چه آیه هایی از قرآن مربوط به نماز و وضوء هستند؟

آیات مرتبط به مساله نماز در قرآن بسیار فراوان است. بعضی از آنها به اهمیت نماز و لزوم آن اشاره می کنند:
(وَ أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعینَ؛[بقره/43] و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (و نماز را با جماعت بگزارید)!)
(فَأَقیمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ کانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتاً؛[نساء/103] نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معیّنی برای مؤمنان است!)

بعضی از آنها به نماز در شرایط خاص و حکم آن اشاره می کند:
(وَ إِذا کُنْتَ فیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَکَ وَ لْیَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْیَکُونُوا مِنْ وَرائِکُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْری‌ لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَکَ وَ لْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ؛[نساء/102] و هنگامی که در میان آنها باشی، و (در میدان جنگ) برای آنها نماز را برپا کنی، باید دسته‌ای از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاح هایشان را با خود برگیرند و هنگامی که سجده کردند (و نماز را به پایان رساندند)، باید به پشتِ سرِ شما (به میدان نبرد) بروند، و آن دسته دیگر که نماز نخوانده ‌اند (و مشغول پیکار بوده‌ اند)، بیایند و با تو نماز بخوانند آنها باید وسایل دفاعی و سلاح هایشان (را در حال نماز) با خود حمل کنند.)
(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاری‌ حَتَّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِری سَبیلٍ حَتَّی‌ تَغْتَسِلُوا؛[نساء/43] ای کسانی که ایمان آورده ‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌ گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید.)

بعضی از آنها به حالات بعضی از اشخاص در نماز اشاره دارد:
(وَ لا یَأْتُونَ الصَّلاةَ إِلاَّ وَ هُمْ کُسالی‌ وَ لا یُنْفِقُونَ إِلاَّ وَ هُمْ کارِهُونَ؛[توبه/54] (منافقان) و نماز بجا نمی ‌آورند جز با کسالت، و انفاق نمی ‌کنند مگر با کراهت!)
(إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ؛[مائده/55] جز این نیست که ولی شما خداست و رسول او و آنان که ایمان آورده‌اند، همان ایمان آورندگانی که اقامه نماز و ادای زکات می‌کنند در حالی که در رکوع نمازند.)

بعضی به زمان نماز اشاره دارد:
(وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ؛[هود/114] در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار.)
(أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلی‌ غَسَقِ اللَّیْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً؛[اسراء/78] نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب [نیمه شب‌] برپا دار و همچنین قرآن فجر [نماز صبح‌] را چرا که قرآن فجر، مشهود (فرشتگان شب و روز) است.)

بعضی از آنها به آثار نماز اشاره دارد:
(إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی‌ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ؛[عنکبوت/45] نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمی ‌دارد، و یاد خدا بزرگتر است و خداوند می ‌داند شما چه کارهایی انجام می ‌دهید.)

بعضی به شرایط لازم در نماز اشاره دارد:
(وَ مِنْ حَیْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ؛[بقره/150] و از هر جا بیرون شدی رو بسوی قسمتی از مسجد الحرام کن و هر جا هم که بودید رو بدان سو کنید تا دیگر مردم بهانه‌ای علیه شما نداشته باشند.)

خلاصه اینکه آیات مرتبط به نماز در قرآن بسیار است. و از ماده صلو (صلاه) 98 مرتبه در قرآن یاد شده است.

و آیه مربوط به وضو که به بیان کیفیت آن می پردازد:
(یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلَوةِ فَاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ وَإِن کُنتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُواْ وَإِن کُنتُم مَّرْضَی‌ أَوْ عَلَی‌ سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌ مِّنکُم مِّنَ الْغَآئِطِ أَوْ لَمَسْتُمُ النِّسَآءَ فَلَمْ‌تَجِدُواْ مَآءً فَتَیَمَّمُواْ صَعِیداً طَیِّباً فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُم مِّنْهُ مَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیْجَعْلَ عَلَیْکُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَکِن یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمْ وَ لِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ؛[مائده/6] ای کسانی ‌که ایمان آورده ‌اید! هرگاه به نماز برخاستید، پس صورت و دستهایتان تا آرنج را بشویید و قسمتی از سر و پاهایتان را تا برآمدگی روی پا مسح کنید. و اگر جُنُب بودید، خود را پاک کنید (و غسل نمایید)، و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از محلّ گودی (محل قضای حاجت) آمده یا با زنان تماس گرفتید (و آمیزش جنسی کردید) و آبی (برای غسل یا وضو) نیافتید، با خاک پاک تیمّم کنید، پس (قسمتی از) صورت و دستانتان را از آن خاک (که بر دستانتان مانده) مسح کنید، خداوند نمی ‌خواهد که شما را در تنگی قرار دهد، بلکه می ‌خواهد شما را پاک کند و نعمتش را بر شما کامل سازد، شاید شما شکرگزار باشید.)