حلال و حرام
براساس فرمایش امام موسی کاظم (علیه‌السلام) كسى كه در پى روزى حلال براى خود و خانواده‌اش باشد، همانند كسى است كه در راه خدا جهاد كند.
آیا می‌توان هنر را رده‌بندی فقهی (حلال و حرام، مکروه و مباح) کرد؟
مصادیق هنر به حرام و مکروه و مباح تقسیم می‌شود حرام مانند موسیقی لهوی، مکروه مانند نقّاشی ذی روح، مباح مانند صنایع دستی.
مصادیق هنر به حرام و مکروه و مباح تقسیم می‌شود حرام مانند موسیقی لهوی، مکروه مانند نقّاشی ذی روح، مباح مانند صنایع دستی.
پاسخ:
مصادیق هنر به حرام و مکروه و مباح تقسیم می‌شود حرام مانند موسیقی لهوی، مکروه مانند نقّاشی ذی روح، مباح مانند صنایع دستی.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- استخاره در مورد واجب و مستحبّ و مباح و مکروه و حرام چه صورتی دارد؟
- اگر در ضمن عقد معاملات با انسان شرط شود که وضو بگیرد یا غسل کند یا نماز بخواند بیان نمائید آیا از نظر فقهی اولااین شرط صحیح است یا باطل و ثانیاعمل نمودن به شرط فوق چه حکمی (واجب، حرام، مستحبّ، مکروه و یا مباح) دارد؟
- دلایل شرعیه بر حلّیت و حرمت هنر چه میتواند باشد؟
- صید بز کوهی و حیوانات دیگر از محدودهای که دولت ممنوع اعلام کرده چه صورتی دارد؟ در صورت صید، آیا خوردن آن حرام است و اگر حرام باشد از چه راهی می‌توان آن را حلال کرد؟
- آیا شطرنج حلال است یا حرام؟
- بچّه حیوان جلاّل اگر قبل از استبراء بدنیا بیاید گوشتش حرام است یا حلال؟
- مال حلال مخلوط به حرام، در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- عقیم کردن حیوانات اعمّ از حلال گوشت یا حرام گوشت چه صورت دارد؟
- از کجا می‌شود تشخیص داد گوشت پرندهای حلال است یا حرام؟
- خرید و فروش پرنده چه حکمی دارد و آیا در این جهت فرقی بین پرنده حلال گوشت و حرام گوشت وجود دارد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسبهای واجب، مستحب، حرام، مکروه و مباح به چه نوع کسبی گفته می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] همراه بودن قرآن با شخص جنب یا حائض، مباح است یا مکروه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هل هناک تعریف محدد اللهو؟ هل هناک لهو مباح و آخر حرام؟
- [سایر] آیا مکروهات زیر مجموعه حلال میباشند؟ بدین معنا که تمام آثار و احکام حلال بر آنان مترتب باشد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پول را به عنوان هبه معوضه یا ودیعه همراه اباحه تصرف در مقابل اخذ مبلغ بیشتر پول در بانک بگذارم آیا گرفتن مبلغ اضافی حلال است؟
- [سایر] : سلام علیکم؛ آیا قبل از اجتهاد فقهی و اصولی می‌توان به تحصیل علوم تخصصی پرداخت؟ و آیا ملکه اجتهاد بدون اصول فقه قابل کسب میباشد و یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] چه میفرمائید در باب حقوق کارمندان دولت، آنهایی که شغلهای حرام دارند که معلوم است، امّا آنهایی که شغلهای مباح یا مشکوک به حرام دارند چگونه است؟
- [سایر] غنایی که از نظر فقهی موضوع حکم حرمت قرار گرفته، چیست؟
- [آیت الله بهجت] مبانی فقهی حرمت موسیقی و معیار تعیین مصداق موسیقی مطرب چیست؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخص برای قربانی گوسفندی را به وسیله قصّابی ذبح نمود، قصّاب دیگر میگوید: این گوسفند حرام شده، ولی ذابح و اشخاص دیگرمی گویند: حلال است، آیا اکتفا به چنین قربانی می‌توان نمود یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خودداری کردن از بول وغائط مکروه است، و اگر برای بدن ضرر داشته باشد حرام است.
- قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه و اگر دروغ باشد، حرام است.
- اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، یا اول با حلال خود نزدیکی کند و بعد از آن از حرام جنب شود، احتیاط واجب آن است که از عرق خود اجتناب نماید.
- چون رادیو وتلویزیون هم منافع حلال وهم منافع حرام دارد، خرید وفروش آن‌ها برای منافع حلال مانعی ندارد ولی در صورتی که مواظب باشند خانواده وبچهها استفاده حرام از آن‌ها نکنند.
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آن‌ها را از یکدیگر تشخیص دهد وصاحب مال حرام ومقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بقیه مال حلال می‌شود.
- لباس نمازگزار باید مباح باشد و کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا تکمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند، باطل است.
- انسان اگرچه مخارج عائله خود را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمیشود ولی مرده آن پاک است.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود وانسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیّت صاحبش صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمسبوده، بنابراحتیاط واجببایدمقداریکه میداند از خمس بیشتر بوده، با اذن حاکم شرع از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هر گاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله آن حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هرگاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخمهایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخمهایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم حیوانات دریایی حلال، حلال و تخم حیوانات دریایی حرام، حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] موقعی که انسان خوابش می آید و نیز موقع خودداری کردن از بول و غائط، مکروه است نماز بخواند، و همچنین پوشیدن جوراب تنگ که پا را فشار دهد در نماز مکروه می باشد، و غیر از اینها مکروهات دیگری هم در کتابهای مفصّل فقهی گفته شده است.
- [آیت الله مظاهری] گوشت شتر، گاو، گوسفند، آهو، گوزن، گاو وحشی، قوچ، بز کوهی و گوره خر حلال است، و همچنین گوشت پرندگانی مانند انواع کبوتر، کبک، تیهوج، قطا، مرغ خانگی، انواع گنجشک و امثال اینها حلال است، گوشت پرستو حلال ولی کشتن آن مکروه است چنانکه خوردن گوشت اسب، قاطر، الاغ و هدهد کراهت دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تخم پرندگان حلال، حلال و تخم پرندگان حرام، حرام است. و اگر مشتبه باشد تخمهائی که دو طرف آن مساوی است حرام است و تخمهائی که یک طرف آن باریک تر است حلال است.
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار میگویند اگر از ماهی فلسدار باشد حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کفن باید مباح باشد یعنی از مال خود میّت باشد یا دیگری از مال حلال تهیّه کرده و با رضایت خود آن را بدهد تا میّت را کفن کنند.
- [آیت الله اردبیلی] وظیفه نفساء در امور واجب و حرام مانند حائض است؛ همچنین اعمالی که برای حائض مستحب و مکروه است، برای نفساء نیز مستحب و مکروه میباشد.