آزادی بیان امری کاملا مقبول و منطقی است و در سرتاسر سیره مسلمانان دیده می شود. آنجا که امام صادق(ع) در یکی از مقدس ترین مکانها مثل مسجد الحرام با افرادی نظیر ابن ابی العوجاء و ابوشاکر دیصانی که از ملحدان بوده اند، گفتگو می کند، همین فرهنگ را به تصویر می کشد. تا اینکه در زمان ما شهید مطهری در مقابل مارکسیت ها چنین موضع گیری می کند: (من در همین دانشکده، چند سال پیش نامه ای نوشتم به شورای دانشکده و در آن تذکر دادم، یگانه دانشکده ای که صلاحیت دارد یک کرسی را اختصاص بدهد به مارکیسم، همین دانشکده الهیات است ولی نه اینکه مارکسیسم را یک استاد مسلمان تدریس کند، بلکه استادی که واقعاً مارکسیسم را شناخته باشد و به آنموءمن باشد و مخصوصاً به خدا اعتقاد نداشته باشد، می باید به هر قیمتی شده از چنان فردی دعوت کرد تا در این دانشکده مسایل مارکسیسم را تدریس کند. بعد ما هم می آییم و حرف هایمان را می زنیم. منطق خودمان را می گوییم. هیچ کس هم مجبور نیست منطق ما را بپذیرد).[1] و ادامه همین منطق به شکلی کاملا سازمان یافته تر امروزه در نظام جمهوری اسلام دیده می شود که با بودجه بیت المال دانشگاه ادیان ساخته می شود و با کمال احترام از علمای ادیان مختلف دعوت می شود تا بیایند و نظرات خودشان را بیان کنند. اما باید توجه کرد که بین آزادی بیان با تبلیغ تفاوت وجود دارد. در آزادی بیان، طرح اندیشه ها در فضایی منطقی صورت می گیرد. اما تبلیغ می تواند هر ساز و کاری را شامل شود. تا آن جا که فریب کاری وجه عمده آن شود. به همین دلیل هیچ عاقلی تبلیغ بدون شرط و بدون محدودیت را نمی پذیرد. چه کسی می تواند بپذیرد که تبلیغ مواد مخدر یا مواد رونگردان آزاد باشد؟ آدم خواری به شکل علنی تبلیغ شود؟ آیا زمانی که در جامعه ها، تاسیس مطب دارای شرایط و ضوابط است و کسی که بدون رعایت آن ها، اقدام به تاسیس مطب کند، مجرم شناخته می شود، نباید برای سلامت روح و اندیشه افراد مراقبت بیشتری اعمال شود؟ این در حالی است که سابقه تاریخی استعمار در پیش روی ماست که پیش قراولان استعمار، کشیشان انجیل به دست بودند. [1]. پیرامون انقلاب اسلامی، ص 13.
آزادی بیان امری کاملا مقبول و منطقی است و در سرتاسر سیره مسلمانان دیده می شود. آنجا که امام صادق(ع) در یکی از مقدس ترین مکانها مثل مسجد الحرام با افرادی نظیر ابن ابی العوجاء و ابوشاکر دیصانی که از ملحدان بوده اند، گفتگو می کند، همین فرهنگ را به تصویر می کشد. تا اینکه در زمان ما شهید مطهری در مقابل مارکسیت ها چنین موضع گیری می کند:
(من در همین دانشکده، چند سال پیش نامه ای نوشتم به شورای دانشکده و در آن تذکر دادم، یگانه دانشکده ای که صلاحیت دارد یک کرسی را اختصاص بدهد به مارکیسم، همین دانشکده الهیات است ولی نه اینکه مارکسیسم را یک استاد مسلمان تدریس کند، بلکه استادی که واقعاً مارکسیسم را شناخته باشد و به آنموءمن باشد و مخصوصاً به خدا اعتقاد نداشته باشد، می باید به هر قیمتی شده از چنان فردی دعوت کرد تا در این دانشکده مسایل مارکسیسم را تدریس کند. بعد ما هم می آییم و حرف هایمان را می زنیم. منطق خودمان را می گوییم. هیچ کس هم مجبور نیست منطق ما را بپذیرد).[1]
و ادامه همین منطق به شکلی کاملا سازمان یافته تر امروزه در نظام جمهوری اسلام دیده می شود که با بودجه بیت المال دانشگاه ادیان ساخته می شود و با کمال احترام از علمای ادیان مختلف دعوت می شود تا بیایند و نظرات خودشان را بیان کنند.
اما باید توجه کرد که بین آزادی بیان با تبلیغ تفاوت وجود دارد. در آزادی بیان، طرح اندیشه ها در فضایی منطقی صورت می گیرد. اما تبلیغ می تواند هر ساز و کاری را شامل شود. تا آن جا که فریب کاری وجه عمده آن شود. به همین دلیل هیچ عاقلی تبلیغ بدون شرط و بدون محدودیت را نمی پذیرد.
چه کسی می تواند بپذیرد که تبلیغ مواد مخدر یا مواد رونگردان آزاد باشد؟ آدم خواری به شکل علنی تبلیغ شود؟ آیا زمانی که در جامعه ها، تاسیس مطب دارای شرایط و ضوابط است و کسی که بدون رعایت آن ها، اقدام به تاسیس مطب کند، مجرم شناخته می شود، نباید برای سلامت روح و اندیشه افراد مراقبت بیشتری اعمال شود؟
این در حالی است که سابقه تاریخی استعمار در پیش روی ماست که پیش قراولان استعمار، کشیشان انجیل به دست بودند.
[1]. پیرامون انقلاب اسلامی، ص 13.
- [سایر] آیا ولیّ فقیه، حق قانون گذاری و حکم حکومتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تبعیت از حکم حکومتی ولی فقیه بر مراجع تقلید هم واجب است ؟
- [سایر] جایگاه مردم در نظام حکومتی مبتنی بر ولی فقیه و وجه تمایز آن با نظام لیبرالیستی چیست؟
- [سایر] لطفا چند مورد از حکمهای حکومتی و خاص ولی فقیه که در طول انقلاب اسلامی مطرح شده را نام ببرید؟
- [سایر] برخی بااستناد به قاعده لطف؛ عصمت ولی فقیه را ثابت دانسته که اگر درامور حکومتی تصمیم اشتباهی گرفته شود خدا کاری می کند که ولی فقیه به سمت اتخاذ آن تصمیم اشتباه نرود؟
- [سایر] چرا در کشور اسلامی اجازه تبلیغ به سایر ادیان داده نمی شود؟
- [سایر] حکم حکومتی چیست و عدم تبعیت از حکم حکومتی ولی فقیه چه حکمی دارد. دامنه تبعیت از حکم حکومتی شامل چه افرادی می شود آیا مراجع و فقها را هم شامل می شود؟
- [سایر] پیروان سایر ادیان که در جامعه اسلامی زندگی می کند موظف به اطاعت از ولی فقیه هستند یا خیر؟
- [سایر] چرا اسلام اجازه دارد و لازم میداند که دین خود را در جامعه غیر مسلمان تبلیغ کند، اما اجازه نمیدهد به ادیان دیگر که در جامعه اسلامی دین خودشان را تبلیغ کند در صورتی که شهید مطهری در کتاب پانزده گفتار در بحث نهضت آزادیبخش اسلام میگوید حکومت اسلامی عین آزادی است و اسلام دین آزادی است. آیا اینکه ادیان دیگر اجازه تبلیغ ندارند آزادی است یا محدودیت است؟ و اینکه نمیگذارد مردم با عقل خویش دین خود را از بین ادیان دیگر انتخاب کند(در صورتی که همه ادیان دین خود را تبلیغ کند).
