در پاسخ به این سوال، به چند نکته اشاره می شود:
اولا: در روایات از برخی نام برده شده که خداوند دعای آنها را به اجابت می رساند که به چند نمونه از آن روایات اشاره می شود:
1. رسول خدا فرمود: چهار کس دعایش رد نخواهد شد و درهای آسمان به روی دعای آنان گشوده است: دعای پدر برای اولادش، دعای مظلوم بر علیه ظالم، دعای کسی که برای انجام عمره به مکه رفته باشد، و دعای انسان روزه دار.
2. امام صادق علیه السّلام فرمود: از جمله کسانی که دعایش مستجاب می شود، دعای امام و پیشوای عادل برای رعیت اوست، دعای مؤمن که پشت سر و در غیاب مؤمن دیگر مستجاب است.
3. و در روایت دیگری آمده که امام صادق فرمود: سه کس دعایش مستجاب است: یکی حاجی که به مکه رفته است. دیگر رزمنده ای که در جبهة جهاد حضور پیدا کرده سوم انسان مریض.
ثانیا: در روایات آمده دعای مظلوم بر علیه ظالم مستجاب می شود. در هیچ روایتی قید نشده که مظلوم در صورتی دعایش بر علیه ظالم مقبول است که گناه کار نباشد. پس معلوم می شود که دعای مظلوم گرچه اهل گناه باشد بر علیه ظالم مستجاب است.
ثالثاً: آیاتی که همگان را به دعا فراخوانده و وعده اجابت داده مطلق است مثلا فرمود: (ادعونی استجب لکم)مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم. بخصوص آن که مفسرین گفته اند: شأن نزول این آیه افراد بی ایمان و مغرور و متکبر است که خداوند بعد از تهدید آنان می فرماید مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم. و در آیة دیگر نیز به طور مطلق فرمود: (اذا سألک عبادی عنّی فانی قریب اجیب دعوة الداع اذا دعان) هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بگو من نزدیکم و دعای دعا کننده را به هنگامی که مرا بخواند اجابت می کنم.
از این گونه آیات که استجابت خدا را منوط به گناه کار نبودن دعا کننده نکرده بخوبی بدست می آید که خداوند کریم و رحیم حتی دعای افراد گناه کار را نیز اجابت می کند، پس هیچ کس و هیچ گاه از رحمت خدا و این که دعای انسان ممکن است اجابت بشود نباید نا امید بود. گرچه به طور مسلم هر قدر انسان اطاعت بیشتری از خداوند داشته باشد از سوی پروردگار منزلت بالاتر و استجابت بیشتری شامل حال او می شود.
بنابراین اینطور نیست که مستجاب الدعوة بودن یک تخصص خاصی باشد که آنها بدان دست یافته و دیگران محروم اند، بلکه می توان گفت: مستجاب الدعوه بودن یک امر نسبی است و هر کسی به نسبتی که مطیع خداوند است از آن بهره دارد.
روی این حساب می توانیم بگوییم: تمامی افراد و بندگان خدای مستجاب الدعوه هستند، منتهی کسانی که به خدا نزدیک تر هستند، به دلیل قرب و مرتبه بالای عبودیتی و مقام معنوی دعایشان زودتر مورد اجابت قرار می گیرد.
ما شخص به خصوصی را به عنوان مستجاب الدعوه نمی توانیم معرفی کنیم، زیرا کسی را که به صورت مطلق مستجاب الدعوه باشد، نمی شناسیم و خود آنها هم معمولا اهل کتمان هستند و قدرت خود را در این زمینه پنهان می کنند.
توصیه ما به کسانی که به دنبال افراد مستجاب الدعوه این است که از پدر و مادر خود بخواهید تا برایتان دعا کنند، دعای والدین در حق اولاد بسیار به اجابت نزدیک است. البته لازم است ایشان را از خویش راضی نموده باشید و به ایشان احترام بگذارید تا در حقتان از صمیم قلب دعا کنند.
از مومنین و عالمان و افراد متقی و پرهیزکار که می شناسید بخواهید که در لحظات خوب عبادت خود شما را دعا کنند.
خود شما نیز از دعا، مناجات و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت و نذر غفلت نکنید که در این زمینه موثر است.
موفق باشید.
برای مطالعه بیشتر:
1. مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، ص 87 تا ص 152 نشر صدرا، 1378ش.
2. ناصر مکارم، تفسیر نمونه، مجلدات: 1 ص 641، 15 ص 172، 10 ص 357، 3 ص 221، 12 ص 375 نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران: 1379ش.
3. علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج 1ص 29 تا ص 42 نشر دارالکتب الاسلامیه تهران 1372ش.
