استماع
گوش فرادادن از روی اراده و اختیار را استماع گویند. این عنوان در باب‌های صلات، تجارت، نکاح، طلاق و قضاء آمده است.
آیا شاهدین که صیغه طلاق را باید استماع کنند لازم است که باسواد باشند و پدر و مادر مطلَّقه را بشناسند؟
در شاهدین باسواد و بی‌سواد بودن آنها فرقی ندارد و شناختن زوجه و پدر و مادر او نیز شرط نیست.
در شاهدین باسواد و بی‌سواد بودن آنها فرقی ندارد و شناختن زوجه و پدر و مادر او نیز شرط نیست.
عنوان سوال:
آیا شاهدین که صیغه طلاق را باید استماع کنند لازم است که باسواد باشند و پدر و مادر مطلَّقه را بشناسند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی به وکالت از زوجی زوجه او را در نزد دو نفر مطلّقه نموده و زن بعد از انقضای عدّه شوهر اختیار نموده، بعداً معلوم شده که آن دو نفر در حین استماع طلاق فاسق بودهاند، آیا بر طلاق دهنده واجب است که زوج و زوجه را اِعلام نماید؟ و بر فرضِ اِعلام، قبول قول مجری صیغه طلاق بر زوج و زوجه واجب است؟
- طلاق دختر غیر مدخوله که شوهر او با گرفتن نصف مهریه میخواهد طلاق بدهد، آیا میتوان به صیغه طلاق خُلع مطلّقه نمود یا خیر؟ و اگر اجرای صیغه خُلع واقع شد و زن میدانست طلاق غیر مدخوله بائن قطعیست و شوهر نمیتواند به زن رجوع نماید، خواست خدعه کند و به آن چه بذل نموده رجوع کند، چه صورت دارد؟ و از طرفی طلاق غیر مدخوله عدّه ندارد و طلاق خُلع مستلزم عدّه است که اگر بخواهد در عدّه رجوع به بذل کند بتواند، آیا در چنین فرضی اجرای صیغه طلاق باید به چه نحو باشد؟
- عدلین مستمعَینِ صیغه طلاق، اِحراز عدالت آنها نزد وکیلِ در اجرای صیغه طلاق با علم مُوَکِّل به فسق مستمعَینِ مذکورین، کافیست یا خیر؟
- زنی شوهرش او را به طلاق خُلعی مطلّقه نموده، شخصی اراده نکاح او را دارد و شک دارد که آیا طلاق صحیحاً واقع شده یا خیر، آیا چنین زنی را میتواند نکاح کند یا خیر؟
- در صورتی که دو نفرِ مستمع صیغه عادل باشند لکن عام و بی‌سواد باشند، ومُجری صیغه طلاق به آنها بگوید: این صیغه طلاق را گوش کنید و اگر طلاق رجعی باشد به آنها میگوید: رجعیست و اگر بائن است میگوید: بائن است و آنها اجمالاً میدانند آن طلاق رجعیست یا بائن، ولی دیگر معانی الفاظ طلاق را نمیفهمند، آیا همین قدر به طور اجمال بدانند طلاق است و رجعیست یا بائن کافیست یا خیر؟
- زوجین در محضر طلاق حاضر شدند و با تفهیمِ شرایطِ طلاق به آنها و اطّلاع پیدا نمودن از مقرّرات آن و اقرار صریح آنها به این که زوجه در طُهر غیر مواقعه میباشد صیغه طلاق سوّم بینهما جاری شده و پس از مدّتی آمدهاند و اظهار مینمایند که در موقع انجام طلاق و اجرای صیغه شرط طلاق موجود نبوده و قبل اجرای صیغه طلاق مواقعه واقع شده بود و آن روزی که حاضر شدیم برای طلاق چون مشاجره و گفت و گو بین ما واقع شده بود از این جهت اعتراف نمودیم که شرایط طلاق موجود است و آن اقرار غیر واقع بوده و از این جهت تقاضای ابطال طلاق را مینمایند. آیا مُجری صیغه طلاق میتواند به اظهارات بعدی آنها ترتیب اثر بدهد و طلاق را باطل کند و بطلان طلاق را بنویسد و به آنها بدهد؟
- آیا بر پدر و مادر لازم است که مراقبت کنند از طفل خود که چیزی رانجس نکند یا خیر؟
- زوجی زوجه خود را سه طلاقه کرد، لکن در بین طلاق اوّل و دوّم باشخص دیگری ازدواج نموده و پیش از دخول طلاق داد، آیا چنین سه طلاقی موجب تحریم موقّت می‌شود یا خیر؟
- زیدی زوجهاش را مطلّقه نموده بعداً زوجه اظهار می‌کند: من ناپاک بودم و طلاق من صحیح نیست و بعداً شوهر میرود، تکلیف زوج در نفقه و کسوه این زمان چه میباشد؟ و با این اقرارِ زوجه به ناپاکیِ خود حین طلاق، تفریق آنها لازم است یا نه؟
- زن مطلّقه را بعد از انقضای یک ماه از طلاق، شخصی خواستگاری نمود و زن به انقضای عدّه و شرط اقرار نمود و عقد نکاح را جاری کردند و بعد زن اظهار نمود که عادتش در حیض دیدن خون هر ماهی یک دفعه است، آیا نکاح مزبور با اقرار سابق زن صحیح است، یا این که اظهار او بعدِ خلاف آن، یا تبیّن خلاف به امکان جهل موضوعاً و حکماً باطل است و موجب حرمت ابدیّه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در مورد صیغه طلاق آیا عبارت أنْتِ مطَلَّقَه یا هِیَ مطَلَّقَه یا طَلَّقْت فلانَه مجزی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مورد صیغه طلاق، آیا عبارت (اَنْتِ مطلقة) یا (هِیَ مُطلقه) یا (طَلَّقَتْ فلانة) مجزی است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] پس از طلاق، نفقه ی زن مطلقه بر عهده ی کیست؟ آیا پدر و مادر در مورد او وظیفه ای دارند؟
- [آیت الله بهجت] دختر باکره با اذن پدر ازدواج کرده و قبل از دخول مطلّقه شده، اگر دوباره بخواهد ازدواج کند، آیا باز هم اذن پدر لازم است؟
- [آیت الله بهجت] هر گاه زوجه از طرف زوج وکالت در مطلّقه کردن خود داشته باشد، در مورد صیغه ی طلاق باید چه بگوید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در طلاق رجعی به جای رجوع در عدّه با زن صیغه موقت کند، پس از پایان عدّه در ضمن آن زمان مدت صیغه هم بگذرد آیا مطلقه رجعیه می تواند با مرد دیگری ازدواج کند یا نیاز به عدّه دیگر دارد؟ اگر در زمان صیغه موقت مدخوله نشده باشد چطور؟
- [سایر] فرزندی که از ازدواج موقت متولد می‌شود، مربوط به پدر است یا مادر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در ازدواج موقّت فرزندی متولّد شود از پدر و مادر و بستگان خود ارث میبرند؟
- [آیت الله بهجت] اگر پدر فوت کند، آیا مادر می تواند اجازه ی صیغه ی دخترش را بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر فوت کند، آیا مادر می تواند اجازه صیغه دخترش را بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زنی که در عدّهی طلاق رجعیست زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدهی متعه، یا طلاق بائن یا عدهی وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّهی متعه و عدّهی وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- انسان نمیتواند با دختری که مادر، یا مادر بزرگ انسان، او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد، انسان نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقد کند، بعد مادر، یا مادر بزرگ، یا زن پدر او آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- زنی که صیغه شده مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کردهاند طلاق ندارد و رها شدن او به اینست که مدتش تمام شود، یا مرد مدت را به او ببخشد، به این ترتیب که بگوید:مدت را به تو بخشیدم و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.عدّهی طلاق
- لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود، بلکه با هر لفظی که بفهماند با هم صلح و سازش کردهاند صحیح است.
- در قرض لازم نیست صیغه بخوانند، بلکه اگر چیزی را به نیت قرض به کسی بدهد و او هم به همین قصد بگیرد صحیح است، ولی مقدار آن باید کاملاً معلوم باشد.
- در نذر باید صیغه خوانده شود و لازم نیست آن را به عربی بخوانند، پس اگر بگوید:(چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم)، نذر او صحیح است.
- در معاملهی مساقات لازم نیست صیغه بخوانند، بلکه اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار کند و کسی که کار می‌کند به همین قصد مشغول کار شود، معامله صحیح است.
- در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر که بدهکار مال خود را به قصد گرو، به طلبکار بدهد و طلبکار هم به همین قصد بگیرد، رهن صحیح است.
- زنی را که طلاق دادهاند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدّت او را بخشیده یا مدّتش تمام شده، چنانچه بعد از مدّتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم، عدّهی شوهر اوّل تمام بوده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] پدر و جد پدری نمی توانند زن دایمی طفل خودرا طلاق بدهند و اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را متعه کند اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت متعه باشد مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله متعه کند چنانچه صلاح بچه باشد می توانند مدت ان زن را ببخشند
- [آیت الله اردبیلی] ابتدای عدّه طلاق از هنگامی است که خواندن صیغه طلاق تمام می‌شود چه زن بداند او را طلاق دادهاند یا نداند پس اگر بعد از تمام شدن عدّه بفهمد که او را طلاق دادهاند، لازم نیست دوباره عدّه نگهدارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود در صورت مصلحت زنی را صیغه کند; اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد، مثلاً برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن زن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند؛ اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد؛ مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند؛ چنانچه صلاح بچه باشد؛ می تواند مدت آن زن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- [امام خمینی] اگر پدر و جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت صیغه باشد، مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند چنانچه صلاح بچه باشد، می تواند مدت آن زن را ببخشد ولی زن دایمی او را نمی تواند طلاق دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدّت صیغه باشد؛ مثلاً برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، میتواند مدّت آن زن را ببخشد، ولی زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جز مدّت صیغه باشد، مثلاً برای پسر 14 ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند اگر چه صلاح بچه باشد، بخشیدن آن مدّت را به زن اشکال دارد امّا زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای طفل خود زنی را متعه کند ، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت ازدواج موقت باشد ، مثلاً برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله متعه کند ، چنانچه صلاح بچه باشد میتواند مدت آن زن را ببخشد ، ولی زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر یا جّد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند ؛ اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچّه جزء مدّت صیغه باشد ، مثلاً برای پسر چهارده سالة خودش زنی را دو ساله صیغه کند ، چنانچه صلاح بچّه باشد ، می تواند مدّت آن زن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد .