زناشویی
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
روشهای پایداری زندگی زناشویی بین زن و شوهر چیست؟
مهمترین عوامل توفیق و حفظ زناشویی عبارتند از: 1. حوصله و بردباری: کسانی که در قبال مسائل خانوادگی و اختلافات بین خود و همسرشان حوصله به خرج نمی‌دهند و پس از کوچکترین موضوع مورد اختلاف، عکس‌العمل نشان میدهند، زندگی زناشویی را به طرف ناسازگاری و ناشادی پیش می‌برند. 2. صداقت پایه و اساس زندگی خانوادگی است. اگر زن و شوهر مطالبی را از هم پنهان کنند یا به دروغ متوسل شوند، اعتماد و اطمینان آنها از هم سلب و زندگی زناشویی با مشکل مواجه میشود. 3. اگر بین زن و شوهر ریا و تظاهر حکمفرما شود، زندگی صفا و صمیمیت خود را از دست میدهد. ریاکاری و تظاهر به مهربانی و صداقت بدون این که واقعیت داشته باشد، بنیاد زناشویی رو سست خواهد کرد. 4. زن و شوهر باید همدیگر رو دوست داشته و نسبت به هم مهربان باشند در غم و رنج هم شریک، و در همه حال یاریگر هم باشند. 5. در زندگی زناشویی اگر گذشت نباشد زندگی به سختی می گذرد. زن و شوهر باید در مقابل هم گذشت داشته باشند و وضعی پیش نیارند که با لجاجت، زندگی را بر خود تلخ کنند. زن و شوهری که در موارد اختلاف، از خود گذشت نشان میدهند و خطاهای هم را تحمل می‌کنند، در مسیر زندگی شاد و شیرین زناشویی پیش میروند. اگر روابط بین زن و شوهر صمیمانه باشد، هیچ‌کدام از طرفین انتظار ندارد در ازای از خود گذشتگی، چیزی دریافت کند؛ که این مساله نشانه عشق و صمیمیت زیاد بین آنهاست. فقط زوج‌های ناموفق در فکر جبران خوبی های خود هستند. 6. یکی از پایه های مهم زندگی شاد، اعتماد و اطمینان زن و شوهر نسبت به هم هست. زندگی زناشویی که در آن اعتماد حاکم نباشد، نتیجه آن اضطراب و نگرانی و بدبینی و نابسامانی است. اگر پایه اعتماد و اطمینان در خانواده‌ای سست باشد زندگی از نظر روانی وضع نامناسبی پیدا خواهد کرد. برای همین رفتار و حرکاتی که ممکن است از طرفین سلب اعتماد بکند باید کنترل شده و ترتیبی فراهم شود که زوجین از همه جهات نسبت به هم تفاهم کامل داشته باشند. 7. یکی از عواملی که همیشه بین زن و شوهر منجر به بحث و گفتگوی اعتراض‌آمیز میشود، عدم رعایت نظم و انضباط در امور داخلی منزل هست. زن یا شوهری که جوراب و لباسش وسط خانه افتاده باشد یا نظافت و بهداشت خانه را رعایت نکند، مورد اعتراض قرار خواهد گرفت. 8. بیشتر امور خانه نیاز به همکاری دارند. از قبیل شستن ظروف، خرید لوازم مورد نیاز، جارو کردن و گرفتاری‌های مالی، بررسی امور مربوط به بچه ها و… . زن و شوهر باید در هر دو زمینه با هم همکاری بکنند تا مشکلات خانواده حل شود. آن چیزی که به بی‌سر و سامانی خانه و خانواده منتهی میشود خود رایی و عدم احساس مسئولیت یکی از طرفین است. 9. وضعیت خانواده ممکن است در شرایط مختلف از نظر روانی و رفاه دگرگونی‌هایی داشته باشد. مثلاً نان آور خانواده شغل خودش را از دست بدهد و درآمد خانواده کم شود یا شغل او تنزل پیدا کرده و یا با رویدادهای پیش‌بینی نشده دیگری مواجه شوند. در این مواقع اگر زوجین قدرت سازگاری داشته باشند و بتوانند خود را با شرایط تطبیق بدهند، بقای خانواده تضمین میشود، در غیر این صورت احتمال از هم پاشیدگی خانواده بعید نخواهد بود. 10. زن و مردی که عقد