برده
برده ممکن است در دو معنی به کار رود:۱. بردگی، به معنای غلامي يا کنیز بودن۲. برده (قصیده)، به ضم باء و فتح دال، مشهورترین قصیده در مدح رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)
شخصی چهار پسر و پنج دختر از یک زن و یک پسر از زن دیگرش دارد و زمین خود را برای چهار پسر خود هبه کرد و پنج دختر را از ارث محروم می‌کند و پسر پنجمی‌اش را که از زن دیگرش است از او هیچ اسمی برده نشده نه در بین دختران از ارث محروم شده و نه در بین پسران صاحب حقّ شده آیا این پسر پنجمی از پدر ارث می‌برد یا خیر؟
اگر واقعادر زمان حیات، پدر تمام اموال را به پسران چهارگانه هبه نموده باشد و قبض و اقباض هم شده باشد و چیزی از اموال باقی نمانده باشد عملادختران و یک پسر چیزی نمی‌برند ولی اگر وصیّت کرده باشد و نه هبه، وصیّت در حدّ ثلث اموال نافذ است و بیش از ثلث را تمام ورثه ارث می‌برند و یا اگر بعد از هبه پدر مالی به دست آورده باشد، تمام ورثه ارث می‌برند.
اگر واقعادر زمان حیات، پدر تمام اموال را به پسران چهارگانه هبه نموده باشد و قبض و اقباض هم شده باشد و چیزی از اموال باقی نمانده باشد عملادختران و یک پسر چیزی نمی‌برند ولی اگر وصیّت کرده باشد و نه هبه، وصیّت در حدّ ثلث اموال نافذ است و بیش از ثلث را تمام ورثه ارث می‌برند و یا اگر بعد از هبه پدر مالی به دست آورده باشد، تمام ورثه ارث می‌برند.
عنوان سوال:
شخصی چهار پسر و پنج دختر از یک زن و یک پسر از زن دیگرش دارد و زمین خود را برای چهار پسر خود هبه کرد و پنج دختر را از ارث محروم می‌کند و پسر پنجمی‌اش را که از زن دیگرش است از او هیچ اسمی برده نشده نه در بین دختران از ارث محروم شده و نه در بین پسران صاحب حقّ شده آیا این پسر پنجمی از پدر ارث می‌برد یا خیر؟
پاسخ:
اگر واقعادر زمان حیات، پدر تمام اموال را به پسران چهارگانه هبه نموده باشد و قبض و اقباض هم شده باشد و چیزی از اموال باقی نمانده باشد عملادختران و یک پسر چیزی نمی‌برند ولی اگر وصیّت کرده باشد و نه هبه، وصیّت در حدّ ثلث اموال نافذ است و بیش از ثلث را تمام ورثه ارث می‌برند و یا اگر بعد از هبه پدر مالی به دست آورده باشد، تمام ورثه ارث می‌برند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی میخواهد با دختر کسی ازدواج کند شیربهای آن را هر چه قرار گذاشته باشند پرداخت می‌کند و آن دختر را در خانهاش میآورد و بعد از آن پدر دختر یا اقارب دیگری که دارد بنام احوالپرسی میآیند و کادو میآورند و چند وقت بعد پدر، دختر را به خانه خود می‌برد و وقتی که به خانه شوهر برمیگردد پدر دختر چیزهایی از قبیل گاو و گوسفند برای دختر میدهد چنین کاری در بین مردم افغانستان رسم است آیا آن چیزهایی را که پدر دختر داده و آنچه را که چند وقت بعد به خانه خودش برده مال زن میشود یا مال هر دو؟
- شخصی زمین خود را برای اولادش هبه می‌کند و اولادش در مسافرت است و حاضر نیست تا هبه را قبول کند، تا وقتی از مسافرت بر میگردد پدر که واهب بوده است فوت می‌کند آیا این هبه صحیح میشود یا خیر؟
- چند برادر در یک خانه زندگی میکنند مال و ملکشان مشاع می‌باشد یکی از برادران در زمین مشاع درختی غرس می‌کند و پسر در زمین پدر بدون اجازه یا با اجازه پدر درخت غرس می‌کند، یا زارع و دهقان و یا کارگر و یا خادم کسی در زمین صاحب زمین درخت مینشاند آیا شرعاآن درختان مال کدام یک از آنها می‌باشد؟
- پسر بچّهای به امر پدر خود گاوی را برای چراندن از منزل خارج می‌کند، در بین راه گاو مذکور گوساله شخصی را شاخ میزند و گوساله میمیرد آیا صاحب گاو ضامن است یا خود پسر بچّه؟
- شخصی با زنی ازدواج می‌کند که آن زن دو فرزند از شوهر قبلی دارد حال این دو فرزند یکی پسر و دیگری دختر است و این پسر زن دارد این زن با این شخص محرم است یا خیر همچنین این دختر ازدواج کرده و دختر دارد آیا این دختر با این شخص محرم است یا خیر؟
- دو برادر و یک خواهر چند قطعه زمین آبی و غیره مشترک دارند و خود هر حصه خود را برای یکی از برادران خود هبه کرده و برادر دیگرش فوت شده سه تا پسر باقیمانده و از برادری که در قید حیات می‌باشد پنج تا پسر است، در بالای زمین دیمی مشترک کمی آثار آب پیدا میشود و پسران برادر متوفی در خارج از کشور افغانستان بوده و پنج تا برادر که خواهر حصه خود را برای پدر آنها هدیه نموده آن نی آب را حفر کرده آب زیاد بیرون آورده و زمین دیمی که در زیر آن آب حفر شده قرار گرفته مورد استفاده فراوان می‌باشد و برادران حافر چشمه برای پسران عموی خود که غایب بوده حقّ قائل نیستند آیا برادران غایب از این آب و زمین احیاء شده حقّ دارند یا خیر؟
