کسی که در ماه رمضان مسافرت میکند، می‌تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
تا به حدّ ترخّص نرسیده، نباید افطار کند.
تا به حدّ ترخّص نرسیده، نباید افطار کند.
عنوان سوال:
کسی که در ماه رمضان مسافرت میکند، می‌تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که در ماه رمضان مسافرت میکند، می‌تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
- کسی که در ماه رمضان مسافرت می کند می تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
- مسافر در ماه رمضان باید از چهار فرسخ بگذرد یا از حدّ ترخّص که روزه خود را افطار نماید؟
- شخصی در ماه رمضان ، قبل از ظهر برای مسافرت از خانه خارج شود و پس از گذشتن از حدّ ترخّص افطار می نماید، ولی قبل از رسیدن به حدّ مسافت از مسافرت منصرف و قبل از ظهر به منزل بر می گردد، آیا امساک بقیّة روز واجب است یا خیر؟
- آیا انسان می‌تواند در ماه مبارک رمضان برای فرار از روزه عمداً مسافرت کند؟
- آیا انسان می‌تواند در ماه مبارک رمضان برای فرار از روزه عمداً مسافرت کند؟
- اگر یوم الشک بین آخر شعبان و اول رمضان را به نیّت شعبان روزه گرفت، سپس نیّت افطار کرد و قبل از ظهر یا قبل از افطار معلوم شد که رمضان بوده، در این صورت اگر نیّت رمضان کند روزه اش صحیح است؟ وظیفه چیست؟
- اگر یوم الشک بین آخر شعبان و اول رمضان را به نیّت شعبان روزه گرفت، سپس نیّت افطار کرد و قبل از ظهر یا قبل از افطار معلوم شد که رمضان بوده است؛ در این صورت، اگر نیّت رمضان کند روزه‌اش صحیح است؟
- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان به مسافرت برود و قصد ده روز نماید، در بین این ده روز آیا می تواند در بلاد کبیره بیش از 4 فرسخ از منزل خود دور شود؟
- آیا انسان می تواند در ماه مبارک رمضان برای فرار از روزه عمداً مسافرت کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] شخصی به قصد مسافرت در ماه رمضان از محل خود خارج می‌شود. آیا می‌تواند بعد از حد ترخّص، روزه خود را افطار نماید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در ماه مبارک رمضان، قبل از ظهر برای مسافرت از خانه خارج می شود و پس از گذشتن از حد ترخّص، افطار می کند ولی قبل از رسیدن به حدّ مسافت شرعی، از مسافرت منصرف و قبل از ظهر به منزل بر می گردد، آیا امساک بقیه روز واجب است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی قصد مسافرت میکند و بنا دارد از بیست کیلومتر نیز رد شود ولی زمانی که از حد ترخص می‌گذرد بنا به دلایلی از ادامه مسافرت منصرف می‌شود؛ حالا آیا می‌تواند روزه‌اش را افطار کند؟
- [آیت الله مظاهری] مسافری که نمی‌داند مسافرت او به حد شرعی خواهد رسید یا نه، آیا می‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص روزه خود را افطار کند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در ماه رمضان، قبل از ظهر، به قصد مسافرت شرعی از منزل حرکت میکند، ولی حرکتش را طوری تنظیم میکند که قبل از اذان ظهر از حدّ ترخّص خارج نشود، آیا روزه‌اش صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مسافر می‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص شهر خود، روزه خود را افطار کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مسافرت عمدی در ماه رمضان به قصد افطار و فرار از روزه گرفتن، جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی صبح ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و می‌داند که قبل از اذان ظهر به حد شرعی می‌رسد، آیا می‌تواند در محل خود صبحانه بخورد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در ماه مبارک رمضان، می دانسته که قبل از ظهر، به مسافرت می رود و نباید روزه بگیرد، لذا صبح، قبل از حرکت در منزل افطار کرد (صبحانه خورد) آیا فقط قضای آن روز را بگیرد یا کفّاره هم دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان می‌تواند در ماه مبارک رمضان برای فرار از روزه عمداً مسافرت کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده واجب نیست مقدار بیشتری را که احتمال می دهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمی داند پنجم رمضان از سفر برگشته و یا ششم و یا این که مثلاً در اواخر ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمی داند که بیست و پنجم مسافرت کرده یا بیست و ششم در هر دو صورت می تواند مقدار کمتر یعنی: پنج روز را قضا کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.
- . روزی را که انسان نمی داند آخر رمضان است یا اول شوال، باید روزه بگیرد ولی اگر پیش از مغرب بفهمد که اول شوال است باید افطار کند.
- . اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند و در صورتی که شب نیت سفر کرده باشد احتیاط مستحب آن است که قضای آن را به جا آورد. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود باید نیت روزه نداشته باشد و اگر از شب، قصد سفر نکرده باشد، احتیاط مستحب اتمام روزه و قضای آن است. و اگر قبل از ظهر به وطن برگردد و مفطر به جا نیاورده باشد، به حد ترخص که رسید، باید نیت روزه نماید و روزه اش صحیح است.
- . اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد که تقریبا ده سیر است طعام یعنی: گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری مثلاً برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط واجب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
- . اگر بداند دروغ‌بستن به خدا و پیغمبر روزه را باطل میکند و چیزی را که می‌داند دروغ است به آنان نسبت دهد، و بعداً بفهمد آنچه را که گفته راست بوده، روزه‌اش باطل است، و در ماه رمضان باید تا مغرب از آنچه روزه را باطل میکند خودداری کند، ولی کفاره بر او واجب نمی‌شود.
- . اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد روز معینی را روزه بگیرد، بنابر احتیاط مستحب تا ناچار نشود، در آن روز مسافرت نکند و اگر در سفر باشد چنان چه ممکن است بنابر احتیاط مستحب قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد.
- . اول ماه به پنج چیز ثابت می شود: اول آن که خود انسان ماه را ببیند. دوم آن که عده ای که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا می شود، بگویند ماه را دیده ایم، و هم چنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود. سوم آن که دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم به شرط این که صفت ماه را برخلاف یکدیگر نگویند و قول آنها قابل تصدیق باشد، پس اگر برخلاف هم صفت ماه را بگویند یا هوا ابر باشد و یا اگر آسمان صاف باشد هیچ کس غیر از دو نفر نبیند کفایت نمی کند. چهارم آن که سی روز از اول ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن، اول ماه رمضان ثابت می شود، و سی روز از اول رمضان بگذرد که به واسطه آن، اول ماه شوال ثابت می شود. پنجم آن که حاکم شرع حکم کند که اول ماه است.
- . اگر روزه‌دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد واجب است به اندازه‌ای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه او باطل می‌شود، و اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیه روز از به جا آوردن کاری که روزه را باطل میکند خودداری نماید.
- . کسی که از وطنش صرف نظر کرده، و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند، اگر شغلش مسافرت نباشد، باید در مسافرت نماز را شکسته بخواند. شرط هشتم آن که به حد ترخص برسد، یعنی از وطنش یا جایی که با قصد ده روز در آنجا مانده، به قدری دور شود که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، ولی باید در هوا غبار یا چیز دیگری نباشد که از دیدن دیوار و شنیدن اذان جلوگیری کند. و لازم نیست به قدری دور شود که مناره ها و گنبدها را نبیند، بلی اگر به قدری دور شده که دیوار خانه های شهر کاملا معلوم نیست، ولی شبح آنها نمایان است، احتیاط لازم آن است که نماز نخواند تا وقتی که شبح پنهان شود، یا هم شکسته بخواند و هم تمام.
- . کسی که می‌داند که اگر عمداً منی از خود بیرون آورد روزه‌اش باطل می‌شود، در صورتی که به قصد بیرون‌آمدن منی با کسی بازی و شوخی کند، روزه‌اش باطل می‌شود، و باید قضای آن را به جا آورد، اگر چه منی از او بیرون نیاید، و اگر منی بیرون آید، علاوه بر قضا کفاره نیز بر او لازم می‌شود، و در هر دو صورت در ماه رمضان باید در بقیه روز از آنچه روزه را باطل میکند خودداری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه هنگام عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید؛ مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمی‌داند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، می‌تواند پنج روز روزه بگیرد و نیز کسی که نمی‌داند چه هنگام عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد و نداند بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم، می‌تواند مقدار کمتر را قضا کند.
- [آیت الله اردبیلی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی اگر برای فرار از روزه باشد، مکروه است وهمچنین اگر غیر از روزه رمضان، روزه معیّن دیگری نیز بر انسان واجب باشد، می‌تواند در آن روز مسافرت کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند؛ اگر شغلش مسافرت نباشد؛ باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند. شرط هشتم - آنکه به حد ترخص برسد و معنی حد ترخص در مسأله (1292) گذشت و اما در غیر وطن؛ اعتباری به حد ترخص نیست و همین که از محل اقامت خارج شود؛ نمازش قصر است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در ماه رمضان اگر روزه‌دار از شب در فکر سفر نباشد - حتی به نحو تردید - و در روز مسافرت کند باید روزه را تمام کند، چه پیش از ظهر سفر کند، چه بعد از ظهر و چنانچه از شب در فکر سفر باشد اگر بعد از ظهر مسافرت کند باید روزه را بگیرد و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد می‌تواند روزه را بخورد - و صحّت روزه گرفتن محلّ اشکال است و می‌تواند روزه را رجاءً بگیرد ولی بنا بر احتیاط واجب باید آن را قضا کند - و پیش از رسیدن به حدّ ترخّص جایز نیست روزه را بخورد، ولی اگر روزه را خورد، بعد به سفر رفت، کفاره ندارد؛ هر چند کفاره دادن مطابق احتیاط استحبابی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او بر طرف شده ، واجب نیست مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید ، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمی‌داند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم ، و یا اینکه مثلاً در آخرهای ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمی‌داند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم ، در هر دو صورت می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید .
- [آیت الله خوئی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، واجب نیست مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلًا کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمی‌داند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، و یا مثلًا در آخرهای ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمی‌داند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست‌و ششم، در هر دو صورت می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگرچه احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روز خود را تمام کند. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، درصورتی که از شب نیت سفر داشته باشد روزه‌اش باطل می‌شود، والا بنابر احتیاط واجب روزه را تمام و بعداً قضا کند، و اگر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه را باطل کند کفاره بر او واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ باید مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده ونمی‌داند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم می‌تواند پنج روز روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ، شش روز روزه بگیرد و همچنین است کسی که نمی‌داند چه وقت عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد ونداند که بیست وپنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست وششم، می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگرچه احتیاط مستحب ّ آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که در سفر از وطن خود عبور میکند وقتی به حدّ ترخّص وطن رسید، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد؛ ولی برای فرار از روزه مسافرت مکروه است و همچنین است سفر قبل از روز بیست و چهارم در ماه رمضان مگر اینکه سفر برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.