خوردن و اشامیدن
شیوه و روش عملی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را سیره نبوی گویند. یکی از سیره‌های آن حضرت سیره و روش پیامبر در خوردن و آشامیدن است.
خوردن و آشامیدن در منزل شخصی که خمس و زکات اموالش را نمی دهد چه حکمی دارد؟
اگریقین به تعلق خمس به اموالی که مورد ابتلاء شخص است نداشته باشد، تصرف اشکال ندارد،و در صورت یقین، با اجازه حاکم شرع و پرداخت خمس بعداً، تصرف جایز است.
اگریقین به تعلق خمس به اموالی که مورد ابتلاء شخص است نداشته باشد، تصرف اشکال ندارد،و در صورت یقین، با اجازه حاکم شرع و پرداخت خمس بعداً، تصرف جایز است.
پاسخ:
اگریقین به تعلق خمس به اموالی که مورد ابتلاء شخص است نداشته باشد، تصرف اشکال ندارد،و در صورت یقین، با اجازه حاکم شرع و پرداخت خمس بعداً، تصرف جایز است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی منزل مسکونی خود را به اجاره میدهد و منزل وسیعتری تهیه میکند، آیا خمس منزل اول یا دوم واجب است؟
- میهمانی که قبل ازغروب آفتاب شب عید منزل میزبانش را ترک کند و پس از اذان مغرب برگردد باید فطریه خود را بپردازد یا بر عهده میزبان اوست؟
- شخصی بدون مجوز از سازمان آب، لولهای از خیابان به منزل خود کشیده است. غسل و وضوی انجام شده با آن آب چه حکمی دارد؟
- منزلی را به مدت یک سال به شخصی اجاره داده ایم. وی بعد از گذشت یک ماه، منزل را تحویل داده و رفته است. با توجه به اینکه در این فصل پیدا کردن مستاجر جدید مشکل است، آیا مستاجر قبلی نسبت به خالی ماندن منزل در این مدت ضامن است؟
- مرسوم است که در اتاق پذیرایی منزل، ظروف چینی و شیشه ای را در کمدی به عنوان تزیین قرار می دهند. آیا به این ظروف که کارکردشان تنها برای تزیین است، خمس تعلق می گیرد؟
- شخصی با پول خمس داده شده، مقداری طلا خریده، و سرمایه قرارداده است؛ پس از چند سال در اثر تورم و افزایش قیمت طلا، سرمایه او هم اضافه شده است. خمس مقدار زیادی قیمت طلاها را چگونه باید محاسبه نماید؟
- شخصی که مقداری پس انداز در بانک دارد و با سود آن بخشی از مخارج زندگی اش را تأمین می کند آیا به اصل پس انداز بعد از گذشت سال خمس تعلق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی اهل پرداخت خمس و زکات نیست رفت و آمد با او چه صورتی داشته و استفاده از اموالش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خمس اموالش را داده و سپس چند سال خمس نداده و اکنون میخواهد دوباره خمس بدهد. آیا میتواند به مقدار اموالی که قبلاً خمس آنها را داده، کنار بگذارد و خمس بقیه را بدهد؟
- [آیت الله سیستانی] آداب خوردن و آشامیدن را ذکر کنید ؟
- [آیت الله اردبیلی] چنانچه شخصی منزل مسکونی مورد نیازش را اجاره دهد و با پول آن منزل دیگری اجاره کند، آیا منزل نخست مشمول خمس است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر اموال شخصی مشمول خمس باشد، آیا تنها پرداخت خمس مالی که می خواهد با آن حج کند با این شرط که خمس باقی اموالش را پس از حج بپردازد، برای صحت حج او مُجزی است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که خمس اموالش را داده و در وسط سال فوت کرده است، آیا باز هم خمسی به اموال او تعلّق میگیرد تا ورثه پرداخت کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] منزل مسکونی ما در یک شهرک تازه تأسیس واقع شده است و ما به علت کمبود مالی، قادر به خرید امتیاز آب نشدهایم. آیا خوردن، آشامیدن، وضو، غسل و... اشکال شرعی ندارند؟
- [سایر] چرا نباید بیمار را به خوردن و آشامیدن مجبور کرد؟
- [سایر] فرد جنب برای خوردن و آشامیدن چه باید بکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن هنگام نماز میت چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافر و کسی که از روزه گرفتن عذر دارد، مکروه است در روز ماه رمضان جماع نماید و در خوردن و آشامیدن کاملاً خود را سیر کند.
- اگر به واسطه خوردن یا آشامیدن عمدی، موالات نماز بهم بخورد، یعنی طوری شود که نگویند نماز را پشت سر هم میخواند، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
- بنا بر احتیاط مستحبّ از خوردن چیزهایی همچون آب بینی که طبیعت انسان از آنها متنفّر است اجتناب کنند. آشامیدن بول حیوانات حرام گوشت حرام است، همچنین بول حیوانات حلال گوشت - حتّی شتر - ولی خوردن بول شتر و گاو و گوسفند اگر برای معالجه باشد اشکال ندارد.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و نذر و کفّاره و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، اگر بمیرد و مال او برای همه آنها کافی نباشد، چنانچه مالی که خمس و زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس یا زکات را بدهند و بقیّه مال او را به چیزهای دیگری که بر او واجب است قسمت کنند و اگر مالی که خمس و زکات آن واجب شده، از بین رفته باشد، باید مال او را به خمس و زکات و قرض و نذر و کفّاره و مانند اینها قسمت نمایند، مثلاً اگر چهار میلیون تومان خمس بر او واجب است و دو میلیون تومان هم به کسی بدهکار است و همه مال او سه میلیون تومان است، باید دو میلیون تومان بابت خمس و یک میلیون تومان به دین او بدهند.
- سیّد میتواند از غیر سیّد زکات مستحبّی بگیرد ولی نمیتواند از غیر سیّد زکات واجب بگیرد، البتّه اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و ناچار باشد که از زکات واجب غیر سیّد استفاده کند، مانعی ندارد.
- چند چیز در غذا خوردن مذموم است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوم: پر خوردن و در حدیثی وارد شده که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید. سوم: نگاهکردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن چیزی که میخورد یا میآشامد. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: خوردن با دست چپ مگر در مورد انگور و انار که با دست چپ خوردن آنها مذموم نیست. هشتم: غذا خوردن با دو انگشت. نهم: پاره کردن نان با کارد. دهم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. یازدهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دوازدهم: بیپوست خوردن میوههایی که با پوست خورده میشود. سیزدهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آن را بخورد، البتّه اگر مقدار قابل توجّهی از میوه باقی مانده باشد اسراف است و حرام. آداب آشامیدن
- اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چنانچه آن مفطر، جماع حرام یا خوردن و آشامیدن حرام باشد - چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا و یا به جهتی حرام شده باشد، مثل خوردن غذای حلالی که برای انسان ضرری دارد که موجب فساد بدن میشود و نزدیکی کردن با زن خود در حال حیض - کفاره جمع بر او واجب میشود؛ یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد طعام بدهد و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها را که ممکن است باید انجام دهد و اگر آن چیز حرام غیر از جماع و خوردن و آشامیدن باشد کفاره تخییری به تفصیلی که در مسأله 1670 گذشت واجب میشود و احتیاط مستحب آن است که کفاره جمع بدهد.
- آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خورد و خوراک و پوشاک و اثاثیّه و خرید منزل و عروسی اولاد و مانند اینها میرساند خمس ندارد، ولی اگر بیش از مقداری باشد که برای امثال او متعارف است، مقدار زیادی خمس دارد، البتّه لازم نیست به حدّاقل متعارف اکتفا شود، بلکه تمام مقدارهای گوناگون مخارج که متعارف است خمس ندارد.
- اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنانچه صاحبش آن چیز را در کاری که شرط آن پاکیست استعمال میکند، مانند ظروفی که در خوردن و آشامیدن استعمال میشود، واجب است نجس شدن آن را به او بگوید و اما نجس شدن مثل لباس را لازم نیست بگوید، اگر چه بداند صاحبش با آن نماز میخواند.
- خوردن و آشامیدن از کاسه و سایر ظروف شرب که از طلا یا نقره ساخته شده باشد، حرام است، بلکه احتیاط در اجتناب از هر گونه استعمال این ظروف می‌باشد، بنابراین زینت نمودن اتاق و مانند آن با کاسه طلا و نقره بنا بر احتیاط جایز نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق میگیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق میگیرد، مقدم است.
- [آیت الله مظاهری] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره در حال ناچاری اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمی کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن ظرف طلا و نقره به قصد خوردن و آشامیدن از آن و سایر استعمالات محرمه و اجرت ساختن آن حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن چیزی که موجب مرگ می شود یا برای انسان ضرر مهمی دارد حرام است
- [آیت الله وحید خراسانی] اشامیدن بول حیوان حرام گوشت حرام است و همچنین بول حلال گوشت و خوردن و اشامیدن چیزهای خبیث دیگر که طبیعت انسان از ان متنفر است جایز نیست ولی خوردن بول شتر و گاو و گوسفند در صورت نیاز به انها برای مداوا مانعی ندارد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خوردن و آشامیدن عین نجس مثل مردار و شراب و خورانیدن آن حتی به اطفال، حرام است. بلکه باید طفل را از خوردن آن منع نمایند، و خوردن و آشامیدن چیزی که نجس شده و خورانیدن آن به اشخاص بالغ و هم چنین خورانیدن متنجسی که ضرر دارد به اطفال، حرام است. و با عدم ضرر هم، احتیاط مستحب ترک خورانیدن به اطفال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیز نجس را برای خوردن و آشامیدن عاریه دهد، بنابر احتیاط واجب باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه میکند بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به واسطه خوردن یا آشامیدن عمدی، موالات نماز به هم بخورد، یعنی طوری شود که نگویند نماز را پشت سر هم میخواند، باید نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری به مقدار رفع ضرورت مانعی ندارد ولی زیاده بر این مقدار جایز نیست