سه طلاقه
سه طلاقه زنی است که توسط همسر خود سه بار طلاق داده شده است، که احکام آن در باب طلاق بیان شده است.
زوجی زوجه خود را سه طلاقه کرد، لکن در بین طلاق اوّل و دوّم باشخص دیگری ازدواج نموده و پیش از دخول طلاق داد، آیا چنین سه طلاقی موجب تحریم موقّت می‌شود یا خیر؟
ازدواج به غیر زوج اوّل در صورتی که دارای شرایطی باشد که در محلّل معتبر است - که من جمله تحقّق دخول است - اقوی آن است که طلاق سابق بر آن هدم می‌شود و بعد از آن تا سه طلاق واقع نشود حرمت موقّته حاصل نمی‌شود و در مفروض سؤال که دخول واقع نشده - حلّیّت او برای زوج اوّل محتاج به محلّل است.
ازدواج به غیر زوج اوّل در صورتی که دارای شرایطی باشد که در محلّل معتبر است - که من جمله تحقّق دخول است - اقوی آن است که طلاق سابق بر آن هدم می‌شود و بعد از آن تا سه طلاق واقع نشود حرمت موقّته حاصل نمی‌شود و در مفروض سؤال که دخول واقع نشده - حلّیّت او برای زوج اوّل محتاج به محلّل است.
عنوان سوال:
زوجی زوجه خود را سه طلاقه کرد، لکن در بین طلاق اوّل و دوّم باشخص دیگری ازدواج نموده و پیش از دخول طلاق داد، آیا چنین سه طلاقی موجب تحریم موقّت می‌شود یا خیر؟
پاسخ:
ازدواج به غیر زوج اوّل در صورتی که دارای شرایطی باشد که در محلّل معتبر است - که من جمله تحقّق دخول است - اقوی آن است که طلاق سابق بر آن هدم می‌شود و بعد از آن تا سه طلاق واقع نشود حرمت موقّته حاصل نمی‌شود و در مفروض سؤال
که دخول واقع نشده - حلّیّت او برای زوج اوّل محتاج به محلّل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی به وکالت از زوجی زوجه او را در نزد دو نفر مطلّقه نموده و زن بعد از انقضای عدّه شوهر اختیار نموده، بعداً معلوم شده که آن دو نفر در حین استماع طلاق فاسق بودهاند، آیا بر طلاق دهنده واجب است که زوج و زوجه را اِعلام نماید؟ و بر فرضِ اِعلام، قبول قول مجری صیغه طلاق بر زوج و زوجه واجب است؟
- آیا سه طلاقی که بین آنها رجوع و دخول هم واقع شده باشد، باید هر سه رجعی باشد، یا اگر یکی رجعی و دو تای آن خلعی باشد موجب حرمت است یا خیر؟
- زوجی هرگاه زوجه خود را طلاق داد و به او خبر نداد مگر بعد از گذشتن زمان عدّه، آیا این زمان کفایت در عدّه میکند، یا این که بعد از خبر شدن از طلاق را باید اوّلِ عدّه قرار دهد؟
- شخصی زوجه خود را سه طلاق داده، لکن یک طلاق در حیض و یکی در روزی که شبش با او نزدیکی نموده و یکی بعد از وضع حمل، علاوه این طلاقها در نزد کسی داده شده که زوج آنها را فاسق میداند، حکم این طلاقها چگونه است؟
- مردی زوجه خود را مطلّقه به سه طلاق نموده و در ضمن طلاق، یا در ضمن عقد خارج او را ملتزم نموده که چنان چه تا پنج سال دیگر شوهر برود پنج هزار تومان به شوهر مطلِّق خود دادنی باشد و زوجه در ضمن پنج سال شوهر نموده، آیا ملزم است به دادن مبلغ مزبور یا خیر؟
- در صورتی که دو نفرِ مستمع صیغه عادل باشند لکن عام و بیسواد باشند، ومُجری صیغه طلاق به آنها بگوید: این صیغه طلاق را گوش کنید و اگر طلاق رجعی باشد به آنها میگوید: رجعیست و اگر بائن است میگوید: بائن است و آنها اجمالاً میدانند آن طلاق رجعیست یا بائن، ولی دیگر معانی الفاظ طلاق را نمیفهمند، آیا همین قدر به طور اجمال بدانند طلاق است و رجعیست یا بائن کافیست یا خیر؟
- بعد از وقوع سه طلاق و رجوع در بین - که محتاج به محلّل است – اگر بدون محلّل شوهر دخول کرد، آیا بر او حرام مؤبّد می‌شود یا خیر؟
- زنی در ضمن عقد ازدواج دایمی خود شرط نموده بر زوج خود که چنان چه مسافرتی کند که شش ماه طول بکشد و نیاید و نفقه نفرستد خود زن وکالت داشته باشد که خود را مطلّقه نماید و زوج قبل از مسافرت و حصول شرط زوجه را مطلّقه نمود به طلاق رجعی و زوجه بعد از طلاق مهریه خود را صلح نموده به زوج خود به عوض کمی و در ضمن صلح شرط نمود بر زوج خودکه چنان چه رجوع نمود، زوجه حق داشته باشد که مصالحه مهریّه را فسخ نماید و زوج به شرطی که بر او شده عمل نکرده زوجه را رجوع نموده، بدیهیست که به رجوع زوج زوجیّت رجوع می‌شود. بیان فرمایید که آیا این صلح موجب برطرف شدن وکالت زوجه در ضمن عقد می‌شود، یا این که به رجوع زوجیّت باز وکالت هم بر میگردد و زوجه باز هم در صورت تحقّق شرط میتواند خود را مطلّقه نماید؟
