تخمیس
تخمیس به معنای خارج کردن خمس مال است.
اگر پول تخمیس شده، با غیر مخمّس مخلوط شود، نحوه استفاده چگونه باید باشد؟
چون در پول ملاک مالکیّت است که به آن خمس تعلّق میگیرد و لذا استفاده از آن به مقداری که خمس آن داده شده، بلامانع است.
چون در پول ملاک مالکیّت است که به آن خمس تعلّق میگیرد و لذا استفاده از آن به مقداری که خمس آن داده شده، بلامانع است.
پاسخ:
چون در پول ملاک مالکیّت است که به آن خمس تعلّق میگیرد و لذا استفاده از آن به مقداری که خمس آن داده شده، بلامانع است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مال حلال مخلوط به حرام، در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- شخصی واسطه، پنجاه هزار تومان پول زکات را میگیرد تا در شهر دیگر به مستحقّ بدهد در بین راه پول با پول دیگر مخلوط شده و نمیتواند جدا کند تکلیف چیست؟
- آیا جهیزیّه دختر که خمس ندارد، باید از مال مخمّس تهیّه شده باشد یا اگر از غیر مخمّس هم باشد، باز خمس ندارد در فرض دوّم اگر خمس داشته باشد، دادن آن بعهده کیست؟
- اموال میّت را اگر حساب سال نداشته، آیا از کلّ تخمیس میکنند یا از ثلث؟
- شخصی که با مال غیر مخمّس به حجّ رفته، آیا حجّش صحیح است؟
- لطفانحوه تخمیس اموال و تعیین سر سال را که با فرا رسیدن آن خمس اموال واجب میشود توضیح دهید؟
- اگر آذوقه یا جنسی به ذمّه خریداری کرده و هنوز پرداخت نکرده آیا تخمیس آن در پایان سال واجب است؟
- آیا شخصی که ثابت شده لواط کرده، میتوان نحوه اعدام او را تبدیل به مثلاً تیرباران کرد و یا فقط باید نحوه اعدام همانگونه که در فقه مشخّص شده انجام گیرد؟
- نحوه حجاب زنان به ویژه کارمندان زن به چه صورت باید باشد؟
- نحوه ایجاب و قبول در مناقصه، مزایده و حراج چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اینجانب در صندوق قرض الحسنه مقداری پول واریز کرده ام و خمس آنرا داده ام بار دیگر مبلغی را بر آن اضافه کرده ام که خمس آنرا نداده ام اگر بخواهم از مجموع آن (چه مخمس، چه غیر مخمس) پولی را برداشت کنم بلحاظ آنکه پول ها مخلوط شده اند شرعاً مسئولیتی دارم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دو بار تخمیس شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان میتواند با نیّت از حساب مشترک پول مخمّس و غیر مخمّس نیازمندیهای زندگی را تأمین نماید؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی با سرمایه غیر مخمس ثروت زیادی را بدست آورده است، اگر اکنون بخواهد تخمیس کند از کجا شروع کند؟ جمیع اموال را و یا فقط سرمایه را؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی چهار میلیون تومان داشته، دو میلیون آن مخمس بوده، و دو میلیون دیگر غیر مخمس، اکنون سال خمسی او فرا رسیده، و تنها یک میلیون از کل پول باقی مانده است و نمی داند که از پول های مخمس باقی مانده، یا از پولهای غیر مخمّس، چه مقدار خمس بدهکار است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا باغی که با پول مخمّس خریده شده خمس دارد؟
- [امام خمینی] پولهایی که سلمانی بابت تراشیدن صورت میگیرد حلال است یا حرام؟ و بر فرض حرمت اگر با پولهای حلالش مخلوط باشد و بخواهد اموالش را تخمیس کند دوبار باید تخمیس کند یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی چهار میلیون تومان داشته، دو میلیون آن مخمس بوده، و دو میلیون دیگر غیر مخمس، اکنون سال خمسی او فرا رسیده، و تنها یک میلیون از کل پول باقی مانده است و نمی داند که از پول های مخمس باقی مانده، یا از پولهای غیر مخمّس، چه مقدار خمس بدهکار است؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی مبلغ یک میلیون پول نقد را تخمیس کرد و آن را کنار گذاشت در اثنای سال مبلغ دویست هزارتومان از همان برداشت و خرج نمود آیا در آخر سال می تواند همان مبلغ را از سود کسر کند و روی همان مبلغ مخمّس بگذارد یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر لباسی را بخرد و بعداً از پولی که به قرض ربایی گرفته، یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد، پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن اشکال ندارد ولی اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول میخرم، پوشیدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشیدن آن حرام است، نماز هم با آن باطل میشود.
- گندم یا چیز دیگری را که برای فطره میدهد، باید با جنس دیگر یا خاک مخلوط نباشد و چنانچه مخلوط باشد، اگر خالص آن به یک صاع که تقریباً سه کیلو است برسد، یا آنچه مخلوط شده به قدری کم باشد که قابل اعتنأ نباشد اشکال ندارد.
- اگر چیزی را که غصب کرده با چیز دیگری مخلوط کند مثلاً گندمیرا که غصب کرده با جو مخلوط نماید، چنانچه جدا کردن آنها ممکن است، اگرچه زحمت داشته باشد، باید جدا کند و به صاحبش برگرداند.
- مستحبّ است قدری تربت حضرت سیّد الشهدأ7 با کافور مخلوط کنند ولی باید از آن کافور به جاهایی که بیاحترامی میشود نرسانند و نیز باید تربت به قدری زیاد نباشد، که وقتی با کافور مخلوط شد، آن را کافور نگویند.
- اگر چای اعلا را با چای پست مخلوط کند وباسم چای اعلا بفروشد، مشتری میتواند معامله رابه هم بزند.
- زردابهای که در حال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا میشود، اگر معلوم نباشد که با خون مخلوط است پاک میباشد.
- سدر وکافور باید به اندازهای زیاد نباشد که آب را مضاف کند و به اندازهای هم کم نباشد که نگویند سدر وکافور با آب مخلوط شده است.
- احتیاط واجب آن است که، میّت را با مشک وعنبر وعود وعطرهای دیگر خوشبو نکنند واینها را با کافور مخلوط ننمایند.
- خونی که از لای دندانها میآید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود پاک است، و جائز است فرو بردن آن.
- آب یا مطلق است یا مضاف: آب مضاف آبی است که آن را از چیزی بگیرند. مثل آب هندوانه وگلاب، یا باچیزی مخلوط باشد: مثل آبی که به قدری با گل ومانند آن مخلوط شود، که دیگر به آن آب نگویند وغیر اینها آب مطلق است، و آن بر پنج قسم است: اوّل آب کر، دوم آب قلیل، سوم آب جاری، چهارم آب باران، پنجم آب چاه.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی را با پول مخمس خریده تا از منافع آن استفاده کند مثلاً درختی خریده تا میوه آن را بفروشد یا گاو خریده تا شیر آن را بفروشد میوه و نمای آن جزء درآمد سال او محسوب می شود که اگر تا آخر سال خمسی صرف مؤونه نشد باید تخمیس شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که درآمدی از کسب و کار به دست آورده اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست یا خمس آن را داده، لازم نیست آنها را از هم جدا کند، بلکه می تواند از هر دو خرج کند و در پایان سال خمسی آنچه نسبت به سرمایه¬ی مخمّس سال قبل اضافه دارد را تخمیس کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر لباسی را به ذمّه بخرد وبعداً از پولی که ربا گرفته ، یا از پول حلالی که که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد پوشیدن آن لباس ونماز خواندن با آن اشکالی ندارد . ولی اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول یعنی پول ربائی یا حلال مخلوط به حرام می خرم ، پوشیدن آن لباس حرام است واگر بداند پوشیدن آن حرام است ، نماز هم با آن باطل می باشد .
- [آیت الله اردبیلی] خمس مال حلال مخلوط به حرام را مانند خمس اموال دیگر میتواند از همان چیز بدهد یا به مقدار قیمت خُمس که بدهکار است، پول بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر درخت بید و چنار بکارد یا قالی بزند جزء درآمد سالی است که وقت فروش آنها است لذا اگر در آن سال صرف مؤونه نشد و عین یا پول آن باقی ماند در آخر سال باید تخمیس شود. شاخه ها یا منافعی که معمولاً در هر سال از آن استفاده می کنند جزء درآمد همان سال محسوب می شود که اگر تا آخر سال باقی ماند باید تخمیس شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر لباسی را بخرد و بعداً از پول ربا ، یا از پول حلالی که مخلوط با آن پول است به صاحب لباس بدهد ، لباس را مالک میشود ، و پوشیدن و نماز خواندن با آن اشکال ندارد ، ولی اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول میخرم ، لباس را مالک نمیشود ، و پوشیدن آن حرام است .
- [امام خمینی] اگر لباسی را بخرد و بعداً از پولی که بابت ربا گرفته، یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد چنانچه موقع خریداری قصدش بوده که از این پول بدهد پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن جایز نیست، و نیز اگر پول ربایی یا حلال مخلوط به حرام داشته باشد و به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول میخرم، پوشیدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشیدن آن حرام است نماز هم با آن باطل میباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پول طلا و نقرهای که دارد به مقدار معمول، فلز دیگر با آن مخلوط باشد، چنانچه زکات آن را از پول طلا و نقرهای که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد، یا از پول غیر طلا و نقره بدهد ولی به قدری باشد که قیمت آن، به اندازه قیمت زکاتی باشد که بر او واجب است، اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر پول طلا و نقرهای که دارد به مقدار معمول فلز دیگر با آن مخلوط باشد ، چنانچه زکات آن را از پول طلا و نقرهای که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد ، یا از پول غیر طلا و نقره بدهد ، ولی بقدری باشد که قیمت آن به اندازه قیمت زکاتی باشد که بر او واجب است اشکال ندارد . زکات شتر و گاو و گوسفند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر لباسی را بخرد و بعدا از پولی که به قرض ربائی گرفته؛ یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد؛ پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن اشکال ندارد. ولی اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول می خرم؛ پوشیدن آن لباس در صورت مخلوط بودن با ربا حرام است و نماز هم با آن به تفصیلی که در لباس نمازگزار بیان شده باطل است.