علت بیعت شکنی کوفیان با مسلم بن عقیل چه بود؟

این موضع بیشتر مربوط می شود به حضور عبیدالله بن زیاد در کوفه و اقدامات سخت و خشن او در مقابله با شیعیان و همه کسانی که به نوعی به امام حسین(علیه السلام) عشق و ارادت داشتند. وی بگونه ای عمل کرد که عده ای زیاد به طمع سکه های او کنار کشیدند و عده ای هم زندانی شدند.
از جمله از اقدامات ابن زیاد در کوفه، زندانی کردن بزرگان شیعیان بود. در میان زندانیان افرادی چون مختار، حارث اعور همدانی، و همراهان او از جمله مسیب بن نجبه، رفاعة بن شداد بودند.
طبری می نویسد: ابن زیاد در نامه ای به یزید نوشت:
کسی را که احتمال می دادم بر ضد شما حرکتی کند و قیامی صورت دهد، باقی نگذاشتم، مگر این که در زندان شما به سر می برد.(1)
یکی از کارهای بسیار مهم دیگر، محاصره شهر کوفه بود. وی دستور داد تمام مسیرهائی که به این شهر منتهی می شود، به شدّت نظارت شوند. لذا قیس بن مسهّر که حامل نامه امام حسین علیه السلام برای اهل کوفه بود دستگیر شد و به شهادت رسید. هم چنین عبداللّه بن یقطر که از طرف امام حسین علیه السلام به سوی مردم کوفه فرستاده شده بود، دستگیر شد. به دستور ابن زیاد وی را همانند قیس بن مسهّر از بالای دار الاماره به زیر انداختند و به شهادت رسید.
این نظارت به قدری شدید بود که وقتی برخی از کوفیان به سیدالشهداء علیه السلام در بین راه برخوردند درباره اوضاع کوفه گفتند: به خدا سوگند! نظارت به قدری شدید است که نه می توانیم داخل شهر کوفه شویم و نه می توانیم از شهر خارج شویم.(2)
ابن زیاد در اقدامی دیگر، دستور داد که عدّه ای در داخل شهر کوفه، شایعاتی پخش کنند و مردم را از لشگر یزید و کسانی که از شام اعزام می شوند، بترسانند و آنان را به پراکنده شدن و پراکنده کردن یکدیگر از اطراف حضرت مسلم علیه السلام وادار کنند.
این شایعات تا حدّی در میان مردم اثر گذارده بود، به گونه ای که مورّخان می نویسند: مردم هم دیگر را می ترساندند و وحشت زده به یکدیگر از سپاه اعزامی شام، خبر می دادند.( 3)
 

پی نوشت ها :
1. تاریخ طبری: 4 / 387، الکامل فی التاریخ: 4 / 131.
2.الارشاد: 2 / 72، تاریخ طبری: 4 / 295.
3. الارشاد: 2 / 54، بحار الانوار: 44 / 350، تاریخ طبری: 4 / 277.