اندوخته
به آنچه براى نیاز آینده کنار گذاشته و اندوخته مى‌شود، ذخیره گویند. از احکام ذخیره در باب هاى خمس، حج و تجارت سخن رفته است.
شخص غریبی سال‌ها در شهری غیر از شهر خود بوده و در آن جا اموالی اندوخته کرده و بالاخره در آن جا مرده، هر چه تحقیق از ورثه او کرده‌اند معلوم نشده است، تکلیف در باب ماتَرَک او چیست؟
اگر بعد از تحقیق معلوم شود وارثی ندارد، یا پیدا کردن وارث او مقدور نیست باید به فقیه جامع الشرایط مراجعه شود.
اگر بعد از تحقیق معلوم شود وارثی ندارد، یا پیدا کردن وارث او مقدور نیست باید به فقیه جامع الشرایط مراجعه شود.
عنوان سوال:
شخص غریبی سال‌ها در شهری غیر از شهر خود بوده و در آن جا اموالی اندوخته کرده و بالاخره در آن جا مرده، هر چه تحقیق از ورثه او کرده‌اند معلوم نشده است، تکلیف در باب ماتَرَک او چیست؟
پاسخ:
اگر بعد از تحقیق معلوم شود وارثی ندارد، یا پیدا کردن وارث او مقدور نیست باید به فقیه جامع الشرایط مراجعه شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اشخاصی که قصد اقامه برای کار در محلّی میکنند، پس از تحقّق اقامت لازم میشود که هر روز، یا یک روز در میان یا هفتهای دو سه بار به شهر، برای خریدن جنس و کارهای دیگر بروند و فاصله بین شهر و محل کار هم کمتر از چهار فرسخ است و حال آن که نه شهر و نه آن محل وطن اصلی آنها نیست، سال‌ها هم کارشان همین است، تکلیف این اشخاص در باب نماز چیست؟
- در سه سال قبل خواهر این دعاگو با سه فرزندش در اثر حادثه سیل تلف شدهاند و وارث او شوهر و مادر میباشند، تکلیف در باب ماتَرَکِ او چیست؟
- کاسبی که در دهات که وطن اوست مشغول کسب و هفته یک مرتبه برای خرید اجناس به شهر میرود که از دِه او تا به شهر به قدر مسافت است، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- شخص مسافر قصد میکند یک ماه در محلّی بماند، در بین اتّفاقاً برای امری از آن مکان به کمتر از یک فرسخ خارج میشود، همان روز یا شب آن روز بر میگردد، تکلیف او در باب نماز و روزهاش چیست؟
- شخصی مدّت سی سال غایب شده و خبری از او نیست، آیا وارث او میتوانند ماتَرَک او را بین خود تقسیم نمایند یا خیر؟ و در صورتی که نتوانند تکلیف اموال او چیست؟ و زوجه او در باب نفقه خود چه باید بکند؟
- شخصی به سن شصت سالگی به مکّه رفته و به وطن خود بر نگشته و کسی از او خبری ندارد، معلوم نیست مرده یا به شهر دیگر رفته و در آن جا موطن نموده، تکلیف وارث او در دارایی او چیست؟
- اشخاصی از خارج به کویت آمدهاند، بعضی پیش از اقامه و بعضی بعد از اقامه برای شغلی، کمتر از مسافت و یا به قدر مسافت، از شهر بیرون میروند و گاهی همان روز یا همان شب بر میگردند و گاهی یک هفته فاصله میشود، تکلیف آنها در باب نماز و روزه چیست؟
- یک نفر کارگر شرکت نفت است و او را مأمور کشتیهای نفط کشی کرده‌اند که از آبادان مرتّب حمل نفت میکند به بوشهر و بندر عبّاس مثلاً و در محل اقامه و وطن خود ده روز توقّف نمیکند، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟ و نیز محتمل است که بعد از چند ماه از عمل مزبور، او را معزول و به کار دیگر در وطنش بگمارند؟
- شخص زارع گندم و یا جوِ او بعد از اخراج مُؤَن به حد نصاب رسیده، لکن چون بدهکار ارباب است، ارباب تمام گندم و یا جوِ زارع را از باب طلب خود می‌برد و هر چه رعیّت التماس میکند که لا اقل به مقدار زکات را به من بده که به مستحقّین آن برسانم نمیدهد، آیا تکلیف این رعیّت چیست در حالی که این رعیّت غیر از اثاث البیت که ما یحتاج اوست چیز دیگر ندارد؟
- زیدی از باب جهل به مسأله ملتفت نبوده که در مکّه مشرّفه در صورتی که نتواند به واسطه مرض طواف حج تمتّع و طواف نساء را بجا بیاورد، امر کند او را به وسیله شتر مثلاً طواف بدهند، بلکه به مطوِّف گفته که: تکلیف من چیست با این حال ناخوشی که نمیتوانم طواف بجا بیاورم؟ مطوِّف گفته: باید جهت طواف نایب بگیری، این شخص هم نایب گرفته برای طواف حج و طواف نساء چون مرضش مانع از هر دو طواف بوده و نایب طوافین را با نماز به جا آورده، آیا حج او صحیح است و محتاج به اعاده در عام قابل نیست، یا خیر؟ و آیا زن بر او حرام است یا حلال؟ مستدعی آن که حکم اللَّه را بیان فرمایید؛ چون این قضیه محل ابتلا شده، وسائل تا این تاریخ عملاً بالاحتیاط، متمتّع از زن نگردیده.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخص در رانندگی شبانه با چیز مشکوکی تصادف کرده است و بعداً برایش احتمال قوی حاصل شده است که انسان بوده و مرده است، حالا شخص مرده را و ورثه ایشان را هیچکدامش را نمیشناسد لطفاً تکلیف این شخص را مرقوم فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پس از صدور حکم موت شخص مفقودالاثر و تقسیم ترکه بین ورثه، مفقودالاثر پیدا شود تکلیف ورثه نسبت به عین مال و منافع مستوفات و منافع غیر مستوفات چیست؟ و اموالی که در مدّت تصرّف از بین رفته است چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] احتراماً در پروندهای حقوقی در قتل شبه عمد قاتل فوت کرده اولیاء دم به طرفیت ورثه (اولیاء دم) قاتل دعوی طرح کردند و ورثه قاتل محکوم به پرداخت دیه از ماترک قاتل شدند لکن قاتل مالی ندارد با تحقیق و بررسی مشخص شد ورثه قاتل هم مال ندارند آیا میشود دیه مقتول را از بیت المال پرداخت نمود؟ همچنین در صورتی که ورثه قاتل مال داشته باشند تکلیف به پرداخت دیه از مال خود دارند یا در هر صورت وقتی که قاتل مالی نداشت دیه بر بیت المال است؟
- [آیت الله جوادی آملی] احتراماً در پرونده ای حقوقی در قتل شبه عمد قاتل فوت کرده اولیاء دم به طرفیت ورثه (اولیاء دم) قاتل دعوی طرح کردند و ورثه قاتل محکوم به پرداخت دیه از ماترک قاتل شدند لکن قاتل مالی ندارد با تحقیق و بررسی مشخص شد ورثه قاتل هم مال ندارند آیا میشود دیه مقتول را از بیتالمال پرداخت نمود؟ همچنین در صورتی که ورثه قاتل مال داشته باشند تکلیف به پرداخت دیه از مال خود دارند یا در هر صورت وقتی که قاتل مالی نداشت دیه بر بیتالمال است؟
- [آیت الله خامنه ای] شهیدی که نام و نشانی او معلوم نیست، با تعدادی از اطفال در یک قبر دفن شده است. بعد از مدتی شواهدی به دست آمد حاکی از این که آن شهید اهل شهری که در آن دفن شده، نیست. آیا نبش قبر او جهت حمل جسد شهید به شهر خودش جایز است؟
- [آیت الله بهجت] ملکی وقف روضه خوانی بوده است. واقف از ترس رضاخان ملعون که مبادا غصب کند، آن را فروخته است. عالمی به او گفته: نباید می فروختی، حالا به مقدار آن باید جای دیگری را خریداری و وقف کنی. این شخص دو دانگ منزل خود را وقف کرده و اکنون مرده است، ورثه می خواهند خانه را بفروشند. تکلیف مال وقفی چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی برای خودش حج را به جای آورد سپس وصیت کند پس از فوتش به نیابت از او حج کنند و معلوم نباشد که مورد وصیت، حجة الاسلام است مانند آن که برایش بطلان حج سابقش آشکار شود و یا دریابد که آن هنگام مستطیع نبوده است که لازم است هزینه آن از اصل ماترک جدا شود و یا آن که این حج، احتیاطی یا مستحبی است که باید از ثلث جدا شود واگر کفاف هزینه حج را ندهد اجرای آن متوقف بر موافقت ورثه است، در چنین حالتی تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی مسجدی را بنا کرده و حدود اربعه آن را هم مشخّص نموده است، پشت این مسجد زمین دیگری داشت، به فکر افتاد در آن زمین، ساختمانی مثل رستوران یا حمّام درست کند و مسئولیّت آن بعهده خودش باشد و درآمد آن را صرف مسجد نماید، شروع به ساختن کرد و چند ستون آهنی بر پا کرده و دیگران هم در این بنا کمک کرده‌اند، قبل از تکمیل آن، این شخص مرد و حال آن که درباره این زمین و ساختمان نوشتهای مبنی بر وقف بودن نیست و شهود هم وجود ندارد، اکنون ورثه برای تصرّف آن اقدام نمودهاند، تکلیف این زمین چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی چند سال است فوت نموده و دارای اولاد نبوده و برادرش وارث او بوده و تمام ماترک او را ارث برده و یک باب خانه او را بعد از فوت او وقف حسینیه کرده که در آن عزاداری حضرت سیدالشهداء 7 بشود لکن هوائی خانه مال شخص متوفی است و مالک زمین کسی دیگر است و واقف از مالک زمین اجازه نگرفته و هنوز هم رضایت ندارد و چون خانه مزبور کوچک و ظرفیت برای اجتماع مردم را ندارد لذا کمتر اجتماع میشود و فعلاهم در معرض خرابی است و در جوار آن خانه زمینی قرار دارد در این صورت میشود خانه مزبور را که وقف شده با زمین مذکور که در جنب خانه است معاوضه کرد یا نه چون زمین مزبور خیلی بیشتر از آن خانه موقوفه است؟
- [آیت الله جوادی آملی] یک) در وسط قبرستان مخروبهای، سه باب مدرسه ساخته شده و آن را به دو بخش تقسیم کرده است. در بخشی از قبرستان حدود صد سال است که مردهای دفن نشده است و نشانی از قبور احتمالی در آن وجود ندارد آیا میتوان در این قسمت، مسجد بنا کرد؟ دو) هنگام پی کند برای ساخت مسجد در قبرستان مخروبه، استخوانهای میت مؤمن از زیر خاک بیرون آمد، اکنون تکلیف چیست؟ سه) چنانکه در سؤال نخست گفته شد، این قبرستان به دو بخش تقسیم شده است؛ در قسمتی که آثار و نشانههای قبور نمایان است ولی اکنون مردهای در آن دفن نمیشود، قرار است پارک یا فضای آموزشی یا مسجد ساخته شود آیا میتوان برای ساخت مسجد نبش قبر کرد؟ پاسخ یک: الف) در قسمتی که در آن قبور مسلمین است، نمیشود مسجد ساخت. ب) در قسمتی که در آن آثار، قبر وجود ندارد و جدا از قبرستان محسوب میشود، ساختن مسجد، جایز است. پاسخ دو: الف) آنچه از بدنِ مؤمن در هنگام کندن زمین، ظاهر شد، باید دفن شود. ب) اگر نشانه قبرستان بودنِ زمین، معلوم شد، نمیتوان در آن مسجد ساخت. ج) اگر زمین قبرستان متروک باشد، به طوری که در آن مرده دفن نمیشود، ساختن نمازخانه، جایز است. پاسخ سه:
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد