سابقه نصب پرده بر روی خانه کعبه به زمان حضرت اسماعیل (ع) می رسد. که در روایات این گونه بیان شده است: وقتی ابراهیم و اسماعیل (علیهما سلام) خانه کعبه را بنا کردند، همسر اسماعیل که زن بسیار عاقلی بود گفت: چرا بر سر در خانه کعبه پرده ای نمی آویزید؟ ابراهیم و اسماعیل (ع) پذیرفتند و پرده ای آماده کردند که دوازده ذراع طول داشت و آن را بر در کعبه آویختند، پس از آن همسر اسماعیل گفت: چرا سراسر کعبه را با پرده ای پوشش نمی دهید تا این سنگهای خشن پوشیده شوند؟ اسماعیل پذیرفت و قوم همسر اسماعیل بوسیله پشم اقدام به بافتن اوّلین پرده کعبه نمودند. [1] و ظاهرا پیامبر (ص) زمانی که پرده ای بر روی کعبه قرار می دهند، آن پرده مشکی بوده است. عباس بن عبد المطّلب می گفت رسول خدا در حج خود بر خانه کعبه جامه های گرانبهای سیاه پوشاند. [2] اما شاید پیامبر (ص) در انتخاب رنگ، با انتخاب های متعددی مواجه نبوده و با توجه به پارچه های موجود از رنگ مشکی استفاده کرده است. کما اینکه در روایتی، امام صادق (ع) بهترین رنگ برای پرده کعبه را رنگ زعفرانی خوانده اند: برای کعبه بهتر از ریاط (پرده و ملافه) سابری (معرب شاپوری) که بزعفران رنگ شده باشد نیست. [3] و شاید این رنگ با رنگ اصلی ستون های کعبه یکسان باشد. که در بعضی از روایات به آن اشاره شده است که در هنگام باز سازی کعبه، حضرت ابراهیم و اسماعیل زمانی که به سنگی سرخ رنگ می رسند، خدای متعال وحی می کند که بنای کعبه را بر همان سنگ قرار دهند. [4] همچنین باید توجه نمود که رنگ پرده کعبه همیشه سیاه نبوده است و بعضی رنگ های مختلفی را در تاریخچه پوشاندن کعبه بیان کرده اند. مثل اینکه عمر و عثمان کعبه را با پارچه ای سفید و نازک پوشش داده اند. یا مامون با برداشتن پرده قرمز، با دیبای سفید کعبه را می پوشاند. یا محمد بن سبکتکین کعبه را با دیبای زرد رنگ پوشانده است. و شاید رنگ مشکی بیشتر از زمان الناصر لدین الله، خلیفه عباسی،(حکومت 575-622ه.ق) سنت شده باشد که با استفاده از آن کعبه را می پوشانند. [1]:الکافی، ج4، ص: 204 [2]:الطبقات الکبری /ترجمه ،ج1،ص136 [3]:مکارم الأخلاق، ص 105 [4]:من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 235
سابقه نصب پرده بر روی خانه کعبه به زمان حضرت اسماعیل (ع) می رسد. که در روایات این گونه بیان شده است:
وقتی ابراهیم و اسماعیل (علیهما سلام) خانه کعبه را بنا کردند، همسر اسماعیل که زن بسیار عاقلی بود گفت: چرا بر سر در خانه کعبه پرده ای نمی آویزید؟ ابراهیم و اسماعیل (ع) پذیرفتند و پرده ای آماده کردند که دوازده ذراع طول داشت و آن را بر در کعبه آویختند، پس از آن همسر اسماعیل گفت: چرا سراسر کعبه را با پرده ای پوشش نمی دهید تا این سنگهای خشن پوشیده شوند؟ اسماعیل پذیرفت و قوم همسر اسماعیل بوسیله پشم اقدام به بافتن اوّلین پرده کعبه نمودند. [1]
و ظاهرا پیامبر (ص) زمانی که پرده ای بر روی کعبه قرار می دهند، آن پرده مشکی بوده است. عباس بن عبد المطّلب می گفت رسول خدا در حج خود بر خانه کعبه جامه های گرانبهای سیاه پوشاند. [2]
اما شاید پیامبر (ص) در انتخاب رنگ، با انتخاب های متعددی مواجه نبوده و با توجه به پارچه های موجود از رنگ مشکی استفاده کرده است. کما اینکه در روایتی، امام صادق (ع) بهترین رنگ برای پرده کعبه را رنگ زعفرانی خوانده اند: برای کعبه بهتر از ریاط (پرده و ملافه) سابری (معرب شاپوری) که بزعفران رنگ شده باشد نیست. [3]
و شاید این رنگ با رنگ اصلی ستون های کعبه یکسان باشد. که در بعضی از روایات به آن اشاره شده است که در هنگام باز سازی کعبه، حضرت ابراهیم و اسماعیل زمانی که به سنگی سرخ رنگ می رسند، خدای متعال وحی می کند که بنای کعبه را بر همان سنگ قرار دهند. [4]
همچنین باید توجه نمود که رنگ پرده کعبه همیشه سیاه نبوده است و بعضی رنگ های مختلفی را در تاریخچه پوشاندن کعبه بیان کرده اند. مثل اینکه عمر و عثمان کعبه را با پارچه ای سفید و نازک پوشش داده اند. یا مامون با برداشتن پرده قرمز، با دیبای سفید کعبه را می پوشاند. یا محمد بن سبکتکین کعبه را با دیبای زرد رنگ پوشانده است.
