فرار
فرار به معنی گریختن است.
اگر قاضی به علم خود، حکم به رجم نماید، در صورت فرار مجرم از حفره آیا می‌توان او را مجدّدابه حفره برگرداند؟
ظاهراعلم، ملحق به حکم بیّنه است نه اقرار، پس مجرم جهت اجرای حکم باید برگردانده شود و همچنین بر فرض عدم الحاق، باز همین حکم را دارد.
ظاهراعلم، ملحق به حکم بیّنه است نه اقرار، پس مجرم جهت اجرای حکم باید برگردانده شود و همچنین بر فرض عدم الحاق، باز همین حکم را دارد.
عنوان سوال:
اگر قاضی به علم خود، حکم به رجم نماید، در صورت فرار مجرم از حفره آیا می‌توان او را مجدّدابه حفره برگرداند؟
پاسخ:
ظاهراعلم، ملحق به حکم بیّنه است نه اقرار، پس مجرم جهت اجرای حکم باید برگردانده شود و همچنین بر فرض عدم الحاق، باز همین حکم را دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- با عنایت به اینکه در صورت ثبوت جرم مستوجب رجم با اقرار، اگر هنگام اجرای مجازات رجم، مجرم از حفره فرار کند نباید برگردانده شود بفرمائید: الف - آیا در این حکم بین موردی که پس از آغاز رجم هنوزسنگی به وی اصابت نکرده با موردی که سنگ به وی اصابت کرده تفاوتی وجود دارد؟ ب - اگر مجرم پس از قرار داده شدن در حفره و قبل از پرتاب سنگ فرار کند آیامشمول حکم فوق خواهد بود؟
- با توجّه به این که در زنای محصنه هنگام اثبات جرم با بیّنه، در صورت فرار مجرم از حفره، می‌توان وی را برگرداند و حکم را اجراء نمود ولی در صورت اقرار این کار را نمیتوان انجام داد، آیا حکم رجم را می‌توان به انواع دیگری از قتل تبدیل نمود یا خیر؟ و آیا حکم فرار را می‌توان به انواع دیگر اجراء حدود توسعه داد؟
- در صورتی که پس از اجرای مجازات رجم به زعم اینکه مجرم به قتل رسیده جسد وی به سردخانه منتقل شود ولی بر حسب اتّفاق علائم حیاتی در او مشاهده شود وپس از معالجه سلامت خود را باز یابد بفرمائید : الف - آیا صرف صدق عنوان رجم و لو به قتل محکوم نیانجامد کفایت میکند (تا درنتیجه نیازی به اجرای مجدّد حکم نباشد) یا چون قتل از طریق رجم موضوعیّت دارد باید مجدّداحکم رجم را در مورد وی به مرحله اجرا گذاشت؟ ب - در فرض دوّم آیا مجرم می‌تواند دیه جراحات وارده در اثر اجرای حکم در مرتبه اوّل را مطالبه نماید؟ ج - در صورت مثبت بودن پاسخ پرداخت دیه به عهده کیست؟
- نظر مبارک را پیرامون علم قاضی از نظر الحاق به اقرار یا بیّنه بیان بفرمائید و اگر علم قاضی طریق سوّمی می‌باشد حکم عفو چگونه است؟
- آیا اگر اقرار سابق مدّعی علیه با علم قاضی ثابت شود چنین اقراری برای قاضی حجّت است و می‌تواند بر طبق آن حکم صادر کند یا خیر؟
- اگر اماره قضایی یا قرائن مفید علم بر وقوع اقرار از مدّعی علیه در زمان سابق وجود داشته باشد آیا می‌توان چنین اقراری را ثابت شده دانست و آیا در صورت اثبات می‌توان احکام شرعی و قانونی را بر اقرار سابق مترتّب کرد یا نه یعنی آیا چنین اقراری نزد قاضی حجّت است یا نه چرا؟
- مواقعی اتّفاق میافتد که مجرم زن است و مأمور زن هم نیست و اگر او را دستگیر نکنند ممکن است فرار کند آیا مأمور مرد می‌تواند آن را دستگیر نماید؟
- اگر کسی از نفس شخصی دیگر کفالت نمود و متّهم فرار کرد آیا کفیل را می‌توان زندان نمود یا خیر؟
- آیا بیّنه نیز موجب علم عادی یا اطمینان برای شنونده یا قاضی هست یا آنکه موجب ظنّ و گمان است؟
