روزی
هر چیزی که مایه دوام زندگی مخلوقات زنده است را رزق و روزی گویند.
آیا به یک نفر فقیر از هر روزی می‌توان یک مد طعام داد، یعنی به هر فقیری نود چار یک برای سه ماه داده شود، یا به هر فقیری یک چهار یک بیشترنمی توان داد؟
می‌شود به یک فقیر از کفّاره هر روزی یک سهم بدهند، پس نود مد ممکن است به یک فقیر داد.
می‌شود به یک فقیر از کفّاره هر روزی یک سهم بدهند، پس نود مد ممکن است به یک فقیر داد.
عنوان سوال:
آیا به یک نفر فقیر از هر روزی می‌توان یک مد طعام داد، یعنی به هر فقیری نود چار یک برای سه ماه داده شود، یا به هر فقیری یک چهار یک بیشترنمی توان داد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی چیزی را از باب زکات با فقیری دستگر دان نموده و فقیر دو باره به قرض، رد به او نموده و قرار گذاشته بعد از سه ماه بدهد، پس از گذشتن مدّت مذکوره فقیر غنی شده، آیا میتواند آن زکات را که به قرض داده پس بگیرد، یا باید به فقیر دیگر داد؟
- شخصی شغل او بنّایی است، در سال دو ماه یا سه ماه بنای او بر اینست که میرود به طهران کمتر از ده روز برای بنّایی میماند، دو مرتبه بر میگردد به وطن خود، چند روزی میماند، باز میگردد به طهران، خلاصه در تمام این دو ماه یا سه ماه عمل او همین است، آیا چنین شخصی در سفر سیّم باید نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟
- مرحوم آقا سیّد احمد طباطبایی اصفهانی ساکن شهر رنگون که در حدود چهل سال قبل در همان شهر مرحوم شده وصیّتی نموده و در ضمن وصیّت خانه معیّنی را ثُلث خود قرارداده که اصل خانه بماند و نصف منافع و مال الاجاره آن را در بانک رنگون بگذارند و به تدریج در همان شهر رنگون املاک بخرند برای ثلث و نصف دیگر را به مصارف معیّنه در اصفهان برسانند از قبیل: روضه خوانی و اِعانت سادات فقیر طباطباییِ ارحام او و غیره که در وصیّت نامه مذکور است و این خانه معیّن هم زیادتر از ثلث اصل ترکه نیست، وارث منحصر آن مرحوم یک خواهر بوده است در اصفهان که تمام حقوق خود را مصالحه نموده به پسر بزرگ خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن طباطبایی اصفهانی به مبلغ سی هزار روپیه، بعداً مرحوم حاج سیّد ابوالحسن در ادارات مربوطه رنگون اثبات انحصار وراثت و مصالحه مرقومه را نموده و تمام اموال را تصرّف مینماید بدون این که اظهار وصیّت نامه را بنماید. و پس از تصرّف، خانه ثلث را فروخته است به مبلغ سی و هفت هزار روپیه و قبل از موت وصیّتی نموده و حقیر و دو نفر دیگر را وصی قرار داده است که یکی مرحوم حاج میرزا محمّد رنگونی کابلی داماد مرحوم حاجی نوری قدس سره و دیگری آقای آقا میرزا محمود اصفهانی که فعلاً در رنگون میباشند و در ضمن عبارت وصیّت نامه نوشته: خانه نمره فلان، خانهایست که ملک خود مرحوم حاج سیّد ابوالحسن بوده و از ترکه مرحوم آقای سیّد احمد نیست، ثُلث خودم و مرحوم خالویم مرحوم آقا سیّد احمد و مرحوم والدهام می‌باشد و قبل از موت همین خانه را نیز فروخته است. آیا فعلاً تکلیف ما که وصی هستیم راجع به خانه ثُلث مرحوم آقا سیّد احمد که مرحوم حاج سیّد ابوالحسن فروخته است چیست؟ استرداد اصل خانه هم ممکن نیست، آیا باید معادل قیمتی که فروخته است از ترکه او برای ثُلث بر داریم یا مکلّف نیستیم؟ و در صورتی که مکلّف باشیم، آیا باید خانه یا ملک دیگر خرید که اصل آن بماند و منافع آن به همان مصارف برسد، یا می‌توان معادل قیمت را به مصارف معیّنه در وصیّت نامه رساند که از جمله سادات فقیر طباطبایی هستند؟ و بر فرض لزوم خرید خانه یا ملک دیگر، آیا لازم است که در رنگون خریده شود چون که خانه اصلی در رنگون بوده و نصف منافع را نیز تصریح کرده است که در رنگون خانه یا ملک دیگر بخرند، یا ممکن است در اصفهان خانه دیگر برای ثُلث خرید؟ نظر به این که مصارف منافع در اصفهان معیّن شده است، با در نظر گرفتن این که استفاده از ملک رنگون برای اشخاصی که در اصفهان باشند بیاشکال نیست شاید هم با پیش آمدهای اوضاع کنونی غیر مقدور و متعذّر شود. و آیا ورثه مرحوم حاج سیّد ابوالحسن حق ممانعت دارند یا نه؟ شخصی را که مرحوم حاج سیّد احمد وصی خود قرار داده بوده است نیز مرحوم شده است همان وقت هم چون اصفهان بوده نتوانسته است مداخله در امر وصیّت نماید، متمنّیست آن چه فعلاً وظیفه حقیر و وصی دیگر است تفصیلاً معیّن و مرقوم فرمایید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در کفّاره ماه رمضان، می‌توان به جای یک مدّ طعام قیمت آن را به فقیر داد و به او گفته شود که فدیه است و لو آن که به او اطمینان نداشته باشیم که طعام خریداری میکند؟
- [سایر] آیا در مدّ طعام می شود گوشت، نخود و لوبیا به فقیر داد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا در مدّ طعام می شود گوشت و یا میوه به فقیر داد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا صحیح است در مدّ طعام که به عنوان کفّاره روزه پرداخت می‌شود، به جای طعام، پول آن را به فقیر داد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا دادن پول یک مدّ طعام به فقیر تا با آن غذایی برای خودش بخرد، کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] اینکه در رساله عملیه فرمودهاید یکی از موارد کفاره عمد، اطعام شصت فقیر است، آیا می‌توان به اندازه شصت فقیر به یک فقیر پول یا طعام داد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی روزه ماه رمضان را عمدا نگرفت، آیا علاوه بر قضای روزه و یکی از کفّارات ثلاث، باید برای هر روزی یک مدّ طعام نیز بدهد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در کفاره جمع به جای 60 روز روزه به 60 فقیر طعام داد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا می‌توان پول کفّاره را به فقیر داد و به او گفت: طعامی که روزانه میخوری قصد کفّاره کن؛ یا لازم است فقیر از همین پول طعام بگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] علماء نسبت به 4 گروه می فرمایند باید فدیه پرداخت کرد: پیرمرد، پیرزن، ذوالاطاش، حامل و مرضعه. حال بعض علماء می فرمایند: (لا یجزی الاشباع عن المد فی الفدیة) سیرکردن فقیر کافی نیست و باید یک مد طعام به فقیر تملیک کرد همچنان که در آیه 184 بقره 808Eفرموده: (فدیة طعام مسکین) و نفرموده اطعام مسکین. نظر حضرت عالی چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، میتواند کفارهی چند روز را به یک فقیر بدهد.
- اگر قضای روزهی رمضان را چند سال تأخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
- زنی که زائیدن او نزدیک است و روزه برای حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و برای هر روز یک مد طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد و نیز اگر روزه برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و بنا بر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت روزههایی را که نگرفته، باید قضا نماید.
