دارایی
مال همان سرمایه و ثروت انسان است که در آموزه‌های دینی از احکام ویژه‌ای برخوردار است.
شخصی به سن شصت سالگی به مکّه رفته و به وطن خود بر نگشته و کسی از او خبری ندارد، معلوم نیست مرده یا به شهر دیگر رفته و در آن جا موطن نموده، تکلیف وارث او در دارایی او چیست؟
تا موت غائب شخصاً محقّق نشده اموال او به ملکیت او محکوم است و امر آن با حاکم شرع است.
تا موت غائب شخصاً محقّق نشده اموال او به ملکیت او محکوم است و امر آن با حاکم شرع است.
عنوان سوال:
شخصی به سن شصت سالگی به مکّه رفته و به وطن خود بر نگشته و کسی از او خبری ندارد، معلوم نیست مرده یا به شهر دیگر رفته و در آن جا موطن نموده، تکلیف وارث او در دارایی او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخص غریبی سالها در شهری غیر از شهر خود بوده و در آن جا اموالی اندوخته کرده و بالاخره در آن جا مرده، هر چه تحقیق از ورثه او کردهاند معلوم نشده است، تکلیف در باب ماتَرَک او چیست؟
- شخصی که مأمور دولتی است، از موطن اصلی خود به شش فرسخی منتقل شده، در بدو ورود، قصد اقامه عشره نموده و نماز را تمام خوانده، بعد از قصد اقامه، در هر جمعه برای دیدن عائله خویش به محل خود میرود و روز شنبه بر میگردد و مدّت هفت ماه و نیم از این مُقَدَّمه میگذرد، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- هر گاه شخصی دو وطن دارد، از یکی از وطنها مثلاً شب شنبه هلال ثابت شده، پس از چند روز که روزه گرفته مسافرت به وطن ثانی نموده معلوم شده که در وطن ثانی شب یک شنبه هلال ثابت شده و در وطن ثانی شب سی و یکم هلال دیده و ثابت شده، حکم این شخص چیست؟ آیا باید به وطن اوّل عمل کند یا به وطن ثانی؟
- شخصی مدّت سی سال غایب شده و خبری از او نیست، آیا وارث او میتوانند ماتَرَک او را بین خود تقسیم نمایند یا خیر؟ و در صورتی که نتوانند تکلیف اموال او چیست؟ و زوجه او در باب نفقه خود چه باید بکند؟
- شخصی وصیّت نموده که او را بعد از وفات در نجف دفن نمایند و مبلغی هم برای مخارج معیّن نموده، او را بعد از وفات در بلد او دفن نمودهاند و فعلاً قبر او معلوم نیست و مبلغی را هم که برای حمل جنازه معیّن نموده وافی نیست، تکلیف وصی در این صورت چیست؟
- شخصی جنسی از غریب خریده و پول آن را نداده، هر چه از صاحب آن جنس تفحّص نموده او را پیدا نکرده و مدّتیست از حال او اطّلاعی پیدانکرده نمیداند اهل کجاست، آیا زنده است یا مرده، وارثی دارد یا ندارد، تکلیف او چیست؟ و نیز نمیداند صاحب آن جنس مسلمان بوده یا یهودی.
- شخصی در زمان حیات خود وصیّت نموده: وقتی که من وفات نمودم جنازه مرا ببرید در نجف دفن نمایید و وجهی هم برای مخارج حمل جنازه و دفن معیّن نموده، چون آن زمانی که این شخص وفات نمود راه نجف بسته بود و مانع میشدند از حمل جنازه، لذا آن میّت را در محلّی امانت گذاردند و فعلاً آن محل معلوم نیست، تکلیف چیست و آن وجه را به چه مصرفی باید صرف نمود؟
- زیدی پسری دارد در سن بیست سالگی، در این مدّت آن چه لازمه تکلیف شرعی پدر بوده از حیث تربیت و سواد و امر به معروف و نهی از منکرکوشش خود را نموده و کوتاهی نکرده، فعلاً پسر از تنبلی و کاهلی نمازنمی خواند، پدر مکرّر او را نصیحت نموده و او را زده است فائدهای نکرده و درخانه کج خلقی میکند و پدر را اذیّت میکند، آیا پدر می‌تواند او را از خانه بیرون کند؟ و بیرون کردن او داخل در قطع رحم نیست؟
- شخصی زوجه او وفات نموده وارث او منحصر است به زوج و یک طفل صغیر از همین زوج و زوجه متوفّیه مقدار وجهی امانت داشته نزد زیدی، حال زید این وجه امانتی را بدهد به زوج از جهت آن که رُبع آن ارثاً تَعَلُّق دارد به او و سه رُبع دیگرش که مال صغیر است از جهت ولایت بر صغیر و این زوج هم مدّعیست بر این که وجهی که زوجه من نزد زید امانت گذارده مال خودِ من است که از زیادی خرج خانه جمع نموده و زیدِ امین یقین دارد که اگر تمام وجه را بدهد به زوج - چون زوج معتقد است که مالِ خودِ من میباشد - تمام آن را تصرّف مینماید و چیزی به صغیر نمیدهد. آیا با این علم زیدِ امین می‌تواند وجه را به زوج بدهد از جهت آن که ولی است؟ و بر فرض نتوانستن، تکلیف زید در این وجه چیست با این که زوج مذکور از اهل علم و متدین و موثّق است؟
- مرحوم آقا سیّد احمد طباطبایی اصفهانی ساکن شهر رنگون که در حدود چهل سال قبل در همان شهر مرحوم شده وصیّتی نموده و در ضمن وصیّت خانه معیّنی را ثُلث خود قرارداده که اصل خانه بماند و نصف منافع و مال الاجاره آن را در بانک رنگون بگذارند و به تدریج در همان شهر رنگون املاک بخرند برای ثلث و نصف دیگر را به مصارف معیّنه در اصفهان برسانند از قبیل: روضه خوانی و اِعانت سادات فقیر طباطباییِ ارحام او و غیره که در وصیّت نامه مذکور است و این خانه معیّن هم زیادتر از ثلث اصل ترکه نیست، وارث منحصر آن مرحوم یک خواهر بوده است در اصفهان که تمام حقوق خود را مصالحه نموده به پسر بزرگ خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن طباطبایی اصفهانی به مبلغ سی هزار روپیه، بعداً مرحوم حاج سیّد ابوالحسن در ادارات مربوطه رنگون اثبات انحصار وراثت و مصالحه مرقومه را نموده و تمام اموال را تصرّف مینماید بدون این که اظهار وصیّت نامه را بنماید. و پس از تصرّف، خانه ثلث را فروخته است به مبلغ سی و هفت هزار روپیه و قبل از موت وصیّتی نموده و حقیر و دو نفر دیگر را وصی قرار داده است که یکی مرحوم حاج میرزا محمّد رنگونی کابلی داماد مرحوم حاجی نوری قدس سره و دیگری آقای آقا میرزا محمود اصفهانی که فعلاً در رنگون میباشند و در ضمن عبارت وصیّت نامه نوشته: خانه نمره فلان، خانهایست که ملک خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن بوده و از ترکه مرحوم آقای سیّد احمد نیست، ثُلث خودم و مرحوم خالویم مرحوم آقا سیّد احمد و مرحوم والدهام میباشد و قبل از موت همین خانه را نیز فروخته است. آیا فعلاً تکلیف ما که وصی هستیم راجع به خانه ثُلث مرحوم آقا سیّد احمد که مرحوم حاج سیّد ابوالحسن فروخته است چیست؟ استرداد اصل خانه هم ممکن نیست، آیا باید معادل قیمتی که فروخته است از ترکه او برای ثُلث بر داریم یا مکلّف نیستیم؟ و در صورتی که مکلّف باشیم، آیا باید خانه یا ملک دیگر خرید که اصل آن بماند و منافع آن به همان مصارف برسد، یا میتوان معادل قیمت را به مصارف معیّنه در وصیّت نامه رساند که از جمله سادات فقیر طباطبایی هستند؟ و بر فرض لزوم خرید خانه یا ملک دیگر، آیا لازم است که در رنگون خریده شود چون که خانه اصلی در رنگون بوده و نصف منافع را نیز تصریح کرده است که در رنگون خانه یا ملک دیگر بخرند، یا ممکن است در اصفهان خانه دیگر برای ثُلث خرید؟ نظر به این که مصارف منافع در اصفهان معیّن شده است، با در نظر گرفتن این که استفاده از ملک رنگون برای اشخاصی که در اصفهان باشند بیاشکال نیست شاید هم با پیش آمدهای اوضاع کنونی غیر مقدور و متعذّر شود. و آیا ورثه مرحوم حاج سیّد ابوالحسن حق ممانعت دارند یا نه؟ شخصی را که مرحوم حاج سیّد احمد وصی خود قرار داده بوده است نیز مرحوم شده است همان وقت هم چون اصفهان بوده نتوانسته است مداخله در امر وصیّت نماید، متمنّیست آن چه فعلاً وظیفه حقیر و وصی دیگر است تفصیلاً معیّن و مرقوم فرمایید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] کسی که قبل از بلوغ از محل تولد خود به شهر دیگری مهاجرت نماید و به مسأله اعراض از وطن آگاه نباشد، الآن که به سن تکلیف رسیده، نسبت به نماز و روزه اش در آنجا چه وظیفه ای دارد؟
- [سایر] دختری در 12 سالگی جنب شده است و در آن سن نمی دانسته که جنب کیست و غسل جنابت چیست؟ بنابراین تا 17 سالگی که ازدواج نموده، غسل جنابت نکرده است و از 12 سالگی تا 17 سالگی نماز خوانده، روزه گرفته و به مسجد رفته و در کل تمام کارهایی را که بر جنب حرام است را انجام می داده است حال تکلیف اش چیست؟ و در مورد کارهایی که انجام داده است چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله سیستانی] من در یکی از روستاهای اطراف قزوین بدنیا آمده ام که با قزوین 100 کیلومتر فاصله دارد تا سن 15 سالگی در آنجا بوده و سپس به تهران رفته و تا سن 29 سالگی در تهران به تحصیل و کار مشغول بوده درسن 29 سالگی ازدواج نموده و بخاطر کار به قزوین مسافرت نموده ام ولی همچنان به تهران تردد مینمایم بطوریکه شاید هفته ای یکبار و بعضی مواقع دوهفته یکبار به تهران میروم و جهت تدریس نیز هفته ای دو بار به یکی از شهرستانها که با قزوین 50 کیلومتر فاصله دارد میروم تکلیف نماز و روزه اینجانب چیست؟
- [آیت الله خوئی] شخصی در عمره تمتع از شوط دوم یا سوّم به بعد ترک نموده است و بعد از اعمال حج در روز پانزدهم متذکر شد تکلیف این شخص در این مورد در صورتی که در مکه است چیست و در فرض که به وطن برگشته چه کند؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی در حدود سی سال پیش زمینی به شهرداری جهت دفن اموات واگذار نموده است، اکنون این قطعه زمین در محدوده شهر واقع شده و نمی توان در مورد نظر استفاده نمود، آیا این قطعه زمین به وارث آن مرحوم برمی گردد؟
- [آیت الله خوئی] شخصی دو همسر در دو شهر دارد، گاهی چند روزی یکی از همسرهای خود را با اولادش که نزدیک به کبارت هستند به شهر همسر دیگرش میآورد، بفرمائید نماز و روزه آنها در این ایام مسافرتشان چگونه است، آیا میتوانند تمام بخوانند از نظر تابعیت یا نه؟ و اگر زوجه چند روزی به وطن اصلی شوهر که از او اعراض نکرده بیاید تکلیف روزه و نماز این زوجه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در ابتدای سن بلوغ روزه می گرفته، ولی در اثناء روزه استمناء نموده و جنب شده و به همین صورت چند روز روزه گرفته است، در حالی که جهل داشته به اینکه برای روزه گرفتن تطهیر از جنابت واجب است. آیا قضای روزه های آن روزها کافی است یا اینکه تکلیف دیگری دارد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی در اثر اختلال در حافظه و کهولت سن چند شوط از اشواط سعی، را در عمره تمتع فراموش کرده و توسط نیروهای ستاد گمشدگان به منزل مراجعت نموده و بدون توجه به بقیّه اشواط سعی تقصیر کرده است و پس از چند روزی به حج احرام بسته و اعمال حج را انجام داده و بعد از مراجعت به مکه قبل از اعمال پنجگانه حج ملتفت شده است اکنون عمره و حج او به لحاظ صحت چه صورت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی نذر شرعی نموده است که چند ماه پشت سر هم چه در سفر و چه در وطن روزه بگیرد اکنون متوجه می شود ایّام نذر او با ماه رمضان مصادف شده است .آیا با اینکه شخص در ایّام ماه مبارک در سفر خواهد بود روزه بگیرد یا نه؟ و اگر باید روزه بگیرد با ملاحظه اینکه در شهر صیام است، چگونه به غیر نیت رمضان نیت کند و اگر افطار کند به نذر خود عمل نکرده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی پس از رسیدن به سنّ تکلیف، در میان دو مرجع تقلید (زید و عمرو) زید را اعلم تشخیص داده و از وی تقلید نموده ولی پس از فوت هر دو مرجع تقلید به این نتیجه رسیده که تشخیص وی در آن زمان صحیح نبوده و عمرو اعلم بوده مستدعی است بفرمائید با فرض وجوب تقلید از مجتهد میّت اعلم تقلید از زید واجب است یا تقلید از عمرو در صورتی که مقلّد در زمان حیات عمرو از او تقلید ننموده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد