افطار
افطار بازکردن روزه با خوردن غذا یا زمان بازکردن روزه است. به غذایی که هنگام افطار خورده می‌شود نیز افطاری گویند.
آیا احتمال مطلق ضرر مجوّز افطار است؟
به این معنی که مثلاً شخصی به مرض سودا مبتلاست و احتمال می‌دهد که روزه به این مرض مضرّباشد، ولی ضرر آن چندان غیر قابل تحمّل نیست، آیا در این صورت می‌تواند روزه را بخورد؟
مطلق ضرر مجوّز نیست و در صورتی که مرض مزبور اضرار آن محرز باشد به وجدان، یا به قول دو طبیب حاذق افطار جایز است و لکن نحوی باشد که آن را ضرر گویند.
مطلق ضرر مجوّز نیست و در صورتی که مرض مزبور اضرار آن محرز باشد به وجدان، یا به قول دو طبیب حاذق افطار جایز است و لکن نحوی باشد که آن را ضرر گویند.
عنوان سوال:
آیا احتمال مطلق ضرر مجوّز افطار است؟
آیا احتمال مطلق ضرر مجوّز افطار است؟
به این معنی که مثلاً شخصی به مرض سودا مبتلاست و احتمال می‌دهد که روزه به این مرض مضرّباشد، ولی ضرر آن چندان غیر قابل تحمّل نیست، آیا در این صورت می‌تواند روزه را بخورد؟
پاسخ:
مطلق ضرر مجوّز نیست و در صورتی که مرض مزبور اضرار آن محرز باشد به وجدان، یا به قول دو طبیب حاذق افطار جایز است و لکن نحوی باشد که آن را ضرر گویند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا احتمال ضرر، مجوّز خوردن روزه می‌شود یا این که اطمینان به ضرر لازم است؟ میزان در مقدار ضرر چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی یقین دارد روزه برای او ضرر دارد یا شکّ دارد یا احتمال دهد که ضرر داشته باشد روزه استیجاری گرفته در این صورت می‌تواند روزه بگیرد یا نه و اگر گرفت برئ الذمّه می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی به قصد مسافرت در ماه رمضان از محل خود خارج می‌شود. آیا می‌تواند بعد از حد ترخّص، روزه خود را افطار نماید؟
- [سایر] برای شخصی روزه گرفتن ضرر ندارد ولکن به جهت طولانی بودن روز، هرروز که روزه می گیرد تا یکی دو ساعت بعد از ظهر بیشتر طاقت نمی آورد و به حرج و مشقت غیر قابل تحمل می رسد آیا این شخص می تواند روزه نگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی جنب در ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شود و وقت تا اذان صبح تنگ است که اگر بخواهد سحری بخورد نمیرسد غسل کند و از آن طرف بدون سحری روزه برای او دشوار است آیا می‌تواند سحری بخورد و قبل از اذان تیمّم کند؟
- [آیت الله خوئی] مواردی که شخصی باید افطار کند مثل زن حامله و شیر ده که روزه به خودش یا به بچه ضرر دارد اگر نتواند تا ماه رمضان سال آینده قضای آن را بگیرد آیا دو کفاره برای او واجب است یکی برای افطار در ماه رمضان و یکی برای بجا نیاوردن قضای آن یا یک فدیه دارد و کفاره را به سید میتوان داد یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شخصی در ماه رمضان یک ربع ساعت مانده به اذان صبح بیدار شود و ببیند جنب است و در این وقت برای خوردن سحری یا غسل فقط وقت هست، وظیفه او چیست؟ آیا می‌تواند سحری بخورد و روزه را با تیمم بگیرد یا باید غسل کند و روزه را بدون سحری بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر چیزی را به زور در گلوی روزه دار بریزند، یا سر او را در آب فرو برند، روزه اش باطل نمی شود، ولی اگر مجبورش کنند که خودش افطار کند، مثلاً به او بگویند اگر غذا نخوری ضرر جانی یا مالی به تو می زنیم و او برای جلوگیری از ضرر، غذا بخورد روزه اش باطل می شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که می داند روزه برای او ضرر دارد باید روزه را ترک کند و اگر روزه بگیرد صحیح نیست، همچنین اگر یقین ندارد اما احتمال قابل توجهی می دهد که روزه برای او ضرر دارد، خواه این احتمال از تجربه شخصی حاصل شده باشد یا از گفته طبیب.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مریض باشد، بهطوریکه بداند یا گمان کند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد، و اگر روزه بگیرد، روزهاش صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف او عقلایی باشد، می‌تواند روزهاش را افطار کند.
- [آیت الله بهجت] اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید یا دو ماه پیدرپی روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد، ولی اگر نذر او مطلق باشد و روزی را برای آن روزه بگیرد، مانند روزه مستحبی می‌تواند در آن روز چه پیش از ظهر و چه بعد از ظهر افطار کند و در روز دیگری برای ادای نذرش روزه بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار به قدری تشنه شود که تحمّل آن طاقت فرسا باشد و یا خوف ضرر بدهد می‌تواند به اندازه رفع ضرورت آب بیاشامد ولی روزه او باطل می‌شود و اگر ماه رمضان باشد باید در بقیه روز از به جا آوردن کاری که روزه را باطل میکند خودداری نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میترسد که اگر وضو بگیرد تشنه بماند، نمیتواند وضو را ترک کند و احتیاط مستحب آن است که تیمم هم بنماید، بلی اگر میترسد که اگر وضو بگیرد مبتلا به مرض صعب العلاج شود، نباید وضو بگیرد و باید تیمم کند و چنانچه به این حد نرسد، ولی وضو برای او مشقتی داشته باشد که متعارف مردم آن را تحمل نمیکنند، می‌تواند وضو را ترک کند و تیمّم نماید اما اگر مشقت را تحمل نمود و وضو گرفت وضوی او صحیح است و اگر نداند که وضو برای او ضرر شدید دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد که ضرر شدید داشته، صحت وضوی او محل اشکال است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه هنگام عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید؛ مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، می‌تواند پنج روز روزه بگیرد و نیز کسی که نمیداند چه هنگام عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد و نداند بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم، می‌تواند مقدار کمتر را قضا کند.
- [آیت الله بهجت] زنی که بچه شیر می‌دهد و شیر او کم است، چه مادر بچه باشد یا دایه او، چه با اجرت شیر بدهد یا بیاجرت، اگر روزه برای خودش یا بچهای که شیر می‌دهد ضرر دارد، واجب است افطار کند و برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزههایی را که نگرفته بعد از برطرف شدن عذر، باید قضا نماید، و اگر کسی پیدا شود که بیاجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیر دادن بچه، از پدر یا مادر بچه یا از شخص دیگری که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزهدار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد، واجب است به اندازهای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه او باطل می‌شود و اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیّه روز از بجا آوردن عملی که روزه را باطل میکند، خودداری نماید و نیز اگر بترسد که در اثر نخوردن آب، به او ضرر قابل توجهی برسد یا نخوردن آب برای او موجب مشقّتی باشد که قابل تحمّل نیست، می‌تواند به اندازه رفع ضرر و مشقّت آب بیاشامد و در هر صورت باید روزه آن روز را قضا نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ باید مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده ونمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم می‌تواند پنج روز روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ، شش روز روزه بگیرد و همچنین است کسی که نمیداند چه وقت عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد ونداند که بیست وپنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست وششم، می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگرچه احتیاط مستحب ّ آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.