اعتراض
اظهار نارضایتی و مخالفت کردن را اعتراض گویند. موارد جواز و عدم جواز اعتراض در سراسر فقه به مناسبت مطرح و احکام آن ذکر شده است.
شخصی وصیّت کرده تمام اموال من بعد از فوتم متعلق به فرزند بزرگم باشد و ورّاث دیگر هم امضاء کردند حالا بعد از فوت اعتراض کرده‌اند تکلیف چیست و در صورتی که بقیّه ورّاث خبر نداشته باشند و بعد از فوت متوجّه شوند تکلیف چیست آیا برای انتقال تمام اموال به فرزند بزرگ می‌تواند در زمان حیات خود با ده هزار تومان مصالحه کند آیا شرعاصحیح است یا نه در این صورت آیا بقیّه حقّ دارند یا خیر؟
اگر تمامی ورثه با رضا و رغبت قبول کرده‌اند که اموال مال پسر بزرگتر باشد اشکال ندارد ولی اگر از روی اکراه امضاء کرده باشند وصیّت نافذ نیست و فقط در حدّ ثلث نافذ است و اگر اموالش را مصالحه کرده اشکال ندارد و فقط اموالی که تا زمان مصالحه به او صلح کرده متعلّق به پسر بزرگتر است و بقیّه اموال به بقیّه ورثه تعلّق دارد.
اگر تمامی ورثه با رضا و رغبت قبول کرده‌اند که اموال مال پسر بزرگتر باشد اشکال ندارد ولی اگر از روی اکراه امضاء کرده باشند وصیّت نافذ نیست و فقط در حدّ ثلث نافذ است و اگر اموالش را مصالحه کرده اشکال ندارد و فقط اموالی که تا زمان مصالحه به او صلح کرده متعلّق به پسر بزرگتر است و بقیّه اموال به بقیّه ورثه تعلّق دارد.
عنوان سوال:
شخصی وصیّت کرده تمام اموال من بعد از فوتم متعلق به فرزند بزرگم باشد و ورّاث دیگر هم امضاء کردند حالا بعد از فوت اعتراض کرده‌اند تکلیف چیست و در صورتی که بقیّه ورّاث خبر نداشته باشند و بعد از فوت متوجّه شوند تکلیف چیست آیا برای انتقال تمام اموال به فرزند بزرگ می‌تواند در زمان حیات خود با ده هزار تومان مصالحه کند آیا شرعاصحیح است یا نه در این صورت آیا بقیّه حقّ دارند یا خیر؟
پاسخ:
اگر تمامی ورثه با رضا و رغبت قبول کرده‌اند که اموال مال پسر بزرگتر باشد اشکال ندارد ولی اگر از روی اکراه امضاء کرده باشند وصیّت نافذ نیست و فقط در حدّ ثلث نافذ است و اگر اموالش را مصالحه کرده اشکال ندارد و فقط اموالی که تا زمان مصالحه به او صلح کرده متعلّق به پسر بزرگتر است و بقیّه اموال به بقیّه ورثه تعلّق دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی به علّت نداشتن فرزند دختر بچّه شیرخوارهای را از بهزیستی گرفته و بزرگ کرده و وصیّت کرده که تمام اموال من بعد از من متعلّق به همین دختر می‌باشد در ضمن این شخص همسر و برادر و خواهر دارد آیا شرعاتمام اموال مال همین دختر است یا یک سوّم بقیّه متعلّق به ورّاث می‌باشد حال اگر این شخص تمام اموال خود را با همین دختر با ده هزار تومان مصالحه کند و فوت کند آیا اموال متعلّق به این دختر است و بقیّه ورّاث ارث نمیبرند و راه شرعی برای انتقال اموال به این دختر چیست؟
- شخصی دارای دو فرزند پسر و دو فرزند دختر است این فرد دو فرزند خود را بنامهای زید و هند در سنّ 6 ماهگی به علّت فوت همسرش به تهران برد و به مراکز مخصوص سپرد و دیگر هیچ خبری از آنها ندارد حال این مرد وصیّت کرده که من تمام مخارج عروسی دختر دیگرم را میدهم و در مقابل او از من ارث نبرد و این دختر هم قبول میکند و وصیّت نامه پدر خود را امضاء میکند بعد از مدّتی فرزند مذکّر او هم فوت میکند و بعدادختر به این وصیّت نامه اعتراض میکند حال سئوال این است که ارث این مرد چگونه تقسیم میشود و آیا آن دو فرزند نامعلوم هم فی الواقع ارث میبرند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] مادری در زمان حیاتش بصورت کتبی اعلام نموده که تمامی اموال منقول و غیر منقول خود را بعد از فوتم در برابر شروطی به دخترم مصالحه و بخشش مینمایم. لطفا بفرمایید : الف) آیا این مصالحه نافذ و صحیح است؟ ب) در صورتی که دختر به شروط اعلام شده در زمان حیات مادر عمل نموده باشد، آیا مادر می‌تواند از بخشش خود منصرف شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی فوت کرده است و چند پسر کوچکتر او می گویند که غیر از خانه، بقیه اموال به ما تملق دارد. چون پدر قبل از فوت، به مادر و یکی از برادران گفته که اموال برای اینها باشد و 500 هزار تومان برای مادر، آیا با نبود وصیت نامه، قول این ورثه قابل قبول است؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدر و مادر در زمان حیاتشان چندین مرتبه گفته‌اند که خانهای که خودشان در آن زندگی میکنند مال دخترهای آنهاست (احتمالاً منظور پس از فوت پدر و مادر بوده است) و این مطلب را چندین نفر هم شنیدهاند و شاهد بر این گفته میباشند. اکنون که پدر و مادر فوت کرده‌اند، دو پسر می‌گویند که این خانه هم مثل بقیه اموال پدر و مادر باید بین پسرها و دخترها تقسیم شود. حال با توجه به اینکه وصیت نامه مکتوبی در این زمینه موجود نیست و نیز با توجه به اینکه پدر و مادر به غیر از این خانه املاک و اموال دیگری هم دارند تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدری فوت نموده و دارای 2 پسر و 2 دختر می‌باشد که همه بزرگ و متأهل هستند، پدر در زمان حیات خود و در هنگام ازدواج پسرها برای آنها هر کدام یک خانه میخرد و بیان میدارد که خانهاش را که خود در آن ساکن است پس از مرگش متعلّق به دختران باشد و این مسأله را چندین مرتبه و به عناوین مختلف بیان میکند به طوریکه عدّهای آنرا میشنوند یا به طور غیر مستقیم اطّلاع پیدا میکنند. اگر چه پسرها در زمان حیات وی از این تصمیم ناراضی بوده و این نارضایتی را نیز به پدر اعلام میکنند ولی پدر چندان ترتیب اثری به حرف آنان نداده و در فرصتهای دیگر بر نظر خود پافشاری مینماید، حال با توجه به اینکه هیچ وصیّت نامه مکتوبی وجود ندارد، سئوالات زیر مطرح است: الف - آیا پسرها در زمان حیات پدر شرعاً حق اعتراض به انتقالِ خانه به دخترها توسط پدر برای پس از مرگ پدر را داشتهاند؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی وصیّت کرده که وصی او رَقَباتی از اموال او را در مدّت سی و شش سال حبس کند و منافع آن را به مصرف امور خیریّه برساند و بعد از انقضای مدّتِ حبس، اصل ملک را ورثه کما فرض اللَّه تقسیم نمایند، ورثه حین الموت موصی چهار نفر اولاد بودند، سه نفر از آنها پیش از انقضای موعد حبس فوت کرده‌اند، آیا ورّاث سه نفر مزبور بعد از انقضای موعد حبس مطابق سهم الارث مورّث خودشان از اصل ملک سهیم خواهند بود، یا آن که ملک حبس شده بعد از حبس راجع به یک نفر ولدیست که بعد از انقضای حبس زنده است؟
- [آیت الله اردبیلی] پدر اینجانب به رحمت خدا رفته است و علاوه بر مادر یک پسر و 2 دختر از وی باقی ماندهاند اکنون در بحث میراث یکی از دختران مرحوم، نامههایی را ارائه میکند که پدر برخی املاک خود را در زمان حیات به نام او کرده است، البته در شمار ارثیه او قید کرده است و وصیت نامه نیز به حساب نمیآید، اکنون برخی دیگر از وراث مرحوم به این امر اعتراض دارد و میگوید پدر بیسواد بوده است و شاید فشار نامهها را انگشت زده باشد لذا خواهان آن است که تقسیم ماترک بدون در نظر گرفتن نامهها باشد 1- آیا نامهها معتبر است یا خیر؟ 2- با توجه به باقی ماندن 10 میلیون تومان وجه نقد متعلق به ایشان و مادرمان البته قبل از مخمس شدن باقی مانده است آیا مرحوم مستطیع بوده یا خیر؟ 3- برذمه مادرمان نیز حج واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی وصیت نامه تنظیم و امضا میکند و برادر خود را وصی خود قرار میدهد که مطابق موازین شرع مقدّس اسلام ثُلث کل ما تَرَک خود را برای مصارف امور خیریه قرار میدهد که وصی بر طبق وصیت نامه رفتار نماید، چندی پس از تنظیم وصیت نامه موصی فوت میکند، از طرف ورّاث موصی ثُلث ما تَرَک مجزّا و به تصرّف وصی داده نمیشود که وصی عمل به وصایت نماید و بدین منوال از زمان فوت موصی تا این هنگام قریب شش سال گذشته است و در عرض این مدّت ثُلث که در تصرّف ورّاث موصی بوده می‌باشد، منافعی حاصل کرده که ورثه جمع آوری و ضبط کرده‌اند. در حال حاضر، یا بعد از این در صورتی که از طرف ورثه ثُلث مورد وصایت از ما تَرَک موصی مجزّا و به تصرّف وصی داده شود، آیا منافع مدّتِ شش سال یا بیشتر که از ثُلث عاید شده و در تصرّف ورثه می‌باشد متَعَلُّق به ثُلث خواهد بود که ورثه آن منافع را به اضافه ثُلث به وصی تسلیم و تحویل نمایند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] مرحوم آقا سیّد احمد طباطبایی اصفهانی ساکن شهر رنگون که در حدود چهل سال قبل در همان شهر مرحوم شده وصیّتی نموده و در ضمن وصیّت خانه معیّنی را ثُلث خود قرارداده که اصل خانه بماند و نصف منافع و مال الاجاره آن را در بانک رنگون بگذارند و به تدریج در همان شهر رنگون املاک بخرند برای ثلث و نصف دیگر را به مصارف معیّنه در اصفهان برسانند از قبیل: روضه خوانی و اِعانت سادات فقیر طباطباییِ ارحام او و غیره که در وصیّت نامه مذکور است و این خانه معیّن هم زیادتر از ثلث اصل ترکه نیست، وارث منحصر آن مرحوم یک خواهر بوده است در اصفهان که تمام حقوق خود را مصالحه نموده به پسر بزرگ خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن طباطبایی اصفهانی به مبلغ سی هزار روپیه، بعداً مرحوم حاج سیّد ابوالحسن در ادارات مربوطه رنگون اثبات انحصار وراثت و مصالحه مرقومه را نموده و تمام اموال را تصرّف مینماید بدون این که اظهار وصیّت نامه را بنماید. و پس از تصرّف، خانه ثلث را فروخته است به مبلغ سی و هفت هزار روپیه و قبل از موت وصیّتی نموده و حقیر و دو نفر دیگر را وصی قرار داده است که یکی مرحوم حاج میرزا محمّد رنگونی کابلی داماد مرحوم حاجی نوری قدس سره و دیگری آقای آقا میرزا محمود اصفهانی که فعلاً در رنگون میباشند و در ضمن عبارت وصیّت نامه نوشته: خانه نمره فلان، خانهایست که ملک خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن بوده و از ترکه مرحوم آقای سیّد احمد نیست، ثُلث خودم و مرحوم خالویم مرحوم آقا سیّد احمد و مرحوم والدهام می‌باشد و قبل از موت همین خانه را نیز فروخته است. آیا فعلاً تکلیف ما که وصی هستیم راجع به خانه ثُلث مرحوم آقا سیّد احمد که مرحوم حاج سیّد ابوالحسن فروخته است چیست؟ استرداد اصل خانه هم ممکن نیست، آیا باید معادل قیمتی که فروخته است از ترکه او برای ثُلث بر داریم یا مکلّف نیستیم؟ و در صورتی که مکلّف باشیم، آیا باید خانه یا ملک دیگر خرید که اصل آن بماند و منافع آن به همان مصارف برسد، یا میتوان معادل قیمت را به مصارف معیّنه در وصیّت نامه رساند که از جمله سادات فقیر طباطبایی هستند؟ و بر فرض لزوم خرید خانه یا ملک دیگر، آیا لازم است که در رنگون خریده شود چون که خانه اصلی در رنگون بوده و نصف منافع را نیز تصریح کرده است که در رنگون خانه یا ملک دیگر بخرند، یا ممکن است در اصفهان خانه دیگر برای ثُلث خرید؟ نظر به این که مصارف منافع در اصفهان معیّن شده است، با در نظر گرفتن این که استفاده از ملک رنگون برای اشخاصی که در اصفهان باشند بیاشکال نیست شاید هم با پیش آمدهای اوضاع کنونی غیر مقدور و متعذّر شود. و آیا ورثه مرحوم حاج سیّد ابوالحسن حق ممانعت دارند یا نه؟ شخصی را که مرحوم حاج سیّد احمد وصی خود قرار داده بوده است نیز مرحوم شده است همان وقت هم چون اصفهان بوده نتوانسته است مداخله در امر وصیّت نماید، متمنّیست آن چه فعلاً وظیفه حقیر و وصی دیگر است تفصیلاً معیّن و مرقوم فرمایید.
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد