اقامت
ماندن در مکانی را اِقامت می‌گویند و احکام آن در باب صلات، آمده است.
اگر قصد اقامه نموده باشم در یک شهری ده روز یا بیشتر، و قصد کردم خارج شدن از آن شهر را به یک شهر دیگری که مجاور آن شهر است و کمتر از مسافت است، آیا با سفر نمودن به آن شهر دیگر اقامت من در آن شهر اوّل قطع می‌شود یا خیر؟
مادامی که قصد نکرده باشید انشاء سفر به حد مسافت را، اقامت شما قطع نخواهد شد در صورتی که یک نماز چهار رکعتی تمام در شهر اوّل خوانده باشید.
مادامی که قصد نکرده باشید انشاء سفر به حد مسافت را، اقامت شما قطع نخواهد شد در صورتی که یک نماز چهار رکعتی تمام در شهر اوّل خوانده باشید.
عنوان سوال:
اگر قصد اقامه نموده باشم در یک شهری ده روز یا بیشتر، و قصد کردم خارج شدن از آن شهر را به یک شهر دیگری که مجاور آن شهر است و کمتر از مسافت است، آیا با سفر نمودن به آن شهر دیگر اقامت من در آن شهر اوّل قطع می‌شود یا خیر؟
پاسخ:
مادامی که قصد نکرده باشید انشاء سفر به حد مسافت را، اقامت شما قطع نخواهد شد در صورتی که یک نماز چهار رکعتی تمام در شهر اوّل خوانده باشید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر یک شهری طول آن به اندازه مسافت شرعی باشد اگر چنین بوده باشد آیا مسافت را باید امتدادی حساب کرد تا (44) کیلومتر تقریباً یا نصف آن (22) کیلومتر و اگر یک جانب او به این بزرگی بوده باشد آیا معتبر است این مسافت در عرض آن چنانچه در طول آن بود یا اینکه آنرا یک شهر بزرگ مینامند بدون اعتبار نمودن این مسافتها؟
- افرادی از مقلدین حضرتعالی سؤال مینمایند که ما شغلمان رانندگی در شهر است اما گاهی بر حسب اتفاق به خارج شهر به عنوان رانندگی میرویم به قدر مسافت شرعی اگر هر روز یا دو روز یک مرتبه به خارج شهر به قدر مسافت برویم و برگردیم تکلیف ما در سفر خارج راجع به نماز و روزه چیست؟
- مسافری که قصد اقامت در بلدی ده روز یا بیشتر دارد، آیا اگر از اولین روز، قصد خروج به ما فوق حد ترخص و مادون حد مسافت را، در هر روزه از ایام عشره، به مقدار دو الی سه ساعت یا کمتر را داشته باشد مخلّ به نیّت اقامت او یا خیر؟ زیرا عبارت منهاج و توضیح نسبت به قصد خروج هر روز مجمل است. ضمناً در فرض فوق اگر هر ورز قصد دو بار خروج از محل اقامه را به مادون مسافت داشته باشد مضر است یا خیر؟ آیا در فرض فوق اگر از اول قصد خروج هر روز را پیشآمد، مضر قصد اقامه هست یا خیر؟
- حکم برپا نمودن روضه و مراسم عزای امام حسین علیه السلام آیا واجب است یا مستحب، و همچنین حکم برپا نمودن مجلس فاتحه برای مؤمنی که وفات نموده یا عالم بزرگواری یا مجتهدی یا مرجعی که وفات نموده، آیا فرق دارد در اقامه مجلس بین آنها؟
- عدهء از دانشجویان یا کارمندان دولتی، مثل معلمین مقدار دو سال نه بیشتر از دو سال در شهری که از وطن آنان به مقدار مسافت شرعیه فاصله دارد، برای تحصیل یا تعلیم میمانند با توجه به این که ایّام تابستان که سه ماه می‌شود، به وطن خود برمیگردند بالنتیجه در این دو سال اقامت، هر سالی 9 ماه بیشتر در محل اقامت خود بیشتر نیستند، آیا این محل اقامت با وصف کذایی در حکم وطن است که در تمامیت صلاة و وجوب صوم عشره دخیل نیست یا آن که حکم اقامت مسافر را دارد؟ در پارهای از استفتائات اعتبار اقلاً بقاء دو سال را شرط کرده بودید.
- اگر مردی کار میکند در شهر خودش و لکن گاهی اوقات سفر برای او عارض می‌شود برای خاطر کارش و سفرش مافوق مسافت است و این شخص هر دو ماه یک نوبت مسافرت میکند به مدت یک یا دو روز آیا نمازش تمام است یا قصر؟
- عدهای از کارمندان دولت در طول سال جهت مأموریتهای مباح به خارج شهر (در حد مسافت شرعی) مسافرت میکنند ولی مقدار آن به هیچ وجه مشخص نیست ممکن است در طول سال شش ماه سفر نکنند و به مأموریت نروند و شش ماه دیگر بین هر ماهی 10 روز یا بیشتر یا کمتر به این مسافرت بروند و ممکن است هر ماهه این مسافرت پیش آمد کند و هر دفعه که به مسافرت میروند مقدار زمان مسافرت نیز مشخص نیست که چند روز طول میکشد، حکم این گونه اشخاص از نظر قصر و تمام و افطار و امساک چیست؟ و آیا فرقی بین فروض مسئله هست یا خیر؟ و آیا اگر کسی به همین عنوان (مأموریت خارج شهر) استخدام شده باشد یا آنکه برای اعم از مأموریت در شهر و خارج شهر استخدام شده فرقی از نظر وظیفه فوق هست یا خیر؟ لطفاً بطور مبسوط جواب داده شود.
- در جواب بعضی از استفتائات میزان در شغله السفر اشتغال اقلا ثلث سال قرار دادید و در کمتر از آن حکم به قصر فرمودید چنان که در حملهدار عصر ما چنین فرمودید، ولی در جواب بعضی از اسفتائات که سؤال از شخصی شده بود که در بین چند سال اتفاقاً جهت شغل به شهری سفر کرده و بنا دارد 2 یا 3 ماه در آنجا بماند و هر روزه یا بین دو روز یکبار به خارج آن شهر به قدر مسافت شرعیه برای انجام شغل رفت و آمد میکند حکم به تمام فرمودید در صورتی که آن مدت که دو یا سه ماه است به قدر 13 سال نمیشود به خصوص با توجه به آن که ممکن است بین ده سال یا کمتر یا بیشتر چنین اتفاقی بیفتد لطفاً توضیح دهید و جهت حکم به تمام در فرض دوم چیست؟ چون با توجه به علت و دلیل مسئله میتوان فروع دیگری که از این قبیل است که شدیداً محل ابتلاء است جواب داد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] راننده های تاکسی که نوعا تا حدّ مسافت شرعی از شهر خارج نمی شوند، اگر احیانا سفر شغلی به خارج از مسافت داشتند وظیفه چیست؟
- [سایر] با سلام و احترام ملاک در مسافر بودن رفتن از شهری به شهر دیگر است یا اینکه در خود همان شهر که وسعت زیادی دارد بخواهیم به اندازه مسافت شرعی برویم باز هم مسافر به حساب می آییم؟ به عبارت دیگر مثلا در ابتدای تهران زندگی می کنیم و بخواهیم به انتهای آن که بیش از 45 کیلومتر است سفر کنیم آیا مسافر هستیم یا اینکه حتما باید از شهری به شهر دیگر باشد. با تشکر
- [آیت الله بهجت] فردی که شغلش رانندگی داخل یک شهر و اطراف آن به حدّ مسافت شرعی است و از آن شهر به شهر دیگری برای رانندگی در اطراف شهر دوّمی به حدّ مسافت می رود، آیا در سفر از شهر اوّل به شهر دوم نمازش تمام است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که دو روز قبل از عید به شهری دیگر سفر می کند، در چه شهری زکات فطره را باید بپردازد؟ شهر خودش یا همان شهری که روز عید در آنجا است؟
- [آیت الله خامنه ای] من در جایی کار می کنم که کمتر از مسافت شرعی با شهر مجاور فاصله دارد و چون هیچ یک از دو مکان، وطن من نیست، لذا در محل کارم قصد اقامت ده روز می کنم تا نمازم را تمام خوانده و بتوانم روزه بگیرم، و هنگامی که در محل کارم قصد اقامت ده روز می کنم، در خلال آن مدت و بعد از آن قصد رفتن به شهر مجاور نمی کنم، حکم شرعی من در حالتهای زیر چیست؟ 1. اگر قبل از پایان ده روز به خاطر حادثه ای یا کاری به آن شهر بروم و بعد از تقریباً دو ساعت، به محل کارم برگردم؟ 2. اگر بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معیّنی به آن شهر بروم و از مقدار مسافت شرعی تجاوز نکنم و بعد از یک شب توقف، به محل اقامتم برگردم؟ 3. بعد از پایان ده روز به قصد رفتن به محله معیّنی به آن شهر بروم، ولی بعد از رسیدن به آن محله، تصمیم به رفتن به محله دیگری که با محل اقامت من بیشتر از مسافت شرعی فاصله دارد، بگیرم؟
- [آیت الله خامنه ای] طلبه علوم دینی در شهری که وطن او نیست زندگی می کند، اگر قبل از قصد اقامه ده روز می دانسته و یا قصد داشته که به طور هفتگی به مسجدی که بیرون شهر واقع است برود، آیا می تواند قصد اقامت ده روز کند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] محل کار من که در آنجا سکونت هم دارم، غیر از وطن اصلی ام است و با آن بیش از مسافت شرعی فاصله دارد، و محل کارم را هم وطن خود قرار نداده ام و امکان دارد فقط برای چندین سال در آنجا بمانم. گاهی از آنجا برای انجام مأموریت اداری به مدت دو یا سه روز در ماه خارج می شوم، آیا هنگامی که از شهری که در آن سکونت دارم به مقداری بیش از مسافت شرعی خارج شده و بر می گردم، واجب است در بازگشت قصد اقامت ده روز کنم یا خیر؟ و اگر قصد اقامت ده روز واجب است، تا چه مسافتی می توانم به اطراف شهر بروم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چند سال قبل، قریه ای با شهری چهار فرسخ فاصله داشت، و اهل قریه در سفر به شهر نماز را قصر و روزه را افطار می کردند، ولی فعلا شهر بزرگ شده و فاصله بین شهر و قریه حدود سه فرسخ گردیده، فعلا وظیفه اهالی قریه هنگام سفر به شهر چیست؟