- در صورت استنکاف از پرداخت دیه آیا عاقله را می‌توان حبس کرد؟ آیا دیه دین است یا مجازات؟ آیا عاقله را بعنوان متّهم می‌توان دستگیر و قرار برای او صادر کرد تا از فرار او جلوگیری شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] حکم رجوع یا عدم رجوع مرجوم فرار کننده از حفره، در صورتی که منشأ حکم رجم، علم قاضی باشد چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به اینکه در زنای محصنه هنگام اثبات جرم با بیّنه، در صورت فرار مجرم از حفره می توان وی را برگرداند و حکم را اجرا کرد ولی در صورت اقرار، این کار را نمی توان انجام داد. بفرمائید: آیا حکم رجم را می توان به انواع دیگری از قتل تبدیل کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] با توجه به مسائل جاری و مبتلا به در مورد رجم آیا در موارد زیر زانی مستوجب و مستحق رجم می‌باشد؟الف: وقتی به قصد فرار از شرط احصان به مسافرت رفته و مرتکب زنا شده است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا قاضی مجاز است با اخذ رضایت از مجرمِ محکوم به مرگ، با برداشتن عضو وی در اتاق جراحی و سپس قطع اکسیژن به زندگی وی خاتمه دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: آیا قاضی می‌تواند در مقام قضاوت به علم خود عمل کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه قاضی به استناد علم خود حکم کند، آیا این حکم که بر مبنای علم قاضی صادر شده قابل تجدید نظر است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا صرف علم قاضی برای اثبات جرم، کافی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً در مورد علم قاضی به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) آیا قاضی می تواند در مقام قضاوت به علم خود عمل کند؟ ب) در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا علم قاضی در تمام موارد حجّت است؟ (دعاوی جزایی، مدنی، حقّ الله، حقّ الناس، جرایم جنسی و غیر جنسی). ج) آیا منظور از قاضی، قاضی مجتهد است، یا قضات مأذون غیر مجتهد را نیز شامل می شود؟ د) آیا بین حصول علم قاضی، قبل از تصدّی امر قضا، و بعد از آن از نظر حجیّت، تفاوتی وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] در چه مواردی علم قاضی حجت است؟ و آیا راه ها و مبادی علم او در نتیجه موضوعیت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زانی پس از اقرار انکار کند و قاضی علم داشته باشد که وی در انکارش کاذب است، آیا قاضی می تواند بر اساس علم خود، برای اجرای حد اقدام نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. دوّم: یک نفر عالم ثقه که می‌تواند مجتهد و اعلم را تشخیص دهد مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کند. سوّم: عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد و اعلم بودن کسی را تصدیق کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد می تواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند، ولی باید برگرداندن نیت به نماز قضا ممکن باشد مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است، در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد، ولی اگر با علم و تذکر به قضا شروع به ادا کرده باشد عدول محل تأمل است و احوط ترک آن است. 1. ظهر شرعی در بعض از مواقع چند دقیقه پیش از ساعت دوازده وگاهی چند دقیقه بعد از ساعت دوازده است. 2. بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی، آخر وقت نماز مغرب و عشا است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مشغول تحصیل علم است و خرج تحصیل خود را ندارد ولی چنانچه تحصیل نکند، می‌تواند برای تأمین معاش خود کسب کند، اگر تحصیل او منفعت عمومی برای مسلمین داشته باشد، می‌توان از سهم سبیل اللّه به وی زکات داد.
- [آیت الله بروجردی] (مجتهد) و (اعلم) را از سه راه می‌توان شناخت:اوّل:آن که خود انسان یقین کند، مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.دوم:آن که دو نفر عادل که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند، مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط آن که دو نفر عالم عادل دیگر با گفتهی آنان مخالفت ننمایند.سوم:آن که عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفتهی آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد بودن یا اعلم بودنِ کسی را تصدیق کنند.