ازدواج با هم بسته‌اند باید به تعهدات خود در طول عمر زناشویی پایبند باشند و همواره در نظر داشته باشند که عدول از تعهدات زناشویی از عواملی هست که ریشه‌های این پیوند مقدس رو سست می‌کند. 11. خسّت هر یک از طرفین از عواملی است که ادامه زندگی را برای آنها مشکل می‌کند زن و مرد باید بین اسراف و خسّت، نقطه میانه‌روی و اعتدال رو انتخاب بکنند و در این زمینه با هم همآهنگ شوند. دادن کادو و چشم روشنی به مناسبت‌های مختلف، محبت و گرمی خانوادگی را افزایش داده و باعث استحکام پایه‌های زندگی زناشویی میشود. 12. زن و شوهر آنچه لازمه همسری است باید تا آخر عمر، مورد نظر قرار بدهند و حقوق همسر خود رو رعایت کنند. همسران متعهد به رعایت حقوق هم تا پایان عمر به هم وفادارند و به هیچ وجه از وظایف و مسئولیت‌هایی که در این زمینه پذیرفته‌اند شانه خالی نمی‌کنند. 13. عدم احساس مسئولیت زن و مرد در امور خانه و زندگی یکی از عواملی هست که می‌تواند زندگی زناشویی را با بحران مواجه کند. برای همین هر یک از زوجین باید در حدود وظایفی که در روابط با خانواده به عهده دارند، احساس مسئولیت بکنند. 14. یکی از عوامل حفظ و گرمی زندگی، مودّت و حسن تفاهم بین زن و مرد هست. زن و مرد برای این که از لذایذ زندگی برخوردار باشند، باید نسبت به هم در حد اعلای دوستی رفتار کنند و رفتار و روابط خود رو براساس حسن تفاهم استوار بکنند. 15. گاهی عواملی باعث اختلاف‌هایی بین زن و شوهر میشود. با انعطاف‌پذیری زن و مرد می‌توانند تنش‌های موجودشان رو کاهش داده، و از دامن زدن به اختلاف‌ها جلوگیری بکنند، چون گذشت حالتی از انعطاف‌پذیری است و این امر نقش مؤثری در استحکام بنای زناشویی خواهد داشت.
مهمترین عوامل توفیق و حفظ زناشویی عبارتند از: 1. حوصله و بردباری: کسانی که در قبال مسائل خانوادگی و اختلافات بین خود و همسرشان حوصله به خرج نمی‌دهند و پس از کوچکترین موضوع مورد اختلاف، عکس‌العمل نشان میدهند، زندگی زناشویی را به طرف ناسازگاری و ناشادی پیش می‌برند. 2. صداقت پایه و اساس زندگی خانوادگی است. اگر زن و شوهر مطالبی را از هم پنهان کنند یا به دروغ متوسل شوند، اعتماد و اطمینان آنها از هم سلب و زندگی زناشویی با مشکل مواجه میشود. 3. اگر بین زن و شوهر ریا و تظاهر حکمفرما شود، زندگی صفا و صمیمیت خود را از دست میدهد. ریاکاری و تظاهر به مهربانی و صداقت بدون این که واقعیت داشته باشد، بنیاد زناشویی رو سست خواهد کرد. 4. زن و شوهر باید همدیگر رو دوست داشته و نسبت به هم مهربان باشند در غم و رنج هم شریک، و در همه حال یاریگر هم باشند. 5. در زندگی زناشویی اگر گذشت نباشد زندگی به سختی می گذرد. زن و شوهر باید در مقابل هم گذشت داشته باشند و وضعی پیش نیارند که با لجاجت، زندگی را بر خود تلخ کنند. زن و شوهری که در موارد اختلاف، از خود گذشت نشان میدهند و خطاهای هم را تحمل می‌کنند، در مسیر زندگی شاد و شیرین زناشویی پیش میروند. اگر روابط بین زن و شوهر صمیمانه باشد، هیچ‌کدام از طرفین انتظار ندارد در ازای از خود گذشتگی، چیزی دریافت کند؛ که این مساله نشانه عشق و صمیمیت زیاد بین آنهاست. فقط زوج‌های ناموفق در فکر جبران خوبی های خود هستند. 6. یکی از پایه های مهم زندگی شاد، اعتماد و اطمینان زن و شوهر نسبت به هم هست. زندگی زناشویی که در آن اعتماد حاکم نباشد، نتیجه آن اضطراب و نگرانی و بدبینی و نابسامانی است. اگر پایه اعتماد و اطمینان در خانواده‌ای سست باشد زندگی از نظر روانی وضع نامناسبی پیدا خواهد کرد. برای همین رفتار و حرکاتی که ممکن است از طرفین سلب اعتماد بکند باید کنترل شده و ترتیبی فراهم شود که زوجین از همه جهات نسبت به هم تفاهم کامل داشته باشند. 7. یکی از عواملی که همیشه بین زن و شوهر منجر به بحث و گفتگوی اعتراض‌آمیز میشود، عدم رعایت نظم و انضباط در امور داخلی منزل هست. زن یا شوهری که جوراب و لباسش وسط خانه افتاده باشد یا نظافت و بهداشت خانه را رعایت نکند، مورد اعتراض قرار خواهد گرفت. 8. بیشتر امور خانه نیاز به همکاری دارند. از قبیل شستن ظروف، خرید لوازم مورد نیاز، جارو کردن و گرفتاری‌های مالی، بررسی امور مربوط به بچه ها و… . زن و شوهر باید در هر دو زمینه با هم همکاری بکنند تا مشکلات خانواده حل شود. آن چیزی که به بی‌سر و سامانی خانه و خانواده منتهی میشود خود رایی و عدم احساس مسئولیت یکی از طرفین است. 9. وضعیت خانواده ممکن است در شرایط مختلف از نظر روانی و رفاه دگرگونی‌هایی داشته باشد. مثلاً نان آور خانواده شغل خودش را از دست بدهد و درآمد خانواده کم شود یا شغل او تنزل پیدا کرده و یا با رویدادهای پیش‌بینی نشده دیگری مواجه شوند. در این مواقع اگر زوجین قدرت سازگاری داشته باشند و بتوانند خود را با شرایط تطبیق بدهند، بقای خانواده تضمین میشود، در غیر این صورت احتمال از هم پاشیدگی خانواده بعید نخواهد بود. 10. زن و مردی که عقد ازدواج با هم بسته‌اند باید به تعهدات خود در طول عمر زناشویی پایبند باشند و همواره در نظر داشته باشند که عدول از تعهدات زناشویی از عواملی هست که ریشه‌های این پیوند مقدس رو سست می‌کند. 11. خسّت هر یک از طرفین از عواملی است که ادامه زندگی را برای آنها مشکل می‌کند زن و مرد باید بین اسراف و خسّت، نقطه میانه‌روی و اعتدال رو انتخاب بکنند و در این زمینه با هم همآهنگ شوند. دادن کادو و چشم روشنی به مناسبت‌های مختلف، محبت و گرمی خانوادگی را افزایش داده و باعث استحکام پایه‌های زندگی زناشویی میشود. 12. زن و شوهر آنچه لازمه همسری است باید تا آخر عمر، مورد نظر قرار بدهند و حقوق همسر خود رو رعایت کنند. همسران متعهد به رعایت حقوق هم تا پایان عمر به هم وفادارند و به هیچ وجه از وظایف و مسئولیت‌هایی که در این زمینه پذیرفته‌اند شانه خالی نمی‌کنند. 13. عدم احساس مسئولیت زن و مرد در امور خانه و زندگی یکی از عواملی هست که می‌تواند زندگی زناشویی را با بحران مواجه کند. برای همین هر یک از زوجین باید در حدود وظایفی که در روابط با خانواده به عهده دارند، احساس مسئولیت بکنند. 14. یکی از عوامل حفظ و گرمی زندگی، مودّت و حسن تفاهم بین زن و مرد هست. زن و مرد برای این که از لذایذ زندگی برخوردار باشند، باید نسبت به هم در حد اعلای دوستی رفتار کنند و رفتار و روابط خود رو براساس حسن تفاهم استوار بکنند. 15. گاهی عواملی باعث اختلاف‌هایی بین زن و شوهر میشود. با انعطاف‌پذیری زن و مرد می‌توانند تنش‌های موجودشان رو کاهش داده، و از دامن زدن به اختلاف‌ها جلوگیری بکنند، چون گذشت حالتی از انعطاف‌پذیری است و این امر نقش مؤثری در استحکام بنای زناشویی خواهد داشت.
پاسخ:
مهمترین عوامل توفیق و حفظ زناشویی عبارتند از:
1. حوصله و بردباری: کسانی که در قبال مسائل خانوادگی و اختلافات بین خود و همسرشان حوصله به خرج نمی‌دهند و پس از کوچکترین موضوع مورد اختلاف، عکس‌العمل نشان میدهند، زندگی زناشویی را به طرف ناسازگاری و ناشادی پیش می‌برند.
2. صداقت پایه و اساس زندگی خانوادگی است. اگر زن و شوهر مطالبی را از هم پنهان کنند یا به دروغ متوسل شوند، اعتماد و اطمینان آنها از هم سلب و زندگی زناشویی با مشکل مواجه میشود.
3. اگر بین زن و شوهر ریا و تظاهر حکمفرما شود، زندگی صفا و صمیمیت خود را از دست میدهد. ریاکاری و تظاهر به مهربانی و صداقت بدون این که واقعیت داشته باشد، بنیاد زناشویی رو سست خواهد کرد.
4. زن و شوهر باید همدیگر رو دوست داشته و نسبت به هم مهربان باشند در غم و رنج هم شریک، و در همه حال یاریگر هم باشند.
5. در زندگی زناشویی اگر گذشت نباشد زندگی به سختی می گذرد. زن و شوهر باید در مقابل هم گذشت داشته باشند و وضعی پیش نیارند که با لجاجت، زندگی را بر خود تلخ کنند. زن و شوهری که در موارد اختلاف، از خود گذشت نشان میدهند و خطاهای هم را تحمل می‌کنند، در مسیر زندگی شاد و شیرین زناشویی پیش میروند. اگر روابط بین زن و شوهر صمیمانه باشد، هیچ‌کدام از طرفین انتظار ندارد در ازای از خود گذشتگی، چیزی دریافت کند؛ که این مساله نشانه عشق و صمیمیت زیاد بین آنهاست. فقط زوج‌های ناموفق در فکر جبران خوبی های خود هستند.
6. یکی از پایه های مهم زندگی شاد، اعتماد و اطمینان زن و شوهر نسبت به هم هست. زندگی زناشویی که در آن اعتماد حاکم نباشد، نتیجه آن اضطراب و نگرانی و بدبینی و نابسامانی است. اگر پایه اعتماد و اطمینان در خانواده‌ای سست باشد زندگی از نظر روانی وضع نامناسبی پیدا خواهد کرد. برای همین رفتار و حرکاتی که ممکن است از طرفین سلب اعتماد بکند باید کنترل شده و ترتیبی فراهم شود که زوجین از همه جهات نسبت به هم تفاهم کامل داشته باشند.
7. یکی از عواملی که همیشه بین زن و شوهر منجر به بحث و گفتگوی اعتراض‌آمیز میشود، عدم رعایت نظم و انضباط در امور داخلی منزل هست. زن یا شوهری که جوراب و لباسش وسط خانه افتاده باشد یا نظافت و بهداشت خانه را رعایت نکند، مورد اعتراض قرار خواهد گرفت.