- [سایر] پاسخ شبهه دور در نظارت مجلس خبرگان بر ولی فقیه چیست؟ آیا در کشورهای دیگر نیز چنین شبهه ای در انتخاب عالی ترین مقام حکومتی وجود دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] .معادنی که در اعماق هزاران متری زمین وجود دارد مانند معادن نفت، گاز و مواد معدنی دیگر جزء انفال است و استخراج آنها منوط به اذن امام معصوم(ع) یا ولیّ فقیه است.
- [امام خمینی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و بایدبه ماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام علیه السلام غایب است مستحب می باشد. و احتیاط واجب آن است که آن را به جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد. و چنانچه ولی فقیه یا ماذون از طرف او اقامه جماعت نماید،اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی پیدا شد که اثر سکه اسلامی دارد , یا معلوم شد که مال مسلمانی هست، حکم میراث (من لا وارث له )؛ یا حکم (لُقَطَه) را دارد و تمام آن مال، در اختیار امام(ع) یا ولیّ فقیه (در عصر غیبت) قرار میگیرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در شکم ماهیِ خریداری شده از حوضچه های پرورشی و بخش خصوصی, اشیای قیمتی مانند انگشتر و غیره به دست آید، باید به مالکش معرفی شود ; چنانچه ادعای ملکیت کرد , مال اوست و اگر اظهار بیاطلاعی کرد، حکم مجهول المالک را دارد و باید به حاکم شرع و ولیّ فقیه مراجعه شود. خمس گنج پس از کسر هزینه ها
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّ ی، یک پنجم زمینی را که از مسلمان خریده بود، به ولیّ خمس (ولی فقیه یا حاکم شرع ) به عنوان خمس تحویل دهد ; سپس همان مقدار زمینی را که خمس بوده, دوباره بخرد، باز هم باید خمس این مقدار زمینی را که دوباره خریده است بپردازد. خمس زمین مبادله شده در فرض اسلام ذمّی
- [آیت الله وحید خراسانی] معتبر است هبه کننده عاقل وبالغ وقاصد باشد وبر هبه اکراه نشده باشد وبه واسطه سفاهت وافلاس ممنوع از تصرف در مالش نباشد ومالک مالی باشد که می بخشد یا بر ان ولایت داشته باشد وگرنه ان هبه فضولی است وصحت ان منوط به اجازه کسی است که اجازه او معتبر است
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای غسل و کفن و نماز و دفن میت باید از ولی او اجازه بگیرند، شوهر نسبت به زن خود از همه اوْلی است، سپس کسانی که از میت ارث می برند به ترتیبی که در ارث بیان شده ولایت بر میت دارند و چنانچه در یک طبقه وارث مرد و زن باشند، احتیاط این است از هر دو اجازه بگیرند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی بدون اذن و یا وکالت و ولایت با مال غیر، مضاربه کند، مضاربه فضولی است و با اجازه مالک صحیح می شود و در صورت اجازه، سود حاصله، طبق قرارداد بین مالک و عامل تقسیم می شود و اگر هم خسارتی به سرمایه وارد شد به عهده مالک است. و اگر مضاربه و معامله های انجام شده را امضا نکرد معامله های واقع شده باطل و جنس به صاحب آن و پول به مالک برمی گردد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت برای غسل و کفن و دفن و نماز جود غیر ازو ولی ، کس دیگری را معین کند ، ولایت این امور با اوست و مستحب است ازو ولی ، هم اجازه بگیرد و لازم نیست کسی أه میت ، او را برای انجام این کار ها معین کرده ، این وصیت را قبول کند ، ولی اگر قبول کرد ، بأید به آن عمل نحاید .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دیوانه و بچه مال خودرا عاریه بدهند صحیح نیست و همچنین عاریه دادن سفیه و مفلس مال خودرا صحیح نیست مگر با اذن یا اجازه ولی سفیه و طلبکاران مفلس و اگر ولی مصلحت بداند مال کسی را که بر او ولایت دارد عاریه دهد اشکال ندارد