- اگر روزهی رمضان را عمداً نگیرد، باید قضای آن را به جا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد، یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را به جا نیاورد، برای هر روز دادن یک مد لازم نیست.
- کسی که قضای روزهی رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمیتواند سه روز روزه بگیرد.جاهایی که فقط قضای روزه واجب است
- اگر به واسطهی مرضی روزهی رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزههایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطهی عذر دیگری مثلاً برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزههایی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط مستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
- اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمداً روزهی خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید، یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد، یا به شصت فقیر طعام دهد.
- کسی که کفارهی روزهی رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسألة بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند، یا به هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، باید هیجده روز پی در پی روزه بگیرد و اگر نتواند بنا بر احتیاط واجب هر چند مُد که میتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند روزه بگیرد و طعام بدهد، باید استغفار کند، اگر چه مثلاً یک مرتبه بگوید:(اَستَغفِرُ اَللهَ) و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفاره را بدهد.
- اگر مرض انسان چند سال طول بکشد، بعد از آن که خوب شد، باید قضای رمضان آخر را بگیرد و برای هر روز از سالهای پیش یک مد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.
- موقعی که گندم و جو را از کاه جدا میکند و موقع خشک شدن خرما و انگور، انسان باید زکات را به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا کند و زکات طلا و نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ماه یازدهم باید به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا نماید؛ ولی اگر منتظر فقیر معینی باشد، یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد، میتواند زکات را جدا نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد ، اگر به تمام شصت نفر دسترسی دارد نمیتواند عدد را کم کند ، ولی همان مقدار کفاره بدهد مثلاً به سی نفر هر کدام دو مُد طعام بدهد و به آن اکتفا کند ، ولی میتواند برای هر فرد از عیال فقیر اگر چه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد ، و فقیر به وکالت از عائله یا ولایت بر آنها اگر صغیر باشند قبول نماید ، و اگر نتواند شصت نفر فقیر را پیدا کند و مثلاً فقط سی نفر را پیدا کند میتواند به هر کدام دو مُد طعام بدهد ولی بنابر احتیاط واجب هرگاه تمکن پیدا کرد به سی نفر فقیر دیگر نیز یک مُد بدهد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که کفاره روزه ماه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسائل بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را اطعام کند یا به هر کدام یک مد طعام بدهد. و اگر مقدار شصت مد برایش ممکن نباشد، هر چند مد که میتواند، به فقرا طعام بدهد و اگر یک مد هم نتواند طعام دهد استغفار میکند و احتیاط مستحب آن است که هر مقدار که میتواند به فقیر طعام دهد و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره بدهد و اگر مقداری داده، آن را تکمیل کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که باید برای کفّاره یک روز، شصت فقیر را طعام بدهد اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هرکدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی میتواند برایهر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- [امام خمینی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد یا به آنها می خوراند، می تواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله خوئی] کسی که باید برای کفار یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، نمیتواند به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، و زیادی را از کفاره حساب نماید ولی میتواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که باید برای کفّاره یک روز شصت فقیر را طعام دهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مدّ که تقریباً 750 کیلوگرم است، طعام دهد. یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد یا به آنها می خوراند می تواند برای هر یک از عیالات فقیراگرچه صغیر باشند، یک مدّ به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی داشته باشد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مُد طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید؛ ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به زن و فرزندان خود میدهد یا به آنها میخوراند، میتواند برای هر یک از زن و فرزندان او، اگرچه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نذر کننده از انجام نذر خود در وقت آن عاجز شود، نذر او منحل شده و از او ساقط میگردد؛ ولی اگر از انجام روزه نذری عاجز باشد، بنابر احتیاط واجب برای هر روزه دو مُدّ طعام (تقریبا 1500 گرم) به فقیری صدقه دهد تا آن فقیر به نیابت او روزه بگیرد و اگر میسّر نشد، برای هر روزه یک مدّ طعام صدقه دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، میتواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد می تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد