجب نماز شک کند که نماز او صحیح بوده یا نه، مثلاً شک کند رکوع کرده یا نه یا بعد از سلام نماز چهار رکعتی، شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت، نباید به شک خود اعتنا کند؛ ولی اگر هر دو طرف شک او باطل باشد، مثلاً بعد از سلام نماز چهار رکعتی شک کند که سه رکعت خوانده یا پنج رکعت، نماز او باطل است.
- اگر در شماره رکعتهای نماز مستحبّی شک کند، چنانچه طرف بیشترِ شک نماز را باطل کند، باید بنا را بر کمتر بگذارد؛ مثلاً اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نکند، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت، به هر طرف شک عمل کند نماز او صحیح است، ولی بهتر است بنا را بر کمتر بگذارد.
- اگر شک کند که سلام نماز را گفته یا نه یا شک کند آن را درست گفته یا نه، چنانچه مشغول تعقیب نماز یا مشغول نماز دیگر شده باشد یا به کاری مشغول شود که عرفا بگویند از نماز خارج شده و به کار دیگری مشغول شده، نباید به شک خود اعتنا کند و اگر پیش از آنها شک کند، باید سلام را بگوید.
- شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد از این قرارند: اوّل:شک در چیزی که محل بجا آوردن آن گذشته باشد، مثل آن که در حال خواندن سوره شک کند که حمد را خوانده یا نه.دوم: شک بعد از سلام واجب نماز.سوم: شک بعد از گذشتن وقت نماز.چهارم: شک کثیرالشّک؛ یعنی کسی که زیاد شک میکند. پنجم: شک امام در شماره رکعتهای نماز در صورتی که مأموم شماره آنها را بداند و همچنین شک مأموم در صورتی که امام شماره رکعتهای نماز را بداند و شک در افعال نماز نیز همین حکم را دارد.ششم: شک در نماز مستحبّی؛ و توضیح آنها، بدین قرار است:
- کسی که در یک قسمت از نماز زیاد شک میکند، چنانچه در قسمتهای دیگر نماز شک کند، باید به دستور آن عمل نماید، مثلاً کسی که زیاد شک میکند که سجده کرده یا نه، اگر در بجا آوردن رکوع شک کند، باید به دستور آن رفتار نماید، یعنی اگر ایستاده، رکوع را بجا آورد و اگر به سجده رفته، به شک خود اعتنا نکند.
- اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند، بنابر احتیاط باید بنا را بر بیشتر بگذارد و سپس اصل نماز را اعاده کند، ولی چنانچه طرف بیشترِ شک، نماز احتیاط را باطل کند، اعاده اصل نماز کافی است.
- اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که نماز را درست خوانده یا نه، نباید به شک خود اعتنا کند.
- اگر بعد از نماز شک کند که در نماز مثلاً بین دو و چهار شک کرده یا بین سه و چهار، باید به دستور هر دو عمل کند و نماز او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که در نماز مخصوصی مثلًا در نماز ظهر زیاد شک میکند، اگر در نماز دیگر مثلًا در نماز عصر شک کند، باید بهدستور شک رفتار نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک میکند اگر در نماز دیگر مثلاً در نماز عصر شک کند، باید به دستور شک رفتار نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که همیشه در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک میکند ، به طوری که کثرت شک از مختصات آن شمرده می‌شود ، اگر در نماز دیگر مثلاً در نماز عصر شک کند باید به دستور شک رفتار نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] (کثیر الشک) : کسیست که در سه نماز پی در پی لااقل یک مرتبه شک میکند، چنین شخصی به شک خود اعتنا نمیکند و کسی که شک او به این اندازه نباشد ولی به قدریست که معمول مردم می‌گویند زیاد شک میکند، بنا بر احتیاط واجب به گونهای رفتار کند که هم به وظیفه شک معمولی و هم به وظیفه کثیر الشک عمل کرده باشد، بنابراین اگر مثلاً بین سه و چهار شک کرده، به وظیفه شک معمولی عمل کند و اگر شک وی از شکهاییست که در افراد معمولی نماز را باطل میکند، همانند کثیر الشک نماز را ادامه دهد و پس از تمام کردن آن را دوباره بخواند و اگر وظیفه شک معمولی مخالف وظیفه کثیر الشک است، به یکی از دو وظیفه رفتار کرده و نماز را دوباره نیز بخواند، بنابراین اگر در حال ایستاده بین چهار و پنج شک کند، باید یا مانند کثیر الشک بنا را بر چهار گذاشته و نماز را تمام کند یا مانند شک معمولی به وظیفه‌ای که در مسأله 1208 خواهد آمد عمل کند و در هر دو حال نماز را دوباره نیز بخواند.
- [آیت الله خوئی] زن مستحاضه اگر بین وظیفه‌ای که دارد از وضو یا غسل و نماز فاصله بیندازد، باید مطابق وظیفهاش دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک می کند اگر در نماز دیگر مثلاً عصر شک کند ، باید به دستور شک رفتار نماید .
- [آیت الله سبحانی] شک هائی که نماز را باطل می کند از این قرار است: اول: شک در شماره رکعت های نماز دو رکعتی مثل نماز صبح و نماز مسافر ولی شک در شماره رکعت های نماز مستحب دو رکعتی و بعضی از نمازهای احتیاط نماز را باطل نمی کند. دوم: شک در شماره رکعت های نماز سه رکعتی. سوم: آنکه در نماز چهار رکعتی هر گاه طرف شک یک باشد مثل این که شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر. چهارم: شک در نماز چهار رکعتی پیش از تمام شدن سجده دوم، یعنی طرف شک دو باشد مثل این که شک کند که دو رکعت خوانده یا بیشتر. پنجم: شک بین دو و پنج یا دو و بیشتر از پنج. ششم: شک بین سه و شش یا سه و بیشتر از شش. هفتم: شک بین چهار و شش یا چهار و بیشتر از شش . هشتم: شک در رکعت های نماز که نداند چند رکعت خوانده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک می کند اگر در نماز دیگر مثلاً در نماز عصر شک کند باید به دستور شک رفتار نماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک می کند اگر در نماز دیگر مثلاً در نماز عصر شک کند، باید به حکم شک رفتار نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در نماز مخصوصی مثلا در نماز ظهر زیاد شک می کند اگر در نماز دیگر مثلا در نماز عصر شک کند باید به دستور شک رفتار نماید