- زوجین در محضر طلاق حاضر شدند و با تفهیمِ شرایطِ طلاق به آنها و اطّلاع پیدا نمودن از مقرّرات آن و اقرار صریح آنها به این که زوجه در طُهر غیر مواقعه میباشد صیغه طلاق سوّم بینهما جاری شده و پس از مدّتی آمدهاند و اظهار مینمایند که در موقع انجام طلاق و اجرای صیغه شرط طلاق موجود نبوده و قبل اجرای صیغه طلاق مواقعه واقع شده بود و آن روزی که حاضر شدیم برای طلاق چون مشاجره و گفت و گو بین ما واقع شده بود از این جهت اعتراف نمودیم که شرایط طلاق موجود است و آن اقرار غیر واقع بوده و از این جهت تقاضای ابطال طلاق را مینمایند. آیا مُجری صیغه طلاق میتواند به اظهارات بعدی آنها ترتیب اثر بدهد و طلاق را باطل کند و بطلان طلاق را بنویسد و به آنها بدهد؟
- طلاق دختر غیر مدخوله که شوهر او با گرفتن نصف مهریه میخواهد طلاق بدهد، آیا میتوان به صیغه طلاق خُلع مطلّقه نمود یا خیر؟ و اگر اجرای صیغه خُلع واقع شد و زن میدانست طلاق غیر مدخوله بائن قطعیست و شوهر نمیتواند به زن رجوع نماید، خواست خدعه کند و به آن چه بذل نموده رجوع کند، چه صورت دارد؟ و از طرفی طلاق غیر مدخوله عدّه ندارد و طلاق خُلع مستلزم عدّه است که اگر بخواهد در عدّه رجوع به بذل کند بتواند، آیا در چنین فرضی اجرای صیغه طلاق باید به چه نحو باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] فردی زوجه خود را قبل از دخول سه طلاق داد آیا برای دفعه چهارّم که خواستار ازدواج با او است نیاز به محلّل دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر در طلاق رجعی زوج بجای رجوع در زمان عده زوجه را متعه سه ماهه کند و در این مدت به او رجوع نکند آیا بعد از انقضاء عده و در ضمن آن سه ماه مدت صیغه هم بگذرد آیا زوجه می تواند با مرد دیگری ازدواج کند آیا نیاز به عده دیگر دارد ؟ با اینکه در مدت صیغه مدخوله نشده ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر در طلاق رجعی زوج بجای رجوع در زمان عده زوجه را متعه سه ماهه کند آیا بعد از انقضاء عده ودر ضمن آن سه ماه مدت صیغه هم بگذرد آیا زوجه می تواند با مرد دیگری ازدواج کند آیا نیاز به عده دیگر دارد ؟ با اینکه در مدت صیغه مدخوله نشده ؟
- [آیت الله سبحانی] مردی با زنی ازدواج موقّت نموده و دخول نیز انجام شده و پس از انقضای مدت، در زمان عده، وی را به عقد دائم خود درمی آورد و لکن قبل از دخول، زن را طلاق می دهد آیا این زن در حکم مطلقه غیر مدخوله از حیث عده می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی صیغه طلاق را جاری کند و دو شاهد عادل از طریق تلفن بشنوند آیا چنین طلاقی صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در فرض قبل، اگر زوجه یائسه یا غیرمدخوله است، طلاق چه نوع طلاقی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در فرض قبل، اگر زوجه یائسه یا غیرمدخوله است طلاق چه نوع طلاقی است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا وجوب یا استحباب متعه(دادن هدیه) در صورت طلاق پس از دخول نیز وجود دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مردی، زن شوهرداری را لمس کند و دخول صورت نگیرد، لکن منی داخل فرج ریخته شود. آیا موجب حرمت ابدی می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در فرض قبل، اگر زوجه یائسه یا غیر مدخوله یا غیر بالغه است طلاق چه نوع طلاقی است؟ و از جهت عدّه وظیفه زوجه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی را که سه مرتبه طلاق دادهاند بر شوهرش حرام می‌شود، ولی اگر با شرایطی که در کتاب طلاق گفته می‌شود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اوّل میتواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچّه جزء مدّت صیغه باشد مثلاً برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله صیغه کند چنانچه صلاح بچّه باشد میتواند مدّت آن زن را ببخشد، ولی زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد.
- اگر زنی را دو بار طلاق دهد و به او رجوع کند، یا دو بار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با چهار شرط به شوهر اوّل حلال می‌شود، یعنی میتواند آن زن را دوباره عقد نماید:اوّل:آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را صیغه کند بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اوّل نمیتواند او را عقد کند.دوم:شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند.سوم:شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد.چهارم:عدّهی طلاق یا عدّهی وفات شوهر دوم تمام شود.طلاق خلع
- زنی که صیغه شده میتواند بدون اجازهی شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطهی بیرون رفتن حق شوهر از بین میرود، بیرون رفتن او حرام است.
- زنی که صیغه شده مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کردهاند طلاق ندارد و رها شدن او به اینست که مدتش تمام شود، یا مرد مدت را به او ببخشد، به این ترتیب که بگوید:مدت را به تو بخشیدم و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.عدّهی طلاق
- در وکالت لازم نیست صیغه بخوانند و اگر انسان به دیگری بفهماند که او را وکیل کرده و او هم بفهماند قبول نموده مثلاً مال خود را به کسی بدهد که برای او بفروشد و او مال را بگیرد وکالت صحیح است.
- زنی را که طلاق دادهاند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدّت او را بخشیده یا مدّتش تمام شده، چنانچه بعد از مدّتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم، عدّهی شوهر اوّل تمام بوده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
- شیر دادنی که علت محرم شدن است هشت شرط دارد:اوّل:بچه شیر زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد، فایده ندارد.دوم:شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچهای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، به واسطهی آن شیر بچه به کسی محرم نمی‌شود.سوم:بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند نتیجه ندارد.چهارم:شیر خالص و با چیز دیگر مخلوط نباشد.پنجم:شیر از یک شوهر باشد، پس اگر زن شیر دهی را طلاق دهند، بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا موقع زائیدن شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد و مثلاً هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچّهای بدهد، آن بچّه به کسی محرم نمی‌شود.ششم:بچّه به واسطهی مرض شیر را قی نکند و اگر قی کند بنا بر احتیاط واجب کسانی که به واسطهی شیر خوردن به آن بچّه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.هفتم:پانزده مرتبه، یا یک شبانه روز به طوری که در مسأله بعد گفته می‌شود شیر سیر بخورد، یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است، بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر دهند، احتیاط مستحب آن است کسانی که به واسطهی شیر خوردن او، به او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.هشتم:دو سال بچّه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شیر دهند به کسی محرم نمی‌شود، بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن دو سال چهارده مرتبه و بعد از آن، یک مرتبه شیر بخورد به کسی محرم نمی‌شود، ولی چنانچه از موقع زاییدنِ زن شیر ده، بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچهای را شیر دهد، آن بچه به کسانی که گفته شد محرم می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر با مادر یا خواهر یا دختر پسری ازدواج نماید و بعد از ازدواج و دخول به زوجه با آن پسر لواط کند، آنان بر او حرام نمی شوند، ولی اگر آنها را طلاق داد بنابر احتیاط واجب دو مرتبه آنها را عقد نکند، و نیز اگر بعد از عقد و پیش از دخول لواط کند بنابر احتیاط واجب آن زن بر او حرام می شود.