8. بیشتر امور خانه نیاز به همکاری دارند. از قبیل شستن ظروف، خرید لوازم مورد نیاز، جارو کردن و گرفتاری‌های مالی، بررسی امور مربوط به بچه ها و… . زن و شوهر باید در هر دو زمینه با هم همکاری بکنند تا مشکلات خانواده حل شود. آن چیزی که به بی‌سر و سامانی خانه و خانواده منتهی میشود خود رایی و عدم احساس مسئولیت یکی از طرفین است.
9. وضعیت خانواده ممکن است در شرایط مختلف از نظر روانی و رفاه دگرگونی‌هایی داشته باشد. مثلاً نان آور خانواده شغل خودش را از دست بدهد و درآمد خانواده کم شود یا شغل او تنزل پیدا کرده و یا با رویدادهای پیش‌بینی نشده دیگری مواجه شوند. در این مواقع اگر زوجین قدرت سازگاری داشته باشند و بتوانند خود را با شرایط تطبیق بدهند، بقای خانواده تضمین میشود، در غیر این صورت احتمال از هم پاشیدگی خانواده بعید نخواهد بود.
10. زن و مردی که عقد ازدواج با هم بسته‌اند باید به تعهدات خود در طول عمر زناشویی پایبند باشند و همواره در نظر داشته باشند که عدول از تعهدات زناشویی از عواملی هست که ریشه‌های این پیوند مقدس رو سست می‌کند.
11. خسّت هر یک از طرفین از عواملی است که ادامه زندگی را برای آنها مشکل می‌کند زن و مرد باید بین اسراف و خسّت، نقطه میانه‌روی و اعتدال رو انتخاب بکنند و در این زمینه با هم همآهنگ شوند. دادن کادو و چشم روشنی به مناسبت‌های مختلف، محبت و گرمی خانوادگی را افزایش داده و باعث استحکام پایه‌های زندگی زناشویی میشود.
12. زن و شوهر آنچه لازمه همسری است باید تا آخر عمر، مورد نظر قرار بدهند و حقوق همسر خود رو رعایت کنند. همسران متعهد به رعایت حقوق هم تا پایان عمر به هم وفادارند و به هیچ وجه از وظایف و مسئولیت‌هایی که در این زمینه پذیرفته‌اند شانه خالی نمی‌کنند.
13. عدم احساس مسئولیت زن و مرد در امور خانه و زندگی یکی از عواملی هست که می‌تواند زندگی زناشویی را با بحران مواجه کند. برای همین هر یک از زوجین باید در حدود وظایفی که در روابط با خانواده به عهده دارند، احساس مسئولیت بکنند.
14. یکی از عوامل حفظ و گرمی زندگی، مودّت و حسن تفاهم بین زن و مرد هست. زن و مرد برای این که از لذایذ زندگی برخوردار باشند، باید نسبت به هم در حد اعلای دوستی رفتار کنند و رفتار و روابط خود رو براساس حسن تفاهم استوار بکنند.
15. گاهی عواملی باعث اختلاف‌هایی بین زن و شوهر میشود. با انعطاف‌پذیری زن و مرد می‌توانند تنش‌های موجودشان رو کاهش داده، و از دامن زدن به اختلاف‌ها جلوگیری بکنند، چون گذشت حالتی از انعطاف‌پذیری است و این امر نقش مؤثری در استحکام بنای زناشویی خواهد داشت.
