پرنده
پرنده به جانور بال‌دار می‌گویند. از آن در باب‌های مختلف نظیر طهارت، حج، تجارت، سبق و رمایه، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و حدود از جهات گوناگون بحث شده است.
آیا کندن سر پرنده حلال گوشت به وسیله دست، علاوه بر آنکه حرام است، آیا سبب نجس شدن پرنده هم می شود؟
اگر قبلاز بریدن چهار رگ باشد ذبح شرعی نشده است بنابر این گوشتش نجس و حرام می باشد. ولیاگر بعد از بریدن چهار رگ و قبل از جان دادن آن، سر را قطع کند مرتکب عمل مکروه شده است ولی گوشت حیوان پاک و حلال است.
اگر قبلاز بریدن چهار رگ باشد ذبح شرعی نشده است بنابر این گوشتش نجس و حرام می باشد. ولیاگر بعد از بریدن چهار رگ و قبل از جان دادن آن، سر را قطع کند مرتکب عمل مکروه شده است ولی گوشت حیوان پاک و حلال است.
عنوان سوال:
آیا کندن سر پرنده حلال گوشت به وسیله دست، علاوه بر آنکه حرام است، آیا سبب نجس شدن پرنده هم می شود؟
پاسخ:
اگر قبلاز بریدن چهار رگ باشد ذبح شرعی نشده است بنابر این گوشتش نجس و حرام می باشد. ولیاگر بعد از بریدن چهار رگ و قبل از جان دادن آن، سر را قطع کند مرتکب عمل مکروه شده است ولی گوشت حیوان پاک و حلال است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] می خواستم بدانم آیا خوردن گوشت پرنده ای به نام دارکوب حلال است یا حرام؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پرنده فلامینگو که از لک لک سانان است، حلال گوشت می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گوشت حیوان موطوئه علاوه بر حرام بودن نجس نیز هست ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا برای تشخیص پرنده حرام گوشت باید همه علائم را دارا باشد ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا برای تشخیص پرنده حرام گوشت باید همه علائم را دارا باشد ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در مورد شرایط لباس نماز گزار ، پر پرنده حرام گوشت هم حکم مو را دارد ؟
- [آیت الله مظاهری] فضولات پرندگان (حرام گوشت – یا حلال گوشت – گوشت خوار یا غیر گوشت خوار – دارای چنگال یا بدون چنگال) پاک است یا نجس؟
- [آیت الله بهجت] اگر ظاهر حیوان حرام گوشت یا حلال گوشت نجس شوند چگونه تطهیر می شوند، آیا همین مقدار که عین نجاست برطرف شود پاک می گردند؟
- [آیت الله سیستانی] فضولات پرندگان ( حرام گوشت – یا حلال گوشت – گوشت خوار یا غیر گوشت خوار – دارای چنگال یا بدون چنگال ) پاک است یا نجس؟
- [آیت الله بهجت] اگر پس از سر بریدن حیوان، حیوان به سبب دیگری هم چون آتش، افتادن در آب و... بمیرد، آیا خوردن گوشت آن حلال است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به جای این که کارد در گودی گردن شتر فرو کنند سر آن را ببرند، یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر کارد در گودی گردنشان فرو کنند، بدن آنها نجس بوده و در نتیجه گوشت آنها حرام است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است به دستوری که گفته شد کارد در گودی گردنش فرو کنند، بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است و نیز اگر کارد در گودی گردن گاو یا گوسفند و مانند اینها فرو کنند و تا زنده است سر آن را با رعایت شرایط ببرند، پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است.
- سگ و خوک به واسطه سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند و در نتیجه خوردن گوشت آنها هم حرام است و حیوان حرام گوشتی را که درنده و گوشتخوار است، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته شده سر ببرند، یا با تیر و مانند آن شکار کنند پاک است ولی گوشت آن حلال نمیشود و اگر با سگ شکاری آن را شکار کنند پاک شدن بدنش هم اشکال دارد.
- آب انگوری که به سبب آتش یا به خودی خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس می‌شود، چنانچه در مسأله 114 گذشت و آب انگوری که به سبب آتش جوش آمده اگر آن قدر با آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دوسوم آن کم شود، پاک شده و خوردن آن حلال است؛ ولی اگر به خودی خود جوش آمده، بنا بر احتیاط فقط به سرکه شدن پاک و حلال می‌شود.
- اگر حیوان حلالگوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است. البتّه در برخی موارد که در مسأله 2640 خواهد آمد حیوان حلالگوشت، حرامگوشت خواهد شد، لذا با سر بریدن گوشت آن حلال نمیشود.
