شکی نیست که پیامبر (ص) از مقرب ترین و بلکه مقرب ترین بنده خدا، به اوست. و جایگاهی بسیار رفیع در نزد او دارد. تا آنجا که حتی فرشته مقربی نظیر جبرئیل نیز توان و تحمل این قرب و منزلت را ندارد. و در داستان معراج بیان شده که جبرئیل در جایی توقف می کند تا پیامبر (ص) به تنهایی سیر خود را ادامه دهد و می گوید اگر ذره ای از آن مکان تجاوز کند، خواهد سوخت.(تَقَدَّمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ لَیْسَ لِی أَنْ أَجُوزَ هَذَا الْمَکَانَ وَ لَوْ دَنَوْتُ أَنْمُلَةً لَاحْتَرَقْتُ)[1]
با این حال خدای متعال به ما دستور می دهد که بر او صلوات فرستیم:
(إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً[احزاب/56] خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می فرستد ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملًا تسلیم (فرمان او) باشید.)
و ما در صلوات از خدا می خواهیم خدا بر رسول خویش درود فرستد.(الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد)
ماجرای این کار نظیر آن است که مالک باغی به باغ خویش وارد شود و باغبان با دیدن مالک ، ظرفی از میوه های باغ پر کرده و آن را تقدیم مالک باغ کند. و این در حالی است که تمام میوه ها به خود مالک تعلق دارد!
این کار از جهتی نشان دهنده ادب و احترام باغبان است و از جهتی مالک را خشنود می کند و خدمتی در حق اوست.
ما با صلوات فرستادن بر رسول و آل او (علیهم السلام) ادب و احترام خویش را به درگاه آنها نشان می دهیم. و از همین رو خود هم بهره های بزرگی از این صلوات می بریم.
که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند : صلوات فرستادن شما بر من ، دعای شما را مستجاب می گرداند و زکات (مایه پاکیزگی) اعمال شماست.[2]
همچنین امام رضا علیه السلام می فرمایند: هر که نمی تواند کاری کند که به سبب آن گناهانش زدوده شود بر محمّد و خاندان او بسیار درود فرستد ؛ زیرا صلوات گناهان را ریشه کن می کند.[3]
از جهت دیگر، باید در نظر داشت که فضیلت و تقرب به درگاه الهی، حد نهایی ندارد. و به دلیل آنکه خدای متعال بی نهایت است، درجات قرب به او نیز بی نهایت است. و نمی توانیم مقام و درجه ای تصور کنیم که بالاتر از آن امکان نداشته باشد. پس صلوات خدای متعال بر رسولش (ص) به دلیل دعای ما می تواند هر لحظه به منزلت رسول (ص) اضافه نماید.
همچنان که نباید فراموش کنیم که خدای متعال خواسته های خویش را به دست بندگانش محقق می نماید. او همان گونه که دشمنانش را به دست بندگان مقربش، نابود می کند؛ (آیه 14 سوره توبه) برای منزلت دادن بیشتر به بندگان مقریش، دعای ما را مورد اعتناء قرار می دهد.
[1]. بحار الأنوار ج18، ص 382.
[2]. بحار الأنوار: 94/54/22.
[3]. الأمالی للصدوق: 131/123.
