مقداری جنس مانند آهن در سال گذشته داشته ایم. مثلاً به اندازه 100 تن که خمس آن هم پرداخت شده بود (با ارزش ریالی آن زمان) اما امسال مقدار آن کاسته شده و به میزان 80 تن رسیده اما الان ارزش ریالی آن 80 تن از 100 تن سال قبل بیشتر شده است. در فرض مسأله آیا با توجه به پرداخت خمس 100 تن به 80 تن امروز هم خمس تعلق می‌گیرد؟ اگر تعلق می گیرد به جنس باید محاسبه شود یا به پول آن، به کل سرمایه یا به ارزش ریالی که برآن افزوده شده؟

در مفروض سؤال به ارزش افزوده سوقی ریالی آهن موجود خمس تعلق می‌گیرد، البته آن مقدار از ارزش افزوده که ناشی از تورم است که عرفاً صدق ربح و سود بر آن نمی‌کند، خمس ندارد.