- [آیت الله اردبیلی] مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: خود انسان اطمینان کند، مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را تشخیص دهد و یا از خبر دادن شخص مورد اعتماد و آگاهی، به اعلم بودن او اطمینان یابد. دوم:دو نفر عالم عادل که میتوانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط آن که دو نفر عالم عادل دیگر با گفته آنان مخالفت ننمایند. سوم: عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند .
- [آیت الله بهجت] اگر امانتگذار مالی را از امانتگیرنده غصب کرده، امانتگیرنده می‌تواند از مال امانت به همان مقدار بهعنوان تَقاصّ بردارد و پس ندهد، و اگر امانتگذار مال شخص دیگری را غصب کرده و آن را امانت گذاشته، پس بر امین واجب است آن مال را به غاصب پس ندهد، بلکه در صورت امکان باید از رسیدن آن به دست غاصب جلوگیری نماید، و اگر غاصب بمیرد و ورثه او امانت را مطالبه کنند، واجب است امین منکر وجود امانت شود، ولی در صورت علم به غصبی بودن جایز نیست آن را بهعنوان امانت قبول کند، مگر آنکه اطمینان داشته باشد که می‌تواند به مالک اصلی برگرداند.
- [آیت الله خوئی] مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: (اول): آن که خود انسان یقین کند، مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. (دوّم): آن که دو نفر عالم عادل، که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند. مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط آن که دو نفر عالم و عادل دیگر با گفتة آنان مخالفت ننمایند و ظاهر این است که اجتهاد یا اعلمیت کسی به گفته یک نفر مورد وثوق باشد نیز ثابت میشود. (سوّم): آن که عدهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند، و از گفت آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند.
- [آیت الله سیستانی] مجتهد و أعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: آنکه خود انسان یقین کند، مثل آنکه از اهل علم باشد، و بتواند مجتهد و أعلم را بشناسد. دوّم: آنکه دو نفر عالم و عادل که میتوانند مجتهد و أعلم را تشخیص دهند، مجتهد بودن یا أعلم بودن کسی را تصدیق کنند، بهشرط آنکه دو نفر عالم و عادل دیگر با گفته آنان مخالفت ننمایند. بلکه اجتهاد یا أعلمیت کسی به گفته یک نفر از اهل خبره و اطلاع که مورد وثوق انسان باشد نیز ثابت میشود. سوّم: آنکه انسان از راههای عقلائی به اجتهاد یا أعلمیت فردی اطمینان پیدا کند، مثل آنکه عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و أعلم را تشخیص دهند، و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد بودن یا أعلم بودن کسی را تصدیق کنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری بگرداند که بیشتر از طرف راست یا چپ از قبله منحرف گردد نمازش باطل میشود، ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگردانده - عمداً باشد یا اشتباهاً - نمازش باطل نمیشود و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است ولی بیشتر از طرف راست و چپ قبله منحرف نشده باشد، نمازش در این صورت چنانچه رو گرداندن عمدی باشد باطل است و اگر سهوی باشد نمازش صحیح است. ششم: (کلام عمدی) از مبطلات نماز آن است که عمداً لفظی بگوید که دو حرف یا بیشتر باشد؛ اگر چه معنی هم نداشته باشد، ولی اگر سهواً بگوید نماز باطل نمیشود.
- [آیت الله بهجت] معامله چیزی که وقف شده باطل است، ولی اگر معلوم شود وقف باطل بوده مثل آنکه واقف بالغ نبوده، یا در نفروختن آن مفسده بزرگتری چون قتل نفس و هتک عِرض باشد، یا معلوم باشد که واقف محل خاصّی در نظر نداشته مثل زمینی که برای حمام ده وقف کرده باشد، در این صور فروختن جایز است. اما در صورت اول، خود واقف یا وارث او می‌تواند آن را برای خود بفروشد، و در صورت دوم، موقوفه فروخته میشود و تبدیل به چیزی که به نظر واقف نزدیکتر است میشود، و در صورت سوم، به مثل آن تبدیل میگردد؛ مثلاً در جای دیگر همان ده حمام ساخته میشود. و همچنین وقفی که در آن اختلاف شده بهطوریکه علم یا اطمینان به خرابی وقف پیدا شود، بنابر اظهر می‌توان آن را فروخت.