- [سایر] چه عواملی در پایداری ازدواج دخیلند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن و یا هر دو؟
- [آیت الله بهجت] آیا هدایایی که در طول زندگی زناشویی زن و شوهر به آنان هدیه می شود، ملک شوهر است یا زن یا هر دو؟
- [سایر] آیا بین تفاوت سنی زن و شوهر و موفقیت آنها در امور زندگی و زناشویی ارتباطی وجود دارد؟ و تفاوت سنی تا چه اندازه مناسب است؟
- [سایر] نظام طبیعی حاکم بر روابط زن و مرد چیست؟ اسلام برای پایداری این رابطه چه توصیه هایی می کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی ازدواج کرده بعد از هشت سال طلاق گرفت و بعد از اتمام عدّه با مردی ازدواج کرده است بعد از عقد و دخول ، شوهر اوّل میگوید دوست دارم با شما ازدواج کنم زن هم قبول می‌کند با اینکه زن در عقد دیگری است شوهر اوّل از پیش خودش عقد فضولی را میخواند و مهریه را یک میلیون تومان قرار میدهد به زن خبر میدهد و زن هم قبول می‌کند شروع می‌کنند به زندگی و بعد از چند روز زن اعتراض می‌کند که مهریه کم است و اختلاف بر سر مهریه پیدا می‌کنند بعد از یک سال از هم جدا می‌شوند زن ادّعا می‌کند من شوهر دارم حال اگر زن از شوهر فعلی طلاق بگیرد می‌تواند با شوهر اوّلی که هشت سال با او زندگی کرده ازدواج کند یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن حق دارد از زندگی در خانه ای که در آنجا پدر شوهر و مادر شوهر زندگی می کنند امتناع و درخواست منزل جداگانه بکند؟
- [سایر] آیا زن و شوهر مؤمن بعد از مرگ با هم زندگی می کنند؟
- [سایر] آیا در قرآن مجید درباره زندگی مشترک زن و شوهر و همسرداری آیه ای داریم؟
- [سایر] آیا زن شوهر کرده را می‌توان صیغه کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن، مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگری نگیرد، باید زن مهر را نگیرد، و شوهر هم با زن دیگری ازدواج نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد؛ واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله اردبیلی] طلاق در اسلام مورد نکوهش و مذمّت شدید واقع شده و در برخی روایات از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل شده است که: (هیچ چیزی نزد خداوند محبوبتر از خانهای نیست که با ازدواج آباد شود و هیچ چیزی در نزد خداوند مبغوضتر از خانهای نیست که با طلاق ویران گردد)(1) ولی اگر ادامه زندگی زناشویی به خاطر اختلافات شدید و غیر قابل اصلاح موجب سختی و حرج بشود، به گونهای که ترک زندگی زناشویی تنها راه خلاصی از مشقتها و اختلافات و فشارهای روانی بین زن و شوهر باشد، اسلام طلاق را راه نجاتی برای ادامه زندگی زن و شوهر دانسته است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد و شوهر هم قبول نماید، واجب آن است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله اردبیلی] زن در توطّن (انتخاب وطن) به طور مطلق تابعیّت شوهر را ندارد، بلکه در صورتی که زن و شوهر بنا داشته باشند با هم زندگی کنند، محلّی که زن به همراه شوهرش در آن زندگی می‌کند برای وی وطن محسوب میشود، ولی اگر از روی نافرمانی و نُشوز یا با توافق شوهر نخواهد در وطن شوهر زندگی کند، هر جا را که برای خود وطن قرار دهد، وطن او می‌باشد؛ همچنین (اولاد) در صورتی که بالغ و رشید باشند یعنی خودشان اهل درک و تشخیص باشند می‌توانند در انتخاب وطن و محلّ زندگی مستقل بوده و از تابعیّت پدر و مادر خارج شوند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن مهریّه خود را با شوهر صلح کند که زنِ دیگری نگیرد، زن نباید مهریّه را بگیرد و شوهر هم نباید با زن دیگری ازدواج کند، مگر این که با رضایت یکدیگر، صلحِ انجام شده را به هم بزنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعد از انکه انسان با زنی ازدواج کرد ، کسی بگوید آن زن شوهر داشته و زن بگوید نداشتم ، چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر داشته ، باید حرف زن را قبول کرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از آن که انسان با زنی ازدواج کرد، کسی بگوید که آن زن شوهر داشته، و زن بگوید: نداشتم؛ چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر داشته، باید حرف زن را قبول کرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن مَهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، احتیاط واجب آن است که زن مَهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.