تشخیص
تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.
از کجا می‌شود تشخیص داد گوشت پرنده‌ای حلال است یا حرام؟
هر پرنده‌ای که دارای چنگال است حرام گوشت می‌باشد و هر پرنده‌ای را که نصّی بر حرمت یا حلیّت گوشت آن نداشته باشیم می‌توان از دو راه حلیّت و یا حرمت گوشت آن را شناخت: 1 - هر پرنده‌ای که در هنگام پرواز، بال زدن او بیشتر از باز نگه داشتن آن می‌باشد حلال گوشت است. 2 - هر پرنده‌ای که سنگ دان یا چینه دان یا ناخن در پشت ساق پا دارد، حلال گوشت است.
هر پرنده‌ای که دارای چنگال است حرام گوشت می‌باشد و هر پرنده‌ای را که نصّی بر حرمت یا حلیّت گوشت آن نداشته باشیم می‌توان از دو راه حلیّت و یا حرمت گوشت آن را شناخت: 1 - هر پرنده‌ای که در هنگام پرواز، بال زدن او بیشتر از باز نگه داشتن آن می‌باشد حلال گوشت است. 2 - هر پرنده‌ای که سنگ دان یا چینه دان یا ناخن در پشت ساق پا دارد، حلال گوشت است.
پاسخ:
هر پرنده‌ای که دارای چنگال است حرام گوشت می‌باشد و هر پرنده‌ای را که نصّی بر حرمت یا حلیّت گوشت آن نداشته باشیم می‌توان از دو راه حلیّت و یا حرمت گوشت آن را شناخت: 1 - هر پرنده‌ای که در هنگام پرواز، بال زدن او بیشتر از باز نگه داشتن آن می‌باشد حلال گوشت است. 2 - هر پرنده‌ای که سنگ دان یا چینه دان یا ناخن در پشت ساق پا دارد، حلال گوشت است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- عقیم کردن حیوانات اعمّ از حلال گوشت یا حرام گوشت چه صورت دارد؟
- خرید و فروش پرنده چه حکمی دارد و آیا در این جهت فرقی بین پرنده حلال گوشت و حرام گوشت وجود دارد یا خیر؟
- اگر کسی حیوان حلال گوشتی که گوشت آن جهت خوردن مصرف می‌شود مانند گاو و گوسفند را وطی کند و آن حیوان در زمان وطی حامله باشد آیا بچّه آن حیوان هم حرام گوشت می‌شود و باید احکام مادرش بر آن جاری شود؟
- چنانچه در ماه رمضان شخصی روزهدار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
- آیا شطرنج حلال است یا حرام؟
- چنانچه فردی با حرام افطار نماید لکن آن حرام حدّ الهی نداشته باشد مانند افطار با گوشت خوک آیا دو تعزیر دارد یا باعث تشدید تعزیر روزهخواری میگردد؟
- بچّه حیوان جلاّل اگر قبل از استبراء بدنیا بیاید گوشتش حرام است یا حلال؟
- مال حلال مخلوط به حرام، در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- آیا می‌توان هنر را ردهبندی فقهی (حلال و حرام، مکروه و مباح) کرد؟
- در روستای ما گوسفندی از شیر سگ خورده است سئوال این است که آیا گوشت آن نجس و حرام می‌شود یا خیر اگر حرام شود باید گوسفند را چه کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] حیوانی که از حیوان حلال گوشت و حرام گوشت متولد شود آیا گوشت آن حلال است؟
- [سایر] راه تشخیص موسیقی حلال و حرام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجزا حرام حیوانات حلال گوشت کدام قسمت هاست؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خوردن گوشت میگو حرام است یا حلال ؟
- [آیت الله خامنه ای] چه حیواناتی حلال و چه حیواناتی حرام گوشت هستند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا برای تشخیص پرنده حرام گوشت باید همه علائم را دارا باشد ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا برای تشخیص پرنده حرام گوشت باید همه علائم را دارا باشد ؟
- [آیت الله اردبیلی] وطی حیوان حلال گوشت، توسط حیوان دیگری غیر از جنس خودش از حلال گوشت یا حرام گوشت یا توسط انسان غیر بالغ، تأثیری در حکم بول و غائط و گوشت آن حیوان دارد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] فضولات پرندگان (حرام گوشت – یا حلال گوشت – گوشت خوار یا غیر گوشت خوار – دارای چنگال یا بدون چنگال) پاک است یا نجس؟
- [آیت الله سیستانی] فضولات پرندگان ( حرام گوشت – یا حلال گوشت – گوشت خوار یا غیر گوشت خوار – دارای چنگال یا بدون چنگال ) پاک است یا نجس؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد وصاحب مال حرام ومقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بقیه مال حلال می‌شود.
- حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو و کبک و بز کوهی و حیوان حلال گوشتی که اهلی بوده و بعداً وحشی شده مثل گاو وشتر اهلی که فرار کرده و وحشی شده است، اگر به دستوری که بعداً گفته می‌شود آنها را شکار کنند پاک و حلال است ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند ومرغ خانگی وحیوان حلال گوشت وحشی که به واسطه تربیت کردن اهلی شده است، با شکار کردن پاک و حلال نمیشود.
- اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال وبدن آن پاک است ولی حیواناتی که انسان با آن وطی ونزدیکی کرده وحیوانی که نجاستخوار شده، اگر به دستوری که در شرع معیّن نمودهاند، آن را استبرأ نکرده باشد، بعد از سر بریدن، گوشت آن حلال نیست.
