راههایی که صبر و استقامت آدم را در زندگی زیاد کند؟

از نظر قرآن و حدیث راه‌های تحصیل صبر عبارتند از :
1. تقویت پایه‌‌های ایمان: هر قدر ایمان انسان به حکمت و رحمت پروردگار بیش‌تر باشد، صبر او نیز افزون‌تر خواهد بود. امیرمؤمنان(ع) می‌‌فرماید: (اساس و ریشه صبر، ایمان و یقین خوب نسبت به خداوند است).[1]

2. رابطه با خدا: انسان در پرتو یاد خدا و نماز اراده‌ای نیرومند و ایمانی استوار پیدا می‌‌کند و همه مشکلات برای او آسان می‌‌گردد. قرآن مجید می‌‌فرماید: (وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلَو ةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی‌ الْخَشِعِینَ‌؛ در زندگی از صبر و نماز کمک بگیرید، هر چند این کار جز برای فروتنان سنگین و گران است).[2]
امام صادق (ع) فرمود: (هنگامی که مشکل مهمی برای علی (ع) پیش می‌‌آمد، به نماز برمی‌‌خاست).[3]

3. شناخت راز و رمز مشکلات: اگر کسی بداند که وجود بلا و مصیبت در زندگی بشر چه اثری دارد، آن را با آغوش بازمی‌‌پذیرد. در روایات از سختی‌ها به عنوان الطاف خداوند یاد شده است. امام صادق (ع) می‌‌فرماید: (خداوند مؤمن را با بلا دلجویی می‌‌کند، چنان که مرد با هدیه‌‌ای که از سفر برای خانواده‌‌اش می‌‌برد، از آن‌ها دلجویی می‌‌کند.)[4]

4. توجه به آثار اخروی صبر: توجه به پاداش اخروی صبر، تلخی و سختی مشکلات را شیرین و آسان می‌‌سازد. در این باره روایات زیادی از معصومان رسیده است.
امام صادق (ع) می‌‌فرماید: (هر کس از مؤمنان که به بلایی گرفتار شود و صبر کند، برای او اجر هزار شهید است). [5]

5. توجه به گذرا بودن بحران‌ها: مشکل و محنت روزگار هر چه باشد، مقطعی و گذرا است. قرآن مجید به همه افراد نوید می‌‌دهد که همیشه در کنار سختی‌‌ها آسانی وجود دارد.(فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً)[6]

6. توجه به افراد پایین دست: نظر افکندن به کسانی که با مشکلات بزرگ‌تری دست به گریبان هستند، تحمل سختی‌ها را آسان تر می‌‌سازد.

7. الگو پذیری از اولیای خدا: با بررسی اجمالی زندگانی بزرگان در می‌ یابیم که آن‌ها همواره با مشکلات روبه رو بوده‌‌اند. با الگوگیری از بزرگان می‌‌توان شیوه رویارویی با مشکلات را آموخت. این موضوع را خداوند به پیامبرش گوشزد می‌‌کند و می‌‌فرماید: (فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُوْلُواْ الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ؛ صبر کن، همان گونه که پیامبران اولوالعزم صبر کردند). [7]

8. آمادگی روحی: اگر کسی دنیا را آن طور که هست بشناسد، در پیش آمدهای ناگوار خود را نمی‌‌بازد، چون می ‌داند جهان طبیعت سرای دگرگونی است و فراز و نشیب فراوان دارد و همه افراد خواه ناخواه با حوادث روبه‌رو می ‌شوند. امام علی (ع) می ‌فرماید: (کسی که دنیا را بشناسد، هرگز به خاطر بلا و مشکلات محزون نمی ‌گردد).[8]

9. توجه به آثار جسمانی صبر: صبر و شکیبایی در برابر حوادث زندگی تنها بعد اخلاقی ندارد، بلکه از نظر بهداشت و سلامت جسم نیز فوق العاده مؤثر است. افراد ناشکیبا عمری کوتاه و توأم با انواع بیماری‌ها و از جمله بیماری ‌های قلبی و عصبی دارند، در حالی که صابران از عمری طولانی برخوردارند. امام علی (ع) می ‌فرماید: (کسی که دولت دارد و عمر طولانی داشته باشد، باید قلب صبوری در برابر مصائب آماده کند).[9]
در پایان داستان جالبی از بوذرجمهر را که مناسب با موضوع است مطرح می ‌کنیم: می ‌گویند: انوشیروان بوذرجمهر را زندانی کرد. پس از چند روز، انوشیروان شخصی را فرستاد تا از حالش جویا شود. فرستاده انوشیروان او را خوشحال دید، علتش را جویا شد، بوذرجمهر دلیلش را استفاده از معجون شش ماده‌ ای دانست و گفت: این معجون، وی را سرحال کرده است و آن‌ها عبارتند از:
1 توکل بر خدا،
2 بی تابی مشکلی را حل نمی‌ کند،
3 صبر به کمک انسان می ‌آید،
4 اگر صبر نکنم چه کنم؟
5 مشکلاتی بیشتر از مشکل من وجود دارد،
6 - ستون به ستون فرج است.[10]

[1] غررالحکم، ج 2، ص 415.
[2] بقره (2) آیه 45.
[3] تفسیر نمونه، ج 1، ص 219.
[4] اصول کافی، ج 3، ص 354.
[5] همان، ص 146.
[6] انشراح (94)، آیه 5.
[7] احقاف (46) آیه 35.
[8] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 270.
[9] بحارالانوار، ج 75، ص 81.
[10] سفینة البحار، واژه صبر.