کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگر فردی هر روز صبح مقداری پول بعنوان صدقه کنار بگذارد، بعد از یکسال می‌خواهد آن را بعنوان کفّاره روزه بدهد جایز است یا خیر؟
اگر از اوّل به این صورت برای کفّاره نیّت کند، اشکال ندارد و الاّ از کفّاره کفایت نمی‌کند.
اگر از اوّل به این صورت برای کفّاره نیّت کند، اشکال ندارد و الاّ از کفّاره کفایت نمی‌کند.
عنوان سوال:
اگر فردی هر روز صبح مقداری پول بعنوان صدقه کنار بگذارد، بعد از یکسال می‌خواهد آن را بعنوان کفّاره روزه بدهد جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی، کتابی را به مبلغ چهارصد تومان خریداری کرد، بعد از یکسال آن را به مبلغ هزار و پانصد تومان فروخت آیا باید خمس بدهد؟
- شخصی حساب سال دارد، در بین سال زمینی خرید و در آن خانه مسکونی ساخت، پس از ده سال می‌خواهد بفروشد پنج میلیون تومان، آیا باید بعد از فروش، خمس را بدهد یا این که یکسال پس از فروش چنانچه پول بماند و سال بگذرد؟
- فردی بوسیله پول پس انداز شده خودش که خمس آن را داده و مقداری از پول کمکی پدر زمینی را خریداری نموده، آیا این زمین خمس دارد؟
- اگر کسی برای این که خانهای را به مبلغ کمتری اجاره کند مقداری پول پیش به صاحب خانه بدهد به عنوان رهن مرسوم، آیا این عمل جایز است یا خیر؟
- فردی به گمان این که بلوغ پسرها، در سنّ پانزده سال شمسی است، ماه مبارک رمضان را روزه نگرفته، سپس معلوم شده پانزده سال قمری او تمام شده آیا بر او کفّاره لازم است؟
- شخصی وصیّت کرده که مقداری نماز و روزه بدهکار است حال پول اینها را از اصل مال باید بردارند یا از ثلث مال؟
- اگر شخصی مقداری پول را به دیگری داده که با آن کار کند به شرط آنکه ماهیانه مبلغی به عنوان سود کارکرد به او بدهد آیا ربا است؟
- کسی که اصلاحساب سال ندارد و میداند به اموال او خمس تعلّق گرفته است و الان می‌خواهد غسل کند و پول حمّامی را بدهد ولی یقین ندارد که به این پول پرداختی، خمس تعلّق گرفته است، غسل او چه صورتی دارد؟
- شخصی مبلغ 100 هزار تومان به یک نفر کاسب میدهد و شرط می‌کند که هر ماه 5 هزار تومان بدهد آیا گرفتن پول مذکور جایز است؟
- فردی که حساب سال دارد، مبلغی از پس انداز خود را قبل از رسیدن سال، به عنوان امانت نزد کسی گذاشت و لکن بعد از مدتی که به آن نیاز داشت نتوانست از فرد امانتدار، پول خود را بگیرد تا این که بعد از گذشت سر سال به پول خود رسید، آیا باید خمس آن را بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روزه ماه مبارک رمضان را بدون عذر شرعی باطل کند، اگر بخواهد بعنوان کفّاره شصت فقیر را اطعام کند، آیا می تواند قیمت آن را حساب کرده و پول آن را به فقیر بدهد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که می‌خواهد کفاره عمدی روزه را بدهد و نمیتواند به 60 نفر یکجا طعام بدهد،آیا میتواند به یک خانواده شش نفری،ده مرتبه طعام بدهد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که کفاره روزه و قضای آن را بر عهده دارد و می‌خواهد به صورت نقدی کفاره خود را پرداخت کند، آیا باید اول روزه قضا را بگیرد و بعد کفاره بدهد یا فرقی نمی‌کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی مقداری مال یا پول به عنوان تجارت به فردی بدهد و قرار بگذارد ماهیانه برای هر یک میلیون، پنجاه هزار تومان سود بگیرد، آیا این قرارداد به عنوان مضاربه صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] فردی حدود 10 سال کفاره بدهکار است، آیا می تواند کفاره هر روز از روزه که باید به شصت فقیر بدهد را به یک فقیر بدهد یا باید بین شصت نفر جدا جدا کفاره را تقسیم نماید؟
- [آیت الله بهجت] فردی 26 روز پیاپی روزه کفّاره گرفته و در روز بیست و هفتم، پس از اذان صبح می فهمد که در حالت جنابت و احتلام داخل صبح شده است. حکم قضیه چیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی مقداری کفّاره روزه بدهکار است، آیا میتواند مبلغ کفاره را بر اساس پول گندم محاسبه کند و با آن پول، مرغ، گوشت و یا خوراکی دیگری که فقیر به آن نیاز دارد بخرد و به فقیر بپردازد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] دختری که نمی¬دانسته معیار سن تکلیف 9سال قمریست -نه شمسی- وبه همین دلیل یکسال روزه نگرفته -درحالی که می توانسته روزه بگیرد- فقط قضا بر او واجب است یا کفاره هم باید بدهد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زن می تواند از پول خودش صدقه بدهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی به سبب برخی از مشکلات تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند آیا روزه گرفتن در آن روز برای او جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که می‌خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- کسی که می‌خواهد دو ماه کفّاره روزه رمضان رابگیرد، باید سیویک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیّه آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.
- اگر در روزه رمضان عمداً قی کند باید روزه را قضا کند و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم بدهد و اگر در شب جنب شود و به تفصیلی که در )مسأله 1646) گفته شد بیدار شود ودوباره بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، باید قضایآن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط مستحبّ کفّاره هم بدهد ولی اگر کار دیگریکه روزه را باطل می‌کند، عمداً انجام دهد در صورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل می‌کند، قضا وکفّاره بر او واجب می‌شود ولی کفّاره در اماله و دروغ به خدا و رسول بنابر احتیاط است.
- کسی که می‌خواهد دو ماه کفّاره روزه رمضان را بگیرد، نباید موقعی شروع کند که در بین سی ویک روز، روزی باشد که مانند عید قربان، روزه آنحراماستاگر بداند وامّا اگر نداند وغافلبوده ضرر ندارد.
- اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند یعنی کفّاره مخالفت عهد مانند کفّاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان است.
- اگر پیش از دادن زکاْ از انگور وخرما وگندمی که زکاْ آنها واجب شده خود وعیالش بیش از متعارف بخورند، یا مثلاً به فقیر بدهد نه بعنوان زکاْ، باید زکاْ مقداری را که مصرف کرده بدهد.
- اگر نذر کند روزه بگیرد ولی وقت ومقدار آن را معیّن نکند، چنانچه یک روز روزه بگیرد کافی است و اگر نذر کند نماز بخواند ومقدار وخصوصیّات آن را معیّن نکند، اگر یک نماز دو رکعتی بخواند کفایت می‌کند و اگر نذر کند صدقه بدهد وجنس ومقدار آن را معیّن نکند، اگر چیزی بدهد که بگویند صدقه داده، به نذر عمل کرده است و اگر نذر کند کاری برای خدا بجا آورد، در صورتی که یک نماز بخواند یا یک روزه بگیرد، یا چیزی صدقه بدهد، نذر خود را انجام داده است.
- کسی که وظیفه او روزه گرفتن در مسافرت است مانند مکاری و کسانی که سفر شغل آنان می‌باشد اگر پس از طلوع صبح ونیّت روزه با هواپیما به محلّ دیگری مسافرت بکند که در آنجا صبح نشده باشد آیا خوردن و آشامیدن و بجا آوردن سایر مفطرات بر او جائز است یا نه؟ ظاهر آن است که جائز باشد بلکه شبههای در جائز بودن آن نیست چون او در محلّی وارد شده است که آنجا شب است وشب روزه گرفتن جائز نیست.
- اگر نذر کند عملی را انجام دهد، باید همانطور که نذر کرده بجا آورد پس اگر نذر کند که روز اوّل ماه صدقه بدهد، یا روزه بگیرد یا نماز اوّل ماه بخواند چنانچه قبل از آن روز یا بعد از آن بجا آورد کفایت نمی‌کند و نیز اگر نذر کند که وقتی مریض او خوب شد صدقه بدهد، چنانچه پیش از آن که خوب شود صدقه را بدهد کافی نیست.
- اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیتواند کفاره مذکور را بدهد، بهتر آن است که صدقهای به فقیر بدهد و اگر نمیتواند صدقه بدهد، استغفار کند و هر وقت توانست کفاره بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، کفاره آن مانند کفاره افطار روزه ماه رمضان است؛ پس باید به مقداری که در مسأله پیش گفته شد کفّاره بدهد.
- [امام خمینی] کسی که نمی تواند کفاره بدهد، بهتر آن است که صدقه ای به فقیر بدهد. و اگر نمی تواند، بنابر احتیاط واجب باید استغفار کند، و هر وقت توانست باید کفاره بدهد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که نمی تواند کفاره بدهد بهتر آن است که صدقه ای به فقیر بدهد و اگر نمی تواند بنا بر احتیاط واجب باید استغفار کند و هر وقت توانست باید کفاره را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نمی تواند کفاره بدهد بنابراحتیاط باید به اندازه سیرشدن یک فقیر گرسنه صدقه بدهد و اگر نمی تواند استغفار کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نمی تواند کفاره بدهد احتیاط مستحب ان است که به یک فقیر صدقه بدهد و اگر نتوانست استغفار کند
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نمی تواند کفاره بدهد بهتر آن است که صدقه ای بدهد و اگر نمی تواند، باید از گناه خود استغفار کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است، جماع کند، اگر زن بر عمل راضی باشد، هر کدام باید کفاره بدهد و اگر مجبور کرده باشد، کفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که می‌خواهد در غیر ماه رمضان روزه بگیرد هرگاه تا اذان صبح جنب بماند گرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است، ولی اگر روزه معیّنی می‌خواهد بگیرد و یا وقت قضای روزه ماه رمضان تنگ باشد اگر از روی عمد نباشد باید آن روز را روزه بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که کفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و چنان چه اینها برایش ممکن نباشد هر مقدار می تواند صدقه به فقرا بدهد و استغفار کند و اگر از دادن صدقه هم عاجز باشد اکتفا به استغفار نماید اگر چه مثلاً یک مرتبه بگوید "اَسْتَغْفِرُ الله" و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفاره را بدهد.