- شخصی دارای دو فرزند پسر و دو فرزند دختر است این فرد دو فرزند خود را بنامهای زید و هند در سنّ 6 ماهگی به علّت فوت همسرش به تهران برد و به مراکز مخصوص سپرد و دیگر هیچ خبری از آنها ندارد حال این مرد وصیّت کرده که من تمام مخارج عروسی دختر دیگرم را میدهم و در مقابل او از من ارث نبرد و این دختر هم قبول می‌کند و وصیّت نامه پدر خود را امضاء می‌کند بعد از مدّتی فرزند مذکّر او هم فوت می‌کند و بعدادختر به این وصیّت نامه اعتراض می‌کند حال سئوال این است که ارث این مرد چگونه تقسیم میشود و آیا آن دو فرزند نامعلوم هم فی الواقع ارث می‌برند یا خیر؟
- پدری فوت می‌کند که چهار فرزند اعمّ از سه پسر که هر سه صغیرند و یک دختر دارد و زن متوفّی هم ارثبر اوست منزل مسکونیای دارد که بعد از چند سال بوسیله برادران تخریب میشود و برادران و مادر جهت ساختمان منزل کمکهای متفاوتی میکنند و مقداری هم پدر پول نقد دارد که توسط قیّم شرعی و قانونی بچّهها خرج جهیزیّه خواهر میگردد و حال آن که پسرها در آن زمان صغیر بودهاند بفرمائید وضعیت ارث و نحوه مالکیّت ساختمان جدید البناء چگونه است؟
- شخصی میخواهد دختر کسی را نامزد کند یک مقدار اجناس میفرستند از قبیل غلّه، برنج، چای، شکر، مال بذر جهت کاشت و رخت و بعضی از اجناس در مراسم مهمانی طرفین مصرف میشود و بعضی از اجناس و پول و رخت و بذر جهت کاشت و غیره برای پدر دختر باقی میماند پس یکی از دختر یا پسر فوت می‌کند و یا سازگاری نمیکنند و ازدواج صورت نمیگیرد و زوجین جدا میشوند آیا این اجناس چه مصرف شده و چه مصرف نشده در پس دادن و ندادن چه حکمی دارد؟
- به کدامیک از صور زیر خمس تعلّق میگیرد: الف - شخصی زمینی خریده و اصلاحساب سال ندارد و یا حساب دارد ولی نمیداند پولی که بابت زمین داده، خمس به او تعلّق گرفته یا خیر؟ ب - زمینی که آباد کرده و حساب سال ندارد و یا اگر دارد مثل بند الف؟ ج - زمینی که زمان اصلاحات اراضی به افراد دادهاند، با توضیحات بند الف و ب؟ د - زمینی که به ارث رسیده، از پدر و مادری که خمس آن را ندادهاند، با احتمالات بند الف؟ م - زمینی که هبه شده و نمیداند، واهب خمس آن را داده یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] پدری از دنیا میرود و دو پسر بجای میگذارد. قبل از تقسیم ارث یکی از دو پسر نیز میمیرند و این پسری که مرده، دارای یک فرزند پسر و یک دختر می‌باشد. سهم ارث آن دختر و پسر از ارث پدر بزگشان چقدر خواهد بود؟ آیا یک سهم عموی آنها می‌برد و یک سهم به مجموع آن پسر و دختر میرسد یا این که یک سهم عمو می‌برد و یک سهم پسرمیبرد و یک نیم سهم دختر؟
- [آیت الله مظاهری] آیا پدر و مادری که چند پسر و دختر دارند، می توانند بدون جهت در زمان حیات خود برخی از فرزندان را از ارث محروم کنند؟ یا مثلاً سهم دختر و پسر را بی دلیل مساوی قرار دهند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در بعضی مناطق مرسوم است که پدر زمینهای خود را بین پسرانش تقسیم می‌کند و هر یکی از پسران حصه خود را تصرف می‌کند و از طرفی پدر هیچ گونه اظهاری نسبت به تملیک و یا هبه و ی اباحه در تصرف نمیکند، آی این تقسیم موجب ملکیت است؟ یا آنکه زمین در ملک پدر باقی است؟ و اباحه در تصرف است؟
- [آیت الله خامنه ای] بر فرض جواز باروری مصنوعی زن با اسپرم غیر شوهر، پدر بچه کیست؟ شوهر یا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقی شود و فرزند نیز دختر باشد، آیا شوهر زن به این دختر محرم است؟ در صورتی که پسر باشد آیا زن به این پسر محرم است؟