و شاید رنگ مشکی بیشتر از زمان الناصر لدین الله، خلیفه عباسی،(حکومت 575-622ه.ق) سنت شده باشد که با استفاده از آن کعبه را می پوشانند.
[1]:الکافی، ج4، ص: 204
[2]:الطبقات الکبری /ترجمه ،ج1،ص136
[3]:مکارم الأخلاق، ص 105
[4]:من لا یحضره الفقیه، ج2، ص 235
- [سایر] چرا پارچه دور خانه خدا فقط به رنگ مشکی است؟
- [سایر] چرا پارچه دور خانه خدا فقط به رنگ مشکی است؟
- [سایر] وهابیت در مورد دست کشیدن به پرده خانه خدا چه نظری دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تکلیف کسانی که مقداری از پرده کعبه را به عنوان تبرّک کنده اند، چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] تکلیف کسانیکه مقداری از پرده کعبه را به عنوان تبرّک کندهاند چیست؟
- [سایر] اگر پوشیدن لباس مشکی در دین اسلام مکروه است، چرا زنان چادر مشکی به سر می کنند و یا مردم در ایام عزاداری پیراهن مشکی می پوشند؟
- [سایر] چرا پوشش بانوان مشکی است؛ با اینکه پوشیدن لباس مشکی در اسلام مکروه است؟
- [سایر] اگر رنگ مشکی مکروه است پس چرا طلبه های سید از عمامه مشکی استفاده می کنند؟ چرا ما مسلمانان برای عزاداری از رنگ مشکی استفاده می کنیم؟
- [سایر] از چه وقت لباس مشکی بین مسلمانان رواج پیدا کرد؟
- [سایر] آیا حجاب زنان با چادر مشکی بهتر است؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز مستحب در درون کعبه و بر بام آن منعی ندارد . اقامه نماز واجب یا مستحب بر بام کعبه باید به گونه ای باشد که در تمام حالت نماز، مقداری از فضای بام کعبه روبه روی نمازگزار باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] خونی که در تخم مرغ می باشد ، بنابر احتیاط واجب نجس است ، ولی اگر در میان پردة رقیقی است و آن پرده پاره نشده است ، اجزاء تخم مرغ را نجس نمی کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .انجام دادن مراسم دینی و نصب پارچه های مشکی و رنگی در مسجد به مناسبت مراسم متنوّع، اگر مانع اقامهّ نماز نباشد, جایز است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نماز جماعت بین مأموم و امام نباید پرده و مانند آن که پشت آن دیده نمی شود فاصله باشد، و همچنین است بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متّصل شده است ولی اگر مأموم زن باشد و امام مرد فاصله شدن پرده و مانند آن اشکال ندارد، و فاصله شدن پرده و مانند آن بین زن و مأموم دیگری که مرد است و زن به واسطه او به امام متّصل شده است اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتیاط واجب آن است که نماز واجب را در خانه کعبه نخوانند، ولی نماز مستحب اشکال ندارد، بلکه مستحب است در داخل خانه کعبه در مقابل هر زاویه ای دو رکعت نماز بخوانند، ولی نماز بر پشت بام کعبه خواه واجب یا مستحب اشکال دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه کعبه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند. شرط سوّم: در جائی نماز بخواند که بتواند واجبات نماز را انجام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] احتیاط واجب آن است که بر بام خانه کعبه در حال اختیار نماز واجب نخوانند؛ ولی در حال ناچاری اشکال ندارد. و ظاهر این است که نماز در خانه کعبه در حال اختیار نیز جایز است.
- [آیت الله علوی گرگانی] بین میّت ونمازگزار باید پرده ودیوار یا چیزی مانند اینها نباشد ولیاگر میّت در تابوت ومانند آن باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط لازم آن است در خانه کعبه و بر بام آن نماز واجب نخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط بین میت و نمازگزار باید پرده و دیوار یا چیزی مانند اینها نباشد؛ ولی اگر میت در تابوت و مانند آن باشد اشکال ندارد.