- [آیت الله مظاهری] در تمام اقسام طلاق اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند باید بگوید: )زَوْجَتی طالِق( یعنی زن من رها است، و اگر دیگری را وکیل کند باید بگوید )زَوْجَةُ مَوَکِّلی طالِق(، و کلّیه شرایطی که در صیغه نکاح گفته شد اینجا هم باید باشد به اضافه اینکه طلاق باید در محضر دو مرد عادل باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید، و بعد از ازدواج و دخول به زوجه، با آن شخص لواط کند، آنان بر او حرام نمیشوند، و اگر بعد از عقد و پیش از دخول لواط کند، بنابر احتیاط واجب آن زن بر او حرام می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید، و بعد از ازدواج و دخول به زوجه، با آن کس لواط کند، آنان بر او حرام نمی شوند. و اگر بعد از عقد و پیش از دخول لواط کند، بنابر احتیاط واجب آن زن بر او حرام می شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید وبعد از ازدواج با آن کس لواط کند آنها بر او حرام نمی شود . هر چند بعد ازازدواج ، دخول بر زوجه صورت نگرفته باشد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند باید زن را به گونهای مشخّص کند و چنانچه اسم زن مثلاً فاطمه باشد، میگوید: (زَوْجَتی فاطِمَةُ خَلَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ) و احتیاط مستحب آن است که پس از این عبارت صیغه طلاق را نیز ضمیمه کند، مثلاً بگوید: (هی طالق)، یا (فهی طالق). (یعنی زنم فاطمه را در مقابل چیزی که بذل نموده طلاق خلع دادم).
- [امام خمینی] طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلا فاطمه باشد،باید بگوید: "زوجتی فاطمة طالق" زن من فاطمه رها است، و اگر دیگری را وکیل کند،آن وکیل باید بگوید: "زوجة موکلی فاطمة طالق".
- [آیت الله بهجت] طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود، و اگر خواندن به عربی صحیح ممکن نبود، با سایر زبانها بهصورت صحیح باید خوانده شود، و اگر به عربی میتواند بخواند، ولی عربی صحیح را نمیداند، احتیاط در این است که هم به عربی غیر صحیح و هم به لغت صحیحِ کسی که صیغه طلاق را میخواند خوانده شود. و باید دو مرد عادل صیغه طلاق را بشنوند، و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد باید بگوید: (زَوْجَتِی فَاطِمَةُ طالِق)؛ یعنی: (زن من فاطمه رهاست)، و اگر دیگری را وکیل کند، آن وکیل باید بگوید: (زَوْجَةُ مُوَکلّی فاطِمَةُ طالِق).
- [آیت الله نوری همدانی] طلاق باید به صیغة عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغة طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد باید بگوید : زَوْجَتی فاطِمَهُ طالِقٌ یعنی زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند که آن وکیل باید بگوید : زَوْجَهُ مُوَکِلی فاطِمَهُ طالِقٌ .
- [آیت الله سبحانی] طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید: زَوْجَتِی فاطِمَهُ طالِق یعنی زن من فاطمه رها است و اگر دیگری را وکیل کند آن وکیل باید بگوید: زَوْجَةُ مَوَکِّلِی فاطِمَةُ طالِق.