تکلیف شرعی
تکلیف شرعی به تکلیف صادر شده از سوی شارع مقدس اطلاق می‌شود.
اگر در ردّ به مسلمان مفسده باشد، تکلیف شرعی چیست؟
در صورت حدوث مفسده با این مال باید عمل مجهول المالک نمود.
در صورت حدوث مفسده با این مال باید عمل مجهول المالک نمود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر بگوید کسی صیغهء سلام را مثلاً در حال خداحافظی عوض از گفتن: (خداحافظ) کما اینکه متعارف است نزد بعضی از مسلمانها، آیا واجب است ردّ این سلام؟ و اگر این شخص غیر مسلمان باشد چه حکمی دارد؟
- یکی از مؤمنین علاقه شدیدی پیدا کرده به یک زن مؤمنه صالحه و همچنین زن علاقه پیدا کرده به او، ولکن پدر دختر فاسق و شارب الخمر است، و با این ازدواج موافقت نمیکند، و رد کرده آیا جایز است برای این جوان کفو شرعی و عرفی آن زن او را ازدواج نماید بدون اذن ولی آن زن؟
- در تقاص و پرداخت رد مظالم اجازه فقیه لازم است یا خیر؟
- افرادی از مقلدین حضرتعالی سؤال مینمایند که ما شغلمان رانندگی در شهر است اما گاهی بر حسب اتفاق به خارج شهر به عنوان رانندگی میرویم به قدر مسافت شرعی اگر هر روز یا دو روز یک مرتبه به خارج شهر به قدر مسافت برویم و برگردیم تکلیف ما در سفر خارج راجع به نماز و روزه چیست؟
- مرسوم است که مجالس تعزیه در منزلهای متوفیات میگیرند و غالباً صغاری از آنها باقیمانده و گاهی اشکال می‌شود که رفتن به این مجالس صحیح نیست زیرا تصرف در منزل صغار است بدون اذن شرعی اگر چه ورثه کبیر هم دارد و آنها صاحب عزا هم هستند تکلیف را معلوم فرمائید.
- آیا با سهم امام علیه السلام و رد مظالم میتوان کتابهای دینی و تفسیر برای استفاده خود و دیگران ابتیاع نمود یا خیر؟
- فرستادن دختر کوچک تا تکلیف نرسیده (سه کلاس) به دبستانهای دولتی چگونه است؟
- میت را دفن کردند بعد از دفن ملتفت شدند که حنوط نشده تکلیف چه است؟
- شخصی شغلی دارد مانند روضه خوانی که هر شب جمعه به جایی برای منبر میرود بیش از مسافت شرعی و هفته یک روز یا دو روز به آن محل میرود و بقیه را در وطن است تکلیف او راجع به نماز و روزه چیست؟ جواب در سؤال دیگر مرقوم فرمودهاید که یک روز اگر در هفته، حکم مسافر را دارد و در فرض دو روز، احتیاط واجب جمع است مقصود جنابعالی را ندانستیم مشروحاً بیان فرمایید.
- آیا واجب است سجده نمودن نزد شنیدن آیات سجده از رادیو و امثال آن و آیا فرق دارد بین این که پخش آن مباشره بوده باشد یا غیر مباشر و همچنین رد سلام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] ردّ مظالم و حکم شرعی آن چیست؟
- [آیت الله سیستانی] نگاه کردن به تصویر عورت مرد و زن نامحرم غیر مسلمان چه حکمی دارد اگر احتمال مفسده نرود؟
- [آیت الله اردبیلی] حکم دست دادن زن و مرد در خارج از کشور چیست؟ در برخی موارد فقها بیان میکنند که اگر باعث ایجاد مفسده نشود و دست ندادن فرد مسلمان باعث وهن اسلام شود دست دادن ایراد ندارد ولی به هر حال این دست دادن برای ما که تا حالا چنین مسألهای را نداشتهایم در اولین بار مسأله مفسده را خواهد داشت. با این وجود تکلیف فردی که برای اولین مرتبه در چنین شرایطی قرار میگیرد چگونه خواهد بود؟ تشخیص وهن اسلام چگونه خواهد بود؟ ممکن است عمل کردن به این موضوع خودش ایجاد شبهه کند. فردی در برخی موارد دست دهد و در برخی موارد دست ندهد.
- [آیت الله اردبیلی] حکم دست دادن زن و مرد در خارج از کشور چیست؟ در برخی موارد فقها بیان میکنند که اگر باعث ایجاد مفسده نشود و دست ندادن فرد مسلمان باعث وهن اسلام شود دست دادن ایراد ندارد ولی به هر حال این دست دادن برای ما که تا حالا چنین مسألهای را نداشتهایم در اولین بار مسأله مفسده را خواهد داشت. با این وجود تکلیف فردی که برای اولین مرتبه در چنین شرایطی قرار میگیرد چگونه خواهد بود؟ تشخیص وهن اسلام چگونه خواهد بود؟ ممکن است عمل کردن به این موضوع خودش ایجاد شبهه کند. فردی در برخی موارد دست دهد و در برخی موارد دست ندهد.
- [سایر] از نظر اسلام ورزش یوگا رد می شود یا تایید؟
- [سایر] زن در اسلام چه جایگاهی دارد و اسلام چگونه نظریه های تحقیرآمیز درباره زن را ردّ کرده است؟
- [آیت الله بهجت] نگاه کردن به زنان نامحرم غیر مسلمان (چه اهل کتاب و چه کفّار) اگر موجب مفسده باشد، چه حکمی دارد و اگر با ریبه نباشد چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا بدهیهای شرعی زن - از قبیل کفّاره، خمس، رد مظالم و... - بر عهده شوهر است؟
- [سایر] آیا در آخرالزمان شیعیان همه چیز اسلام را ردّ نموده و قبول نمیکنند!
- [سایر] چرا مراجع شرکت در انتخابات را تکلیف شرعی میدانند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جایز است بریدن عضوی از بدن مردة کافر و یا مشکوک الاسلام، به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص مسلمان و پس از پیوند زدن چون جزء بدن مسلمان می‌شود، احکام بدن مسلمان بر او جاری است و همین طور جایز است عضوی از اعضاء بدن حیوان نجسالعین را به بدن شخص مسلمان پیوند زدن و چون پس از پیوند زدن جزء بدن مسلمان میگردد، احکام بدن مسلمان بر آن عضو جاری است و نماز خواندن با آن عضو نیز جایز است.
- کسی که میت را غسل میدهد، باید مسلمان دوازده امامی و بالغ و عاقل باشد، و مسائل غسل را هم بداند. ولی اگر میت مسلمان غیر اثنی عشری را هم مذهب خودش بر طبق مذهبش غسل بدهد، تکلیف از مؤمن اثنی عشری ساقط است.
- شخص مسلمان باید به اصول دین از روی دلیل اعتقاد کند و نمیتواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی بدون سؤال از دلیل، گفتة کسی را قبول کند. ولی در احکام دین در غیر ضروریات و قطعیات باید یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل بهدست آورد، یا از مجتهد تقلید کند یعنی بدون سؤال از دلیل بهدستور او رفتار نماید، یا از راه احتیاط طوری به وظیفة خود عمل نماید، که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است مثلًا اگر عدهای از مجتهدین عملی را حرام میدانند و عده دیگر میگویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد و اگر عملی را بعضی واجب و بعضی مستحب میدانند آن را بهجا آورد. پس کسانی که مجتهد نیستند و نمیتوانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.
- نماز خواندن بر میت مسلمان یا بچهای که محکوم به اسلام و شش سال او تمام شده باشد واجب است.
- کسی که سفر او سفر معصیت است، اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، چنانچه باقیمانده راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد، و بخواهد برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است. چنانچه رفتن و همچنین برگشتنش کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند. بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ، یا به عکس باشد باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
- اگر محلی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آنجا برود، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود، باید تمام بخواند.
- باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود، ولی اگر سلام کننده کر باشد، و یا سلام داده و تند رد شود، چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد کافی است.
- مردی که از پدر و مادر غیرمسلمان به دنیا آمده و مسلمان شده، اگر بعد از ازدواج مرتد شود، عقد او باطل میگردد و چنانچه با زنش نزدیکی نکرده باشد یا زن یائسه باشد عده ندارد و اگر بعد از نزدیکی مرتد شود و زن او در سن زنهائی باشد که حیض میبینند باید آن زن به مقدار عدة طلاق که در احکام طلاق گفته می‌شود، عده نگهدارد و مشهور آن است که اگر پیش از تمام شدن عده، شوهر او مسلمان شود، عقد او به حال خود باقی میماند ولی این حکم نیز محل اشکال است و البته احتیاط ترک نشود.
- اگر کافر شهادتین بگوید، یعنی به یگانگی خدا و نبوت خاتم الأنبیاء شهادت بدهد، به هر لغتی که باشد مسلمان می‌شود. و بعد از مسلمان شدن، بدن و آب دهان و بینی و عرق او پاک است، ولی اگر موقع مسلمان شدن، عین نجاست به بدن او بوده، باید برطرف کند و جای آن را آب بکشد، بلکه اگر پیش از مسلمان شدن عین نجاست برطرف شده باشد، احتیاط واجب آن است که جای آن را آب بکشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، چنانچه سابقاً کافر بوده، نجس است و چنانچه سابقاً مسلمان بوده پاک است و سایر احکام مسلمان را داراست و چنانچه حالت سابقه او معلوم نباشد، پاک میباشد ولی احکام دیگر مسلمان را ندارد مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود، مگر آن که در سرزمین اسلام باشد که ظاهراً تمام احکام مسلمان شامل او نیز می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که زنی مقید به حفظ حجاب شرعی است نگاه کردن به عکس بدون حجاب او اشکال دارد، مگر این که او را نشناسد و مفسده دیگری از نگاه کردن حاصل نشود.
- [آیت الله مظاهری] مسلمان باید به اصول دین اطمینان داشته باشد (1)، و در احکام غیر ضروری یا باید مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید که اطمینان پیدا کند تکلیف خود را انجام داده است.
- [آیت الله بهجت] اگر از فاسق یا کافر امانتی گرفته و او آن را مطالبه کند، واجب است آن را رد نماید، ولی بنابر اظهر واجب نیست که امانت کافر حربی را رد کند و جایز است مسلمان آن را برای خودش تملّک نماید، بلکه اگر امانت وسایل جنگی باشد، رد کردن آن در زمان جنگ جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر کافر به هر لغتی شهادتین بگوید مسلمان می‌شود و بعد از مسلمان شدن احکام اسلام بر او بار می‌شود گرچه ندانیم قلباً مسلمان شده یا نه، ولی اگر بدانیم قلباً مسلمان نشده است مسلمان نیست و احکام اسلام را ندارد و همچنین است هرگاه شهادتین نگوید ولی قلباً به معنای او ایمان داشته باشد. 8 - تبعیّت
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمان اگر بتواند جامعه و مملکت را در مسیر اجرای احکام اسلام قرار دهد و احکام اسلام را اجرا سازد، باید اقدام کند و واجب است با کسانی که این نیت را دارند، همکاری و تشریک مساعی نماید.
- [آیت الله بروجردی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
- [آیت الله مظاهری] نگاه کردن به بدن و موی زنهای غیر مسلمان، یا زنهای مسلمان لاابالی در حجاب و زنهایی که عادت به حجاب ندارند نظیر زنهای بادیه نشین، اگر جالب نباشد، و به قصد لذّت نیز نباشد و مفسده هم نداشته باشد و نترسد که به حرام بیفتد جایز است گرچه خالی از اشکال نیست.
- [آیت الله مظاهری] خوابیدن دو مرد یا دو زن در یک رختخواب، اگر شهوتانگیز یا مفسده انگیز و یا دارای احتمال مفسده باشد حرام است، و اگر چنین نباشد، سزاوار نیست مخصوصاً دو جوان در یک بستر استراحت کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] پدر و جد پدری می توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که با حال دیوانگی بالغ شده ازدواج کنند و بعد از ان که ان طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید اگر ازدواجی که برای او کرده اند مفسده ای نداشته نمی تواند ان را به هم بزند و اگر مفسده ای داشته می تواند ان را امضاء یا رد نماید ولی در صورتی که دختر و پسر نابالغ را پدرانشان به یکدیگر تزویج کنند چنانچه پس از بلوغشان اجازه نکنند احتیاط به طلاق یا عقد جدید ترک نشود