- حیوان حلال گوشت وحشی در صورتی با شکار کردن پاک و حلال می‌شود که بتواند فرار کند یا پرواز کند، بنابر این بچه آهو که نمیتواند فرار کند وبچه کبک که نمیتواند پرواز نماید، با شکار کردن پاک وحلال نمیشود و اگر آهو وبچهاش را که نمیتواند فرار کند، با یک تیر شکار نماید، آهو حلال وبچهاش حرام است.
- کفن کردن با پارچهای که از پشم یا موی حیوان حرام گوشت تهیّه شده در حال اختیار جائز نیست ولی جایز است که با پوست حیوان حلال گوشتی که به دستور شرع کشته شده، میّت را کفن کنند بشرط آنکه صدق لباس بکند همچنیبن اگر کفن از مو وپشم حیوان حلال گوشت باشد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با این دو هم کفن ننمایند.
- سگ وخوک به واسطه سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است وحیوان حرام گوشتی را که درنده وگوشتخوار است مانند گرگ وپلنگ اگر به دستوری که گفته می‌شود سر ببرند، یا با تیر ومانند آن شکار کنند پاک است ولی گوشت آن حلال نمیشود و اگر با سگ شکاری آن را شکار کنند، پاک شدن بدنش هم اشکال دارد.
- بول و غائط پرندگان حرام گوشت به احتیاط واجب نجس است.
- خوردن گوشت مرغی که مثل شاهین چنگال دارد، حرام است و خوردن پرستو وهدهد مکروه است.
- اگر چیزی از مردار حلال گوشت مانند مو وپشم که روح ندارد همراه نمازگزار باشد، یا با لباسی که از آنها تهیّه کردهاند، نماز بخواند نمازش صحیح است.
- حیوان حلال گوشتی که مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر بخودی خود بمیرد پاک است ولی گوشت آن را نمیشود خورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] خوردن گوشت پرنده‌ای که مثل شاهین چنگال دارد، حرام است و احتیاط واجب ترک خوردن گوشت پرستو و هُدهُد است.
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخمهایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخمهایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله مظاهری] اگر شک داشته باشیم حیوانی حلال گوشت است یا حرام گوشت، خوردن گوشت و شیر و تخم آن حلال است.
- [آیت الله سیستانی] هر پرنده‌ای که مانند شاهین و عقاب ، و باز و کرکس درنده و چنگال دار باشد ، حرام است ، و همچنین حرام است همه انواع کلاغ ، حتی زاغ بنابر احتیاط واجب و هر پرنده‌ای که هنگام پرواز بال زدنش کمتر از صاف نگهداشتن بالش باشد ، چنگال دار است و حرام می‌باشد ، و هر پرنده‌ای که بال زدنش بیش از صاف نگهداشتن اوست حلال است ، بنابراین می‌توان پرندگان حرام گوشت را از حلال گوشت به ملاحظه کیفیت پرواز آنها تمیز داد ، ولی چنانچه کیفیت پرواز پرنده‌ای معلوم نباشد ، اگر آن پرنده چینهدان و یا سنگدان و یا خارپشت پا داشته باشد حلال است ، و اگر هیچکدام از اینها را نداشته باشد ، حرام است . و امّا پرندگان دیگر غیر از آنچه ذکر شد چون مرغ و کبوتر و گنجشک و حتی شتر مرغ و طاووس ، همه حلال میباشند ، ولی کشتن بعضی از پرندگان مکروه است مانند هدهد و پرستوک . و امّا حیواناتی که پرواز دارند ولی پر ندارند مانند خفاش حرام میباشند ، و همچنین است زنبور و پشّه و دیگر حشرات پرنده بنابر احتیاط واجب .
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر پرنده‌ای که مانند شاهین و عقاب و باز چنگال دارد یا بال زدنش در هنگام پرواز کمتر از صاف نگه داشتن بالهایش باشد حرام است، همچنین شب پره (یعنی خفّاش) و طاووس و بنا بر احتیاط واجب همه انواع کلاغ حرام می‌باشد. در دیگر پرندگان اگر روشن باشد که چنگال ندارد و بال زدنش از صاف نگهداشتن کمتر نیست حلال است و اگر چنگالدار بودن پرنده و کیفیت پروازش معلوم نباشد، چنانچه چینهدان یا سنگدان یا خارپشت پا داشته باشد حلال وگرنه حرام می‌باشد. مرغ خانگی و کبوتر و گنجشک و پرندگان دیگر راسته سبکبالان (=راسته گنجشکان) همچون بلبل و سار و چکاوک از پرندگان حلال گوشت میباشند و احتیاط مستحبّ آن است که از خوردن گوشت پرستو و هدهد خودداری کنند و کشتن هر نوع پرنده‌ای که در منزل انسان مأوا گزیده است مکروه است.
- [آیت الله وحید خراسانی] حکم سابق مختص به حیوان حلال گوشت است و در حیوان حرام گوشت جاری نیست
- [آیت الله مکارم شیرازی] فضله و بول پرندگان حلال گوشت و حرام گوشت نجس نیست، ولی احتیاط مستحب پرهیز از حرام گوشت است مخصوصاً از بول خفاش.
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار می‌گویند اگر از ماهی فلسدار باشد حلال است.
- [آیت الله سبحانی] اگر از حیوانی که زنده است قطعه ای جدا کننده خواه دنبه یا گوشت بوده باشد خوردن آن حرام است. اجزاء حرام حیوانات حلال گوشت
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک داشته باشد لباسی از حیوان حلال گوشت است یا از حیوان حرام گوشت، میتواند با آن نماز بخواند.