- [آیت الله بروجردی] اشخاصی از خارج به کویت آمدهاند، بعضی پیش از اقامه و بعضی بعد از اقامه برای شغلی، کمتر از مسافت و یا به قدر مسافت، از شهر بیرون میروند و گاهی همان روز یا همان شب بر میگردند و گاهی یک هفته فاصله می‌شود، تکلیف آنها در باب نماز و روزه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] عرفات شرفها الله تعالی در اثر توسعه شهر مکه قطعاً دون مسافت شرعی است به نظر حضرتعالی کسانی که در مکه معظمه قصد اقامت عشره کرده و سپس عازم عرفات می شوند نمازشان قصر است یا تمام؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر آن که وظیفهاش روزه گرفتن در سفر است، پس از طلوع فجر در شهر خود، با نیت روزه، از طریق هوایی سفر کند و به شهری برسد که هنوز فجر طلوع نکرده است، میتواند تا طلوع فجر آنجا بخورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] معیار در شهرها شهرهای معمولی است و اگر شهری زیاد در گودی یا در بلندی قرار گرفته باشد باید مطابق شهرهای معمولی با آن رفتار کرد، یعنی ببینیم چه اندازه مسافت سبب می شود که در شهرهای معمولی انسان صدای اذان شهر را نشنود و اهالی شهر او را نبینند.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی که وظیفهاش روزه گرفتن در سفر است، از شهر خودش که هلال رمضان در آن دیده شده به شهری سفر کند که به دلیل اختلاف افق هنوز هلال در آن دیده نشده است، روزه آن روز بر او واجب نیست. و اگر در شهری که هلال ماه شوّال در آن دیده شده عید کند و سپس به شهری سفر کند که به دلیل اختلاف افق، هنوز هلال در آن دیده نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید بقیه آن روز را امساک کند و قضای آن را نیز بجای آورد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در هر هفته معمولاً چند روز در وطن خود مشغول به کار است و چند روز هم در خارج از شهر مشغول رانندگی است و حداقل به مقدار مسافت شرعی سفر میکند، چنانچه بیشتر روزهای هفته را در خارج از شهر و مشغول رانندگی باشد، نماز او تمام و روزه بر او واجب میباشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که برای معصیت سفر کرده؛ موقعی که از سفر برمی گردد چنانچه قبل از برگشتن قصد اقامت کرده یا سی روز با تردد در مقصد مانده یا توبه کرده و برگشتن به تنهائی هشت فرسخ است؛ باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط واجب آن است که در صورتی که توبه نکرده هم شکسته و هم تمام بخواند و اگر برای شکار لهوی باشد و برگشتن به حد مسافت باشد باید در مراجعت قبل از اقامه یا سی روز با تردد در مقصد ماندن؛ جمع بین قصر و تمام نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مسافر به وطن خود وارد شود سفر او قطع می گردد و همچنین اگر به محل اقامه ده روز برسد، حتی اگر تردید دارد که از وطنش بگذرد یا در جایی ده روز اقامه کند باز هم نماز او تمام است.
- [آیت الله اردبیلی] دانشجویانی که برای تحصیل در شهری غیر از وطن خود قصد دارند مدت زیادی بمانند و همچنین اساتید دانشگاهها، معلمان، طلاب، کارکنان دولت و مانند آنها که قصد دارند جهت کار خود مدت زیادی در محلّی غیر از وطن خود اقامت کنند، اگر مدتی از اقامت آنها در آن محل بگذرد که دیگر عرفا در آنجا مسافر محسوب نشوند، آن محل برای آنها حکم وطن را پیدا میکند. بنابر این پس از گذشت مدت مذکور، چنانچه از آنجا به سفر بروند، پس از بازگشت لازم نیست برای تمام خواندن نماز و روزه گرفتن، قصد اقامت ده روز کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که سفر او سفر معصیت است، اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، چنان چه بقیه راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد که با برگشت هشت فرسخ شود، و قصد اقامه ده روز نداشته باشد، باید نماز را شکسته بخواند. و اگر بقیه راه به اندازه مسافت شرعی نباشد، ولی مجموع راهی که قبل از توبه رفته و بعد از توبه می رود، به اندازه مسافت شرعی باشد، احتیاط لازم آن است که نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند چیز است که سفر را قطع می کند و باید نماز را تمام خواند: اول رسیدن به (وطن) منظور از وطن چیست منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است.
- [آیت الله بهجت] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و به محل اقامت خود برگردد، تا وقتی که سفر شرعی جدیدی را آغاز نکرده، باید نماز را تمام بخواند. حتی اگر طوری خارج شود که به اقامه او صدمه بزند، مثل اینکه یک روز آنجا بماند، تا وقتی که قصد سفر جدید شرعی نکرده، نماز تمام است.