- [سایر] خانواده ما دارای 3 پسر و 2 دختر است. پدر دارای یک قطعه زمین بود که در زمان حیاتش به سه قسمت تقسیم شده بود و با رضایت خودش دو قسمت از آن سه قسمت توسط دو نفر از پسران ایشان ساخته شد و در آن زندگی میکردند.ترتیب انتقال قانونی سند و انتقال مالکیت در زمان خود پدر آغاز شد و تا مراحل تفکیک سند پیش رفت ولی به خاطر پرداخت مالیات ها و عوارض شهرداری و زیاد بودن مبالغ برای خانواده ها ، کارهای قانونی سند زدن در همان زمان حیات پدر متوقف ماند.منظور این است که پدر آن دو قطعه زمین ساخته شده را با رضایت خودش و در زمان حیاتش به دو پسر داده است.میخواهم بدانم که آیا در تقسیم میراث متوفی قیمت هر سه قطعه زمین باید محاسبه شود یا فقط همان یک قسمت باقیمانده باید طبق شرع بین دختران و پسران تقسیم شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] همانگونه که در آیه ده سوره مبارکه نساء آمده است چرا اولاً پسر دو برابر دختر ارث می‌برد؟ سؤال2: دیگر آنکه در آیه 33 سوره نساء آمده است (الرجال قوامون علی النساء) سؤال این است چرا باید مرد سرپرست زن باشد؟ و به بیان دیگر چرا بین پسر و دختر تفاوت وجود دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] سؤال 1: همان گونه که در آیه ده سورهی مبارکهی نساء آمده است چرا اولاً پسر دو برابر دختر ارث می‌برد؟ سؤال 2: دیگر آنکه در آیه 33 سورهی نساء آمده است ﴿الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساء ﴾ سؤال اینست چرا باید مرد سرپرست زن باشد؟ و به بیان دیگر چرا بین پسر و دختر تفاوت وجود دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] همانگونه که در آیه ده سوره مبارکه نساء آمده است چرا اولاً پسر دو برابر دختر ارث می‌برد؟ سؤال2: دیگر آنکه در آیه 33 سوره نساء آمده است .الرجال قوامون علی النساء. سؤال این است چرا باید مرد سرپرست زن باشد؟ و به بیان دیگر چرا بین پسر و دختر تفاوت وجود دارد؟
- [آیت الله بروجردی] زنی مسمّی به مریم با پسرش اسماعیل نام و دخترش زرّین تاج نام در یک خانه بودهاند و سیل آنها را برده و وارث مریم مزبوره دو پسر و دو دختر و یک شوهر است که حیات دارند و وارث زرّین تاج مزبوره پدر و شوهرش می‌باشد که حیات دارند، متمنّیست بیان فرمایید طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی همه اموال منقول و غیر منقول خود را برای پسرش وصیّت کرده و با این کار شش دختر خود را از ارث محروم نموده است، آیا این وصیّت نافذ است؟ و در صورتی که نافذ نباشد، چگونه آن اموال بین شش دختر و یک پسر تقسیم می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت اولاد نداشته باشد ، نوه پسری او اگر چه دختر باشد ، سهم پسر میّت را می‌برد ، و نوه دختری او اگر چه پسر باشد ، سهم دختر میّت را می‌برد ، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود ، و یک دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت میکنند : یک قسمت را به پسرِ دختر ، و دو قسمت را به دخترِ پسر می‌دهند . و در ارث بردن نوهها ، نبودن پدر و مادر شرط نیست . ارث دسته دوم
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر همراه طبقه اوّل، شوهر یا زن وجود داشته باشد و در طبقه اوّل وارث قرابتبر وجود داشته باشد، تقسیم ارث روشن است: نخست شوهر و زن و وارث فرضبر دیگر (اگر وجود داشته باشد) ارث خود را می‌برد و باقی مانده به وارث قرابتبر میرسد، بنابراین اگر وارث شوهر و پسر باشد، شوهر 14 و بقیّه به پسر میرسد و اگر شوهر و پدر و مادر و پسر و دختر باشد، شوهر 14 و هر یک از پدر و مادر 16 و 512 باقی مانده را پسر و دختر برده و پسر دو برابر دختر می‌برد، در نتیجه سهام نهایی بدین گونه خواهد بود: شوهر 936، پدر و مادر هر یک636، پسر 1036 و دختر 536.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت فقط یک نفر از طبقه اوّل باشد، مثلاً (پدر) یا (مادر) یا (یک پسر) یا (یک دختر) باشد، همه مالِ میّت به او میرسد و اگر (چند پسر) یا (چند دختر) باشند، همه مال به طور مساوی بین آنان قسمت میشود و اگر (یک پسر و یک دختر) باشد، مال را سه قسمت میکنند، دو قسمت را پسر و یک قسمت را دختر می‌برد و اگر (چند پسر و چند دختر) باشند، مال را به گونهای قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ارث ببرد؛ مثلاً اگر شش هزار تومان به ارث مانده باشد و میّت پنج پسر و دو دختر داشته باشد، به هر دختر پانصد تومان و به هر پسر هزار تومان میرسد.