- هر پرندهای که مانند شاهین و عقاب و باز چنگال دارد یا بال زدنش در هنگام پرواز کمتر از صاف نگه داشتن بالهایش باشد حرام است، همچنین شب پره (یعنی خفّاش) و طاووس و بنا بر احتیاط واجب همه انواع کلاغ حرام میباشد. در دیگر پرندگان اگر روشن باشد که چنگال ندارد و بال زدنش از صاف نگهداشتن کمتر نیست حلال است و اگر چنگالدار بودن پرنده و کیفیت پروازش معلوم نباشد، چنانچه چینهدان یا سنگدان یا خارپشت پا داشته باشد حلال وگرنه حرام میباشد. مرغ خانگی و کبوتر و گنجشک و پرندگان دیگر راسته سبکبالان (=راسته گنجشکان) همچون بلبل و سار و چکاوک از پرندگان حلال گوشت میباشند و احتیاط مستحبّ آن است که از خوردن گوشت پرستو و هدهد خودداری کنند و کشتن هر نوع پرندهای که در منزل انسان مأوا گزیده است مکروه است.
- اگر انگور و آب انگور به خودی خود یا به سبب پختن جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس میباشد.
- بردن عین نجس یا متنجّس در مسجد اگر سبب نجس شدن مسجد شود یا بیاحترامی به مسجد باشد حرام است و در غیر این صورت هم احتیاط مستحب آن است که آن را در مسجد نبرند.
- اگر از شکم حیوان زنده بچه مردهای بیرون آید، یا آن را بیرون آورند نجس است، بنابراین خوردن گوشت آن حرام است.
- اگر چیزی را که روح دارد از حیوان زنده جدا نمایند، مثلاً دنبه یا مقداری گوشت از گوسفند زنده ببرند، نجس و حرام است.
- بنا بر احتیاط مستحبّ از خوردن چیزهایی همچون آب بینی که طبیعت انسان از آنها متنفّر است اجتناب کنند. آشامیدن بول حیوانات حرام گوشت حرام است، همچنین بول حیوانات حلال گوشت - حتّی شتر - ولی خوردن بول شتر و گاو و گوسفند اگر برای معالجه باشد اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] فضله و بول پرندگان حلال گوشت و حرام گوشت نجس نیست، ولی احتیاط مستحب پرهیز از حرام گوشت است مخصوصاً از بول خفاش.
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخمهایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخمهایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله مظاهری] اگر شک داشته باشیم حیوانی حلال گوشت است یا حرام گوشت، خوردن گوشت و شیر و تخم آن حلال است.
- [آیت الله مظاهری] اگر چیزی را که روح دارد از حیوان زنده جدا نمایند، مثلاً دنبه یا مقداری گوشت از گوسفند زنده ببرند نجس و حرام میباشد. اجزاء حرام حیوانات حلال گوشت:
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می شود سر ببرند: چه وحشی باشد و چه اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوانی که نجاستخوار شده، اگر به دستوری که در شرع معین نموده اند آن را استبراء نکرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست. و همینطور بهیمه ای را که انسان با آن وطی و نزدیکی کرده گوشت آن و گوشت بچه آن حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] حکم سابق مختص به حیوان حلال گوشت است و در حیوان حرام گوشت جاری نیست
- [آیت الله سیستانی] اگر بجای نحر ، سر شتر را ببرند ، یا گوسفند و گاو ، و مانند اینها را مثل شتر نحر کنند ، گوشت آنها حرام و بدن آنها نجس است ، ولی اگر شتر را ذبح کنند و پیش از مردن آن را نحر نمایند ، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است ، و نیز اگر گاو ، یا گوسفند ومانند اینها را نحر کنند و پیش از مردن سر آنها را ببرند ، حلال و پاک میباشند .
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار می‌گویند اگر از ماهی فلسدار باشد حلال است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعدا گفته می شود سر ببرند؛ وحشی باشد یا اهلی؛ بعد از جان دادن؛ گوشت آن حلال و بدن آن پاک است؛ ولی حیوانی که انسان با آن وطی (نزدیکی) کرده و گوسفندی که شیر خوک خورده و همچنین حیوانی که نجاست خوار شده؛ اگر به دستوری که در شرع معین نموده اند؛ آن را استبراء نکرده باشند؛ بعد از سر بریدن گوشت آنها حلال نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] منی حیوانی که خون جهنده دارد نجس است، خواه حرام گوشت باشد، یا حلال گوشت و احتیاط واجب آن است که از منی حیوانی که خون جهنده ندارد نیز اجتناب شود.