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، برای بچهای که در شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می‌برد، سهم دو پسر را کنار میگذارند، ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلاً احتمال بدهند که زن سه بچّه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمد، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم میکنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، برای بچهای که در شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می‌برد، اگر احتمال بدهند دو بچه است، سهم دو پسر را کنار میگذارند، و اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمد، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم میکنند.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، در صورتی که میّت بچّهای داشته باشد که در شکم مادر باشد و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشند، برای بچّهای که در شکم است و اگر زنده به دنیا بیاید ارث می‌برد، سهم دو پسر را کنار میگذارند، ولی اگر احتمال بدهند که بیشتر باشد، مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچّه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمد، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم میکنند.
- [آیت الله بهجت] هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند در صورتی که میت بچهای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد، برای بچهای که در شکم است، که اگر زنده بهدنیا بیاید ارث می‌برد، بنابر احتیاط واجب سهم دو پسر را کنار میگذارند، البته سهم کسانی که میت چه اولادی داشته باشد یا نه در هر صورت از میت ارث می‌برند، مانند کمترین سهم زن، باید از اول داده شود، و همچنین کمترین سهم پدر و مادر را نیز باید به آنها بدهند. و اگر احتمال بدهند بیشتر است مثلاً احتمال بدهند که زن سه قلو حامله باشد، سهم سه پسر را کنار میگذارند، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر بهدنیا آمد، ورثه، زیادی آن را بین خودشان تقسیم میکنند. و برای کنار گذاشتن سهم بچه، انعقاد نطفه و وجود حمل در وقت مردن آن میت کافی است و دمیده شدن روح در آن حمل شرط نیست، ولی زنده بهدنیا آمدن شرط است، پس اگر زنده به دنیا آمد و در همان ساعت مرد باز هم ارث می‌برد و دیگران هم از او ارث می‌برند.
- [امام خمینی] هرگاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، در صورتی که میت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است، و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد، برای بچه ای که در شکم است، که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می برد، سهم دو پسر را کنار می گذارند. ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلا احتمال بدهند که زن سه بچه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار می گذارند. و چنانچه مثلا یک پسر یا یک دختر به دنیا آمد، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند ، در صورتی که میّت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقة او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد ، برای بچه ای که شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می برد ؛ سهم دو پسر را کنار می گذارند ، ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است ؛ مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچّه حامله باشد ، سهم سه پسر را کنار می گذارند ، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده ؛ زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند .
- [آیت الله سبحانی] هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند، در صورتی که میت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است، و در طبقه او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد. برای بچه ای که در شکم است، که اگر زنده به دنیا بیاید، ارث می برد. سهم دو پسر را کنار می گذارند. ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است، مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچه حامله باشد، سهم سه پسر را کنار می گذارند. و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده; زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند.